Bauxite Việt Nam

Tiến sĩ Kevin D. Phạm

Gửi cho BBC News Tiếng Việt từ Amsterdam, Hà Lan

Bùi Văn Phú dịch

Chủ điểm của bài viết này là tìm hiểu về các hệ tư tưởng chính trị tại Việt Nam từ đầu Thế kỷ XX cho đến cuộc cách mạng vào giữa Thế kỷ XX, qua đó cho chúng ta thấy hai ví dụ về phản ứng của người Việt đối với chủ nghĩa thực dân Pháp (1858-1954). 

Lưu Trọng Văn 

Hôm nay, 95 năm, ngày cụ Phan Châu Trinh ra đi (24.3.1926-24.3.2021).

Đám tang của cụ cách đây 95 năm tại Sài Gòn có hàng trăm ngàn đồng bào tham dự. Có lẽ trong lịch sử của VN cho đến năm 1926 chưa từng có một cuộc chia tay vĩ đại như thế của dân chúng đối với một nhà chính trị yêu nước.

Cụ Phan vì sao lại được ngưỡng mộ như vậy?

Hãy đọc lại các diễn thuyết của cụ tại Sài Gòn. Có thể nói đến tận hôm nay - tức gần 100 năm sau, lịch sử chính trị VN chưa từng có các cuộc diễn thuyết thu phục công chúng như các diễn thuyết tư tưởng cách mạng của cụ.

Trong một diễn thuyết cụ đề cao thuyết Dân trí - Dân khí - Dân sinh. Dân không có trí, không có khí thì quốc gia sẽ lụn bại.

Cụ phân tích nguyên nhân sâu xa vì sao Dân tộc Việt lạc hậu vắng khí cường, vắng khát vọng là do cách đây cả ngàn năm các triều đại phong kiến vì lợi ích ngai vàng của mình tôn vinh thuyết "Trung quân ái quốc" của Khổng Tử.