Bauxite Việt Nam

Carol Yang, Good night, Vietnam? Chinese economist says Trump tariffs could close US back door, SCMP, 15 Jan 2025

Cù Tuấn biên dịch 

Tóm tắt: 

GS Li Daokui của Đại học Thanh Hoa cho biết các nhà sản xuất Trung Quốc đang để mắt đến Việt Nam như một điểm trung chuyển vào Mỹ nên 'xem xét lại' trước các mức thuế quan.

Các doanh nghiệp Trung Quốc hy vọng sử dụng các nước Đông Nam Á như một cửa sau để đưa hàng hóa vào thị trường Mỹ sẽ phải đánh giá lại các chiến lược đầu tư của họ, theo một cựu cố vấn Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cảnh báo. Ông nói rằng tổng thống đắc cử của Mỹ Donald Trump "chắc chắn sẽ tăng thuế" đối với các lô hàng có nguồn gốc từ đó.

Li Daokui, một giáo sư kinh tế tại Đại học Thanh Hoa, đã đưa ra những bình luận này khi nhiều nhà đầu tư Trung Quốc cân nhắc tăng đầu tư của họ trong khu vực Đông Nam Á. Khi sự cạnh tranh trong nội bộ Trung Quốc gia tăng và Trump chuẩn bị nhậm chức vào ngày 20 tháng 1, một nhà đầu tư đã hỏi GS Li một cách rõ ràng về vấn đề này tại một diễn đàn do trường đại học Thanh Hoa tổ chức vào thứ Hai 13/1/2025.

"Không sao nếu công ty của bạn muốn đáp ứng nhu cầu tại địa phương, chẳng hạn như thị trường Việt Nam, nơi có tiềm năng tăng trưởng kinh tế và tiêu dùng trong nước tốt", Li, người đã đến thăm Việt Nam vào cuối tháng 11, cho biết.

GS Li cũng là cựu thành viên của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc, cơ quan cố vấn chính trị hàng đầu của nước này.

"Tuy nhiên, nếu mục tiêu của bạn là xuất khẩu sang Mỹ thông qua quốc gia trung gian, thì bạn có thể phải xem xét lại", ông cảnh báo.

Việt Nam là một trong những lựa chọn hợp lý nhất cho các nhà xuất khẩu Trung Quốc muốn đưa hàng hóa của họ sang Mỹ thông qua một quốc gia thay thế. Mexico, một lựa chọn phổ biến khác do vị trí gần Mỹ, đã nhận được những lời đe dọa rõ ràng về mức thuế quan cao.

Mặc dù tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người của Việt Nam chỉ ở mức hơn 4.300 đô la Mỹ, Li cho biết quốc gia này có thể trở thành một thế lực lớn hơn trong lĩnh vực sản xuất toàn cầu.

Quốc gia này đã gặt hái được một số thành quả từ các rào cản thương mại mà Trump thiết lập chống lại Bắc Kinh trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, thúc đẩy các chủ nhà máy ở Trung Quốc di dời sản xuất.

Thương mại Trung Quốc - Việt Nam tăng 13,5 phần trăm so với cùng kỳ năm trước lên 260,7 tỷ đô la Mỹ vào năm 2024, cao gấp đôi mức ghi nhận vào năm 2017.

Thặng dư thương mại của trung tâm công nghiệp Đông Nam Á này đã thu hút sự chú ý của chính quyền mới của Mỹ. Bản thiết kế Dự án 2025 – một tài liệu về chiến lược chính trị cánh hữu với sự đóng góp của một số nhân vật trong chiến dịch tranh cử của Trump – đề xuất áp thuế đối với Việt Nam để giảm thâm hụt thương mại của Mỹ.

Tuần trước, Mexico tiết lộ rằng họ sẽ giảm lượng hàng nhập khẩu từ Trung Quốc để đáp trả cáo buộc của Trump rằng quốc gia Mỹ Latinh này là phương pháp thuận tiện để hàng hóa Trung Quốc lách thuế Mỹ.

Và Trump đã công bố trong bài đăng vào thứ Ba trên nền tảng Truth Social của mình về kế hoạch thành lập "Cơ quan Thuế vụ Bên ngoài" có nhiệm vụ thu "thuế quan, nghĩa vụ và tất cả doanh thu" có nguồn gốc từ nước ngoài.

"Chúng tôi sẽ bắt đầu tính phí những quốc gia kiếm tiền từ chúng tôi thông qua thương mại và cuối cùng, họ sẽ bắt đầu trả phần tiền công bằng của mình", ông tuyên bố trong bài đăng, lưu ý rằng Ủy ban được đề xuất này sẽ được thành lập vào ngày nhậm chức của ông.

Tại diễn đàn Thanh Hoa, Trung tâm Học thuật về Thực tiễn và Tư duy Kinh tế Trung Quốc của Li đã cảnh báo trong báo cáo triển vọng hàng năm của mình rằng "sự thoái hóa" của quá trình mở rộng ra nước ngoài của các công ty Trung Quốc – chủ yếu thể hiện dưới hình thức chiến tranh giá cả,  là "không bền vững" và đã gây tổn hại đến danh tiếng của Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường, chiến lược thúc đẩy cơ sở hạ tầng của Bắc Kinh nhằm kết nối khu vực.

Thuật ngữ "sự thoái hóa" – hay nội quyển (neijuan) – mô tả tình trạng cạnh tranh nội bộ gay gắt không bền vững dẫn đến trì trệ, có thể hạn chế đầu tư dài hạn và đổi mới công nghệ.

Li Keaobo, giám đốc điều hành của trung tâm này, cho biết nhiều ngành công nghiệp Trung Quốc, chẳng hạn như sản xuất ô tô và tấm pin mặt trời, đã không được hưởng lợi từ việc mở rộng ra nước ngoài.

Báo cáo của trung tâm này cho biết mặc dù lượng xe điện giao hàng và doanh thu tăng đột biến, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc vẫn phải đối mặt với tình trạng thua lỗ ngày càng tăng khi giá cả lao dốc trong cuộc đua khốc liệt đẩy giá xuống đáy.

Làn sóng xuất khẩu này đã dẫn đến số lượng kỷ lục các tranh chấp thương mại và điều tra chống bán phá giá. Các quốc gia như Brazil và Nam Phi – trước đây duy trì quan hệ thương mại chặt chẽ với Trung Quốc – đã tăng thuế đối với ô tô điện và các sản phẩm năng lượng mặt trời từ Trung Quốc để ngăn chặn làn sóng này và bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước.

C.Y.

Nguồn bản dịch: FB Cù Tuấn