Bauxite Việt Nam

 John E. Herbst | Atlantic Council | 06/06/2025

(John E. Herbst law Giám đốc cấp cao của Trung Tâm Á-Âu thuộc Hội đồng Đại Tây Dương / The Atlantic Council và là cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine).

Hnb Tran và Phúc Lai GB biên dịch

Kyiv — Tôi đến thủ đô Ukraine vào ngày 1 tháng 6, vài giờ sau khi có tin tức về việc nước này phá hủy thành công các máy bay ném bom “tiên tiến” [chú thích: dấu (“) là do ND tự thêm vào] của Nga — TU-22 và TU-95 — và máy bay tình báo “tiên tiến” nhất của Nga, A-50.

Trong 2 ngày tiếp theo, tôi đã có nhiều cuộc họp với các quan chức cấp cao, chính trị gia và nhà hoạt động xã hội dân sự Ukraine. Cuộc tấn công đã thúc đẩy tinh thần lớn trên mọi phương diện, mặc dù một số người Ukraine mà tôi đã nói chuyện vẫn lo lắng liệu chính quyền Trump có tiếp tục cung cấp thông tin tình báo và thiết bị quân sự cho Ukraine hay không; những người khác lạc quan rằng Trump sẽ không để Vladimir Putin lừa mình.

Trong tương lai gần, chiến dịch ngoạn mục của Ukraine sẽ có tác động lớn đến khả năng không kích của Nga vào các mục tiêu dân sự và quân sự của Ukraine. Nó cũng củng cố an ninh hạt nhân của Mỹ và các đồng minh bằng cách tiêu diệt tới 34% lực lượng máy bay ném bom có khả rằng thời gian đứng về phía Putin và Nga cuối cùng sẽ áp đảo Ukraine.

Ý tưởng lớn đó đã diễn ra như thế nào trong tuần này? Điều đáng chú ý là phản ứng tức thời duy nhất đối với cuộc tấn công từ thế giới Trump đến từ các tác nhân bên ngoài, nhiều người trong số họ tỏ ra không hiểu rằng Điện Kremlin coi Mỹ là kẻ thù chính của mình. Một số người trong nhóm này thậm chí còn ngây thơ lập luận rằng Mỹ không có lợi ích gì trong hành động xâm lược chống Ukraine. Ví dụ, các đồng minh của Trump là #Steve_Bannon và #Mike_Flynn tuyên bố rằng cuộc tấn công của Kyiv làm suy yếu hoạt động ngoại giao của Trump nhằm chấm dứt chiến tranh. Do đó, theo cách nói của Bannon, đã đến lúc Mỹ phải "rút mọi sự ủng hộ" cho Ukraine. CẦN LƯU Ý RẰNG ĐÂY KHÔNG PHẢI LÀ MỘT SỰ PHẢN ÁNH VỀ CHÍNH SÁCH CỦA TRUMP. ĐÂY LÀ NỖ LỰC CỦA MỘT SỐ NGƯỜI TRONG VÒNG TRÒN CỦA ÔNG NHẰM TÁC ĐỘNG ĐẾN CHÍNH SÁCH ĐÓ.

Nhưng Trump đã không hành động theo hướng đó. Trên thực tế, phản ứng của Nhà Trắng đối với hoạt động táo bạo này đã được thể hiện rõ ràng. Lời đầu tiên từ Nhà Trắng – gần một ngày sau "hoạt động quân sự đặc biệt" của Ukraine – là Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã không thông báo cho Trump về hành động sắp xảy ra. Không có bình luận thực sự nào về hành động đó.

Ẩn ý với Putin và Merz

Bước tiếp theo là cuộc điện thoại ngày 4 tháng 6 của Trump với Putin. Trong một bài đăng trên Truth Social sau đó, Trump lưu ý rằng đó là một cuộc gọi tốt, nhưng Tổng thống Nga rất tức giận về cuộc tấn công của Ukraine và sẽ phải trả đũa. Những người chỉ trích Trump dễ hiểu khi phàn nàn rằng không có dấu hiệu nào cho thấy Tổng thống Mỹ đã cố gắng ngăn cản Putin làm như vậy – mặc dù ngày hôm sau, tờ Washington Post đưa tin rằng Trump tuyên bố đã bảo Putin không nên trả đũa. Trong mọi trường hợp, Trump đã chọn không mô tả hành động của Ukraine.

Nhiệm vụ đó được giao cho đặc phái viên của Trump tại Ukraine, #Keith_Kellogg, người đã có một tuyên bố công khai ngắn gọn vào ngày 4 tháng 6 – lưu ý rằng cuộc tấn công vào năng lực tấn công hạt nhân của Nga CÓ THỂ ĐƯỢC COI LÀ LEO THANG. Về cơ bản, đây là một cú đánh vào các đốt ngón tay của Kyiv. Những dấu hiệu liên quan hơn về phản ứng và khuynh hướng của Trump đã bị rò rỉ cho báo chí trong hậu trường. Trong khi bày tỏ với nhân viên của mình sự thất vọng của mình với cả Putin lẫn Zelenskyy, Trump cũng thừa nhận sự táo bạo của hoạt động ở Ukraine, gọi đó là "ngầu lòi" (badass), theo Axios. Tuy nhiên, Trump được cho là đã rên rỉ rằng nó sẽ làm chậm tiến trình hướng tới lệnh ngừng bắn.

Những dấu hiệu khác về triển vọng của Trump xuất hiện vào ngày 5 tháng 6, khi ông gặp #Friedrich_Merz, thủ tướng mới của Đức. Tất nhiên, mục tiêu của Merz là củng cố quyết tâm của Trump trong việc duy trì sự ủng hộ đối với Ukraine (và duy trì cam kết của Mỹ đối với NATO, bao gồm cả việc giữ quân đội Mỹ ở Đức). Trong cuộc họp đó, Trump nói rằng có vẻ như Putin muốn chiếm toàn bộ Ukraine, một dấu hiệu quan trọng cho thấy cuối cùng ông cũng hiểu rằng CHÍNH NHÀ LÃNH ĐẠO NGA LÀ TRỞ NGẠI ĐỐI VỚI NỖ LỰC CHẤM DỨT CHIẾN TRANH CỦA CHÍNH QUYỀN (TRUMP).

Tất cả những điều này có tầm quan trọng lớn hơn nhiều đối với hoạt động ngoại giao xung quanh cuộc chiến so với cuộc họp thứ hai của các nhà đàm phán Ukraine và Nga tại Istanbul vào ngày 2 tháng 6. Cuộc họp đó diễn ra như mong đợi. Về mặt tích cực, đã có một thỏa thuận khác về việc trao đổi tù nhân có giới hạn. Về vấn đề ngừng bắn, phía Nga cuối cùng đã trình bày các điều khoản chính thức của mình. Những điều khoản đó là cho một nền hòa bình mang tính trả thù của kẻ chiến thắng. Ukraine sẽ không chỉ bị yêu cầu tuyên bố trung lập và phi quân sự hóa; mà còn phải trao cho Nga toàn bộ lãnh thổ ở các tỉnh phía đông Ukraine, bao gồm cả các khu vực hiện do Kyiv kiểm soát. Các điều khoản của Moscow có thể đã nằm trong tâm trí Trump khi ông thảo luận về chính sách của Putin đối với Ukraine với Merz.

Sự suy thoái của Dự luật trừng phạt?

Việc Trump hiểu rõ hơn về vấn đề Putin và sự tôn trọng mới của ông đối với năng lực quân sự của Ukraine — “ngầu” là một lời khen gián tiếp nhưng rõ ràng — là một điểm cộng. NHƯNG VẪN CHƯA CÓ CHÍNH SÁCH MẠNH MẼ HƠN TỪ NHÀ TRẮNG.

Những người Cộng hòa bồn chồn tại quốc hội đã bực tức trong nhiều tháng vì sự ngần ngại của Trump trong việc thực hiện những gì ông đã hứa: gây áp lực lên phe cản trở hòa bình. Giữ vị trí dẫn đầu về vấn đề này, Thượng nghị sĩ #Lindsey_Graham (Cộng Hòa - SC) cùng với Thượng nghị sĩ #Richard_Blumenthal (Dân Chủ - CT) đã đề xuất một dự luật trừng phạt vào đầu tháng 4 với 50 người đồng bảo trợ. Dự luật đó hiện có 82 người đồng bảo trợ. Tuần trước, Graham cho biết ông nghĩ rằng dự luật sẽ được thông qua tại Thượng viện trong tuần này. Chủ tịch Hạ viện #Mike_Johnson ủng hộ nỗ lực trừng phạt cứng rắn. Những người Cộng hòa thuộc phía an ninh quốc gia dường như tin rằng cuộc tấn công thành công của Ukraine vào ngày 1 tháng 6 đang khiến quốc hội có nhiều khả năng thông qua dự luật trừng phạt và Mỹ sẽ giúp cung cấp thêm thiết bị quân sự cho Ukraine. Các hoạt động ngoại giao khéo léo của Ukraine đối với Đồi Capitol [Quốc hội – ND] tuần này — do chánh văn phòng của Zelenskyy, Andriy Yermak dẫn đầu — đã tiếp tục thúc đẩy tình cảm này.

Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu chính quyền Trump có hành động hay không. Tờ Wall Street Journal đưa tin vào ngày 6 tháng 6 rằng Nhà Trắng đã yêu cầu “làm loãng bớt” dự luật trừng phạt, và Trump đã chỉ ra trong cuộc gặp với Merz rằng ông đang cân nhắc, vì một lý do nào đó chưa rõ, trừng phạt cả hai bên. Điều này có nghĩa là, ít nhất, có một số sự chậm trễ khi Graham, Johnson và những người ủng hộ khác cố gắng giải quyết những bất đồng của họ với Nhà Trắng. Điều đó cũng có thể có nghĩa là Trump không thể tự mình trừng phạt Putin.

Điều đó chỉ có thể củng cố thêm niềm tin của Putin rằng Trump cuối cùng sẽ cho phép Nga thôn tính Ukraine. Các báo cáo rằng Lầu Năm Góc, với một ban lãnh đạo đang nỗ lực làm giảm mối quan hệ với Ukraine, đang chuyển giao công nghệ chống máy bay không người lái rất cần thiết từ Ukraine cho các lực lượng Mỹ [ở Trung Đông – ND] cũng sẽ được Điện Kremlin coi là dấu hiệu cho thấy sự yếu kém của Mỹ.

Trớ trêu thay, thành công của Trump trong việc đạt được một kết thúc bền vững cho cuộc chiến ở Ukraine lại phụ thuộc vào nỗ lực của những người ủng hộ việc gây áp lực lên Nga. Kellogg dường như đã nêu quan điểm này trong tuyên bố ngày 6 tháng 6 rằng hoạt động đặc biệt của Ukraine có thể là chức năng cưỡng chế vì hòa bình. Nếu, như Trump thừa nhận, mục tiêu của Putin không phải là hòa bình lâu dài mà là chiếm Ukraine, thì cách thực sự duy nhất để chấm dứt giao tranh là khiến Putin cảm thấy rất khó chịu khi tiếp tục chiến đấu. Cuộc tấn công ngày 1 tháng 6 của Ukraine là một bước đi theo hướng đó. Hành động mạnh mẽ của Mỹ dưới hình thức trừng phạt và cung cấp quân sự có thể chứng minh quan điểm đó.

Nếu không có điều đó, tổng thống Mỹ sẽ không giữ được lời hứa đã tuyên bố từ lâu là mang lại hòa bình ổn định cho châu Âu.

J.E.H.

Nguồn: FB Phuc Lai GB