Bauxite Việt Nam

Lê Việt Hoa

Kỳ 1. Giải oan cho 'nhóm lợi ích'

NOVEMBER 26 2024

Ảnh: Chinhphu.vn, Canva. Đồ họa: V.K / Luật Khoa.

Trong nhiều phát ngôn của các lãnh đạo nhà nước Việt Nam, cụm từ “nhóm lợi ích” thường đường nhắc đến với hàm ý như là các lực lượng ngầm ẩn tìm cách bóp méo chính sách và pháp luật. 

An Linh phỏng vấn GS Võ Tòng Xuân

31-3-2023

Trên BVN nông dân Hoàng Kim đã nhiều lần phản ánh sự thực tồi tệ này, nhưng vì thấp cổ bé miệng, mỗi lần phản ánh thì CA đến nhà thăm hỏi. Nay có “miệng nhà quan” nói ra không biết lời nói có gang có thép này có lên thấu ông trời hay không hay cũng sẽ trôi xuôi theo dòng nước Cửu Long?

Bauxite Việt Nam

Lời bình của kỹ sư Phạm Phan Long, sáng lập Hội Sinh Thái Việt, dành cho độc giả Tiếng Dân: Các bài báo trong nước tương tự như bài này, công bố rất nhiều số liệu nhưng rất ít thông tin. Chi phí sản xuất thóc theo GS Võ Tòng Xuân là 4000 đ/kg bán được 6650 đ/kg, lời 2650 đ/kg thóc. Gạo xay ra từ thóc được 60%, nông dân lời 4416 đ/kg gạo. Giá gạo thị trường theo bài báo từ 15000 tới 45000 đ/kg. Vậy nông dân chỉ hưởng được 9.8% tới 29% giá gạo thị trường. Đó mới là thông tin cần thiết để thấy rõ giá thóc quá thấp trong khi VINAFOOD không bỏ vốn hay chi phí sản xuất nhưng lại thụ hưởng 70% tới 90% giá gạo. Đúng là độc quyền thu mua hạnh phúc!

“Người nông dân đang chịu thiệt thòi, đứng thấp nhất trong chuỗi giá trị lúa gạo tại sao nói họ có lợi nhuận 100%?”, GS Võ Tòng Xuân, chuyên gia về lúa gạo của Việt Nam đặt câu hỏi cho Bộ Công Thương?

Sao lại nói người nông dân hưởng lợi nhuận 100% giá thóc?

Bộ Công Thương mới có báo cáo Chính phủ về kết quả xuất khẩu gạo năm 2022 và hướng xuất khẩu gạo năm 2023, đáng chú ý trong đó có nhận định liên quan đến giá bán thóc của người nông dân đang có lợi nhuận trên 100%.

Bộ Công Thương dẫn giá thành sản xuất bình quân thóc của Bộ Tài chính công bố là hơn 3.219 đồng/ kg, nhưng giá thóc bán trên thị trường hiện là 6.650 đồng/ kg, Bộ này nhận định mức giá này giúp người nông dân có lợi nhuận trên 100%.

Giáo sư Võ Tòng Xuân, chuyên gia về lúa gạo Việt Nam. Ảnh: Huỳnh Xây

Mai Bá Kiếm

Đề xuất bố trí gói tín dụng 110.000 tỉ đồng hỗ trợ các dự án nhà ở xã hội (laodong.vn)

Cứ mỗi lần các đại gia BĐS đói vốn là có đề xuất các gói tín dụng cho các dự án xây nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp!

Các đại gia BĐS không còn phát hành trái phiếu “ba không” được nữa, Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ bố trí gói tín dụng khoảng 110.000 tỉ đồng theo phương thức tái cấp vốn cấp cho các ngân hàng thương mại để cho các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay.

Thứ Ba, 13/12/2022

Quốc Ngọc thực hiện

Phát triển Vân Phong không phải chuyện của 10-20 năm mà là 100 năm. Đây là một dự án trọng điểm quốc gia. Do đó, cần phải tổ chức một ban quản lý phát triển cấp Chính phủ do một phó thủ tướng làm trưởng ban thì mới đủ chức năng, quyền hạn để huy động cả hệ thống chính trị phát triển vịnh Vân Phong.

Khu kinh tế Vân Phong (tỉnh Khánh Hòa) được Chính phủ ra quyết định thành lập từ hơn 16 năm qua. Mục tiêu chính là xây dựng và phát triển Vân Phong trở thành Khu kinh tế tổng hợp, trong đó cảng trung chuyển container quốc tế giữ vai trò chủ đạo. Trước đó nhiều năm, kỳ vọng về cảng nước sâu lớn nhất châu Á này đã được những người tâm huyết nghiên cứu, kiến nghị với tất cả sự hào hứng rằng đây sẽ là con đường mở rộng không gian sinh tồn ra biển lớn, cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng cho Việt Nam.

Nguyễn Quang Dy

Câu chuyện Việt Á là chủ đề nóng. Nếu bạn vào google gõ từ “Việt Á”, sẽ ra cả đống thông tin, đọc mỏi mắt và đau đầu. Dư luận lên án Việt Á tham lam trục lợi trước nỗi đau và sinh mạng của người dân - “ăn của dân không từ cái gì”. Nhưng Việt Á chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”. Chặt được cái vòi này thì con bạch tuộc sẽ mọc ra cái vòi khác kinh khủng hơn. Đó là con quái vật “thân hữu” (cronyism) được nuôi dưỡng bởi các nhóm lợi ích. Nói cách khác, đó là căn bệnh ung thư mãn tính đã di căn nhiều nơi, đặc biệt là y tế.

Yên Khắc Chính

04 Sep 2021

Trong khi quân đội làm việc của shipper, doanh nghiệp quân đội tranh thủ giành miếng bánh thị trường.

Thông tin người dân thành phố Hồ Chí Minh có thể đi chợ online trên sàn thương mại điện tử Vỏ Sò từ ngày 1/9/2021 khiến nhiều người bất ngờ [1].

Bất ngờ không phải vì sau hơn một tuần chính quyền cấm cửa các sàn thương mại điện tử để thay bằng kế hoạch hoành tráng “đi chợ hộ”, cuối cùng thì hàng triệu người dân bị nhốt trong nhà giờ đây cũng đã được mua hàng trên các sàn thương mại điện tử quen thuộc (đừng vui mừng vội, câu trả lời ngắn gọn là không, bạn vẫn chưa thể đặt và nhận hàng online như trước, đặc biệt nếu bạn sống ở các khu vực “vùng đỏ”).

Sự ngạc nhiên đến từ cái tên lạ hoắc chưa bao giờ nghe tới: Vỏ Sò.

Trung Thành

Có đọc vào mới thấm thía cái nạn “nhóm lợi ích” khi nó đã mon men trèo đến gần eo lưng ông nhà nước.

Bài 1 - Quy hoạch lại cảng biển: Cảng nước sâu Lạch Huyện hết… sâu?

Trung Thành | 07/08/2021, 06:00:00

DIENDANDOANHNGHIEP.VN Mặc dù thiết kế cho tàu có tải trọng 100 nghìn tấn nhưng cảng Lạch Huyện đã không đáp ứng được yêu cầu.

LTS: Lần đầu tiên quy hoạch 5 chuyên ngành thuộc lĩnh vực giao thông - vận tải (đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng hải, hàng không) được Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT thực hiện đồng thời. Trong quy hoạch 5 chuyên ngành giao thông, cảng biển được ưu tiên lựa chọn vị trí.

Nhiều tàu cỡ lớn phải giảm tải đến 30% công suất hoặc trung chuyển từ các cảng khu vực phía Nam.

Theo chi phí thông thường thì doanh nghiệp cũng mất đến cả trăm tỷ đồng thực hiện việc nạo vét luồng Lạch Huyện. (Nạo vét luồng hàng hải vào cảng Hải Phòng. Ảnh: Võ Thái)

Cảng container quốc tế Hải Phòng (HICT) là cảng đầu tiên khai thác bến số 1, 2 khu vực Lạch Huyện. HICT được xem là cảng container nước sâu lớn nhất miền Bắc Việt Nam khi có độ sâu trước bến đến -16m và độ sâu luồng Lạch Huyện -14m. Với độ sâu này, cảng có khả năng tiếp nhận tàu với trọng tải lên tới 14.000 TEUs với tuyến dịch vụ trực tiếp đi châu Mỹ và châu Âu.

Thế nhưng chưa đầy 3 năm sau, HICT như thiết kế ban đầu, độ sâu trước bến -16m thì chỉ trong 3 năm, mức độ sa bồi ở đây cao đến 9m. Nhiều hãng tàu đã không đưa tàu tải trọng lớn vào khai thác tại HICT mà phải làm hàng tại cảng Cát Lái (TP. HCM) và trung chuyển ra ngoài Bắc. Trong Báo cáo cuối kỳ nghiên cứu sơ bộ về Dự án xây dựng cảng cửa ngõ Lạch Huyện trước đây của tổ chức JICA (Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản), các chuyên gia nhận định mức độ sa bồi luồng Lạch Huyện ở mức 60cm trong năm đầu tiên, năm thứ 2 là 80cm và năm thứ 3 khoảng 90cm.

VietTuSaiGon (Blog RFA)

Nói tới thủy điện Việt Nam, nghĩa là đang nói đến một hệ thống liên kết ma và đang chạm tới một núi tiền mà những người làm thủy điện có thể “tay không bắt giặc” trong núi tiền này. Hay nói khác đi, bạn có thể xây thủy điện mà không có đồng nào trong tay nhưng có mối quan hệ đủ mạnh để tạo ra một tài khoản ảo, một pháp nhân, sau đó chạy cho được dự án thủy điện, “thuyết phục” cơ quan cấp tỉnh duyệt dự án đó, xem như bạn bắt đầu giàu. Nói nghe như đùa, nhưng...

Tôi có đứa bạn học cùng lớp, thời đi học, hắn thuộc dạng ranh ma và sinh hoạt đoàn thể năng nổ nhất nhì trường nhưng học lại rất kém, đặc biệt là môn toán, lý và ngữ văn, hắn chưa bao giờ được điểm trung bình, hầu hết là copy bài để nộp. Thế nhưng hắn vẫn tốt nghiệp, sau đó, không biết bằng cách nào đó, hắn vẫn có bằng đại học loại giỏi mặc dù không hề thi hay học đại học. Và hiện tại, hắn là Chủ tịch Hội đồng quản trị một thủy điện loại vừa ở miền Trung.

Sau vài lần trò chuyện, tìm hiểu thông qua thằng bạn học này cộng với tìm hiểu về qui trình xây dựng thủy điện thì tôi tá hỏa, hóa ra xây dựng thủy điện không phải là chuyện như nhà nước làm tốn hàng ngàn tỉ đồng. Hiện tại, có rất nhiều công trình thủy điện được xây dựng trên một thứ qui trình ma và nguy cơ thả bom nước khi mùa mưa tới của nó là rất cao. Tôi xin mở ngoặc chỗ này, qui trình mà tôi đang nói tới không liên quan gì đến qui trình kĩ thuật, nó là thứ qui trình đóng vai trò hành lang quyền lực để đi đến quyết định một cái thủy điện mọc ra ở đâu đó. Và hiện tại, có rất nhiều vị trí thuận lợi cho thủy điện, đảm bảo an toàn bị bỏ qua nhưng người ta lại chọn những vị trí hết sức khó khăn trong việc đi lại và cơ cấu địa chất của nơi có thủy điện cũng có vấn đề. Thế nhưng các thủy điện nhỏ này vẫn nghiễm nhiên mọc lên. Bởi những chỗ nó mọc lên là một núi tiền, rừng nguyên sinh, gỗ quí, các loại đặc sản rừng rất phong phú… và đó là bước đệm cho thủy điện. Việc trình dự án thủy điện, yêu cầu đầu tiên là nhà đầu tư chứng minh về kĩ thuật, địa chất, dòng chảy, tính thiết thực và vốn điều lệ, vốn lưu động, tư cách pháp nhân của họ… Nói một cách nghiêm túc thì các vị lãnh đạo cấp tỉnh rối mù, họ cầm vào dự án thủy điện với đầy rẫy các thông số kĩ thuật, thông số kinh tế là cầm cho vui, sau đó chuyển qua bộ phận kĩ thuật để xem xét. Đương nhiên, những thằng đã nghĩ đến được chuyện mang dự án đến trình lãnh đạo tỉnh thì hắn đã mua đứt bộ phận kĩ thuật này và bộ phận kĩ thuật chỉ chờ lãnh đạo chuyển dự án sang để ngâm vài tuần cho có lệ, sau đó ký duyệt, trả về cho lãnh đạo tỉnh.

Nguyễn Quang Dy

Việc đưa người vượt biên trái phép là “con ngựa thành Troy”, để giúp người Trung Quốc vượt biên vào Việt Nam, rồi lén lút đưa họ đến Đà Nẵng và các nơi khác. Những người Trung Quốc đó có thể gồm tội phạm hình sự (buôn ma túy và cờ bạc) rủi ro về an ninh và dịch bệnh. Một số đường dây người Việt còn ngang nhiên quảng cáo dịch vụ “bao biên”.

Một lỗ hổng khác là các “đặc khu kinh tế”. Theo Tuổi Trẻ (26/11/2019), Quốc hội đã thông qua luật xuất nhập cảnh sửa đổi, cho phép người nước ngoài được miễn thị thực nhập cảnh vào các “khu kinh tế đặc biệt” với thời hạn tạm trú 30 ngày. Luật này được thông qua ngày 25/11, với 404 đại biểu tán thành (tương đương 83,64% ), có hiệu lực từ 1/7/2020.

Luật xuất nhập cảnh này sẽ mở rộng cho người nước ngoài được vào “các khu kinh tế ven biển do Chính phủ quyết định”. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị quyết có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2020 về việc miễn thị thực nhập cảnh cho người nước ngoài (Trung Quốc) được vào các khu kinh tế ven biển như Vân Đồn (Quảng Ninh) và Phú Quốc (Kiên Giang)…

Theo các chuyên gia phân tích, việc miễn thị thực đã tạo điều kiện cho Vân Đồn và Phú Quốc trên thực tế trở thành đặc khu cho người Trung Quốc vào mà không cần thông qua “luật đặc khu”. Nói cách khác, quy định mới về miễn thị thực tạo thuận lợi cho người Trung Quốc được “tự do ra vào Vân Đồn và Phú Quốc mà không cần phải xin thị thực”.

Dư luận cho rằng các nhóm lợi ích cuối cùng đã đạt được mục đích của họ, dù phương hại đến lợi ích quốc gia. Nhiều người Trung Quốc đến Vân Đồn không chỉ dừng lại ở đó mà họ còn di chuyển đến các nơi khác ở Việt Nam như Đà Nẵng. Trong khi kiểm soát đường biên giới hai nước rất khó, thì kiểm soát ranh giới các khu kinh tế biển còn khó hơn.

Với dân số 97 triệu người, liền kề Trung Quốc, Việt Nam đã kiểm soát được đại dịch Covid-19. Trong hơn ba tháng đến gần cuối tháng Bảy, Việt Nam không có ca lây nhiễm mới trong cộng đồng, và trong số hơn 450 ca lây nhiễm ở Viêt Nam, không có có ca nào chết. Nhưng thành tích đầy ấn tượng đó đã kết thúc ngày 25/7 khi có ca lây nhiễm mới. Đến 2/8, đã có 142 ca lây nhiễm mới, và có ba ca chết, trong tổng số 586 ca lây nhiễm tại Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Thanh Long (Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế), có khoảng 1,4 triệu du khách đã đến Đà Nẵng trong vòng một tháng (từ ngày 1 đến 29/7). Dịch Covid-19 bùng phát ở Đà Nẵng đã được xác định là virus chủng thứ 6, từ ngoài xâm nhập vào, xuất hiện lần đầu ở Việt Nam từ đầu tháng 7/2020, và đang lan nhanh ra cả nước gồm Hà Nội và Sài Gòn.

Ông Long nhấn mạnh “dịch lần này tốc độ lây nhiễm cao hơn lần trước. Đó là lý do khiến Bộ Y tế đã hành động quyết liệt như vậy”. Ngay sau khi phát hiện ổ dịch bùng phát ở Đà Nẵng, Bộ Y tế đã cử ba đoàn cán bộ tinh nhuệ, có nhiều kinh nghiệm chuyên môn về lĩnh vực xét nghiệm, truy vết, điều tra dịch tễ, truyền nhiễm, và điều trị, do một Thứ trưởng đứng đầu, để tăng cường cho Đà Nẵng. Đây là một quyết định ứng phó “chưa từng có tiền lệ”.

Theo truyền thống, nhiều người Việt tin rằng tháng Bảy âm lịch “là tháng cô hồn”. Cuối tháng Bảy dương lịch đã có nhiều chỉ dấu báo hiệu điềm không lành cho cuối năm, sau thành công ban đầu đến cuối tháng Bảy. Nay Việt Nam lại phải bắt đầu lại “chống dịch như chống giặc”. Nhưng vì sao dịch lại bùng phát ở Đà Nẵng, và tại sao lại vào tháng Bảy?

***

Diễm My

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chấp thuận dự án xây dựng có giá trị lớn nhất trong năm nay. Đó là Dự án Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ, do một công ty con của Vingroup làm chủ đầu tư, có giá trị lên đến 9,3 tỷ USD.

Dự án Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ (Saigon Sunbay) được triển khai tại xã Long Hòa và thị trấn Cần Thạnh, huyện Cần Giờ, TP.HCM, cách trung tâm TP Hồ Chí Minh khoảng 50 km. Dự án dự kiến sẽ được hoàn thành vào năm 2031 với quy mô được điều chỉnh từ 600 ha lên 2.870 ha, tức tăng gấp gần 5 lần so với quy hoạch ban đầu.

Hiện dự án này gần như nằm toàn bộ trong tay của tập đoàn Vingroup, một tập đoàn có các dự án đủ loại trải dài khắp từ bắc tới nam. Vingroup hiện nắm giữ đến 97,15% cổ phần của dự án.

Dự án này được cho là một dự án với 13 năm trời lận đận do gặp trở ngại về vốn và các tranh cãi về tác động môi trường mà dự án lấn biển này có thể gây ra cho lá phổi xanh của thành phố với lượng cây xanh trong nội thành ngày càng giảm đi một cách đáng lo ngại.

Ngoài ra các chuyên gia môi trường còn cảnh báo đến các tác hại có thể xảy ra một khi dự án đi và hoạt động như tác động đến Khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ, độ mặn của rừng ngập mặn sẽ bị thay đổi và dẫn đến nguy cơ chết rừng.

Lo ngại tiếp theo là ô nhiễm nguồn nước phát sinh trong quá trình thực hiện dự án có khả năng gây ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của các hệ động – thực vật rừng ngập mặn Cần Giờ vốn có tính nhạy cảm rất cao với các tác nhân thay đổi môi trường” (Văn bản Ban Quản lý Rừng phòng hộ Cần Giờ vào tháng 6/2018).

Sở Giao thông Vận tải TP.HCM thì lo ngại công trình lấn biển có thể ảnh hưởng tới môi trường tự nhiên làm thay đổi dòng chảy gây ảnh hường cho các tuyến giao thông thuỷ – hàng hải quan trọng của TP. HCM và các khu vực lân cận.

Nguy cơ khác có thể sẽ xảy ra là khả năng gây sa bồi ở các cửa sông, biển khác, khiến các cửa sông/biển này bị bồi lắng, nhất là sông Soài Rạp – Thị Vải. Như vậy, tác động đến giao thông đường sông phía Nam là rất lớn. Bên cạnh đó còn có thể gây xói lở, thay đổi tốc độ dòng chảy...

Theo Nikkei Asian Reviews, việc chính phủ phê duyệt dự án năm 2019 sau khi cho rằng cần phải cải thiện các đánh giá về tác động môi trường và quy trình phê duyệt cho các dự án kinh tế đã giúp bật đèn xanh cho Vingroup, mặc cho các nhà môi trường không đồng tình với việc vừa thực hiện dự án vừa "tiếp tục nghiên cứu đánh giá tác động".

Nguyễn Ngọc Chu

1. Cuối cùng thì con virus Vũ Hán đã xé được tấm áo dày nhất trong tất cả các tấm áo che lưng bộ trưởng. Đó là Bộ Tài chính.

2. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Ý Tế, Bộ Công Thương, Bộ Giao thông Vận tải - là những bộ hay có nhiều vụ bê bối nổi lên bề ngoài, liên quan trực tiếp đến đời sống, nên chịu sự phản ứng tức thì của dư luận xã hội.

3. Nhưng Bộ có nhiều bê bối thuộc nhóm số 1, lại được che kỹ lưỡng nhiều lớp, khó bị thoát hơi bề nổi, chính lại là Bộ Tài chính.

4. Nếu ở mỗi Bộ, các cấp dưới phải chạy cấp trên để có nguồn tài chính, thì đó mới là xiềng xích 1 lớp – chỉ trong một Bộ. Với Bộ Tài chính là xiềng xích nhiều lớp.

Có Bộ nào mà không phải chạy tiền? Có dự án nào mà không cần tiền? Tất cả phải chạy Bộ Tài Chính. Lãnh đạo các Bộ cũng phải chạy Bộ Tài chính. Ưu tiên số 1 như Bộ Quốc Phòng cũng không ngoại lệ. Đó là sự khác biệt của uy quyền Bộ Tài chính.

Chưa hết, Bộ Tài Chính còn có nhiều “đao phủ” khác. Tổng cục Thuế. Tổng cục Hải quan. Toàn những "sát thủ" khét tiếng.

Nói không ngoa, Bộ Tài chính là thủy tổ của tiêu cực. Thế mà, ngoài ông thứ trưởng “sái miếng” vì vợ là hoa hậu hay khoe ảnh, còn lại thì chưa thấy thanh củi nào “vào lò”.

5. Nay thì con virus Vũ Hán đã xé áo ông Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan và xé luôn áo ông Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Thủ tướng vưà yêu cầu ông Bộ trưởng Bộ Tài chính và ông Bộ trưởng Bộ Công thương tường trình về việc xuất khẩu gạo (https://tuoitre.vn/hai-bo-cong-thuong-tai-chinh-phai-bao-ca…).

Hoàng Kim

Vấn đề xuất khẩu gạo ở Việt Nam đã ồn ào trong nhiều tuần qua. Sau vô vàn những tranh cãi có hay không nên đóng cửa thị trường gạo XK, Thủ tướng CP Nguyễn Xuân Phúc đưa ra giải pháp “đi hai hàng” - cho phép tạm xuất khẩu 400 ngàn tấn gạo trong tháng 4/2020.  Tuy vậy, những bức bối trong ngành lúa gạo VN dường như vẫn còn đó bởi chưa được nhìn nhận đúng để giải quyết tận gốc rễ vấn đề, đặc biệt là việc hài hoà quyền lợi giữa những chủ thể tham gia trong chuỗi SX kinh doanh mặt hàng này trong đó đau đớn nhất là những người nông dân “bán mặt cho đất, bán lưng cho Trời” trên những cánh đồng lúa. Bài viết ngắn này của tác giả Hoàng Kim từ Đồng Tháp, một trong những tỉnh có số lượng nông dân trồng lúa lớn nhất nước, như một tiếng kêu bi thương, tuyệt vọng khi nhìn thấy chỉ các cơ quan công quyền và doanh nghiệp XK bắt tay với nhau kiếm ăn trên lưng họ. Bauxite Việt Nam

Nông dân ngày càng bần cùng, nghèo mạt vì trồng lúa, trong khi những nhà xuất khẩu gạo ngày càng “béo ú”. Bất công này được tạo ra từ Nghị định 107 về xuất khẩu gạo (*).

Qui trình sản xuất lúa gạo ở Việt Nam lâu nay vẫn là: Nông dân làm (trồng) lúa, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) – đại diện cho phần lớn “cá mập” trong ngành lúa gạo VN, và không có đại diện của bất kỳ tổ chức sản xuất lúa nào của nông dân.

VFA họ chỉ mua lúa xay ra gạo bán xuất khẩu cho nước ngoài lấy lời.

Võ Hàn Lam

(VNTB) – Hiệp hội Lương thực Việt Nam: Kém hiệu quả, kém minh bạch, chỉ là sân riêng của doanh nghiệp nhà nước.

Chương trình hoạt động hàng năm của VFA chủ yếu chỉ xoay quanh chuyện hạn ngạch xuất khẩu gạo là bao nhiêu, đấu thầu tập trung ở đâu, tóm lại là “phân chia mâm bát”. Còn việc nâng cao chất lượng hạt gạo xuất khẩu, nâng cao giá mua lúa, đồng nghĩa với việc nâng cao lợi nhuận cho nông dân, bằng các biện pháp như phát triển vùng nguyên liệu, tổ chức lại hệ thống thu mua, công nghệ sau thu hoạch thì VFA gần như không thèm ngó ngàng tới. Không những thế, những khi giá lúa ở đồng bằng sông Cửu Long tăng mạnh, để cứu nhiều doanh nghiệp thành viên vì đã lỡ ký hợp đồng xuất khẩu gạo giá thấp khi chưa có sẵn chân hàng trong kho, VFA lại thường tìm cách “dìm” giá lúa xuống. Vừa rồi nhân chuyện dịch bệnh đến từ con virus Vũ Hán, VFA đã lobby thành công qua ‘trung gian’ Bộ Công thương trong chuyện khiến Chính phủ ra quyết định dừng mọi chuyện xuất khẩu. VFA còn không ngần ngại luôn chiêu thức tung tin ảo về giá cả và nguồn dự trữ lúa gạo.

Đó là kết luận của một khảo sát do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) thực hiện, và đã chỉ ra hàng loạt vấn đề trong cách thức tổ chức và hoạt động của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA).

‘Chành cơ chế’

Trong con mắt quản trị học hiện đại, chành vựa không chỉ là khâu trung gian phân phối – thu mua mà còn là hệ thống quản trị các mối quan hệ, nền tảng bảo đảm sự vận hành của các hệ thống này.

Trước năm 1975, chành là nơi dự trữ lúa, vay vốn ngân hàng, cung ứng xuất khẩu và mua gạo cho tổng cục thực phẩm của chính quyền Sài Gòn.

Hệ thống chành gồm có kho, mua lúa, kể cả lúa non và tín dụng nhỏ, nhà máy xay gắn với hệ thống làm ăn ở Sài Gòn - Chợ Lớn.

Chành gắn với thương nhân ở chợ. Mọi việc đều lấy lòng tin làm trọng. Chành phải có điểm giao nhận ở miền Tây và Sài Gòn, có kho tạm tương ứng hoặc liên doanh làm kho tạm, có đội xe tải, có người nhận hoặc phát hàng.

“VFA đã ra đời dựa trên ý chí của một bộ phận các cơ quan quản lý nhà nước, với kỳ vọng sẽ trở thành cánh tay nối dài của Chính phủ để quản lý ngành gạo”, báo cáo của VEPR nhấn mạnh. Báo cáo cũng cho biết bộ máy quản lý, điều hành của VFA được xây dựng với đầy đủ các vị trí, ban bệ và bộ phận giúp việc nhưng thực tế hoạt động rất kém hiệu qua và kém minh bạch.

Theo điều lệ thì VFA được thành lập trên nguyên tắc tự nguyện, nhưng vị trí chủ tịch hiệp hội lại vẫn do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê chuẩn. Vị trí này cũng thường do lãnh đạo của Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) và Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) thay nhau đảm nhận. Nhiều mâu thuẫn nội bộ bùng phát từ đây, khi liên tục có sự thiếu minh bạch và tự nguyện trong bầu cử lãnh đạo.

Hiểu nôm na, VFA là ‘chành cơ chế về lúa gạo xuất khẩu’ với quyền lực độc quyền nhà nước được bảo hộ bằng những chính sách được gọi là ‘thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa’. Hoàn toàn không có một cạnh tranh nào khác ở đây với VFA.

Sở dĩ gọi là ‘chành cơ chế’ vì doanh nghiệp khi cần mua gạo thành phẩm, chỉ cần đặt hàng cho thương lái: Loại gạo nào, số lượng bao nhiêu, giá cả ra sao. Vậy là xong. Còn trong chương trình hoạt động hàng năm của VFA chủ yếu chỉ xoay quanh chuyện hạn ngạch xuất khẩu gạo là bao nhiêu, đấu thầu tập trung ở đâu, tóm lại là “phân chia mâm bát”.

Còn việc nâng cao chất lượng hạt gạo xuất khẩu, nâng cao giá mua lúa, đồng nghĩa với việc nâng cao lợi nhuận cho nông dân, bằng các biện pháp như phát triển vùng nguyên liệu, tổ chức lại hệ thống thu mua, công nghệ sau thu hoạch thì VFA gần như không thèm ngó ngàng tới.

Không những thế, những khi giá lúa ở đồng bằng sông Cửu Long tăng mạnh, để cứu nhiều doanh nghiệp thành viên vì đã lỡ ký hợp đồng xuất khẩu gạo giá thấp khi chưa có sẵn chân hàng trong kho, VFA lại thường tìm cách “dìm” giá lúa xuống.

Vừa rồi nhân chuyện dịch bệnh đến từ con virus Vũ Hán, VFA đã lobby thành công qua ‘trung gian’ Bộ Công thương trong chuyện khiến Chính phủ ra quyết định dừng mọi chuyện xuất khẩu. VFA còn không ngần ngại luôn chiêu thức tung tin ảo về giá cả và nguồn dự trữ lúa gạo. (*)

Số là năm 2019, Vinafood 1 xuất gạo cho Cuba và Malaysia với giá 355 USD/tấn, rồi ép giá thu mua của nông dân: 4.200 đ/kg lúa 504, nên lời to! Quen ăn trên mồ hôi nông dân, đầu năm 2020, Vinafood 1 ký hợp đồng bán gạo cho Cuba giá 365 USD/tấn, Malaysia giá 334 USD/tấn, tổng cộng 490.000 tấn.

Ai dè, năm 2020, nông dân giảm diện tích trồng lúa 504 để trồng lúa thơm. Nên đầu tháng 3/2020, giá lúa 504 lên 5.100 đ/kg – 5.300 đ/kg, quy gạo phải 380 USD/ tấn. Vinafood 1 cầm chắc lỗ 400 tỷ đồng, nên xúi bộ Công thương xin Thủ tướng dừng xuất khẩu gạo, để giá lúa trong nước giảm!...

Vì sao không có các hiệp hội lương thực của những nhà nông?

Lão nông Nguyễn Ngọc Hưởng ở ấp B1, xã Thạnh Thắng, Vĩnh Thạnh – Cần Thơ, nói rằng:

“Nông dân chúng tôi một nắng hai sương, chân lấm tay bùn để làm ra hột gạo nhưng lại là người chịu thiệt thòi nhất. Để có được hột lúa, nông dân phải làm việc quần quật trên đồng ruộng mấy tháng trời, nớp nớp lo thiên tai dịch bệnh nhưng mỗi ký lúa giỏi lắm cũng chỉ lời được chừng 1.000 – 2.000 đồng.

Trong khi doanh nghiệp, chỉ làm cò mua đi bán lại thôi đã lời hơn cả nông dân, còn nếu xuất được giá thì có khi lời gấp 4-5 lần cái lời của nông dân. Đó là lúc giá lên, làm ăn thuận buồm xuôi gió, còn lúc giá xuống thì nông dân còn lãnh đủ hơn nữa. Giá tuột thì doanh nghiệp phải bán giá thấp, trong khi họ vẫn giữ phần lời của mình do đó là chỉ còn cách quay lại ép giá nông dân.

Mặc dù vậy, nhiều năm qua chúng tôi cũng chẳng thấy vai trò của VFA ở đâu, họ giúp được gì cho nông dân? Tiếng là VFA, nhưng thực chất họ chỉ chăm chăm cho lợi ích của mình… còn hàng triệu nông dân chân lấm tay bùn làm ra hạt gạo lại bị đẩy ra rìa. Thử hỏi trong cả trăm đơn vị thành viên của VFA trên khắp cả nước, có được bóng dáng anh nông dân nào không? Không chỉ vậy mà họ còn xa rời nông dân vì hiện nay chỉ thấy thương lái đi thu mua lúa của nông dân, họ chỉ ngồi đó mua lại gạo nguyên liệu rồi chế biến xuất khẩu kiếm lời, thế là xong”.

Lão nông Châu Văn Điệp A, cựu chủ tịch Hội Nông dân xã An Tức, Tri Tôn, An Giang, nói rằng nếu chưa có sự cạnh tranh về vấn đề hội đoàn, thì cần hạn chế quyền lực của VFA.

“Theo điều lệ thì VFA là tổ chức xã hội, nghề nghiệp của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, chế biến, kinh doanh lương thực, nông sản và các sản phẩm chế biến từ lương thực. Vai trò chính của VFA là kiến nghị, tham gia ý kiến với các cơ quan Nhà nước về các vấn đề có liên quan đến chỉ đạo, điều hành xuất – nhập khẩu lương thực… Tuy nhiên, không hiểu sao VFA lại được giao quyền sinh, sát trong điều hành xuất khẩu gạo, quản lý đầu ra của hạt gạo Việt Nam. Nói đúng hơn là VFA đang hoạt động như một cơ quan quản lý nhà nước hơn là tổ chức xã hội, nghề nghiệp. Đó là chưa kể trong những năm qua, VFA đã nhiều lần có những kiến nghị chết người, dẫn đến hạt gạo Việt Nam bị mất cơ hội bán giá cao, bí đầu ra, gây thiệt hại cho nông dân hàng triệu USD.

Người nông dân vẫn phải tự bơi dù mang tiếng là có VFA. Có lẽ đã đến lúc đã đến lúc phải tiến hành làm cuộc đại phẫu lại việc điều tiết xuất khẩu gạo để hạn chế bớt quyền lực của VFA; hay tốt hơn hết là hãy đoạn tuyệt những độc quyền nhà nước trong hội đoàn” – ông Châu Văn Điệp A, nhấn mạnh.

Tạm kết hồi một về chuyện VFA bằng thông tin mà nhiều người nhận định đây chỉ là ‘hạ màn – chuyển cảnh’:

Tổng cục Hải quan đã cho mở cổng đăng ký tờ khai hải quan xuất khẩu 400.000 tấn gạo trong tháng 4-2020 vào lúc 2 giờ của đêm về sáng Chủ nhật 12-4. Nhiều doanh nghiệp do không biết thông tin này nên đành kêu trời vì không bán được gạo.

__________

Chú thích:

(*) Nghị định số 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo, cùng các thông tư liên quan cho biết Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương và FTA cùng chịu trách nhiệm về việc điều hành xuất khẩu gạo.

V.H.L.

VNTB gửi BVN

Hoàng Kim

Vấn đề xuất khẩu gạo ở Việt Nam đã ồn ào trong nhiều tuần qua. Sau vô vàn những tranh cãi có hay không nên đóng cửa thị trường gạo XK, Thủ tướng CP Nguyễn Xuân Phúc đưa ra giải pháp “đi hai hàng” - cho phép tạm xuất khẩu 400 ngàn tấn gạo trong tháng 4/2020.  Tuy vậy, những bức bối trong ngành lúa gạo VN dường như vẫn còn đó bởi chưa được nhìn nhận đúng để giải quyết tận gốc rễ vấn đề, đặc biệt là việc hài hoà quyền lợi giữa những chủ thể tham gia trong chuỗi SX kinh doanh mặt hàng này trong đó đau đớn nhất là những người nông dân “bán mặt cho đất, bán lưng cho Trời” trên những cánh đồng lúa. Bài viết ngắn này của tác giả Hoàng Kim từ Đồng Tháp, một trong những tỉnh có số lượng nông dân trồng lúa lớn nhất nước, như một tiếng kêu bi thương, tuyệt vọng khi nhìn thấy chỉ các cơ quan công quyền và doanh nghiệp XK bắt tay với nhau kiếm ăn trên lưng họ. Bauxite Việt Nam

Nông dân ngày càng bần cùng, nghèo mạt vì trồng lúa, trong khi những nhà xuất khẩu gạo ngày càng “béo ú”. Bất công này được tạo ra từ Nghị định 107 về xuất khẩu gạo (*).

Qui trình sản xuất lúa gạo ở Việt Nam lâu nay vẫn là: Nông dân làm (trồng) lúa, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) – đại diện cho phần lớn “cá mập” trong ngành lúa gạo VN, và không có đại diện của bất kỳ tổ chức sản xuất lúa nào của nông dân.

VFA họ chỉ mua lúa xay ra gạo bán xuất khẩu cho nước ngoài lấy lời.

Trần Lưu

(VNF) - Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng việc xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng với tổng mức đầu tư 100.000 tỷ đồng vừa lãng phí, vừa vô lý, vừa không phù hợp với lợi ích tổng thể của đất nước.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan

Như VietnamFinance đã thông tin, đoàn công tác của Bộ Giao thông vận tải (GTVT) mới đây đã có buổi làm việc với UBND TP. Hải Phòng, tỉnh Hưng Yên và tỉnh Hải Dương về phương án quy hoạch tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Theo quy hoạch, tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng khổ tiêu chuẩn có tổng chiều dài 392km, diện tích đất sử dụng trên 1.650 ha, vốn đầu tư là 100 nghìn tỷ đồng. Tuyến đường sẽ đi qua 8 tỉnh, thành phố là: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng.

Trên tuyến có 73 cầu lớn, với tổng chiều dài hơn 130km, trong đó phải xây mới 96 cầu; 25 hầm dài 25km; 38 nhà ga, trong đó xây mới 29 nhà ga.

Dự báo năng lực vận tải trong dài hạn của tuyến là 10 triệu tấn hàng hóa/năm và khai thác 15 đôi tàu/ngày. Tốc độ thiết kế tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là 160 km/h, mang nhiều ưu điểm vượt trội, thời gian từ Lào Cai đi Hà Nội mất 3 giờ, Lào Cai đi Hải Phòng mất 4 giờ.

Trao đổi với VietnamFinance về dự án này, bà Phạm Chi Lan khẳng định: "Dù trước hay sau, tôi đều không tán thành kế hoạch xây dựng dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng 100.000 tỷ đồng".

Theo bà Lan, thứ nhất, dự án này tốn quá nhiều tiền của bởi 100.000 tỷ đồng tổng mức đầu tư này dù có huy động ở đâu thì rốt cục dân cũng là người trả, những người nộp thuế là người phải trả.

"Thứ hai là việc tốn kém chi phí của người dân như thế nhưng hưởng lợi sẽ là ai?", bà Lan đặt câu hỏi, đồng thời bày tỏ nghi ngờ rằng kết nối tuyến đường sắt này có vẻ đang theo ý tưởng từ phía Trung Quốc đề xuất để tạo nên tuyến kết nối từ phía Vân Nam, Trung Quốc sang cảng Hải Phòng.

Nguyễn Ngọc Chu

Chiều ngày 15/11/2019, sau khi tiếp xúc cử tri trước kỳ họp HĐND TP tại địa bàn quận Hoàn kiếm, ông Nguyễn Đức Chung Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã trả lời báo chí.

KHẲNG ĐỊNH CỦA CHỦ TỊCH UBND TP HÀ NỘI

Sau đây là những điều ông Nguyễn Đức Chung đã khẳng định (tuoitre.vn, 15/11/2019):
1. Thành phố không bao giờ bù giá cho nước mặt sông Đuống;
2. Công ty Nước sạch Hà Nội mua nước nhà máy nước sông Đuống với giá 7.700 đồng/m3, phân phối đến các hộ dân với giá trung bình khoảng 8.000 đồng/m3;
3. TP Hà Nội chưa mất một đồng nào bù giá cho nước sạch suông Đuống cả, và chắc chắn là không bao giờ bù giá cho họ;
4. Khi nhà máy nước mặt sông Đuống hoàn thành giai đoạn 1, TP có giao Công ty TNHH một thành viên nước sạch Hà Nội phân phối nước, trung bình 110.000-120.000m3/ngày đêm;
5. Tôi khẳng định là không có lợi ích nhóm nào ở đây cả.

THỰC TẾ

Trên thực tế thì theo tìm hiểu của báo Tuổi Trẻ (tuoitre.vn, 15/11/2019:
1. Liên ngành TP Hà Nội đã có văn bản đề xuất UBND TP cấp bù giá cho các đơn vị trong năm 2019 với tổng số tiền gần 200 tỉ đồng. Cụ thể, cấp bù cho Công ty TNHH một thành viên Nước sạch Hà Nội khi mua 80.000m3/ngày đêm với giá 7.700 đồng/m3 là hơn 118 tỉ đồng; cấp bù cho Công ty Cổ phần nước sạch số 2 Hà Nội là hơn 37 tỉ đồng khi mua với khối lượng 22.000m3/ngày đêm;

2. Liên ngành TP Hà Nội xác định trong thời gian chưa có giá chính thức, Công ty Cổ phần nước mặt sông Đuống được thanh toán bằng 86% giá tạm tính 10.246 đồng, tức được thanh toán hơn 8.800 đồng/m3. Vì vậy, Liên ngành TP cũng đề nghị cấp bù cho Công ty Cổ phần nước mặt sông Đuống hơn 1.100 đồng/m3.

Theo đó, Liên ngành đề nghị UBND TP cấp bù khoảng 43 tỉ đồng cho Công ty Cổ phần nước mặt sông Đuống khi đơn vị này bán buôn hơn 100.000m3/ngày đêm cho hai đơn vị nêu trên trong năm 2019.

Nguyễn Ngọc Chu

Ông Chung liều thật! Khi tiếp xúc cử tri Hà Nội, ông Chung chủ tịch Hà Nội phát biểu: "Thực tế nên nhìn nhận là môi trường đầu tư kinh doanh của Hà Nội phải thế nào thì nhà đầu tư mới vào đầu tư. Còn tôi khẳng định với cử tri, nhà máy nước mặt sông Đuống là nhà máy nước hiện đại nhất Việt Nam và Đông Nam Á”. Chả lẽ ông Chung không biết gì về đường sắt Cát Linh - Hà Đông rồi vụ hơn 10 lần bể ống nước sông Đà và bao công trình lình xình khác ở Hà Nội mà ông dám nói đại ý: môi trường đầu tư của Hà Nội phải thế nào (tức là phải trong sạch, minh bạch, không biết lợi ích nhóm là gì) nên các nhà đầu tư mới vào đầu tư chứ. (Thực tế thì có nhà đầu tư sạch và nhà đầu tư bẩn cỡ Formosa thưa ông Chung). Liều thật! Ông Chung đã đến coi các nhà máy nước của Singapore, của Thái Lan, của Malaysia chưa mà dám khẳng định nhà máy nước sông Đuống của bà Liên hiện vẫn chưa hoàn thiện là hiện đại nhất Đông Nam Á? Liều thật! Lưu Trọng Văn Ngày xưa muốn làm được một Thị trưởng như Thị trưởng Hà Nội thì học vấn và nhân cách phải làm người ta kính nể. Thời Pháp là vậy, thời CP Trần Trọng Kim là vậy mà thời VNDCCH cũng vậy. Chỉ có thời tàn mạt XHCN này mới nẩy nòi ra những ông Thị trưởng kỳ khôi bị dân chửi không kịp vuốt mặt; chẳng hạn một thứ Cỏ mà dám liếm hết cây xanh vốn phải được chọn lọc rất kỹ rồi mới trồng lên và được chăm chút hàng ngày, để coi như là những giống cây biểu hiện phong cách của một Thủ đô (thời Pháp là vậy). Và một thứ "tướng đi ỉa" (cách gọi hài hước các quân bài "tướng" vô dụng trong đánh bài ngày xưa) như cái kẻ muối mặt phản phúc dân Đồng Tâm này. Cả về trình độ cả về đạo đức, kẻ ấy chi đáng gọi là tên bưng bê “con mụ chợ búa” thôi chứ có gì nữa đâu mà phải mất công phản bác hở Lưu Trọng Văn. Nguyễn Huệ Chi

Nhìn lên phía Bắc thì hàng xóm xây căn cứ quân sự cùng nhà máy điện hạt nhân. Ngó lên phía Tây thì bị người đắp đập ngăn sông. Ngoảnh về phía Đông thì trăm chiến thuyền vạn tàu dân quân biển của láng giềng phương Bắc chặn mất đường ra. Ngửa mặt lên trời thì bầu trời cũng sắp bị khoanh vùng nhận dạng. Nhìn xuống hướng Nam cũng đã thấy quân cảng của người phương Bắc!

Sau khi xã hội đồng loạt lên tiếng về lợi ích nhóm ở nhà máy nước sông Đuống thì phía Lãnh đạo TP Hà Nội đã có phản ứng bước đầu. Cụ thể là chiều ngày 12/11/2019 tại buổi giao ban báo chí Thành ủy Hà Nội đã đề cập đến vấn đề nhà máy nước sông Đuống. Nhưng thật buồn, mọi sự giải thích đều chứng tỏ nhà máy nước sông Đuống đích thực là dự án của lợi ích nhóm .

1. UBND TP HÀ NỘI KHÔNG PHẢI CHỦ SỞ HỮU CỦA NHÀ MÁY NƯỚC SÔNG ĐUỐNG
Cổ đông sáng lập ban đầu của nhà máy nước sông Đuống là Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội (10%), Công ty TNHH MTV Ứng dụng Công nghệ mới và Du lịch - Newtatco (5%), CTCP Đầu tư Việt Nam - Oman (27% ), CTCP nước Aqua One (58% ).

Thương vụ đầu tiên và gây chấn động chính là sự chuyển nhượng cổ phần của nhà máy nước sông Đuống. Trong đó nhà đầu tư Thái Lan WHAUP chi 2073 tỷ đồng để mua 34% cổ phần – bao gồm 7% của Aqua One và toàn bộ 27% cổ phần của CTCP Đầu tư Việt Nam – Oman. WHAUP đã thay thế CTCP Đầu tư Việt Nam – Oman và trở thành cổ đông lớn thứ 2 sau Aqua One.

Nhà đầu tư Thái Lan WHAUP là nhà buôn lọc lõi. Nếu không nhìn thấy nhóm lợi ích đảm bảo lợi nhuận thì không đời nào WHAUP bỏ ra 2073 tỷ vào nhà máy nước sông Đuống. Nói cách khác, phải khẳng định rằng, không có nhóm lợi ích từ phía UBND TP Hà Nội thì đã không có phi vụ chuyển nhượng cổ phần.

Như vậy UBND TP Hà Nội chỉ có được 15% cổ phần qua 2 công ty con là Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội (10%), Công ty TNHH MTV Ứng dụng Công nghệ mới và Du lịch - Newtatco (5%). Chủ sở hữu của nhà máy nước sông Đuống là Aqua One (51%).

2. KHÔNG PHẢI CHỦ SỞ HỮU TẠI SAO PHẢI BAO SẢN PHẨM? PHẢI TÍNH GIÁ ĐỦ? PHẢI TRẢ LÃI NGÂN HÀNG? PHẢI NGHIỆM THU QUYẾT TOÁN?

Theo Vietnamnet (“Giá nước sạch sông Đuống hơn 10 ngàn/m3, 2.000đ là trả lãi vay của nhà đầu tư” Vietnamnet 13/11/2019):

“Tại phiên họp giao ban báo chí Thành uỷ Hà Nội chiều 12/11/2019, “Trả lời câu hỏi của báo chí liên quan đến giá nước sạch tối đa của nhà máy nước mặt sông Đuống tạm tính là 10.246 đồng/m3, cao hơn các nhà máy nước sạch khác, Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Việt Hà nêu hàng loạt văn bản liên quan đến phương pháp tính tiền, nhấn mạnh việc “phải tính đúng, tính đủ” theo quy định” .

“ Nguyên tắc “tính đúng, tính đủ” cụ thể là chi phí sản xuất, chi phí khấu hao, chí phí vay lãi, chi phí quản lý DN (tạm tính 5%), chi phí bán hàng (1%), chi phí thất thoát 18%...”.

“Theo báo cáo của công ty, phí lãi vay tính vào giá nước khoảng 20%, tức là khoảng 2.003 đồng mỗi m3 nước”.
Một nghịch lý sờ sờ ai cũng thấy là tại sao không phải là chủ sở hữu mà UBND TP Hà Nội lại hành động trong tư cách chủ sở hữu? Tại sao UBND TP Hà Nội lại phải bao sản phẩm? Phải tính đúng tính đủ giá thành? Phải tính trả lãi ngân hàng? Phải nghiệm thu quyết toán cho nhà máy nước sông Đuống?

Hàng chục ngàn doanh nghiệp tư nhân ở Hà Nội có doanh nghiệp tư nhân nào được UBND TP Hà Nội hành động như ở nhà máy nước sông Đuống?

Theo đúng quy trinh tự nhiên, thì sau khi nhà máy nước sông Đuống hoàn thiện, sản xuất ra nước sạch sẽ đến chào hàng cho UBND TP Hà Nội. Lúc đó UBND TP Hà Nội mới xem xét chất lượng nước có đảm bảo tiêu chuẩn hay không và giá nước chào bán, rồi mới quyết định có mua hay không mua nước từ nhà máy nước sông Đuống.

Nhưng trên thực tế thì một nhóm người trong UBND TP Hà Nội đã hành động như họ chính là chủ sở hữu nhà máy nước sông Đuống. Đó chính là lợi ích nhóm.

NHÂN DÂN KHÔNG CHẤP NHẬN

Với mức sống hiện nay của công dân Hà Nội thì giá nước đang bán lẻ cho người tiêu dùng 7.000đ/m3 đã là cao. Sau tăng giá điện đời sống người dân Hà Nội lại thêm phần khó khăn.

Người Hà Nội sẽ không chấp nhận việc tăng giá nước chỉ vì làm giàu kếch sù cho nhóm lợi ích.

UBND TP Hà Nội không thể tự tiện cho mình lấy tiền thuế của dân để làm lợi cho tư nhân là chủ sở hữu nhà máy nước sông Đuống.

ĐỀ XUẤT

Sự độc quyền các dự án về nhà máy nước sạch là nguyên nhân chính tạo nên sự độc quyền lợi ích nhóm trong lĩnh vực này. Nước là nhu cầu sống còn của dân, còn quan trọng hơn cả nhu cầu điện. Nhu cầu nước của Hà Nội còn tăng mạnh nữa theo cùng nhịp độ tăng dân số cũng như yêu cầu nâng cao chất lượng đời sống. Bởi thế nhất thiết phải phá thế độc quyền về cung cấp nước sạch cho Hà Nội. Cho nên:

1. Hãy để cho quy luật thị trường quyết định giá nước.

2. Không mua nước sạch nhà máy nước sông Đuống cao hơn giá của các nhà máy nước hiện hành.

3. Không thể lấy bất cứ nguồn kinh phí nào để bù cho nhà máy nước sông Đuống.

4. Không để cho người nước ngoài trở thành chủ nhân cung cấp nước sạch cho người Việt Nam

5. Hãy công khai mời thầu các nhà máy nước mới.

Lưu Trọng Văn

Bà Đỗ Thị Kim Liên - chủ tịch HĐQT Tập đoàn AquaOne, chủ tịch HĐQT Công ty CP nước mặt Sông Đuống, đã có trao đổi riêng với Tuổi Trẻ:

"Công ty chúng tôi đã phải bỏ ra hơn 1.000 tỉ đồng giải phóng mặt bằng, phải tự mang tiền đi trả cho người dân để có mặt bằng làm dự án. Vì vậy, đây là dự án chúng tôi tự hào vì còn giá trị cho nhiều đời sau mới có thể đánh giá hết được”.

Xin hỏi bà Liên người rất tài năng trong kinh doanh và trong tư vấn kinh doanh rằng, với 65 ha đất bờ bãi, đất nông nghiệp ở xã Phù Đổng và xã Trung Đẩu huyện Gia Lâm, giá thực sự là bao nhiêu?

Giá thực bao nhiêu? Chỉ cần một cuộc điều tra của phóng viên quèn tập sự hỏi bà con bán đất thu thực sự bao tiền rồi nhờ học trò lớp hai cộng lại là ra.

Xin tạm tính 1000 tỷ mua 65 ha đất, vậy 1 ha đất giá gần 15,4 tỷ. 1 ha là 10.000 m2 , suy ra giá một mét vuông đất ven sông, đất nông nghiệp ở xã Phù Đổng và xã Trung Đẩu là hơn 1,5 triệu.

Theo giá nhà nước đền bù, giải toả đất nông nghiệp cùng các trợ giá đền bù khác giúp nông dân thì một mét vuông khoảng 150.000 đồng đến 300.000 đồng, thậm chí cứ cho là đến 1 triệu đồng.

Nguyễn Ngọc Chu

Nhìn lên phía Bắc thì hàng xóm xây căn cứ quân sự cùng nhà máy điện hạt nhân. Ngó lên phía Tây thì bị người đắp đập ngăn sông. Ngoảnh về phía Đông thì trăm chiến thuyền vạn tàu dân quân biển của láng giềng phương Bắc chặn mất đường ra. Ngửa mặt lên trời thì bầu trời cũng sắp bị khoanh vùng nhận dạng. Nhìn xuống hướng Nam cũng đã thấy quân cảng của người phương Bắc!

PHẢI PHÁ THẾ ĐỘC QUYỀN CỦA CÁC NHÓM LỢI ÍCH TRONG CUNG CẤP NƯỚC SẠCH CHO HÀ NỘI

Sau khi xã hội đồng loạt lên tiếng về lợi ích nhóm ở nhà máy nước sông Đuống thì phía Lãnh đạo TP Hà Nội đã có phản ứng bước đầu. Cụ thể là chiều ngày 12/11/2019 tại buổi giao ban báo chí Thành ủy Hà Nội đã đề cập đến vấn đề nhà máy nước sông Đuống. Nhưng thật buồn, mọi sự giải thích đều chứng tỏ nhà máy nước sông Đuống đích thực là dự án của lợi ích nhóm .

1. UBND TP HÀ NỘI KHÔNG PHẢI CHỦ SỞ HỮU CỦA NHÀ MÁY NƯỚC SÔNG ĐUỐNG

Cổ đông sáng lập ban đầu của nhà máy nước sông Đuống là Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội (10%), Công ty TNHH MTV Ứng dụng Công nghệ mới và Du lịch - Newtatco (5%), CTCP Đầu tư Việt Nam - Oman (27%), CTCP nước Aqua One (58% ).

Thương vụ đầu tiên và gây chấn động chính là sự chuyển nhượng cổ phần của nhà máy nước sông Đuống. Trong đó nhà đầu tư Thái Lan WHAUP chi 2073 tỷ đồng để mua 34% cổ phần – bao gồm 7% của Aqua One và toàn bộ 27% cổ phần của CTCP Đầu tư Việt Nam – Oman. WHAUP đã thay thế CTCP Đầu tư Việt Nam – Oman và trở thành cổ đông lớn thứ 2 sau Aqua One.

Nhà đầu tư Thái Lan WHAUP là nhà buôn lọc lõi. Nếu không nhìn thấy nhóm lợi ích đảm bảo lợi nhuận thì không đời nào WHAUP bỏ ra 2073 tỷ vào nhà máy nước sông Đuống. Nói cách khác, phải khẳng định rằng, không có nhóm lợi ích từ phía UBND TP Hà Nội thì đã không có phi vụ chuyển nhượng cổ phần.

Như vậy UBND TP Hà Nội chỉ có được 15% cổ phần qua 2 công ty con là Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội (10%), Công ty TNHH MTV Ứng dụng Công nghệ mới và Du lịch - Newtatco (5%). Chủ sở hữu của nhà máy nước sông Đuống là Aqua One (51%).

NB Trần Quang Vũ

Xây dựng theo quy hoạch 6 vùng kinh tế và công nghiệp hoá, hiện đại hoá là hai thất bại quan trọng nhất cần phải mổ xẻ: Đặt ra mục tiêu không đúng? Chưa coi thực hiện NQ là kỷ luật của hệ thống chính trị? Trình độ bộ máy và cán bộ thừa hành kém? Tham nhũng làm biến dạng các quyết tâm chính trị?... Nếu không tổng kết nghiêm túc và tránh những vết xe đổ thì đất nước ngày càng khánh kiệt.

Ở mức độ cụ thể hơn, những nguyên nhân thất bại dễ nhận biết, các cơ quan có trách nhiệm cũng không dám nhận trước dân. Xin nêu một số thí dụ.

1. Xi măng lò đứng, mua thiết bị lạc hậu của TQ, tốn phí nhiên liệu, phẩm cấp sản phẩm thấp không phù hợp nhu cầu thị trường...

2. Chương trình mía đường quốc gia, cũng thiết bị lạc hậu, thu hồi đường kém, vùng nguyên liệu tản mạn... đẩy giá đường lên gấp gần 3 lần giá đường nhập khẩu.

1 và 2 tạo thêm ra một chính sách phi thị trường là ngăn chặn dòng hàng nước ngoài, bảo hộ sản xuất lạc hậu.