Quốc
Việt
20h
ngày 17-1-1974, chiến hạm Nhật Tảo quay mũi trực chỉ
Hoàng Sa. Lúc này một máy chính của tàu không sử dụng
được, rađa trục trặc, hỏa lực đối hạm đều là
thế hệ cũ chỉnh bằng tay...
Chiến
hạm Nhật Tảo - Ảnh tư liệu
"Mẹ
tôi khóc suốt nhiều năm bên nấm mộ chiêu hồn sau ngày
anh tôi hi sinh ở Hoàng Sa. Đến đám giỗ cuối cùng của
anh, khi ấy mẹ còn sống, trên giường bệnh bà vẫn
trăng trối: Con phải gắng đưa anh về. Tổ tiên, mồ mả
ông bà trên đất quê hương, đừng để anh ngoài biển
lạnh lẽo!".
Huế,
tháng 1, mưa mờ mịt. Người em tử sĩ Vương Thương ứa
nước mắt, nhắc chuyện anh mình và trận tử chiến
Hoàng Sa...
Nhiều
năm gặp gỡ chứng nhân, viết về quần đảo Hoàng Sa
máu thịt của Tổ quốc, tôi vẫn nghẹn lòng khi nhắc
nhớ một buổi tối mùa đông ở Huế. Trong căn nhà nhỏ
bạc màu thời gian, ông Vương Lăng, em trai Trung sĩ giám
lộ Vương Thương trên chiến hạm bi hùng Nhật Tảo đã
hi sinh trong trận hải chiến Hoàng Sa, cứ khóc mãi khi ôn
ký ức về anh mình.
44
năm đã qua với bao biến động thời cuộc, giọt nước
mắt vẫn ngập tràn vị nóng của trái tim và như có cả
vị mặn của biển, nơi những người còn đang nằm dưới
đó...
Chuyến
hành quân cuối cùng
Tử
sĩ Vương Thương trước chuyến hành quân ra Hoàng Sa - Ảnh
tư liệu gia đình do Quốc Việt chụp lại
Nghe
tôi sẻ chia nỗi buồn, ông Lăng lạc giọng: "Nước
mắt tôi có là gì đâu so với nỗi đau của 74 gia đình
tử sĩ còn đang gửi xương cốt ngoài Hoàng Sa!".
Người
em trai gầy gò tâm sự: trước ngày lịch sử 19-1-1974,
Trung sĩ Vương Thương đã báo gia đình ở Huế là sẽ
được về tết. Mẹ anh nghe vậy
mừng lắm, vui vẻ chuẩn bị chuyện vợ con cho anh.
Bất
ngờ, kế hoạch bị hủy bỏ, chiến hạm HQ10 - Nhật Tảo,
mà Vương Thương là sĩ quan giám lộ, nhận lệnh khẩn
cấp hành quân bảo vệ Hoàng Sa đang bị các chiến hạm
Trung Quốc và tàu cá giả dạng lăm le...
Lẽ
ra Vương Thương cùng đồng đội tàu Nhật Tảo đã được
nghỉ ngơi, vì chiến hạm cần được sửa chữa do một
trong hai động cơ đã bị hư.
Nhưng
chiều 17-1, Nhật Tảo được lệnh hành quân khẩn cấp
nhằm hỗ trợ cùng các chiến hạm HQ4 Trần Khánh Dư và
HQ16 Lý Thường Kiệt đã có mặt ở Hoàng Sa. Lý do là
Nhật Tảo đang đủ phiên trực, lại ở gần Hoàng Sa
nhất.
20h
ngày 17-1-1974, Nhật Tảo rời cảng Tiên Sa, quay mũi trực
chỉ Hoàng Sa. Hạm trưởng là hải quân - Thiếu tá Ngụy
Văn Thà, Hạm phó là Đại úy Nguyễn Thành Trí, Trung sĩ
Vương Thương làm giám lộ trên đài chỉ huy.
Chứng
nhân Trần Văn Hà, thủy thủ có mặt trên chiến hạm
Nhật Tảo, kể lại: "Bình thường, chúng tôi đã
nhập biển Hoàng Sa sớm hơn. Nhưng chuyến hành quân này
Nhật Tảo bị hư hỏng quá nhiều, nặng nhất là một
máy chính không sử dụng được, rađa trục trặc, hỏa
lực đối hạm đều là thế hệ cũ chỉnh bằng tay...".
Tình
hình trên Nhật Tảo lúc này rất gấp rút. Hạm trưởng
Thà cho chuẩn bị đầy đủ đạn dược, lương khô, nước
uống ngay vị trí chiến đấu.
Đến
gần nửa đêm 18-1 thì Nhật Tảo kịp đến vùng biển
Hoàng Sa, cùng ba chiến hạm Trần Khánh Dư, Lý Thường
Kiệt và Trần Bình Trọng chuẩn bị tác chiến. Nhân
chứng Hà kể đêm 18-1, Hạm trưởng Thà phát lệnh làm
tối tàu Nhật Tảo để tránh bị theo dõi.
2h
sáng 19-1, ông triệu tập cuộc họp khẩn cấp trên tàu,
phổ biến tất cả chuẩn bị tác chiến bảo vệ chủ
quyền Tổ quốc. Gần 7h sáng 19-1, sau khi nắm tình hình
lần nữa, hạm trưởng Thà dặn dò pháo thủ phải cố
bắn chính xác ngay loạt đạn đầu khi có lệnh để phá
vỡ lợi thế tốc độ của đối phương.
Trận
đánh bi hùng
Nhiều
chiến hữu của tôi đòi ở lại hi sinh cùng Hạm trưởng.
Trong đó có Lê Văn Tây, Ngô Văn Sáu... Họ đã bị thương
nặng, nhưng vẫn ghìm chặt khẩu 20 li chiến đấu đến
cùng".
Nhân
chứng Trần Văn Hà
Trong
hồi ức của mình, Hạ sĩ trọng pháo 76 li Trần Văn Hà
nhớ lại: đang lúc cam go nhất thì khẩu 76 li hỏa lực
chính trước mũi Nhật Tảo lại bị trục trặc, cả con
tàu bị bắn xối xả.
Trên
đài chỉ huy, Hạm trưởng Thà hi sinh với mảnh đạn
phạt ngang cổ, Hạm phó Trí bị thương nặng nhưng vẫn
gắng điều khiển Nhật Tảo đâm thẳng vào tàu đối
phương như đòn quyết tử cuối cùng. Ngay sau đó, Đại
úy Trí phát lệnh rời tàu.
Viết
trong Nhật ký Hoàng Sa, Chuẩn úy Tất Ngưu kể lại
vẫn nhớ những lời rắn rỏi cuối cùng của Hạ sĩ Lê
Văn Tây: "Thôi, tôi ở lại ăn thua đủ với bọn
Trung Quốc, Chuẩn úy cứ nhảy đi".
Bốn
chiếc bè ban đầu được kết lại. Những người xuống
biển ứa nước mắt nhìn các nòng súng vẫn lóe lên trên
chiến hạm Nhật Tảo rồi tắt hẳn trước hỏa lực áp
đảo của đối phương...
Lúc
này, tình hình trên biển cũng hết sức nghiêm trọng. Đại
úy Trí bị thương nặng, trút hơi thở cuối cùng trong
đêm. Rồi Vương Thương, Đa, Thọ, Nam, Tuấn cũng ra đi.
Hồi
ức của Hạ sĩ Trần Văn Hà vẫn nhớ đồng đội Vương
Thương lênh đênh đến ngày thứ 4 thì mất. Đồng đội
cố giữ thi hài anh một ngày với hi vọng có tàu đến
vớt đưa về bờ, nhưng rồi phải ngậm ngùi thủy táng
anh.
Họ
khấn vái đồng đội: "Anh là giám lộ, xin chỉ dẫn
đường để gặp tàu bạn". Và đêm đó, một chiếc
tàu buôn Hà Lan đã đi ngang qua và vớt những người lính
cuối cùng còn lại của chiến hạm Nhật Tảo...
Nhưng
74 đồng đội của họ đã vĩnh viễn nằm lại quần đảo
Hoàng Sa của Tổ quốc cùng chiến hạm Nhật Tảo!
Nằm
dưới lòng biển Tổ quốc
Hộ
tống hạm HQ10 - Nhật Tảo nguyên là tàu quét mìn USS
Serene 300 của Mỹ từ Thế chiến thứ Hai. Năm 1964, tàu
này được hoán cải thành hộ tống hạm và chuyển giao
cho quân lực Việt Nam cộng hòa.
Theo
Trung sĩ Trịnh Văn Quý thuộc lực lượng đổ bộ đảo
Hữu Nhật, đến khoảng 8h sáng 20-1-1974, ông vẫn còn
thấy khói lửa bốc lên từ chiến hạm bi hùng Nhật Tảo
trước khi nó chìm hẳn xuống lòng biển Tổ quốc.
Q.V.