Bauxite Việt Nam

THE ASSOCIATED PRESS Fact Check 5.03.2025

Thục Quyên lược dịch

Bài phát biểu dài 1giờ 40 phút của Tổng thống Donald Trump trước Quốc hội đã nêu cao nhiều sáng kiến ​​của ông, từ việc trấn áp nhập cư đến thuế quan và chính sách năng lượng trong sáu tuần bắt đầu nhiệm kỳ của mình, nhưng nhiều bình luận của ông bao gồm thông tin sai lệch và gây hiểu lầm.

Sau đây là một số điểm thực tế:

Ông Trump đã phóng đại các con số liên quan đến cuộc đàn áp nhập cư của mình

TT Donald Trump tại Điện Capitol (Ảnh: Reuter)

TRUMP: “Con số những vụ vượt biên trái phép trong tháng vừa qua thấp nhất từ ​​trước đến nay! Từ trước đến nay!”

SỰ THẬT: Trump đã viết trong bài đăng trên Truth Social vào thứ Bảy rằng Biên phòng đã bắt giữ 8.326 người ở biên giới Hoa Kỳ-Mexico vào tháng trước. Nhưng dữ liệu 4.03.2025 của Chính phủ Hoa Kỳ cho thấy vào những năm 60, Biên phòng thường xuyên ghi số vụ bắt giữ trung bình thấp hơn con số này. Trong khi tháng 2 đánh dấu tổng số vụ bắt giữ thấp nhất trong nhiều thập kỷ, Biên phòng ghi nhận con số những vụ bắt giữ trung bình trong bảy năm đầu tiên của những năm 60 còn thấp hơn. Trang web của Chính phủ không theo dõi tổng số vụ bắt giữ ở biên giới Hoa Kỳ-Mexico trước năm 1960. Năm 1961, Biên phòng ghi nhận trung bình hàng tháng là 1.752 vụ bắt giữ.

Ông Trump đã thổi phồng số lượng người nhập cảnh vào Hoa Kỳ bất hợp pháp dưới thời Tổng thống Joe Biden

TRUMP: “Trong bốn năm qua, 21 triệu người đã đổ vào Hoa Kỳ. Nhiều người trong số họ là kẻ giết người, buôn người, thành viên băng đảng”.

SỰ THẬT: Con số mà ông Trump thường xuyên trích dẫn này bị thổi phồng quá mức. Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ đã báo cáo hơn 10,8 triệu vụ bắt giữ vì vượt biên trái phép từ Mexico, từ tháng 1 năm 2021 đến tháng 12 năm 2024.

Thêm nữa, đó là số vụ bắt giữ, không phải là số người.

Vì sự hạn chế tị nạn trong đại dịch COVID-19, nhiều người đã tìm cách vượt biên nhiều hơn một lần cho đến khi họ thành công, vì không có hậu quả pháp lý nào đối với việc bị bắt và trả về Mexico. Do đó số lượng người thấp hơn số vụ bắt giữ.

Cũng không hề có bằng chứng nào cho thấy các quốc gia khác đang gửi tội phạm hoặc những người mắc bệnh tâm thần của họ qua biên giới, ngược lại với lời buộc tội thường xuyên này của ông Trump.

Các kinh tế gia không đồng tình với Trump về thuế quan

TRUMP: “Thuế quan sẽ làm cho nước Mỹ giàu có trở lại và làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại. Và điều đó đang xảy ra. Và nó sẽ xảy ra khá nhanh. Sẽ có một chút xáo trộn, nhưng chúng ta chấp nhận điều đó. Sẽ không nhiều đâu”.

SỰ THẬT: Trump đang dựa vào ý tưởng rằng đánh thuế nhập khẩu là con đường làm giàu cho Hoa Kỳ. Hầu hết các nhà kinh tế cho rằng chính sách thuế quan của Trump sẽ gây tổn hại cho đất nước, vì tăng thuế có thể làm tăng giá hàng hóa gây hại cho sự tăng trưởng kinh tế. Trump cho rằng sẽ có tác động lạm phát tối thiểu.

Khi Phòng thí nghiệm Ngân sách của Đại học Yale xem xét mức thuế quan mà Trump áp dụng vào thứ Ba vừa qua đối với Canada, Mexico và Trung Quốc, họ thấy rằng lạm phát sẽ tăng một phần trăm, tăng trưởng sẽ giảm một nửa phần trăm và trung bình một hộ gia đình sẽ mất khoảng 1.600 đô la thu nhập khả dụng hàng năm.

Không có bằng chứng nào cho thấy tiền An sinh xã hội được trả cho nhiều người trên 100 tuổi

TRUMP: “Bạn có thể tin hay không, nhưng cơ sở dữ liệu của Chính phủ liệt kê 4,7 triệu thành viên An sinh xã hội từ những người từ 100 đến 109 tuổi. Cơ sở dữ liệu này liệt kê 3,6 triệu người từ 110 đến 119 tuổi... 3,47 triệu người từ 120 đến 129 tuổi. 3,9 triệu người từ 130 đến 139 tuổi. 3,5 triệu người từ 140 đến 149 tuổi. Và tiền đang được trả cho nhiều người trong số họ, và chúng tôi hiện đang lục soát”.

SỰ THẬT: Cơ sở dữ liệu có thể liệt kê những người đó, nhưng điều đó không có nghĩa là họ đang nhận được các khoản trợ cấp được trả.

Nữ nghị sỹ Đảng Dân chủ Melanie Stansbury giơ tấm biển viết "Điều này không bình thường" khi ông Trump phát biểu. (Ảnh: Reuters)

Những dân biểu thuộc Đảng Dân chủ đang giơ bảng chỉ trích TT Trump nói không đúng sự thật, Điện Capitol 4.03.2025 (Ảnh: Reuters)

Nghị sỹ Dân chủ Al Green giơ gậy và liên tục cắt ngang bài phát biểu của Trump. (Ảnh: Reuters)

Một phần của sự nhầm lẫn xuất phát từ hệ thống phần mềm của Bộ An sinh xã hội, dựa trên ngôn ngữ lập trình COBOL, không sử dụng định dạng cụ thể cho ngày tháng. Điều này có nghĩa là một số mục nhập thiếu hoặc không đầy đủ ngày sinh sẽ được mặc định là điểm tham chiếu cách đây hơn 150 năm. Tổ chức tin tức Wired lần đầu tiên đưa tin về vấn đề sử dụng ngôn ngữ lập trình COBOL này tại Cơ quan An sinh xã hội.

Ngoài ra, một loạt báo cáo từ Tổng thanh tra của Cơ quan An sinh xã hội vào tháng 3 năm 2023 và tháng 7 năm 2024 nêu rõ rằng cơ quan này chưa thiết lập một hệ thống mới để chú thích đúng thông tin tử vong trong cơ sở dữ liệu của mình, bao gồm khoảng 18,9 triệu số An sinh xã hội của những người sinh năm 1920 trở về trước nhưng không được đánh dấu là đã chết. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là những người này đang nhận được trợ cấp.

Cơ quan này đã quyết định không cập nhật cơ sở dữ liệu vì chi phí để thực hiện việc này lên tới hơn 9 triệu đô la.

Từ tháng 9 năm 2015, cơ quan này đã tự động ngừng thanh toán tiền cho những người trên 115 tuổi.

Trump không hề thừa hưởng một 'thảm họa kinh tế'

TRUMP: "Một trong những ưu tiên hàng đầu của tôi là giải cứu nền kinh tế của chúng ta và mang lại sự cứu trợ mạnh mẽ và ngay lập tức cho các gia đình lao động. Như các bạn đã biết, chúng ta đã thừa hưởng từ chính quyền trước một thảm họa kinh tế và cơn ác mộng lạm phát".

SỰ THẬT: Lạm phát đạt đỉnh ở mức 9,1% vào năm 2022 dưới thời Tổng thống Joe Biden, nhưng Trump không hề thừa hưởng một nền kinh tế thảm khốc theo bất kỳ phương diện nào. Tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống mức thấp 4% vào tháng 1 khi ông nhậm chức, trong khi nền kinh tế tăng trưởng lành mạnh 2,8% vào năm 2024. Thu nhập điều chỉnh theo lạm phát đã tăng đều đặn kể từ giữa năm 2023. Và lạm phát, mặc dù có dấu hiệu trì trệ trong những tháng gần đây và vẫn ở mức cao 3% vào tháng 1, đã giảm so với mức đỉnh năm 2022.

Tuy nhiên, mối quan tâm về nền kinh tế là động lực chính thúc đẩy sự ủng hộ dành cho Trump trong cuộc bầu cử năm 2024. Riêng giá trung bình của các mặt hàng tiêu dùng cơ bản đã tăng đột biến trong những năm gần đây. Ví dụ, một tá trứng lớn đã tăng giá từ mức thấp nhất là 1,33 đô la vào tháng 8 năm 2020 lên 4,82 đô la vào tháng 1 năm 2023. Giá của chúng giảm xuống còn 2,07 đô la vào tháng 9 năm 2023, nhưng hiện đang tăng trở lại, ở mức 4,95 đô la tính đến tháng 1.

Việc Trump nhắc đến 'lệnh bắt buộc xe điện' là sai sự thật.

TRUMP: "Chúng ta đã chấm dứt sắc lệnh điên rồ của chính quyền trước bắt buộc dùng xe điện, cứu những người lao động và công ty sản xuất xe hơi của chúng ta khỏi sự hủy diệt kinh tế".

SỰ THẬT: Không có sắc lệnh nào của liên bang nhằm buộc phải mua xe điện, như Trump đã nhiều lần tuyên bố sai sự thật trước đây. Biden chỉ đặt ra mục tiêu không ràng buộc là xe điện sẽ chiếm một nửa số xe mới được bán ra vào năm 2030. Trump đã ban hành một sắc lệnh hành pháp vào ngày đầu tiên nhậm chức để thu hồi mục tiêu đó.

Các chính sách của Biden tăng cường hạn chế ô nhiễm từ xe hơi và xe tải chạy bằng xăng nhằm khuyến khích người Mỹ mua xe điện và các công ty sản xuất xe hơi chuyển từ xe chạy bằng xăng sang xe điện.

Kiểm chứng con số những người được Quân đội tuyển dụng.

TRUMP: "Tôi vui mừng báo cáo rằng vào tháng 1, Quân đội Hoa Kỳ đã có tháng tuyển dụng tốt nhất trong 15 năm qua".

SỰ THẬT: Trump đã nhiều lần tuyên bố rằng sự thay đổi con số tuyển dụng của Quân đội có liên quan đến thời gian ông ta tại nhiệm. Trên thực tế, theo dữ liệu của Quân đội, số lượng tuyển dụng đã tăng đều đặn trong năm qua, với tổng số cao nhất là vào tháng 8 năm 2024 – trước cuộc bầu cử tháng 11.

Quân đội luôn theo dõi chặt chẽ số lượng người được tuyển dụng.

Một động lực quan trọng thúc đẩy thành công trong chương trình tuyển dụng là quyết định của Quân đội khi khai trương Khóa học Chuẩn bị cho Người lính Tương lai tại Fort Jackson, Nam Carolina, vào tháng 8 năm 2022. Chương trình này cung cấp cho những tân binh có thành tích kém 90 ngày hướng dẫn về học thuật hoặc thể lực, để giúp họ đáp ứng các tiêu chuẩn quân sự rồi chuyển sang huấn luyện cơ bản.

(1) Bài này được viết chung bởi những phóng viên của Associated Press sau đây:

Melissa Goldin tại New York, Matthew Daly, Chris Rugaber, Will Weissert, Josh Boak và Rebecca Santana tại Washington, Becky Bohrer tại Juneau, Alaska, và Elliot Spagat tại San Diego.

Ngoài ra BBC tiếng Việt cũng có bài :“Ông Trump phát biểu trước Quốc hội: Kiểm chứng các tuyên bố“

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cvg1p1pxpweo

Dịch giả gửi BVN