Bauxite Việt Nam

Tạ Duy Anh

Trong tự truyện "Du học Mỹ tuổi mười sáu" của cô bé Vi Trịnh (ái nữ của ông bạn Bá Ninh Trịnh) có một chuyện nhỏ nhưng phản ánh tầm cỡ khổng lồ của một nền giáo dục.

Hôm đó có giờ giảng của thầy về chiến tranh. Nhưng vì thầy biết trong lớp có một sinh viên người Việt và thầy không muốn cô bé bị tổn thương thêm, vì thế, thay vì giảng oang oang trên bục, thầy cho sinh viên về nhà tự học qua sách vở, tài liệu rồi lặng lẽ trả bài cho thầy.

Quyết định của thầy giáo, cho thấy hai điều:

Thứ nhất, thầy đặt tính nhân bản cao hơn tất cả. Không có lập trường tư tưởng chính trị gì ở đây cả. Chỉ có sự cảm thông và tôn trọng phẩm giá. 

Và thứ hai: Hành động sư phạm của thầy được dẫn dắt chỉ bởi lương tâm và sự từng trải văn hóa, vốn là thứ người thầy nào cũng phải có.

Diễm Thi, RFA

2020-10-01

Ảnh minh họa một trường đại học ở Hà Nội. AFP

Chiều ngày 31 tháng 7 năm 2020, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP.HCM công bố quyết định đình chỉ sinh hoạt cấp ủy thời hạn 90 ngày đối với ông Lê Vinh Danh - Hiệu trưởng ĐH Tôn Đức Thắng do có một số sai phạm trong công việc.

Theo Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP.HCM kết luận những vi phạm của ông Lê Vinh Danh đã gây hậu quả nghiêm trọng làm giảm sút vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của đảng ủy trường, ảnh hưởng đến hoạt động của trường đến mức phải xem xét kỷ luật. Ngoài chức danh Hiệu trưởng, ông Lê Vinh Danh còn là Bí thư Đảng ủy của trường ĐH Tôn Đức Thắng.

Ngay sau khi bị đình chỉ công tác, ông Lê Vinh Danh gửi đơn khiếu nại tới Thủ tướng, Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và gửi đơn kêu cứu tới Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam. Ngoài ra, ông Danh còn gửi đơn kiện đến Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh về việc bị đình chỉ. Tòa trả lại đơn kiện về cho ông Danh do thấy quyết định tạm đình chỉ công tác đối với ông là quyết định mang tính nội bộ của cơ quan, tổ chức, không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa.

Đại học Tôn Đức Thắng là đại học công lập, đào tạo đại học, sau đại học và hoạt động khoa học công nghệ hoạt động theo hình thức tự chủ.

Tự chủ đại học được hiểu là quyền tự do của nhà trường đại học trong việc quyết định những công việc của chính mình. Những công việc này hiện được quan tâm chủ yếu ở bốn lĩnh vực: học thuật, tài chính, tổ chức và nhân sự.

Theo Luật Giáo dục năm 2012 và Luật Giáo dục đại học sửa đổi số 34, với cơ sở giáo dục đại học công lập thì các tổ chức đảng và đảng viên, đoàn thể sẽ thực hiện theo quy định của đảng.

Chu Mộng Long

Các bạn cần biết, tiền thân của đội Sao đỏ, Cờ đỏ là Hồng Vệ binh thời Cách mạng văn hóa đẫm máu của Mao. Đến lượt Sao đỏ, Cờ đỏ trong nhà trường là lực lượng hậu bị của đội quân Bò đỏ đang tung hoành trên mạng. Vẫn một bài mẫu đê tiện được huấn luyện từ tấm bé: rình rập, theo dõi, chỉ điểm, bôi nhọ, vu khống, chụp mũ, đe dọa, cắn càn. Nền giáo dục nào sinh con người đó. Hậu quả là những người tử tế thành nạn nhân và bị đày đọa hoặc chết oan sai. Thật nhục nhã cho những bậc cha mẹ có con ở trong đội ngũ đó. C.M.L.

1. Mô hình sao đỏ, cờ đỏ: Huấn luyện chỉ điểm chó săn

Sao đỏ, Cờ đỏ là tàn dư của Hồng vệ binh một thời đẫm máu. Từ trong Cách mạng văn hóa, nỗi sợ hãi vẫn còn ám ảnh người dân Trung Quốc cho đến bây giờ là đội ngũ Hồng vệ binh. Đội ngũ này được huấn luyện từ bé, chúng hăng máu như những chó săn: theo dõi, rình rập, chỉ điểm, vu khống, chụp mũ bất cứ ai. Hàng vạn người chết oan vì Hồng vệ binh.
Việt Nam thời hợp tác xã cũng từng có đội ngũ tương tự. Không biết ngoài Bắc thế nào, chứ quê tôi sau 1975, mấy ông phụ trách đội từng lãnh đạo đám trẻ con chúng tôi làm những điều mà bây giờ nghĩ lại vẫn còn thấy nhục.

Số là những năm đó có phong trào làm phân bắc phân xanh, cho nên hợp tác xã cấm dân ỉa ngoài gò, ngoài đồng. Mỗi nhà phải làm một hố xí hai ngăn để ỉa, xong lấy cứt ủ với lá bông bay làm phân. Dân quê tôi không quen cái món hố xí hai ngăn nên vẫn duy trì ỉa gò, ỉa đồng. Mỗi đứa trẻ chúng tôi được giao làm trống ếch để đi cổ động và bắt "ỉa bậy". Bọn trẻ con chúng tôi hăng lắm. Tờ mờ sớm hoặc tối chạng vạng là kéo nhau đi rình những nơi bà con thường ỉa. Toàn gặp các ông bà cụ. Chờ các cụ vừa thả ra một cục là cả lũ xông ra đánh trống tom tom ôm ỏi cả làng. Xong bắt các ông bà cụ để nguyên hiện trường cho hợp tác xã lập biên bản và hạ nhục. Tóm lại là không ông bà cụ nào ra gò hay ngoài đồng mà thoát được vì tai mắt bọn trẻ con chúng tôi.

Sau những ngày hăng máu đó, tôi bị ba tôi đập cho một trận nên thân và quyết không cho tham gia cái đội mà ba tôi gọi là khốn nạn ấy nữa.

Chưa hết, đội hồng vệ binh quê tôi có cái rọ heo to tướng. Trông những lần sinh hoạt hay họp đội, một số người đau ốm hoặc giả đau bỏ họp là đội hồng vệ binh chúng tôi khiêng rọ đến nhà bắt người ấy bỏ vào rọ và hè nhau khiêng đến trụ sở đội để cho mọi người đấu tố. Và chúng tôi cũng làm rất hăng chứ có biết đúng sai gì đâu?
Còn nhiều chuyện nữa. Khi nào rảnh tôi sẽ viết thành hồi ký về cái thời hồng vệ binh ấy.

Nhân Báo mới đăng bài "Đã đến lúc dẹp bỏ đội Sao đỏ" (1), tôi đăng lại bài tôi đã viết từ mấy tháng trước. Không chỉ Sao đỏ trẻ con mà còn có món Cờ đỏ ở các cấp học cao hơn chuyên làm chó săn, chỉ điểm. Đó là một mô hình vô giáo dục hay lối giáo dục phi nhân tính của bọn mà Lenin gọi là "vô sản lưu manh" nắm quyền lực.

2. Huấn luyện chỉ điểm, chó săn

Bài trước tôi nói về phương pháp dạy học đang diễn ra giống như thuần hóa động vật và xiếc thú. Bài này tôi nói đến một trò khác trong giáo dục, còn nguy hiểm hơn trò thuần hóa động vật hay xiếc thú: trò huấn luyện chỉ điểm, chó săn gọi là Sao đỏ, Cờ đỏ!

Một lần ngồi uống cafe với các học viên tại chức, có vài giáo viên chia sẻ kinh nghiệm công tác chủ nhiệm. Một giáo viên khoe:

- Em có một chiêu mà công tác chủ nhiệm trở nên rất nhàn. Đó là chiêu ngoài Sao đỏ, còn phân công các bạn theo dõi lẫn nhau. Cô giáo chỉ có một đôi mắt, nhưng học sinh có cả bốn năm chục đôi mắt. Trong lớp, các bạn có vấn đề gì là học sinh sẽ báo ngay cho cô, từ việc tự lập ở nhà cho đến đạo đức tác phong và học hành. Ngay cả đứa nào ở gia đình có vấn đề, em cũng biết tuốt...

Tôi trố mắt, chưa nói gì.

Một giáo viên khác mừng như bắt được vàng:

- Đúng, đúng... Không làm thế thì làm sao theo dõi cho hết được học sinh của mình. Thông tư 30, Thông tư 22 yêu cầu đánh giá luôn hoạt động của học sinh ở nhà thầy ạ.