Bauxite Việt Nam

Xi Jinping plots a post-American world, Financial Times

Cù Tuấn biên dịch

Lấy Trung Quốc làm thủ lĩnh, một nhóm ngày càng đông đảo các quốc gia muốn thay đổi trật tự toàn cầu — và họ dường như ngày càng có xu hướng hợp tác với nhau.

Ukraine Will Not Be a Pawn, Foreign Affairs, August 22, 2025

Dmytro Kuleba (Cựu Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine 2020-2024)

Cù Tuấn biên dịch 

Bất kỳ thỏa thuận nào chấm dứt chiến tranh cũng phải tôn trọng nền độc lập của Ukraine.

Khanh Vu & Francesco Guarascio, “Exclusive: Fistful of dollars and rice for Vietnam farmers displaced for $1.5 billion Trump golf club”, Reuters, August 11, 2025

Cù Tuấn biên dịch

Tóm tắt: 

* Dự án do gia đình Trump hậu thuẫn được Hà Nội thúc đẩy trong bối cảnh đàm phán thương mại.

* Một số nông dân không hài lòng với viễn cảnh bị di dời, với mức đền bù thấp.

* Tổ chức Trump không tham gia đền bù, chỉ nhận 5 triệu đô la phí sử dụng thương hiệu.

* Một số người kỳ vọng sân golf sẽ thúc đẩy kinh tế địa phương, tạo việc làm mới.

New York Times

Cù Tuấn biên dịch

Tóm tắt: Những bình luận thẳng thắn của tổng thống Ukraine có nguy cơ khiến ông Trump, người đã coi thỏa thuận hòa bình giữa Ukraine và Nga là một trong những mục tiêu chính sách đối ngoại chủ chốt của mình, tức giận.

Cù Tuấn biên dịch phân tích của Nguyễn Khắc Giang, nghiên cứu sinh tại ISEAS

Tăng trưởng tín dụng nhanh chóng của Việt Nam trong nửa đầu năm 2025, cùng với lời kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp tục mở cửa tín dụng, là điều đáng lo ngại. Chính phủ không nên đánh cược sự ổn định khó khăn mới đạt được để đổi lấy sự mở rộng tiền tệ phù du.

David Goldman,  “How Trump turned the tide in his trade war”, CNN, July 23, 2025

Cù Tuấn biên dịch

Tóm tắt: Tổng thống Donald Trump đã đạt được một kỳ tích ấn tượng: Ông đang tăng thuế đối với một số đối tác thương mại quan trọng nhất của Mỹ, và thế giới phần lớn đang hoan nghênh các thỏa thuận này như những chiến thắng?

Francesca Stevens & Nguyen Dieu Tu Uyen, “Vietnam Sees Trump Tariffs Cutting Up to a Third of US Exports”, Bloomberg

Cù Tuấn biên dịch

Một đánh giá nội bộ của chính phủ Việt Nam cho thấy, Việt Nam ước tính kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ có thể giảm tới một phần ba nếu mức thuế quan cao hơn do Tổng thống Donald Trump công bố có hiệu lực.

Helen Raid, “For retailers, US-Vietnam trade deal leaves questions”, 

Reuters

Cù Tuấn biên dịch

Tóm tắt: 

* Các công ty may mặc của Việt Nam phụ thuộc vào vải và các mặt hàng sản xuất tại Trung Quốc.

* Chưa rõ thỏa thuận thương mại sẽ ảnh hưởng đến Nike và Adidas như thế nào.

* Mỹ đã nhập khẩu 274 triệu đôi giày từ Việt Nam vào năm ngoái, theo nhóm ngành da giày.

“Now China’s ultra-cheap EVs are scaring China”, The Economist.

Cù Tuấn biên dịch

Tóm tắt:

Xe điện đã nêu bật nhiều vấn đề hiện tại của nền kinh tế Trung Quốc.

Và

Mặc dù cuộc chiến giá cả đang ở mức tồi tệ nhất ở Trung Quốc, nhưng hậu quả của nó sẽ được cảm nhận trên toàn thế giới. Xe điện rẻ hơn sẽ là tia hy vọng, nhưng điều đó sẽ không an ủi được nhiều đối với các chính phủ vốn đã lo lắng về việc Trung Quốc xuất khẩu sản lượng dư thừa sang thị trường của họ. Căng thẳng thương mại gia tăng là điều không thể tránh khỏi.

Ảnh: Một chiếc xe điện của BYD tại Hội chợ xe ô tô Thượng Hải 4/2025.

“An astonishing raid deep inside Russia rewrites the rules of war”,The Economist, Jun 1^st 2025

Cù Tuấn biên dịch

Tóm tắt: Các cuộc tấn công liều lĩnh của Ukraine đã gây thiệt hại cho hơn 40 máy bay ném bom chiến lược của Nga.

Photograph: AP

Cù Tuấn biên dịch phân tích của Wall Street Journal.

Tóm tắt: Sắc lệnh chống lại sinh viên nước ngoài đã khiến Harvard quay lưng lại với những người thông minh nhất thế giới.

Chính quyền Trump đã đóng băng hàng tỷ đô la tiền tài trợ liên bang cho Đại học Harvard, đe dọa đến tình trạng miễn thuế của trường và tìm cách chỉ đạo chương trình giảng dạy và tuyển dụng của trường. Bây giờ, chính phủ dường như quyết tâm phá hủy ngôi trường này vì tội chống trả. Và vì mục đích gì?

Alexandra Stevenson & Tung Ngo

Cù Tuấn biên dịch từ New York Times

Ian Bremmer

The Technopolar Paradox, Foreign Affairs, May 13, 2025

Cù Tuấn biên dịch 

Sự kết hợp đáng sợ giữa quyền lực công nghệ và quyền lực nhà nước.

John Mac Ghlionn, “Mark Zuckerberg is building a new surveillance state”, The Hill, 10/5/2025.

Cù Tuấn biên dịch

Anh Tai Ho

Nguy hiểm quá.

Mark Zuckerberg gần đây đã lên Instagram khoe rằng gần một tỷ người hiện đang sử dụng Meta AI trên các nền tảng của công ty. Để ăn mừng, anh đã công bố ra mắt một ứng dụng độc lập mới, khuyến khích người dùng "Hãy xem thử!". Nghe có vẻ vô hại, gần như quyến rũ, như thể anh đang thảo luận về một tính năng mới vui nhộn. Nhưng đừng nhầm lẫn: đây không chỉ là một bản phát hành sản phẩm. Đó là một lời cảnh báo từ một người đàn ông hiện đang nắm chắc tay lái thực tế.

Toru Takahashi

Nikkei, April 20, 2025

Cù Tuấn biên dịch

Chính sách thất thường của Trump đẩy Hà Nội về phía Bắc Kinh

TOKYO – Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump đột ngột đảo ngược chính sách "thuế quan đối ứng" mạnh mẽ gần đây đã làm rung chuyển thị trường toàn cầu, tuyên bố tạm dừng trong 90 ngày đối với các khoản thuế bổ sung theo quốc gia và khu vực cụ thể chỉ 13 giờ sau khi chúng được áp dụng vào ngày 9 tháng 4.

Cù Tuấn biên dịch phân tích của Washington Post

Tóm tắt: Khi Trung Quốc và Mỹ chuẩn bị cho một cuộc chiến thương mại có khả năng kéo dài và đau đớn, Đông Nam Á đang phải đối mặt với cả cơ hội và thách thức.

Lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình không hề nhắc đến Tổng thống Donald Trump một lần nào trong chuyến công du ba nước Đông Nam Á trong tháng này. Nhưng rõ ràng ở mọi điểm dừng chân, Trump và thuế quan của ông đều ở trong tâm trí của Tập.

Mai Nguyen

Nikkei, April 16, 2025

Cù Tuấn biên dịch

Tóm tắt: Quốc gia này cũng có kế hoạch cắt giảm 20% công chức vào năm 2030

Tổng Bí thư Tô Lâm, người có ý định tinh giản cách thức điều hành nền kinh tế của Việt Nam, trong cuộc gặp với lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hà Nội vào ngày 14 tháng 4.

Thomas L. Friedman

New York Times, April 15, 2025

Cù Tuấn biên dịch 

Có quá nhiều điều điên rồ xảy ra với chính quyền Trump mỗi ngày đến nỗi một số điều thực sự kỳ lạ nhưng vô cùng có ý nghĩa bị chìm vào trong những tiếng ồn ào. Một ví dụ gần đây là cảnh tượng vào ngày 8 tháng 4 tại Nhà Trắng, nơi mà giữa cuộc chiến thương mại đang diễn ra dữ dội, Tổng thống của chúng ta đã quyết định rằng đây là thời điểm hoàn hảo để ký một sắc lệnh hành pháp nhằm thúc đẩy khai thác than.

Cù Tuấn biên dịch phân tích của The Economist.

Tóm tắt: Sự hỗn loạn của nước Mỹ là cơ hội để Trung Quốc gây ảnh hưởng trong khu vực.

Daniel Moss

Cù Tuấn biên dịch phân tích của Bloomberg: Vietnam Should Have Seen This Tariff Hit Coming

Tóm tắt: Quốc gia này đã áp dụng cách tiếp cận theo sách giáo khoa để tăng trưởng một cách mạnh mẽ và trở thành quốc gia được các nhà đầu tư ưa chuộng. Tội lỗi của Việt Nam là đã quá thành công.