Bauxite Việt Nam

Người bạn là chuyên gia kinh tế ở TP. Hồ Chí Minh nhắn tôi có lời bình về bài báo của tác giả Hà Vũ (theo VnEconomy) giải thích cho đại biểu Quốc hội của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: “Không thể đánh giá ICOR tăng vọt là do đầu tư công kém hiệu quả”.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá, nhìn chung trong giai đoạn 2011 - 2015 hiệu quả kinh tế - xã hội của đầu tư nói chung và đầu tư công nói riêng đã được cải thiện. Hệ số ICOR của Việt Nam đã giảm dần trong từng giai đoạn.

Nếu so sánh với giai đoạn trước, những năm đầu giai đoạn 2016 - 2020 hệ số này có xu hướng cao hơn. Cụ thể, ICOR bình quân (tính theo giá so sánh năm 2010) năm 2016 là 6,41, năm 2017 giảm nhẹ còn 6,21, giai đoạn 2011 - 2015 đạt 5,05 còn giai đoạn 2006 - 2010 là 5,18.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng giải thích, hệ số ICOR thường tính theo khoảng thời gian hay theo từng giai đoạn, còn phụ thuộc vào các yếu tố như sự thay đổi công nghệ hay tỷ lệ kết hợp giữa vốn và lao động. Nhưng chính đây là điều cần biết, nếu thay đổi công nghệ, thay đổi kết hợp giữa vốn là lao động không đưa GDP tăng cao hơn nếu không có chúng thì đầu tư thay đổi công nghệ để làm gì?

Hiệu quả đầu tư thể hiện bằng hệ số ICOR được cơ quan thống kê Việt Nam tính toán cho toàn bộ nền kinh tế bao gồm đầu tư công, đầu tư của doanh nghiệp nhà nước, khu vực ngoài nhà nước và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.

Hệ số ICOR không tính theo thành phần kinh tế, do vốn đầu tư công chủ yếu được đầu tư cho cơ sở hạ tầng, không mang lại lợi nhuận trực tiếp.

Do vậy không thể đánh giá hệ số ICOR tăng vọt là do đầu tư công kém hiệu quả, Phó Thủ tướng khẳng định.

Phó Thủ tướng cũng cho biết, trong thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều giải pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư, tăng năng suất từ đó giảm hệ số ICOR.

Do vậy, tỷ lệ vốn đầu tư công chiếm trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội đang có xu hướng thấp đi, tăng tỷ lệ vốn đầu tư từ khu vực tư nhân và khu vực đầu tư nước ngoài. Đầu tư công sẽ đóng vai trò là nguồn vốn mồi, dẫn dắt các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư vv...

Người đọc ngạc nhiên khi thấy Phó Thủ tướng cho rằng không thể tính ICOR cho kinh tế nhà nước? Theo tôi tìm hiểu, chúng ta hoàn toàn có khả năng tính ICOR cho khu vực doanh nghiệp nhà nước, và so chúng với ICOR của doanh nghiệp tư nhân hay FDI để xem ai hiệu quả hơn chứ? Bởi vì Phó Thủ tướng chỉ cần ra lệnh cho Tổng cục Thống kê công bố GDP và đầu tư của khu vực doanh nghiệp nhà nước là tính được ngay. Thật khó hiểu, cho đến nay, tại sao Chính phủ lại không rạch ròi tính cho từng khu vực của nhà nước?

Cái gọi là kinh tế nhà nước hiện nay bao gồm an ninh quốc phòng, hành chính, sự nghiệp giáo dục y tế, đoàn thể và doanh nghiệp nhà nước thì làm sao tính được? Thế nhưng khi tính nợ công thì Phó Thủ tướng lại cố tình không tính nợ doanh nghiệp nhà nước?