Tâm
Don (VNTB)
Việc
Việt Nam quyết định hủy dự án Cá Rồng Đỏ ở biển
Đông đã ngay lập tức gây ra nhiều hậu quả. Còn trong
tương lai gần, các hậu quả khủng khiếp hơn sẽ diễn
ra.
Hàng
ngàn người mất việc làm
Sáng
ngày 26-3, tại các cảng dịch vụ dầu khí ở Vũng Tàu,
sự vắng lặng hiện lên rất rõ: xe cộ ít, công nhân
vào cảng cũng ít ỏi so với ngày thường. Tại sao lại
thế? Câu trả lời rất đơn giản: tại các bến cảng
này có hàng loạt cơ sở dịch vụ hậu cần cho ngành
công nghiệp dầu khí, chủ yếu là các cơ sở thiết kế
và đóng mới giàn khoan dầu khí biển, sản xuất các kết
cấu thép trong ngành dầu khí phục vụ cho ngành dầu khí,
trong đó có việc phục vụ dự án Cá Rồng Đỏ. Nguồn
tin của VNTB
cho biết, vào ngày 25-3, Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt
Nam-PetroVietnam đã yêu cầu hãng dầu khí Repsol của Tây
Ban Nha – nhà đầu tư lớn nhất trong dự án Cá Rồng Đỏ
ở lô 07-03 đề nghị các nhà thầu phụ của dự án
ngừng tất cả các hoạt động phục vụ sự phát triển
của dự án. Đa phần các công việc đều liên quan đến
cơ khí, chủ yếu là việc đóng mới giàn khoan dầu khí
và các block kết cấu của giàn khoan này, và các công
việc liên quan đến chế tạo và phủ bọc đường ống
ngầm dưới biển. Hơn 1000 chuyên gia, kỹ sư và công nhân
tay nghề cao của hàng chục nhà thầu phụ của dự án Cá
Rồng Đỏ vào ngày 25-3 đã nhận được thông báo nghỉ
việc vô thời hạn.
Cá
Rồng Đỏ ở Nam Côn Sơn
Giám
đốc một công ty chuyên cung ứng nhân lực chuyên môn cao
trong ngành dầu khí, đề nghị được giấu tên, cho VNTB
biết: Mấy năm nay, do giá dầu thấp nên công ty của ông
lâm vào cảnh thiếu việc làm. Dự án Cá Rồng Đỏ không
chỉ là niềm hy vọng của công ty ông mà còn là hy vọng
của rất nhiều công ty khác nữa. Vào đầu tháng 2 này,
Repsol đã đề nghị công ty ông cung ứng 10 nhân lực chất
lượng cao. Rất vất vả để “săn đầu người” với
chi phí cao, thế nhưng chỉ sau 25 ngày làm việc, 10 nhân
sự cao cấp này đã buộc phải thôi việc.
Cty
VN, một công ty lớn trong dịch vụ cơ khí dầu khí và
cung ứng nhân lực dầu khí cũng đành phải ôm “quả
đắng”. Cuối tháng 02-2018 công ty tuyển dụng gần 400
công nhân tay nghề cao để làm dự án Cá Rồng Đỏ, và
tất cả họ chỉ được phép làm 25 ngày, từ ngày 01 đến
ngày 25 tháng 3. Ông tổng giám đốc công ty VN nói như mếu
máo: “Đau đớn không thể tưởng tưởng được. Mất
mát nhiều không thể tưởng tượng được. Có lẽ chết
cả nút thôi”.
Việt
Nam phải đền bù bao nhiêu cho Repsol?
Hai
dự án Cá Rồng Đỏ do tập đoàn dầu khí Repsol và các
đối tác triển khai thăm dò khai thác ở lô 136-03 và lô
07-03 thuộc vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam, bị đình
chỉ thăm dò và khai thác trước áp lực của Trung Quốc
đã đặt ra nhiều câu hỏi. Câu hỏi lớn nhất, đau xót
nhất đã được nhiều người nêu ra: Từ lâu, Việt Nam
đã tuyên bố chủ quyền đối với các lô này trong khi
Trung Quốc coi hai lô này là vùng tranh chấp, vậy tại sao
Việt Nam lại cúi đầu trước áp lực của Trung Quốc,
và việc cúi đầu này có làm mất chủ quyền biển đảo
của đất nước? Câu trả lời chỉ có thể có từ chính
quyền Việt Nam, mọi trả lời khác đều chỉ là phán
xét và suy đoán.
Quanh
vụ Cá Rồng Đỏ, hiện chưa có ai đặt câu hỏi: Chính
quyền Việt Nam liệu có phải bồi thường thiệt hại
cho Repsol và các đối tác khi ra lệnh cho họ ngừng khoan
và ngừng triển khai khai thác thương mại? Câu trả lời
chắc chắn là có. Trong vấn đề khai thác dầu khí ở
Việt Nam, theo thông lệ quốc tế, Tập đoàn dầu khí
quốc gia Việt Nam đại diện cho nhà nước Việt Nam ký
kết hợp đồng phân chia sản phẩm dầu khí với 01 hoặc
02 đối tác dầu khí nước ngoài. Theo lẽ thường, và
cũng theo thông lệ quốc tế, hợp đồng này không được
các bên tham gia công bố, hoặc công bố cho một pháp nhân
nào đó không tham gia hợp đồng. Trong hợp đồng này sẽ
có các điều khoản rất chi tiết về khả kháng và bất
khả kháng. Liệu quyết định của nhà nước Việt Nam
yêu cầu Repsol ngừng khoan trước áp lực của Trung Quốc
là điều kiện khả kháng hay bất khả kháng trong hợp
đồng phân chia sản phẩm dầu khí? Chắc chắn rằng, đó
không phải là bất khả kháng. (Bất khả kháng là thiên
tai, tai ương không thể né tránh).
Cá
Rồng Đỏ nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của
Việt Nam
Vậy,
nếu không phải là bất khả kháng thì phía Việt Nam phải
đền bù thiệt hại cho Repsol và các đối tác bao nhiêu?
Chắc chắn là toàn bộ số tiền đã đầu tư, các tổn
hại có liên quan và tiền phạt vì đã đơn phương phá
hủy hợp đồng. Thông thường, trong các hợp đồng phân
chia sản phẩm dầu khí, số tiền đền bù các tổn hại
liên quan và tiền phạt vì đơn phương phá hủy hợp đồng
bằng hoặc lớn hơn so với số tiền đã đầu tư. Nhưng
quan trọng hơn hết, các nhà đầu tư nước ngoài trong
lĩnh vực dầu khí sẽ không còn mặn mà đầu tư vào
lĩnh vực dầu khí biển của Việt Nam khi họ không còn
niềm tin được bảo vệ, được bảo đảm an ninh từ
nhà nước Việt Nam.
Luật
sư Nguyễn Văn Hòa ở Vũng Tàu đã đưa ra nhận định:
Thường thì trong các hợp đồng phân chia sản phẩm dầu
khí, các bên tham gia sẽ chọn một tòa trọng tài quốc
tế, hoặc một tòa án quốc tế phán xử vụ việc có
tranh chấp, và thông thường, theo thỏa thuận, các bên
không công bố kết quả của phán xử này. Nếu dự án
Cá Rồng Đỏ được đưa ra phán xử ở tòa quốc tế,
chắc chắn tòa sẽ tuyên phía Việt Nam phải bồi thường
toàn bộ số tiền đầu tư, và một khoản tiền tương
ứng như thế nữa cho các tổn hại có liên quan và đơn
phương phá vỡ hợp đồng.
Cá
Rồng Đỏ không phải là một canh bạc của Việt Nam và
Repsol, nhưng trong thực tế đã trở thành canh bạc của
Việt Nam. Và trong canh bạc đó, Việt Nam thua cháy túi,
Repsol vẫn có lãi như ý muốn, còn kẻ thắng bạc lớn
nhất là cướp biển Trung Quốc.
T.D.
VNTB
gửi BVN
************
Phụ
lục:
CSVN
‘bất khả kháng’ dừng dự án Cá Rồng Đỏ ở Biển
Đông
Hình
ảnh từ video từ tàu tuần duyên của Việt Nam hôm 1
Tháng Sáu, 2014, cho thấy tàu tuần duyên Trung Quốc (trái)
đang đuổi theo tàu Việt Nam gần một mỏ khai thác dầu
trong vùng nước tranh chấp ở Biển Đông. (Hình:
STR/AFP/Getty Images)
(Người
Việt) – Nhà cầm quyền CSVN
vừa dừng thực hiện dự án Cá Rồng Đỏ, một dự án
dầu khí quan trọng ở Biển Đông. Bộ Ngoại giao CSVN
chưa đưa ra phát ngôn chính thức về sự việc này,
truyền thông trong nước hoàn toàn im lặng, còn truyền
thông phương Tây và báo đài hải ngoại thì liên tục
đưa tin.
Tập
đoàn Dầu Khí Việt Nam (PetroVietnam) vừa yêu cầu hãng
Repsol của Tây Ban Nha phải lập tức ngưng một dự án ở
khu vực ngoài khơi phía Đông Nam. Hệ lụy của việc này
được cho là khiến Repsol và các đối tác thiệt hại
khoảng $200 triệu đã đầu tư vào dự án.
Đây
là lần thứ hai chỉ trong vòng một năm, Việt Nam phải
hủy bỏ một dự án dầu khí quan trọng ở Biển Đông
và cũng là lần thứ hai Repsol bị yêu cầu ngưng hoạt
động khoan.
Nguyên
do được hiểu là do nhà cầm quyền CSVN “chịu áp lực
từ Trung Quốc”.
Đáng
lưu ý, động thái này diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc
hiện phô trương 40 chiến hạm ở Biển Đông.
Hồi
Tháng Hai, truyền thông Việt Nam đưa tin Công Ty Dịch vụ
Cơ khí Hàng hải PTSC lập liên doanh Cá Rồng Đỏ với
đối tác Yinson Clover Ltd – công ty con của Tập đoàn Hậu
cần Yinson đến từ Malaysia. PTSC Ca Rong Do Ltd. được công
bố có vốn $112 triệu.
Báo
Tri Thức Trẻ ở thời điểm đó loan tin: “Từ Tháng Tư,
2017, kế hoạch phát triển mỏ Cá Rồng Đỏ được chính
phủ Việt Nam chấp thuận. Dự án mỏ khí Cá Rồng Đỏ
thuộc Block 07/03 – Bể Nam Côn Sơn, cách bờ biển Vũng
Tàu 440 km. Là mỏ sâu nhất Việt Nam gồm 12 cụm giếng,
cung ứng 25.000 – 30.000 thùng dầu/ngày và 60 triệu khối
khí/ngày. Thông tin từ Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam
cho biết giá trị hợp đồng dành cho PTSC ước tính là
$1,2 tỷ. Liên doanh PTSC (51%) và Yinson (49%) cũng đã ký kết
được hợp đồng cung ứng FPSO trị giá $800 triệu cho mỏ
này. Đồng thời dự báo dự án sẽ mang đến dòng lợi
nhuận ổn định từ quý I/2020”.
Trong
văn bản do ông Đồng Xuân Thắng, giám đốc Công ty Dịch
vụ Cơ khí Hàng hải PTSC, ký có ghi là “căn cứ công
văn Force Majeure Notice ngày 24 Tháng Ba, 2018, của chủ đầu
tư Repsol” với chữ “Force Majeure Notice” được hiểu
là “thông báo về điều kiện bất khả kháng”, nhưng
không cho biết thêm chi tiết.
Văn
bản này cũng cho hay, ông Thắng ký quyết định thành lập
“Ban Chỉ đạo xử lý những vấn đề liên quan đến
việc dừng thực hiện dự án Cá Rồng Đỏ TLWP của Công
ty PTSC;” “Ban Chỉ đạo và các thành viên chịu trách
nhiệm triển khai các công việc được phân công, bảo
đảm phù hợp các quy định của hợp đồng và pháp luật
hiện hành, thông lệ và chuẩn mực quốc tế, bảo đảm
quyền lợi của công ty”. (T.K.)