Bauxite Việt Nam

Thái Hạo

Tôi không hiểu vì sao báo lại giật một cái tít tệ hại như thế! Vì tôi thấy ông Bộ trưởng bị mắng oan chỉ bởi cái tít này.

ĐB Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Bình) đạt câu hỏi: “Đâu là nguyên nhân cốt lõi, chính yếu của việc dạy thêm học thêm tràn lan”.

Ông Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời, tôi xin tóm tắt: “Sở dĩ người ta phải thêm (dạy thêm, học thêm) là bởi vì nó chưa đủ. Nó chưa đủ cho nên mới phải thêm. Và có rất nhiều cái chưa đủ”. Theo ông, là lương chưa đủ; trường lớp chưa đủ; niềm tin (của phụ huynh chưa đủ), đổi mới chưa đủ hiệu quả; hiệu trưởng và giáo viên làm chưa đủ trách nhiệm; quản lý, cơ chế, điều hành chưa đủ.

[…] “Cho nên, nói về giải pháp: không có một giải pháp duy nhất nào có thể giải quyết được vấn đề, mà phải có một giải pháp tổng thể”.

Tôi thấy phát biểu này của ông Nguyễn Kim Sơn là đúng. Ông nêu nguyên nhân một cách toàn diện và yêu cầu một giải pháp tổng thể để giải quyết vấn đề. Còn báo chí, "một nửa sự thật không phải là sự thật", huống chi đây chỉ là một phần mười sự thật!

Cách giật tít này phải chăng nhằm đánh vào tâm lý của dư luận, mời gọi những chỉ trích để thu hút lượt view? Nếu thế thì tệ quá. Vì chưa bao giờ chúng ta cần người dân hiểu rõ vấn đề, phản biện ngay ngắn, đồng hành và chung tay trong câu chuyện về giáo dục, như bây giờ.

Trong trả lời của mình, ông Nguyễn Kim Sơn còn nói một ý rất căn bản nữa, nó quan trọng và là nền tảng giải quyết vấn nạn dạy thêm học thêm. Tôi tóm tắt: Dạy thêm học thêm là một phần, một khâu của lối học cũ – lỗi học trang bị kiến thức. Ở lối dạy học này, sách giáo khoa thì đóng gói kiến thức; thầy cô là người truyền thụ kiến thức; thi cử thì thi kiểm tra kiến thức; và đi cùng với nó là luyện thi, là bài mẫu, văn mẫu, là toán mẫu, toán đố, là học thuộc.

Cho nên khi đưa ra Thông tư 29 về dạy thêm học thêm, thì không chỉ là để giải quyết một vấn đề xã hội, mà là một phần của công cuộc đổi mới giáo dục, để làm cho trường học thay đổi, để mở đường cho một hệ thống mới của “giáo dục phát triển năng lực”.Dạy thêm học thêm chính là cái khâu níu kéo, cái khâu làm cho trang bị kiến thức theo lối cũ nó được bảo lưu và cản trở sự đối mới. 

Giáo dục phát triển năng lực sẽ thay đổi căn bản lối dạy và học kiểu trang bị kiến thức, nó dùng trang thiết bị, STEM, giải quyết các vấn đề của thực tế mà trẻ em phải đối mặt, phát triển năng lực tự học, tự mở rộng kiến thức cho mình để ứng phó với thời đại bùng nổ tri thức. 

“Cách thức của các lớp dạy thêm có thể đem lại kiến thức, không phải không có ý nghĩa, nhưng nó rất ít đem lại giá trị cho sự phát triển của con người. Nhìn dạy thêm học thêm từ những hệ lụy một cách sâu xa, thì chúng ta sẽ thấy rằng cần phải quyết liệt với công việc này như thế nào” – ông Nguyễn Kim Sơn nói.

Tóm lại, tôi thấy Bộ trưởng nêu và nhìn nhận vấn đề một cách căn cơ, có tính hệ thống. Và vì thế tôi có thêm hy vọng về việc giáo dục sẽ được cải thiện.

Là người chỉ trích ngành giáo dục rất nhiều, thường xuyên thấy tuyệt vọng trước các phát biểu và nhận thức của nhiều quan chức cấp cao trong ngành, nhưng phải công bằng, lần này Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói đúng và trúng vấn đề.

Tất nhiên, nói là một chuyện, còn làm được hay không là chuyện khác. Một mình ngành giáo dục không thể giải quyết được câu chuyện của giáo dục (tất nhiên nếu cố gắng, nó có thể làm tốt hơn hiện tại). Cứ hình dung mà xem, nếu vẫn thiếu trường lớp như hiện nay thì cuộc chiến của trẻ em để được đi học còn tàn khốc, và dạy thêm học thêm sẽ còn dai dẳng và ngày càng khủng khiếp. 

Nhân ngày “báo chí cách mạng”, tôi chỉ mong báo chí luôn tôn trọng sự thật, không vì câu view mà giật tít môt cách thiếu lành mạnh, làm phương hại đến sự phát triển chung của xã hội. Hơn khi nào hết, đây là lúc tất cả cần trung thực, thẳng thắn, xây dựng, vì một nỗ lực chung.

*Xin xem video phát biểu của ông Nguyễn Kim Sơn ở phần bình luận

T.H.

Tác giả gửi BVN