Bauxite Việt Nam

Ấp úng 34 năm, giờ mới nói ra được: Nhà nước ta là nhà nước “sở hữu và kiểm soát”, nên không thể đi với “kinh tế thị trường”, tức không thể có “kinh tế thị trường định hướng XHCN”!

Fb Hoàng Hưng

Cẩm Tú

 Sau hơn 30 năm đổi mới, con đường chuyển sang kinh tế thị trường của Việt Nam vẫn còn dang dở, trong đó, điều phối hành chính vẫn chiếm ưu thế.

Cần quan tâm các chỉ số tự do kinh tế

Theo GS.TS. Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Kinh tế quốc dân (NEU), trên thế giới hiện nay có hai bộ chỉ số quan trọng để đánh giá mức độ phát triển nền kinh tế thị trường. Thứ nhất là Index of Economic Freedom do Quỹ di sản (The Heritage Foundation) và Tạp chí phố Wall (The Wall Street Journal) của Mỹ xây dựng từ năm 1995, thứ hai là Economic Freedom of the World do Viện Fraser Institute (Canada) xây dựng.

GS.TS. Trần Thọ Đạt cho biết, đã đến lúc chúng ta phải quan tâm đến các chỉ số về tự do kinh tế như là thước đo cho sự phát triển nền kinh tế thị trường đầy đủ của Việt Nam, nhất là trong bối cảnh Việt Nam sắp vượt qua ngưỡng phát triển trung bình thấp.

Khi nền kinh tế càng phát triển, mối quan hệ giữa tự do kinh tế và tăng trưởng kinh tế ngày càng chặt chẽ hơn. Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra mối quan hệ chặt chẽ giữa mức độ tự do kinh tế, mức độ của kinh tế thị trường với sự thịnh vượng của quốc gia.

“Điều này có hàm ý rất rõ với Việt Nam hiện nay do nền kinh tế của Việt Nam sắp vượt qua ngưỡng phát triển trung bình thấp. Vì thế, đã đến lúc Việt Nam phải quan tâm đến các chỉ số về tự do kinh tế như là thước đo cho sự phát triển nền kinh tế thị trường đầy đủ của Việt Nam”, TS. Bùi Đức Thọ, Phó hiệu trưởng NEU nêu ý kiến.

Chia sẻ kinh nghiệm thế giới về tự do kinh tế và khả năng vượt bẫy thu nhập trung bình của các nước đang phát triển, TS.Fred McMahon (Fraser Institute- Canada) cho rằng, xuyên suốt chiều dài lịch sử, tự do thương mại toàn cầu, các nền kinh tế tự do và tự do kinh tế đã mang cho loài người những lợi ích không đong đếm nổi.

“Những quốc gia thịnh vượng nhất cũng là những quốc gia có tự do kinh tế cao nhất”, TS. Fred McMahon nhấn mạnh.

Theo ông Fred McMahon, tự do kinh tế đã mang lại cuộc sống tốt hơn cho người dân, mang lại những đặc quyền kinh tế và Việt Nam đã nhận rõ điều này. Ở những quốc gia có tự do kinh tế cao thì tuổi thọ cao hơn, thu nhập trung bình hơn 36.000 USD, tỷ lệ người dân sống điều kiện cực nghèo rất thấp (1,8% dân số). Trong khi ở các nước có tự do kinh tế thấp thì có tới 40,5% dân số cực nghèo và có hơn 27% dân số tương đối nghèo và thu nhập bình quân chỉ ở mức 6.100 USD.

“Việt Nam đã có thành tích tăng trưởng đáng nể nhưng cần lưu ý, khi các quốc gia ngày càng giàu, tốc độ tăng trưởng đã chậm dần và nhiều quốc gia đã từng có thành tích tăng trưởng cao như Việt Nam nhưng đã tàn phai bởi vì những quốc gia này thất bại trong việc cải thiện tự do kinh tế”, TS. Fred McMahon lưu ý.

Nguyễn Đình Cống

Trước 1986, do Đảng Cộng sản phạm sai lầm về đường lối mà kinh tế Việt Nam lâm vào cảnh kiệt quệ. Đại hội 6 của Đảng đã kịp thời nhận ra, tiến hành cởi trói cho dân, mở cửa cho kinh tế tư nhân và nước ngoài để cứu nguy. Chỉ trong vài năm, nhờ sức lao động được giải phóng mà nền kinh tế khởi sắc, có gạo và dầu xuất khẩu, các nước đưa FDI vào, làm cho GDP tăng. Đảng CS dựa vào đó để tự hào về tài năng, sự sáng suốt của mình, ra sức khai thác để cầu danh và kiếm lợi. Đầu thế kỷ 21 nhiều người tiên đoán VN đang hóa hổ và chẳng bao lâu sẽ thành rồng. Đảng còn đặt kế hoạch ảo tưởng đến năm 2020 đưa VN trở thành nước công nghiệp, hiện đại.

Sự phát triển vội vàng về kinh tế làm cho một số người giàu lên, trở thành tư bản đỏ, một loại tư bản hoang dã, tàn bạo, làm cho đời sống vật chất của đại bộ phận nhân dân được cải thiện, xây dựng được nhiều công trình v.v… Nhưng rồi chính sự phát triển vội vàng ấy đã kéo theo, làm sản sinh ra không biết bao nhiêu tai họa. Vì sao vậy? Vì sự lãnh đạo và quản lý không theo kịp, để cho nó phát triển bừa bãi. Phải chăng đó là kết quả tất yếu của một sự độc quyền vừa tham vừa ngu.

Độc quyền và kiêu ngạo, không chịu lắng nghe những góp ý chân thành về cải cách thể chế chính trị cần tiến hành song song với phát triển kinh tế, để tạo ra nền dân chủ cần thiết, bảo đảm cho sự phát triển kinh tế đúng hướng, ngăn chặn sự tham nhũng quyền lực.

Tham danh và tham lợi. Tham được ca ngợi là tài giỏi, sáng suốt, đã đánh thắng trong chiến tranh thì việc gì cũng làm được, để bắt nhân dân chịu ơn, để mong thế giới khâm phục. Tham lợi cho cá nhân và phe nhóm, phải nhanh chóng vơ vét khi còn quyền lực.

Ngu là để cho cái lợi trước mắt làm mờ tâm trí, không thấy, không muốn nghe nói đến những cái hại kèm theo, hoặc có nghe, có nói tới nhưng không làm được gì có hiệu quả để ngăn ngừa. Rõ ráng nhất là việc “Phát triển bền vững”. Chính phủ thỉnh thoảng nói đến nhưng làm được rất ít, rất kém. Sự chụp giật, thu lợi trước mắt để hại về lâu dài, lợi cho số ít hại cho toàn dân, lợi một chút về kinh tế mà làm ô nhiễm nặng và phá nát môi trường, mà làm hủy hoại đạo đức, mà làm cho xã hội mất ổn định nhiều mặt.

Hỏi những người quản lý và toàn dân có thấy không những điều trên. Tôi tin là mọi người đều thấy cả. Thấy, nhưng tại sao không ngăn ngừa được, không khắc phục được một cách cơ bản các tác hại ? Phải chăng cũng chỉ tại độc quyền của tham và ngu.

^{Nguyễn Đăng Quang}

^{Nguyên lý kinh doanh của mọi doanh nghiệp (dù là của nhà nước hay tư nhân) là phải sinh lời, tức làm ăn phải có lãi, nói nôm na là sản phẩm mình mua là làm sao phải mua với giá thấp, còn khi bán thì phải cố bán với giá cao. Đó là nguyên lý cơ bản trong hoạt động kinh doanh! Nếu làm ăn không có lãi, không sinh lời, lỗ nhiều hơn lãi, thì doanh nghiệp đó, công ty đó đó ắt sẽ lụn bại, đứng trước nguy cơ phá sản. Đó là quy luật đương nhiên và rất biện chứng, và đấy cũng là nguyên tắc của nền kinh tế thị trường đích thực. Còn trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN thì lại khác. Cái khác này chính là điều ngược đời tôi muốn nói đến dưới đây.}

^{Xin đơn cử 2 ví dụ gần đây nhất (một mua, một bán) đang còn nóng hổi tính thời sự. Cả 2 trường hợp này đều để lại hậu quả rất nghiêm trọng không chỉ về mặt kinh tế mà cả về mặt xã hội cho đất nước. Chỉ riêng 2 ví dụ này cũng đủ minh chứng cho điều ngược đời trong kinh doanh theo định hướng XHCN, hay nói cách khác đây là hệ quả tất yếu đậm đà tính Đảng thể hiện đúng “nguyên lý kinh tế thị trường định hướng XHCN” mà chúng ta đang cố ra sức vận hành!}