Bauxite Việt Nam

Tạ Duy Anh

Bà Thái Anh Văn sinh ngày 31 tháng 8 năm 1956, tại huyện Bình Đông, Đài Loan. Bà tốt nghiệp Luật khoa tại Đại học quốc lập Đài Loan năm 1978, lấy bằng Thạc sỹ Đại học Cornell năm 1980 và bằng Tiến sỹ Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị Luân Đôn năm 1984.

Bà đã giữ nhiều chức vụ chuyên môn ở nhiều trường đại học cho đến năm 1993, trước khi chính thức bước vào con đường hoạt động chính trị.

Tạ Duy Anh 

Xin nói ngay, việc dư luận trách móc lãnh đạo Nghệ An trong vụ dựng tượng Lênin là trách sai. 

Nghệ An không phải cứ MUỐN làm việc đó mà được!

Nghệ An không phải cứ KHÔNG MUỐN làm việc đó mà được!

Một lực lượng vì lợi ích chung trong một trật tự quốc tế đang thay đổi

Thái Anh Văn, Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc

Foreign Affairs, November/December 2021

Trần Ngọc Cư dịch và phụ chú

Dẫn nhập của Dịch giả:

Dẫn nhập của dịch giả:

Người đọc bài tiểu luận dưới đây sẽ có cảm tưởng như đọc một bản tuyên ngôn độc lập của một nước dân chủ mang tên Đài Loan. Thậm chí suốt cả bài tiểu luận, tác giả Thái Anh Văn không hề nhắc đến tên nước Trung Hoa Dân Quốc (Republic of China), và đây là một ngụ ý không thoát khỏi mắt của người đọc. Theo đó, Đài Loan không còn là một phần của Trung Quốc, như Đảng Cộng Sản Trung Quốc đã quyết đoán và thế giới đã toa rập theo.

Bằng thái độ đầy tự tin về chính nghĩa của mình, bà Thái Anh Văn xác định vị trí bình đẳng của Đài Bắc trước Bắc Kinh, khi bà viết:

“Tuy nhiên, chúng tôi cũng sẽ tiếp tục bày tỏ sự cởi mở đối thoại với Bắc Kinh, như chính quyền đương nhiệm [tại Đài Loan] đã nhiều lần thực hiện kể từ năm 2016, miễn là cuộc đối thoại này diễn ra trên tinh thần bình đẳng và không có điều kiện tiên quyết về chính trị.”

Ở một chỗ khác bà nhấn mạnh một ý thức mới về bản sắc tập thể Đài Loan như một cách đoạn tuyệt với văn hoá toàn trị của lục địa:

“Trong khi người dân Đài Loan không phải lúc nào cũng đạt được sự đồng thuận, nhưng qua thời gian, một bản sắc tập thể đã xuất hiện. Thông qua tương tác của chúng tôi với phần còn lại của thế giới, chúng tôi đã tiếp thu các giá trị và biến chúng thành của riêng cho mình, kết hợp chúng với truyền thống địa phương để tạo ra một trật tự tự do, tiến bộ và một ý thức mới về ý nghĩa được làm người Đài Loan.”

Ngoài ra, Bà Thái Anh Văn đã nói đến Đài Loan như một mô hình dân chủ trong sự cạnh tranh với mô hình độc tài của Trung Quốc về phát triển đất nước, với ngụ ý các nước láng giềng trong khu vực có thể noi theo, đặc biệt trong cung cách các xã hội dân sự đã đóng góp cho việc xây dựng nền dân chủ Đài Loan như thế nào.

Sự xuất hiện của những cấu hình liên minh khu vực mới đây cũng như những tuyên bố và hành động nửa che giấu nửa công khai của chính quyền Mỹ biết đâu đã tạo cảm hứng cho bài tiểu luận này.

Bài tiểu luận đầy dũng khí sau đây do chính tay nhà lãnh đạo Thái Anh Văn viết, đăng lên một tạp chí uy tín, tờ Foreign Affairs, cơ quan ngôn luận của Council for Foreign Relations, một viện nghiên cứu chiến lược nhiều lần đã cho đăng các phác thảo về lý thuyết đối ngoại của Mỹ.

Các chú thích trong bài là của người dịch.

Trần Ngọc Cư

Câu chuyện về Đài Loan là một câu chuyện về sức bật kiên cường – của một quốc gia đề cao các giá trị dân chủ, tiến bộ trong khi luôn đương đầu với thách thức đối với sự tồn tại của mình. Thành công của chúng tôi là minh chứng cho những gì mà một quốc gia theo đuổi dân chủ kiên trì có thể đạt được bằng sự quản trị đất nước tốt đẹp và bằng tính minh bạch.

Tuy nhiên, câu chuyện của Đài Loan không chỉ là về việc duy trì lối sống dân chủ của chúng tôi. Đó cũng là về sức mạnh và tinh thần trách nhiệm mà Đài Loan mang lại trong nỗ lực bảo vệ sự ổn định của khu vực và thế giới. Nhờ lao động cần cù và lòng dũng cảm, 23,5 triệu dân Đài Loan đã thành công trong việc tạo dựng chỗ đứng cho mình trong cộng đồng quốc tế.

Nguyen Khan

Dường như, tính cho đến lúc này, Đài Loan và Việt Nam là hai nước thành công nhất trong việc ngăn chặn dịch cúm Tàu. Dù trước đó, ngay khi dịch vừa bùng phát ở Vũ Hán, thì hầu hết dư luận đều cho là Đài Loan và Việt Nam có nguy cơ thành Vũ Hán thứ hai. Bởi cả hai nước đều có quan hệ kinh tế sâu rộng với Vũ Hán, số người Vũ Hán lui tới Việt Nam và Đài Loan đông đảo và thường xuyên như cơm bữa.

 1. Cái gai nhọn thứ nhất: Đài Loan

Trong thời Quốc dân đảng giữ ghế tổng thống, quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan rất nồng ấm, vốn đầu tư từ Đài Loan ồ ạt đổ vào Trung Cộng (TC), doanh nhân và thương nhân hai nước qua lại như mắc cửi. Năm 2015, chủ tịch Tập Cận Bình thăm Việt Nam, đọc diễn văn đầu tiên ở hội trường Diên Hồng, nhưng mục đích chính của chuyến công du ấy là đến Singapore gặp tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu thuộc Quốc dân đảng để bàn về việc thống nhất Đài Loan. Sau chuyến gặp lịch sử mở đầu cho đàm phán thống nhất ấy, quan hệ đôi bờ eo biển Đài Loan càng thêm mặn nồng, vốn đầu tư qua lại giữa đôi bờ càng nhiều, nhân dân hai miền tới lui càng tấp nập. Nhưng cũng từ đó nhân dân Đài Loan không còn tín nhiệm Quốc dân đảng, nên đã dồn hết phiếu cho tiến sĩ Thái Anh Văn của Đảng Dân Tiến trong lần bầu cử tổng thống kế tiếp.

Bà Tổng thống Thái Anh Văn chủ trương Đài Loan là Đài Loan, không phải Đài Loan là một phần của TC như lâu nay TC đã nhận vơ dưới sự tiếp tay của Mỹ trong cuộc ngoại giao bóng bàn vào đầu thập niên 70 thế kỷ trước, thời Tổng thống Mỹ Richard Nixon.

Hiện tại chủ trương của bà Thái không chỉ được Tòa Bạch Ốc ngầm ủng hộ, mà còn được Đồi Capitol ra mặt hậu thuẫn với nhiều dự luật có lợi cho Đài Loan được thông qua và được Tổng thống Mỹ Donald Trump ký ban hành, nên càng làm cho Bắc Kinh nổi đóa. TC đã không ít lần gây áp lực quân sự đe dọa thống nhất Đài Loan bằng vũ lực, khẳng định rằng ngày mà Đài Loan tuyên bố độc lập chính là ngày TC tấn công giải phóng Đài Loan.

Nhưng bà Tổng thống Thái trả lời rất khôn ngoan, rằng Đài Loan lâu nay là một quốc gia độc lập không phụ thuộc vào bất cứ nước nào, có mất độc lập đâu mà phải tuyên bố độc lập. Nhờ thái độ dứt khoát không dây dưa với TC nên bà Thái đóng cửa khẩu ngay sau khi các nhà khoa học Đài Loan đến tâm dịch Vũ Hán khảo sát, tức tốc trở về vì nhận ra chợ bán động vật hoang dã Vũ Hán đã bị tẩy trùng xóa hết dấu vết, không xác định được ca nhiễm F0, tình hình dịch bệnh đã lây nhiễm cộng đồng mất kiểm soát.

Đài Loan không chỉ ngăn cấm qua lại mà còn chặn đứng không cho xuất cảng khẩu trang và vật tư y tế qua Hoa lục làm Tập Cận Bình càng giận dữ hơn, không tiếc lời thóa mạ Thái Anh Văn, áp lực WHO loại tư thế quan sát viên của Đài Loan khỏi WHO, cô lập Đài Loan không được tiếp cận thông tin dịch bệnh từ WHO.