Bauxite Việt Nam

Cù Tuấn biên dịch tin Reuters

Tóm tắt:

* Việt Nam có kế hoạch khởi động lại mỏ đất hiếm lớn nhất vào năm tới.

* Đông Pao là một trong những mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới, thu hút sự quan tâm của nước ngoài.

* Blackstone của Úc quan tâm tới khoản đầu tư 100 triệu USD vào Đông Pao.

* Đối tác VTRE của Blackstone lên kế hoạch xây dựng nhà máy với Setopia của Hàn Quốc.

* Mối lo ngại gia tăng về sự thống trị của Trung Quốc về khoáng sản chiến lược.

Nguyễn Đình Ấm

Tôi đi khắp nơi ở Việt Nam và nhiều nước trên thế giới thấy rất ít quốc gia có vị trí địa lý, con người tuyệt vời như Việt Nam ta, nhưng nay Việt Nam còn quá nghèo khó lại đang đứng trước nguy cơ thiên tai, địch họa điêu linh.

Ai đã từng đến Tây Bắc, Tây Nguyên mà có chút lương tri ắt sẽ phải thấy đau xót cho cảnh nghèo khó của người dân và lo cho tương lai con cháu sau này. Những vùng đồi núi mênh mông ở Yên Bái, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu và một phần Hòa Bình, Bắc Cạn, Cao Bằng ở Miền bắc hay Kon Tum, Gia Lai, Đắc Nông, Đắc Lắc, Lâm Đồng…trọc lốc, bị mưa nắng xói mòn cằn cỗi. Xa xa lác đác những túp lều trơ vơ giữa đất trời nóng như đổ lửa về mùa hè, rét như cắt về mùa đông xác xơ, tơi tả… Khó có thể hình dung nổi cảnh cơ hàn cực nhọc của bộ phận lớn cư dân những nơi này.

Theo các chuyên gia ước tính ở vùng Tây Bắc có khoảng 900.000/4,7 triệu người, Tây Nguyên khoảng 950.000/5,8 triệu người, chủ yếu là các dân tộc thiểu số chuyên sống về nương rẫy. Hàng năm mỗi nhân khẩu phải bạt rừng, chặt cây, xới cỏ từ 8.000m2 đến 1 ha đồi, rừng mới có đủ lương thực ngô, khoai, sắt để tồn tại một cách cực kỳ kham khổ. Cứ độ hai, ba mùa canh tác họ lại phải bỏ chỗ đất cũ chuyển sang khai phá chỗ khác. Cứ thế hàng triệu ha đất đồi núi bị cày xới rồi mưa gió bào mòn hết thực bì trơ ra sự cằn cỗi. Qua vài chục năm khoảng 2/3,7 triệu ha rừng Tây Bắc, gần 2,1/ 5,7 triệu ha rừng Tây Nguyên đã thành đồi trọc trơ sỏi, đá. Mùa hè như biển lửa, mùa mưa lũ ống, lũ quét khủng khiếp cuốn trôi nhà cửa, gia súc và cả những mạng người.

Đây là hậu quả của việc dân Tây Bắc từ 1955, Tây Nguyên từ năm 1975 phá rừng làm nương rẫy đến nay.Việc Đồng bằng Sông Cửu Long bị hạn hán, ngập mặn ngày càng nghiêm trọng cũng vậy, ngoài việc Trung Quốc xây 11con đập trên sông Lan Thương, các đập thủy điện tại Lào …cũng có nguyên nhân nữa là việc phá rừng làm nương rẫy ở Tây Nguyên, phá rừng lấy gỗ, làm nương ở trung, hạ Lào. Sông Cửu Long có 20% lưu lượng nước là ở Tây Nguyên, Nam Lào. Nguồn cung cấp nước cho các con sông Nậm Hu, Sê Công, Sê San, Sê rê pôk, Đồng Nai bắt nguồn từ những cánh rừng bạt ngàn ở Tây Nguyên, Nam Lào và chiếm cỡ 1/4 lưu lượng nước hạ nguồn sông Cửu Long.