Bauxite Việt Nam

BBC

14 tháng 6 2025

Ra đời vào năm 2009, BRIC gồm bốn thành viên sáng lập là Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc. Đến năm 2010, Nam Phi gia nhập, chính thức trở thành BRICS.

Việt Nam vừa chính thức được công nhận là "quốc gia đối tác" của khối BRICS gồm các nền kinh tế mới nổi lớn, trong bối cảnh khối này đang thúc đẩy nỗ lực mở rộng.

Việt Nam là quốc gia thứ 10 được trao quy chế này, cho phép được mời tham gia các hội nghị thượng đỉnh BRICS và các phiên thảo luận khác, theo Reuters.

Trước đó, hồi đầu năm nay, Việt Nam đã bày tỏ sẵn sàng thảo luận về mối quan hệ đối tác với BRICS, khối ban đầu gồm Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc.

"Chính phủ Brazil hoan nghênh quyết định của chính phủ Việt Nam", tuyên bố của Brazil - quốc gia Nam Mỹ, hiện là chủ tịch luân phiên của BRICS vào năm 2025, cho biết.

"Việt Nam nổi bật là một nhân tố quan trọng ở châu Á. Những nỗ lực của Việt Nam trong việc thúc đẩy hợp tác Nam – Nam và phát triển bền vững càng làm nổi bật sự tương đồng về lợi ích với khối này", tuyên bố nói thêm.

Được thành lập vào năm 2009 và sớm mở rộng khi kết nạp Nam Phi, BRICS gần đây cũng đã kết nạp thêm Ai Cập, Ethiopia, Indonesia, Iran và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), trở thành một đối trọng ngoại giao ngày càng lớn đối với các cường quốc phương Tây truyền thống.

Các quốc gia đối tác khác của BRICS bao gồm Belarus, Bolivia, Kazakhstan, Cuba, Malaysia, Nigeria, Thái Lan, Uganda và Uzbekistan.

Việt Nam được lợi gì?

Cho đến nay, Việt Nam vẫn kiên định với nền ngoại giao cây tre, duy trì cân bằng chiến lược với các nước lớn, tránh bị rơi vào vòng xoáy đối đầu.

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hải từ Đại học Queensland (Úc) từng nhận định với BBC News Tiếng Việt vào năm ngoái rằng gia nhập BRICS có nghĩa là Việt Nam có thêm một địa chỉ diễn đàn đa phương để tham gia, trong khi lợi ích thực chất về góc độ kinh tế thì còn cần xem xét.

Ngoài ra, Việt Nam sẽ phải chuẩn bị tâm thế "là đi theo một nhóm muốn tạo lập một trật tự quốc tế mới, đứng về một phe chống lại sự ảnh hưởng của Mỹ và phương Tây".

"Đây là điều không phù hợp với chính chủ trương và chính sách đối ngoại của Việt Nam. Nhìn vào các thành viên hiện nay của BRICS, bao gồm cả thành viên mới là Iran, có thể thấy rõ ràng BRICS là một câu lạc bộ của những quốc gia 'không thân thiện' với Mỹ và phương Tây", ông Hồng Hải bình luận. 

Ông Hồng Hải cũng cho rằng việc BRICS mở rộng cho thấy một sự chuyển biến.

"Sẽ không còn là một thế giới mà nước Mỹ có thể xác lập tất cả các chuẩn mực hoặc điều khiển tất cả các định chế. Đó là điều rõ ràng. Nhưng còn về sự thay thế? Không, tôi sẽ nói là BRICS chỉ mang vai trò bổ sung hơn là thay thế".

Khối BRICS là gì?

Ra đời vào năm 2009, BRIC gồm bốn thành viên sáng lập là Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc. Đến năm 2010, Nam Phi gia nhập, chính thức trở thành BRICS.

Ngoài mục tiêu thúc đẩy thương mại và vốn đầu tư nước ngoài (FDI) trong nội bộ khối, các nước trong BRICS muốn phối hợp để có tiếng nói mạnh hơn trên các diễn đàn quốc tế và đưa ra các chương trình nghị sự phù hợp với lợi ích các nước đang phát triển và các nền kinh tế mới nổi.

Các quốc gia trong BRICS bao gồm các cường quốc, như Trung Quốc và Nga, và các quốc gia lớn tại các châu lục như Nam Phi và Brazil.

Khối BRICS có tổng dân số khoảng 3,5 tỷ người, tương đương 45% dân số thế giới.

Tổng giá trị nền kinh tế của các quốc gia này hơn 28.500 tỷ USD – tương đương 28% nền kinh tế toàn cầu.

Các quốc gia trong BRICS sản xuất khoảng 44% sản lượng dầu thô của thế giới.

Tuy nhiên, các quốc gia trong BRICS cũng cho rằng các nước phương Tây cũng thống trị các định chế quan trọng như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB), giữ vai trò cho những nước này vay tiền.

BRICS đòi hỏi có một "tiếng nói và vai trò đại diện lớn hơn" cho các nền kinh tế đang nổi.

Vào năm 2014, các quốc gia trong BRICS đã thành lập Ngân hàng Phát triển Mới (New Development Bank) để cho vay vốn hỗ trợ phát triển.

Tính đến cuối năm 2022, định chế này đã tài trợ gần 32 tỷ USD cho các nền kinh tế đang phát triển, dành cho các dự án cầu đường, đường sắt và cung cấp nước.

Đây là chính là mục tiêu của Trung Quốc cho BRICS, Giáo sư Padraig Carmody, một chuyên gia và địa lý phát triển từ Đại học Trinity College Dublin, cho biết.

"Thông qua BRICS, Trung Quốc đang cố gắng gia tăng quyền lực và tầm ảnh hưởng – đặc biệt tại châu Phi. Trung Quốc muốn trở thành tiếng nói dẫn đầu ở Nam Bán Cầu", ông nói. 

Nga, một quốc gia lớn khác trong BRICS, lại có một mục đích khác.

"Nga xem khối này nằm trong một cuộc chiến chống Phương Tây, giúp vượt qua các lệnh trừng phạt bị áp đặt sau cuộc xâm lược của Ukraine", Creon Butler từ Viện nghiên cứu Chatham House nói. Tư cách thành viên của Iran cũng gia tăng tính chất chống Phương Tây trong khối BRICS, ông cho biết thêm.

Nguồn: BBC Tiếng Việt