Bauxite Việt Nam

Nataliya Bugayova, “Russia’s War Is Also Cognitive”, Foreign Policy, 01/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Nói huỵch toẹt ra là cuộc chiến tranh tuyên truyền nhằm lừa đảo thế giới về những hào quang không có thực của mình. Đúng là về phương diện này thì Nga là một chuyên gia bậc thầy. Tuyên truyền kèm theo hù dọa, đánh lén, bắt cóc, giết người… khiến những nước yếu bóng vía sợ mất mật, dẫu có không tin cũng phải tin sức mạnh nhất nhì thế giới của Liên bang Nga. Nhưng chính cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine mà Putin ngỡ sẽ kiếm được những món kếch xù cả lợi và danh, ngờ đâu lại  làm cho thanh thế con ngoáo ộp gọi bằng “sức mạnh khổng lồ” từ thời Liên Xô kéo dài đến đế chế của Putin phút chốc đổ cái rụp. Nào tiếng tăm những “siêu pháo đài bay có một không hai trong hoàn vũ” (do Nga tự phong) một sớm cháy rụi trước chớp lửa của đội quân drone Ukraine, và càng đánh thì những đống sắt vụn do chúng hóa thân càng phơi bày la liệt. Nào hạm đội Hắc Hải từng khiến hải quân nước nào cũng “nem nép” không dám thập thò qua lại Biển Đen, một chiều bị pháo binh Ukraine cho ăn nhừ đòn, con tàu thống soái chìm nghỉm xuống đáy biển và cả hạm đội lập tức phải SOS cho nhau thoát nhanh ra xa khỏi vòng lửa Ukraine bắn tới. Nào những quân đoàn binh thép bách chiến bách thắng vốn có truyền thống từ thời Liên Xô, khi bắt đầu rầm rập tiến vào Ukraine những tưởng chỉ trong một tuần sẽ biến cả nước này thành đống gạch vụn và trói nghiến “anh hề” Zelenskyi đem về chầu đại đế Putin, thì nay sau 3 năm đọ sức, “đoàn binh thép” ấy đã hao hụt đến thành què quặt, mở cửa hàng loạt trại giam đem bọn tội phạm ra lấp vào, gần rỗng nhà tù mà vẫn chẳng nên cơm cháo gì, đến kêu gọi các nước đàn em như Syria, Triều Tiên… đóng góp người và súng bổ sung cũng chỉ khỏe chất thêm hàng trăm bao tải trong xe lạnh.

Cho nên, hỏi rằng “cuộc chiến tranh chiếm lĩnh nhận thức” của Nga có đóng vai trò định đoạt kết quả thắng bại giữa Nga và Ukraine hay không thì chúng tôi xin đứng hẳn về phía trả lời: “Tuyệt đối không”. Chỉ bao giờ Putin tìm ra được những lời rao giảng để không phải là “chiếm lĩnh” (chiếm lĩnh sao được chứ!) mà “xuyên thủng” khối đại đoàn kết của dân tộc Ukraine, một dân tộc đã tình nguyện sát cánh bên nhau hy sinh vì sự trường tồn của đất nước mình, thì may ra mới có chút hy vọng nào đấy. Nhưng liệu các “ngón” chiếm lĩnh nhận thức của bộ máy tuyên truyền hùng hậu của kẻ vốn tơ tưởng làm đại đế như Piotr I có làm được điều này? Xin dành cho các loại thầy bói siêu việt trên khắp thế giới đưa ra câu trả lời.

Bauxite Việt Nam

“Is Xi Jinping in trouble?”, The Economist, 20/07/2025

Viên Đăng Huy biên dịch

Thomas L. Friedman, “How Trump’s ‘Big, Beautiful Bill’ Will Make China Great Again”, The New York Times, 03/07/2025

Viên Đăng Huy biên dịch

Bạn có nghe thấy không – tiếng gầm lớn từ phương Đông? Đó là tiếng cười của 1,4 tỷ người Trung Quốc đang cười nhạo Mỹ.

Nathan Attrill, “Every day is Independence Day in Taiwan”, The Strategist, 01/07/2025

Viên Đăng Huy biên dịch 

Thực tế, Đài Loan không cần phải tuyên bố độc lập. Đài Loan hiển nhiên là một quốc gia. Nhưng khả năng để khẳng định thực tế đó đang bị thu hẹp – không phải vì luật pháp của Đài Loan, mà vì các điều kiện chính trị áp đặt từ Bắc Kinh.

Hanna Notte, “Why Isn’t Russia Defending Iran?”, The Atlantic, 18/06/2025

Viên Đăng Huy biên dịch

Iran đang hứng chịu liên tiếp các cuộc tấn công, và Nga, nước ủng hộ mạnh mẽ nhất của họ, dường như không sẵn lòng làm gì nhiều để giúp đỡ.

“The Arab world thinks differently about this Iran war”, The Economist,  17/06/2025

Viên Đăng Huy biên dịch 

Ely Ratner, “The Case for a Pacific Defense Pact”, Foreign Affairs, 27/05/2025

Viên Đăng Huy biên dịch

Đã đến lúc Mỹ xây dựng một hiệp ước phòng thủ tập thể ở châu Á. 

“Star wars returns”, The Economist, 21/05/2025

Viên Đăng Huy biên dịch 

“Ronald Reagan muốn có nó nhiều năm trước”, Donald Trump tuyên bố, “nhưng lúc đó họ không có công nghệ”. Giờ đây, ông Trump nói, Mỹ cuối cùng đã có thể chế tạo một “lá chắn phòng thủ tên lửa tiên tiến”. “Vòm Vàng” của ông Trump – tương tự như hệ thống Vòm Sắt khiêm tốn hơn của Israel – được thiết kế để bảo vệ Mỹ khỏi các cuộc tấn công bằng cách sử dụng hàng trăm hoặc hàng nghìn vệ tinh, cùng với những thiết bị khác, để có thể vừa theo dõi, vừa tấn công tên lửa địch khi chúng cất cánh.

The Economist, “What it means to have an American on the throne of St Peter”, 08/5/2025

Viên Đăng Huy biên dịch

Photograph: reuters

Cuối cùng thì Donald Trump đã không được chọn làm Giáo hoàng, dù ông từng nói đùa như vậy. Nhưng vào ngày 8 tháng 5, các hồng y của Giáo hội Công giáo La Mã đã bầu một người Mỹ, phá vỡ điều cấm kỵ về việc đồng nhất một siêu cường quốc địa chính trị với một quyền lực tinh thần.

James B. Steinberg, “The Upside to Uncertainty on Taiwan”, Foreign Affairs, 16/10/2024

Biên dịch: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Michael C. Horowitz, “Battles of Precise Mass”, Foreign Affairs, 22/10/2024

Biên dịch: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu vào năm 2022, quân đội Ukraine đã triển khai một số lượng nhỏ drone Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất để tấn công các mục tiêu Nga. Những cuộc tấn công bằng drone chính xác đó là dấu hiệu của những gì sắp đến. Sau hơn hai năm chiến tranh, TB2 vẫn là một thiết bị cố định trong kho vũ khí của Ukraine, nhưng nó đã được bổ sung bởi một loạt các hệ thống không người lái khác. Công nghệ tương tự xuất hiện trong các cuộc xung đột hiện tại ở Trung Đông. Iran, Hezbollah ở Lebanon và Houthi ở Yemen phóng các hệ thống tấn công một chiều (drone được trang bị chất nổ lao vào mục tiêu của chúng) và tên lửa vào Israel, tàu vận tải thương mại và Hải quân Mỹ. Về phần mình, Israel đang sử dụng một loạt các phương tiện không người lái trong cuộc chiến ở Gaza. Trung Quốc đang tìm cách sử dụng các hệ thống không người lái để phong tỏa Đài Loan và ngăn chặn các cường quốc bên ngoài giúp đỡ hòn đảo này trong trường hợp bị Trung Quốc tấn công. Và Mỹ đã khởi động một số sáng kiến để giúp họ nhanh chóng triển khai các hệ thống không người lái giá cả phải chăng với quy mô lớn hơn. Trong tất cả những trường hợp này, những tiến bộ trong trí tuệ nhân tạo và hệ thống tự động, kết hợp với các công nghệ thương mại thế hệ mới có sẵn với chi phí sản xuất ngày càng giảm, đang cho phép các quân đội và nhóm vũ trang đưa “số lượng” trở lại chiến trường.

Roger Brent, T. Greg McKelvey, Jr., và Jason Matheny, “The New Bioweapons”, Foreign Affairs, 20/08/2024

Biên dịch: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

C. Raja Mohan, “Asian Powers Set Their Strategic Sights on Europe”, Foreign Policy, 10/07/2024

Biên dịch: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Sau 500 năm, tình thế đã đảo ngược, với một châu Âu rời rạc trở thành mục tiêu cho tham vọng địa chính trị ngày càng gia tăng của châu Á.