Bauxite Việt Nam

Cù Tuấn biên dịch bài viết trên Washington Post.

Một thế hệ nhạt nhẽo vô cảm và bất hạnh chực chờ. Cảm ơn anh đã giới thiệu bài viết giá trị. 

Duong Tien Lam

Cảm giác lên mạng thật là tuyệt cho đến khi sương mù trong não bộ ập đến. Cảm giác được khen ngợi, tìm thấy nguồn cảm hứng, chặn những kẻ nói xấu – đó là cách phương tiện truyền thông xã hội mang đến sự kết nối, lòng tự trọng và sự công bằng trong nháy mắt. Cái giá phải trả là nó yêu cầu giảm bậc một con người phức tạp thành một đống ảnh tự chụp và những câu đạo lý.

Diễm Thi, RFA

2023.06.29

Hình ảnh một chiếc iPhone hiển thị các ứng dụng cho Facebook và Messenger.  AP

Sau khi thông tin ba luật sư tham gia bào chữa trong vụ án Tịnh Thất Bồng Lai gồm các ông Đặng Đình Mạnh, Nguyễn Văn Miếng và Đào Kim Lân tới Hoa Kỳ lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội; Công an tỉnh Long An họp báo và cho biết chưa có thông tin chính thức về việc này nên vẫn đang khẩn trương truy tìm ba ông. Cơ quan này cũng cho truyền thông Nhà nước biết đã “phát hiện phần lớn hình ảnh từ các thông tin nói trên là cắt ghép từ các hình ảnh cũ”. 

Huỳnh Thị Thanh Trúc dịch

Ảnh: Glen Carrie/Unsplash

Gần đây, các nền tảng truyền thông xã hội bị báo chí phê phán khá nhiều, chủ yếu do chúng có quy mô thu thập dữ liệu rộng lớn. Giờ đây, Meta, công ty mẹ của Facebook và Instagram, đã nâng cao đòi hỏi.

Không chỉ bằng lòng với chuyện theo dõi nhất cử nhất động của người dùng trên các ứng dụng trên, Meta được cho là đã nghĩ ra một phương pháp để biết cả mọi thứ bạn làm trong các trang web bên ngoài mà người dùng truy cập thông qua các ứng dụng của mình. Tại sao Meta lại vươn tay dài đến thế? Và có cách nào để tránh sự giám sát này không?

Luật mới sẽ tạo nền tảng pháp lý cho việc kiểm soát phát tán tin tức trên các nền tảng như Facebook và YouTube

Thông tin xuất hiện trong bối cảnh chính quyền Việt Nam vẫn đang siết chặt việc kiểm soát thông tin và tin tức, theo Reuters.

Luật mới này được dự kiến công bố trước cuối năm nay, chi tiết vẫn chưa được đưa ra.

Luật mới sẽ tạo nền tảng pháp lý cho việc kiểm soát phát tán tin tức trên các nền tảng như Facebook và YouTube trong khi giao việc kiểm duyệt nội dung cho các nhà cung cấp nền tảng, hai nguồn tin cho biết.

Những người này đã yêu cầu giữ kín danh tính vì các cuộc thảo luận luật mới vẫn còn được bảo mật.

VNTB

Liên Hiệp Quốc lên tiếng báo động về trình trạng vi phạm quyền tự do biểu đạt ở châu Á- Thái Bình Dương. 

Trong một thông cáo được phát hành ngày 3 tháng 6 năm 2020, bà Michelle Bachelet, Trưởng Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (OHCHR) cho biết các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương đã gia tăng bắt bớ một cách tùy tiện khi người dân lên tiếng chỉ trích chính phủ, hoặc chia sẻ thông tin, quan điểm cá nhân về đại dịch, với cáo buộc là loan truyền “thông tin sai lệch” trên mạng xã hội.

Luật xử lý  "tin giả"  và mạng xã hội của nhiều quốc gia trong vùng khiến mối lo ngại về quyền con người gia tăng. Các luật này được sử dụng để ngăn chặn phát ngôn hợp pháp, như  công khai tranh luận, chỉ trích chính sách chính phủ và đàn áp tự do ngôn luận.

Bà Bachelet cho biết  đại dịch COVID-19 cho thấy  ở một số quốc gia đã áp dụng  kiểm duyệt chặt chẽ hơn, cùng với việc bắt và giam giữ người dân tuỳ tiện chỉ vì họ chỉ trích phản ứng của Chính phủ hoặc đơn giản là chia sẻ thông tin hoặc quan điểm về đại dịch.

Các vụ bắt giữ vì bày tỏ sự bất bình hoặc bị cáo buộc đưa thông tin sai lệch đã khiến nhiều người dân bị bắt ở Bangladesh, Campuchia, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Myanmar, Nepal, Philippines, Sri Lanka, Thái Lan và Việt Nam.

Cao ủy nhận thấy cần phải hạn chế thông tin sai lệch hoặc thông tin có hại để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, hoặc bất kỳ sự kích động thù hận nào đối với các nhóm thiểu số; tuy nhiên việc hạn chế đó không nên dẫn đến kiểm duyệt dù có chủ đích hay không sẽ sụt giảm lòng tin của dân chúng.

"Trong khi các Chính phủ có thể có lợi ích chính đáng trong việc kiểm soát sự lan truyền thông tin sai lệch trong bối cảnh đầy biến động và nhạy cảm, điều này phải tương xứng và bảo vệ quyền tự do ngôn luận," bà Bach Bachet nói.

Kể từ khi bắt đầu đại dịch, các nhà chức trách ở Việt Nam đã báo cáo rằng hơn 600 người dùng Facebook đã được triệu tập để thẩm vấn liên quan các bài đăng trực tuyến về dịch corona.

RFA Tiếng Việt

Ảnh minh họa chụp tại Hà Nội trước đây. AFP

Tại Hội nghị toàn quốc Tổng kết công tác Tuyên giáo năm 2019, triển khai nhiệm vụ năm 2020, do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức hôm 23/12/2019, Ban Tuyên giáo Trung ương Việt Nam đưa ra cảnh báo rằng kể từ sang năm 2020 mạng xã hội tiếp tục bị sử dụng bởi giới mà những vị phụ trách tư tưởng - văn hóa của Hà Nội gọi là ‘thế lực thù địch’. Mục tiêu cũng được nêu rõ là để ‘gia tăng chống phá trong thời gian diễn ra đại hội đảng bộ các cấp và dịp Đại hội Đảng Toàn quốc lần thứ XIII.’

Ông Võ Văn Phuông, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương khi phát biểu tại Hội nghị cho biết, Ban Tuyên giáo đang triển khai Nghị quyết số 35 của Bộ Chính trị “về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”.

Ban Tuyên giáo cũng nhận định, trong năm 2020, các thế lực thù địch sẽ tiếp tục sử dụng mạng xã hội để gia tăng các hoạt động chống phá, nói xấu, chia rẽ Đảng với dân…

Trả lời RFA hôm 23/12, Giáo sư Nguyễn Khắc Mai, nguyên Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu, Ban Dân vận Trung ương, nhận định:

“Hiện nay Đảng đang ngày một xấu đi, đấy là một sự thật, nó xấu cả về lý thuyết, nó xấu cả về chủ trương đường lối, chính sách… đặc biệt nó xấu về hệ thống tổ chức, nhất là cán bộ cầm quyền của Đảng càng ngày càng xấu, càng thoái hóa, đồi trụy… Đảng không nên cấm người ta nói xấu mà nên vạch ra cái xấu để Đảng thấy mà sửa. Ông Hồ nói như thế, Đảng nói học theo Hồ Chí Minh, nhưng chỉ là nói phét, có học hành gì đâu. Tham nhũng, cậy quyền áp bức dân là chính, cướp bóc của dân, cái đó phải sửa chứ còn gì? Mà ai vào tù, Ủy viên Bộ Chính trị vào tù, Ủy viên Trung ương Đảng vào tù, Bộ trưởng đảng viên vào tù… phải sửa chứ còn sợ người ta nói xấu gì?”

Đây không phải lần đầu tiên Chính quyền Việt Nam kêu gọi đấu tranh chống âm mưu chống phá Đảng trên mạng xã hội. Vào đầu năm 2019, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng lên tiếng kêu gọi đánh bại cái mà người đứng đầu Chính phủ Hà Nội cũng như lãnh đạo Việt Nam lâu nay gọi là ‘âm mưu chống phá Đảng, nhà nước’: “Chủ động nắm chắc tình hình, kịp thời đấu tranh ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước”.

Hay tại Hội nghị tổng kết công tác tuyên giáo năm ngoái, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng cũng từng lên tiếng cảnh báo cần phải đấu tranh hiệu quả, quyết liệt, mạnh mẽ với tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị của cán bộ đảng viên, nhất là tình trạng viết bài trên mạng xã hội hoặc đưa tài liệu cho người khác viết bài trái với quan điểm của Đảng.

Nhà báo Nguyễn Văn Khánh, nguyên phóng viên Ban Khoa giáo, báo Tiền Phong, khi trao đổi với RFA hôm 23/12, nói:

“Theo quan điểm của tôi, việc Ban Tuyên giáo hay Đảng Cộng sản lo ngại thông tin trên mạng xã hội đã có từ lâu, nhất là trong thời đại bây giờ họ không thể nào bưng bít, dối trá người dân được nữa, cho nên những biện pháp họ đưa ra tôi cho là không khả thi”.

Cũng tại  Hội nghị toàn quốc Tổng kết công tác Tuyên giáo năm 2019, triển khai nhiệm vụ năm 2020, Ban Tuyên giáo đã chỉ đạo phải dự báo, phát hiện sớm “điểm nóng” để tổ chức lực lượng, tin, bài đấu tranh phản bác các thông tin, quan điểm xuyên tạc của các thế lực thù địch; ngăn chặn các trang mạng xã hội, blog cá nhân nói xấu Đảng, chống phá Đảng, bảo vệ quan điểm, đường lối của Đảng…

Trả lời RFA hôm 23/12, Giáo sư Nguyễn Đình Cống, một đảng viên cộng sản cao niên, từng công khai lên tiếng từ bỏ Đảng, nói:

“Việc người ngoài có nói xấu Đảng hay không? Tại sao Đảng lại không công khai để đối thoại trực tiếp? Tôi cho rằng đấy là các nhà hoạt động dân chủ, còn Đảng thì cho rằng đấy là thế lực thù địch, tự chuyển biến, tự chuyển hóa nói xấu Đảng. Nhưng mà những người phát ngôn thì họ cho rằng, đó là nói sự thật, nhưng sự thật xấu. Nói xấu có nghĩa là người ta không xấu nhưng mình bịa đặt ra, bôi nhọ người ta, nhưng nếu mình xấu thật, mà người ta vạch chuyện xấu của mình ra thì đấy là nói sự thật”.

Trịnh Hữu Long

Hà Nội chìm trong không khí ô nhiễm cuối tháng 9/2019. Ảnh: Manan Vatsyayana/AFP/Getty Images

Ở ta, nhiều cuộc thảo luận, tranh luận chỉ sống sót được dăm bảy phút, nhiều thì vài ngày, vì một lẽ rất giản đơn: lạc đề hoặc bị đánh lạc hướng.

Đơn cử như vụ ô nhiễm không khí. Ai cũng thấy bầu không khí đặc quánh, khét lẹt, bụi mù bụi mịt, đeo khẩu trang ra đường đi được một cuốc là khẩu trang cũng bám bụi đen đúa. Bầu trời giờ đây nhuốm một màu xám xịt, đứng trên các toà nhà cao tầng giờ không còn “tầm nhìn xa trên mười ki-lô-mét” nữa. Cái mũi người nó có lừa người bao giờ, hai cái lá phổi và cả cái cuống họng nó có lừa người bao giờ. Ô nhiễm hay không, ai sống ở đó khắc biết.

Nói vậy để thấy chuyện ô nhiễm nghiêm trọng là thứ đập vào mắt, vào mũi, vào phổi người ta, khỏi cần máy móc đo đạc gì cũng biết. Cái ứng dụng AirVisual, vốn đã được dân tình sử dụng nhiều năm nay để theo dõi chất lượng không khí ở nhiều đô thị, cũng chỉ cho ta vài thông tin tham khảo. Có nó hay không chẳng làm cho tình trạng ô nhiễm tăng lên hay giảm đi, chỉ số bụi mịn của Hà Nội có phải cao nhất thế giới hay không cũng chẳng làm thay đổi tình hình thực tế.

Và bởi vì tình trạng ô nhiễm là có thật, mũi dùi cần nhắm tới là các cơ quan quản lý, các nhà máy xả thải, các hãng vận tải ngày đêm rải bụi, v.v.

Ấy vậy nhưng mấy hôm nay, câu chuyện lại bị hai Facebooker nổi tiếng là Đỗ Cao Bảo và Vũ Khắc Ngọc lái sang một hướng hoàn toàn khác: cái ứng dụng AirVisual và cách đo đạc của nó, và chuyện liệu Hà Nội có phải thành phố ô nhiễm nhất thế giới hay không. Để rồi, sau cùng, làn sóng tẩy chay ứng dụng này nổi lên, khiến cho hãng cung cấp phải rút ứng dụng ra khỏi Appstore. Không còn ứng dụng, người dân không biết thông tin nữa, vậy là khỏi cãi nhau.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng bộ 4T. Photo Courtesy

Vào năm 2006, Tổng Biên tập báo Thanh Niên hồi đó là ông Nguyễn Công Khế giao tôi sáng lập và phụ trách tờ báo mạng Thanh Niên Online (TNO).

Trên TNO, ngoài các trang quen thuộc như chính trị, xã hội, kinh tế, văn nghệ, thể thao…, tôi thiết kế thêm trang “Sinh Hoạt Cộng Đồng” và tôi đã bỏ hết tâm huyết vào xây dựng và quảng bá trang nầy rộng rãi đến với bạn đọc.

Triết lý của trang “Sinh Hoạt Cộng Đồng” là báo chí không phải chỉ để đăng các thông tin quan trọng và chỉ dành cho người làm báo mà dành cho cả bạn đọc tham gia vào với nhưng thông tin sinh hoạt đời thường của cá nhân. Đó là nơi dành riêng cho bạn đọc được đưa những thông tin sinh hoạt riêng tư như tin buồn, tin vui, tiệc tùng, sinh nhật, hình ảnh du lịch, hình ảnh đẹp, đăng thơ, ghi cảm nhận ngắn vv… vv…

Triết lý nầy không phải do tôi sáng tạo ra mà tôi bê về từ các báo địa phương ở Mỹ trong lần tôi được mời qua Mỹ tham quan các tòa soạn báo vào năm 2001. Nhiều tờ báo giấy địa phương ở Mỹ, thời đó có những trang dành riêng cho bạn đọc như vậy.

Sau vài tháng ra mắt, tờ TNO vươn lên đứng hàng thứ 3 về lượt view, theo xếp hạng của Alexa, chỉ đứng sau hai tờ báo mạng kỳ cựu là VNE và VNN. Đồng thời trang Sinh Hoạt Cộng Đồng cũng được nhiều bạn đọc quan tâm, nhiều hình ảnh tiệc tùng, sinh nhật, tin vui, tin buồn được gởi đến để đăng lên trang.

Vừa qua ông Võ Văn Thưởng, trưởng ban tuyên giáo của ĐCSVN có bài viết “Truyền thông xã hội đối với ổn định chính trị, xã hội ở Việt Nam”. Bài viết khá công phu, được đánh giá cao về mặt lý luận. Tuy vậy ông đã dùng một vài ngụy biện.

Trong bài “Thưa anh Võ Văn Thưởng” (Báo Tiếng Dân ngày 19/6/2019), Mạc Văn Trang đã chỉ ra vài bất đồng, đó là:

1- Ông Thưởng cố tình nhấn quá mạnh vào mặt tiêu cực của mạng xã hội (MXH), cố làm cho người ta hiểu nhầm rằng MXH mang lại lợi ít hại nhiều. Đó là một cách đánh lừa không trong sáng.

2- Theo như ông Thưởng thì người dân xuống đường biểu tình là do MXH kích động, lôi kéo.

Thử hỏi trước khi có MXH mà dân khắp thế giới đã biểu tình thì do cái gì? Thực ra nguyên nhân chủ yếu gây ra biểu tình là những việc làm không hợp lòng dân của chính quyền. MXH chỉ là nơi đưa tin.

3- Ông Thưởng ngụ ý biểu tình gây bạo loạn. Không phải như vậy. Bạo loạn chủ yếu là do đàn áp của chính quyền tạo ra trước, người biểu tình chỉ phản ứng lại (trừ một số rất ít quá khích, đó không phải là chủ trương của biểu tình).

Trong bài “Lãnh đạo Việt Nam lộ rõ lo sợ đối với mạng xã hội” (trang Boxitvn ngày 20/6/2019), Thanh Trúc chỉ ra rằng: Ông Thưởng chỉ trích vai trò của truyền thông xã hội, nói rõ hơn là các trang MXH ở Việt Nam, sau hơn 20 năm Internet có mặt với trên 60 triệu người sử dụng. Bài báo còn nêu ra ý kiến của Ông Nguyễn Khắc Mai rằng: Họ sợ cái minh bạch, cái thức tỉnh, cái hiểu biết và sợ sự thật được phơi bày. Họ đổ lỗi cho truyền thông xã hội, nói là gây ra tiêu cực, chống đối, bạo loạn… nhưng họ quên rằng ngay ông tổ sư của họ là ông Mác từng nói những vấn đề bức xúc, bất công, mâu thuẩn, bất cập và tiêu cực trong xã hội mà chính quyền gây ra đã tạo bất mãn bất bình trong xã hội... Cộng sản  luôn luôn đánh tráo khái niệm, họ đánh lừa dân, họ sợ hãi truyền thông xã hội, họ biết sức mạnh của truyền thông xã hội nó thức tỉnh lòng người, cho nên họ mới đổ riệt tội cho truyền thông xã hội như vậy.

Ngày 18/6, Báo Tiếng Dân đăng bài “Trưởng ban tuyên giáo bàn về MXH…” có đoạn: Bài viết thể hiện sự lo lắng của người đứng đầu Ban Tuyên giáo đối với MXH, cũng như báo hiệu sự đàn áp khốc liệt  thế giới mạng ở Việt Nam trong những ngày sắp tới… Nhà báo tự do Sương Quỳnh bình luận: Phải phân biệt việc xử phạt tin giả và bịt miệng sự thật.

Ông Thưởng cho rằng ở VN hiện nay các thế lực thù địch đang lợi dụng MXH để thúc đẩy các “yếu tố cách mạng sắc màu ở Việt Nam”, vì thế ĐCS và Nhà nước (gọi là bên A) phải tiến hành cuộc đấu tranh chống lại các thế lực thù địch, tự diễn biến, tự chuyển hóa (gọi là bên B). Nhà nước cần xiết chặt việc thi hành luật an ninh mạng, các cơ quan truyền thông của Đảng cần đẩy mạnh việc đấu tranh để loại bỏ tư tưởng chống đối.

Tôi xin bổ sung vài nhận xét:

Ông cho rằng đường lối của Đảng kiên trì Mác Lê là hoàn toàn đúng đắn. Ai chống lại nó là thù địch, là phản động. Phải chăng ông đã bị nhồi sọ đến mức không đủ trí tuệ và sự tỉnh táo để nhận ra những độc hại của Mác Lê từ gốc, ông không thấy những tai họa mà dân tộc phải gánh chịu mỗi khi ĐCS cố vận dụng Mác Lê? Ông không thể hiểu được nguyên nhân những người bên B chống lại Mác Lê. Ông quy kết họ, chụp mũ họ mà không hiểu về họ. Nếu vậy thì ông hơi bị kém về phương pháp luận. Cũng có thể ông hiểu về họ, về nguyên nhân họ chống lại Mác Lê, nhưng vì một lý do nào đó mà ông lờ đi. Nếu vậy ông mắc vào lỗi thiếu trung thực (đúng ra là lừa dối).

Biểu tình là quyền của công dân. Tự dưng vô cớ thì dân biểu tình mà làm gì. Đúng ra Luật biểu tình phải được các luật sư soạn, nhưng lại giao cho Bộ Công an, là nơi chỉ muốn ngăn cản. Thế mà Nhà nước vẫn không chịu ban hành. Nguyên nhân gây biểu tình không phải từ MXH mà là từ những chủ trương không hợp lòng dân.

Lưu Trọng Văn

Ngài trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng phát biểu tại Hội nghị Báo chí toàn quốc vừa diễn ra khi năm 2018 khép lại:

“Phải chăng, trong mọi trường hợp, báo chí đều đi sau mạng xã hội? Đây thực sự là một câu hỏi nghiêm túc. Chúng ta có những bài học đắt giá. Nhiều trường hợp, ta nắm trước thông tin, kênh thông tin của chúng ta cũng rất đa dạng, hoàn toàn có thể chủ động thông tin, nhưng chính sự chậm trễ của chúng ta đã “trao tặng” lợi thế cho mạng xã hội trong thông tin.“

Qua cách nói của ngài thì báo chí là của chúng ta còn mạng xã hội không phải của chúng ta.

Nếu mạng xã hội không phải của chúng ta tức không phải của Đảng, không phải của Nhà nước thì của ai?

Trong Dân có kẻ xấu muốn đất nước tha hoá, lệ thuộc nước ngoài, cổ vũ bạo lực, cổ vũ sự sa đoạ nhân cách. Dân biết. Dân tự cô lập chúng. Luật pháp cứ trừng trị chúng. Nhưng còn lại với tỷ số áp đảo 99,99% là Dân tử tế, yêu nước, khát khao công lý, công bằng , chả lẽ mạng xã hội- diễn đàn của họ lại là nỗi lo sợ của các quan canh cửa thông tin, truyền thông?

Với tuyệt đại đa số Dân như thế lẽ nào của Dân lại không phải của Đảng, không phải của Nhà nước?

Khi không xác định rõ về lý luận Dân của ai thì rất dễ coi Dân là phe … nó, tức phe đối nghịch. Chính vì không có lý luận nền tảng học thuyết Vị Dân một cách khoa học, biện chứng nên ngài đã cảnh báo:

“Đúng là thách thức từ mạng xã hội là rất lớn. Nhưng thách thức lớn hơn chính là tư tưởng, tâm thế thất bại, thua cuộc của những người làm báo và hành động chưa kiên quyết, chưa chặt chẽ, chưa đồng bộ, thiếu hiệu quả của các cơ chế phối hợp cũng như các cơ chế quản lý nhà nước về thông tin.”

Do xác định mạng xã hội của Dân nhưng không phải của “chúng ta” nên ngài đã đặt chuyện được, thua ở đây.

Tai mắt của Dân giăng khắp nơi thậm chí trong cả các nguồn cung cấp thông tin của Đảng, Nhà nước.

Truong Huy San

Nếu Tướng Nguyễn Mạnh Hùng xây dựng được một “hệ sinh thái số VN” tôi sẽ lựa chọn ngay vì tất cả những gì tôi viết là bằng tiếng Việt và cho người Việt. Nhưng, 39% người sử dụng Mạng xã hội (MXH) ở VN là cho mục tiêu kinh doanh. Họ cần chảy trong không gian 2 tỷ người của Google, Facebook… chứ không cần ao tù, nước đọng.

Tôi không cực đoan để cho rằng, VN không nên học cái gì từ Trung Quốc. Nhưng, Viettel có thể copy mô hình Huawei, còn nếu VN áp dụng mô hình Baidu là chỉ học của các “chú Khách” phần tiểu xảo. Baidu là vết nhơ của chính quyền Bắc Kinh chứ không phải là niềm tự hào của người Trung Hoa vì Bắc Kinh thiết lập MXH ấy là để nhốt dân trí mình trong đó.

Hệ sinh thái số là sản phẩm của tự do chứ không phải là công cụ để hạn chế tự do. Một quốc gia chỉ nên tự thấy bị sỉ nhục khi dân chúng cảm thấy tự do hơn khi “sống” trong cộng đồng Facebook, Google chứ nếu chỉ thấy bị sỉ nhục khi không buộc được Facebook, Google gỡ bài thì chủ quyền trở nên vô nghĩa.

“Dân vi quý, xã tắc thứ chi…” Nếu nước độc lập mà dân có ít tự do hơn khi bị cai trị bởi ngoại bang thì độc lập ấy chỉ là để nội địa hoá nền thực dân, xã tắc không còn thiêng liêng nữa.

Hãy quan sát những người dân sinh sống trên sông Mekong. Họ là những người đã tham gia “toàn cầu hoá” hàng nghìn năm trước khi có internet. Họ thường là nạn nhân của cá quốc gia, ít khi được bảo hộ bởi các quốc gia. Các đường biên giới thường chỉ để thoả mãn khát vọng quyền lực của các triều đại thay vì chở che dân chúng.

Tướng Nguyễn Mạnh Hùng là một người rất quyết đoán, thông minh. Nhưng cương vị mới cần một người tư duy (chính sách) chứ không cần một tư lệnh. Có lẽ kỷ luật quân đội đã tạo ra thành công của Viettel. Nhưng quốc gia không phải là một trại lính. Kỷ cương của quốc gia không phải là kỷ luật quân đội mà là pháp quyền. Và mục tiêu của pháp quyền là nhằm cung ứng nhiều tự do hơn cho dân chúng.

Cấu trúc của Bộ Thông tin & Truyền thông như hiện nay là một thách thức cho Tướng Nguyễn Mạnh Hùng. Bộ vừa phải “nắm” báo chí vừa phải phát triển công nghệ thông tin. Ở VN, hai chức năng đó không bổ sung được cho nhau vì vai trò của các cơ quan quản lý báo chí không phải là để bảo vệ quyền tự do ngôn luận mà là để kiểm soát quyền tự do ngôn luận. Không có tự do thì đừng nói tới MXH trừ khi cấm Facebook, Google…

Lẽ ra nên thành lập một cơ quan quản lý báo chí riêng, Bộ TT & TT nên trở thành Bộ phát triển công nghệ (bao gồm phần viễn thông hiện nay và một phần chức năng của Bộ Khoa học và Công nghệ). Nếu chưa có một bộ với chức năng như vậy thì tôi cũng mong Tướng Nguyễn Mạnh Hùng đừng vội vàng.

“Cường quốc kinh tế số” là một khát vọng đúng. Nhưng, muốn có kinh tế số thì đừng nôn nóng dùng ngân sách để đốt cháy giai đoạn. Vai trò của một Bộ trưởng là đưa ra chính sách để xã hội làm chứ không phải tự mình làm. Nên quy hoạch chỗ ngồi của mình trong lịch sử bằng cách đưa VN tới gần với các giá trị phổ quát của loài người hơn thay vì xây thành đắp luỹ để cô lập VN hơn với cộng đồng quốc tế.

H.Đ.

Nguồn: https://www.facebook.com/Osinhuyduc/posts/1777406892294484?__tn__=K-R

***

Bài liên quan:

1. Quyền Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Sẽ

xây dựng mạng xã hội Việt chiếm 60% thị

phần

Bảo Trân

08/09/2018 18:57

(NLĐO)- Quyền Bộ trưởng TT-TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết bộ sẽ đề xuất một số chính sách ủng hộ mạng xã hội Việt Nam. Mục tiêu là đến năm 2022, mạng xã hội Việt bằng hoặc hơn số tài khoản Facebook tại Việt Nam (60 triệu) và chiếm 60-70% thị phần.

Ngày 8-9, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc làm việc với Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT). Cùng dự còn có Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc làm việc với Bộ TT-TT - Ảnh: Quang Hiếu

Tại cuộc làm việc, quyền Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết mục tiêu trong giai đoạn tới, Việt Nam sẽ trở thành một trong 10 nước có mạng viễn thông phát triển nhất thế giới, top 30 thế giới về công nghệ thông tin; top 20 về an ninh thông tin, an ninh mạng; top 5 về công nghệ thiết bị viễn thông, sản xuất được vi mạch Việt Nam xuất khẩu; công nghiệp quốc phòng an ninh nằm trong top 20...

Kiều Phong

Trước bê bối làm lộ thông tin khách hàng của Facebook, nhiều người dân Việt Nam đã lựa chọn chuyển sang dùng mạng xã hội mới. Phóng viên Kiều Phong có cuộc phỏng vấn với Tiến sĩ Lê Trung Tĩnh, một người Việt hiện đang sinh sống tại Pháp và Anh, nhà sáng lập mạng xã hội LivenGuide- một mạng xã hội mới thành lập và được nhiều người quan tâm trong thời gian gần đây.

Người sáng lập LivenGuide - TS. Lê Trung Tĩnh cam kết “quyền tự do ngôn luận”

David Hutt

Phương Thảo dịch (VNTB)

Các nhà hoạt động, bất đồng chính kiến và nhà văn đang chuyển sang các nền tảng truyền thông xã hội khác khi Facebook dường như ngầm đồng ý với các yêu cầu kiểm duyệt của Chính phủ.

Khi đăng nhập vào Minds, một nền tảng truyền thông xã hội nguồn mở, khó có thể bỏ qua một lượng lớn các bài viết được viết bằng tiếng Việt.

Theo các tin tức gần đây, trong số hơn một triệu người dùng trên nền tảng này, có khoảng 10% là người Việt Nam,. Hơn nữa, khoảng 100.000 người dùng Việt Nam đã đăng ký trong khoảng thời gian chỉ một tuần.

Con số này tăng lên khi người dùng internet ở quốc gia độc tài tìm kiếm các nền tảng truyền thông trực tuyến mới sau khi Đảng Cộng sản cầm quyền thông qua luật an ninh mạng mới, yêu cầu các công ty công nghệ lớn như Google và Facebook mở các văn phòng và lưu trữ dữ liệu người dùng tại Việt nam.

Thông điệp được người dùng Facebook Việt Nam gửi tới người sáng lập mạng xã hội khổng lồ Mark Zuckerberg. Ảnh: Twitter

Họ cũng sẽ được dự kiến ​sẽ kiểm duyệt mọi nội dung vi phạm trong vòng 24 giờ sau khi được Bộ yêu cầu. Điều đó có nghĩa là “hiện tại không còn nơi nào an toàn nào để người dân tự do biểu lộ”, ông Clare Algar, Giám đốc điều hành toàn cầu của Tổ chức Ân xá Quốc tế, tuyên bố.

Bảo vệ Internet theo luật mới vốn có hiệu lực vào tháng 1 năm 2019, có nghĩa là hạn chế các nội dung mà chính quyền coi là “tuyên truyền chống phá Nhà nước”, một thuật ngữ bắt hết đã đưa rất nhiều nhà hoạt động, bất đồng chính kiến và nhà văn vô tù trong nhiều năm vì chỉ trích Đảng và các chính sách của Đảng.

Một số công ty công nghệ lớn - bao gồm Facebook và Google, các trang web phổ biến nhất ở Việt nam - đã cố gắng vận động hành lang Hà Nội trước một số vấn đề trong năm ngoái, nhưng vì luật an ninh mạng hiện đã được thông qua, vẫn chưa rõ liệu họ có tuân thủ hay không.

Có những tin đồn chưa được xác nhận rằng Facebook đã thiết lập hàng trăm máy chủ ở Việt Nam. Hàng bao năm qua, các nhà báo độc lập bị đàn áp của Việt Nam gọi các blogger là “Facebookers” vì đó là nền tảng an toàn ưa thích để phổ biến tin tức.

Ánh Liên (VNTB)

Trong một bài viết của tác giả được đăng tải lại bởi BBT Boxitvn (Cách mạng 4.0 hay những người yếu thế bị bỏ rơi) và được Boxitvn đã đặt vấn đề: Nhưng bao giờ mới có thể xuất hiện cuộc khủng hoảng mong đợi ấy? Hay là không bao giờ cả, nghĩa là khủng hoảng luôn luôn bị dẹp bỏ từ trong trứng nước? Hình như người trí thức trong xã hội dân sự lâu nay vẫn thường tự hỏi, và vẫn đành… tự bỏ ngỏ một câu trả lời.

Khủng hoảng xã hội: bắt đầu từ bất ổn kinh tế?

Khủng hoảng xã hội đã từng xảy ra (thập niên 80 - TK XX) và đó không là sự kiện cuối cùng. Thế nhưng, sự thay đổi hình thái kinh tế - xã hội bắt đầu từ ĐH VI vẫn cho phép Nhà nước Việt Nam giữ được ổn định trong giới hạn cho phép.

Chu kỳ khủng hoảng với mở màn của cuộc chiến thương mại Trung - Mỹ sắp diễn ra (2021), và trong một nền kinh tế yếu ớt, phụ thuộc như Việt Nam cũng đang có những dấu hiệu mang tính khủng hoảng, nhất là khi các đề xuất về mặt hàng cơ bản (như xăng dầu) thông qua lớp bọc dân sinh (bảo vệ môi trường) đang dự kiến lên mức tối đa. Sự độc đoán, chuyên quyền, không chấp nhận những ý kiến khác với mình của Nhà nước đối với Luật đặc khu hay Luật an ninh mạng cũng chỉ làm gia tăng bất mãn xã hội và đưa khủng hoảng lên mức cao hơn.

Ảnh minh họa

Riêng về mặt kinh tế, GDP Việt Nam năm 2017 là 6,81%, năm 2018 - GDP Việt Nam được ADB dự báo là 7,1%, còn ICAEW thì ở mức 6,6%. Dù dự báo nào đi chăng nữa thì bản chất tính khả quan này vẫn là câu hỏi lớn. Lý do, lĩnh vực sản xuất của Việt Nam vẫn còn yếu kém; bản chất của sự tăng trưởng dựa trên yếu tố hòa nhập hình thức của Việt Nam hiện đã kết thúc; tăng trưởng 2 con số là tốt, tuy nhiên, cam kết ngân sách cũng cần phải được giữ vững, và có vẻ Việt Nam đang cho thấy sự thâm hụt ngân sách của mình, hay nói cách khác, Việt Nam đang đi vào con đường nợ nần. Đó là chưa kể, biểu hiện của sự tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam hiện tại có xu hướng gắn liền với doanh thu thuế.

Trong một số liệu Quyết toán năm 2016 mà Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng báo cáo trước Quốc hội vào tháng 5.2018 thì mức bội chi ngân sách năm 2016 là 248.728 tỷ đồng (tỷ lệ 5,52% GDP), con số này là thấp so với các năm trước đó (2012 - 5,36%; 2013 - 6,6%; 2014 - 6,33%; 2015 - 6,28%. Còn bội chi ngân sách năm 2018 dự kiến là 204.000 tỷ đồng (3,7%). Tất cả đều là những con số đầy lạc quan và triển vọng. Dù vậy, vào tháng 4.2018, tổ chức Moody’s dù đánh giá mức phát triển nền kinh tế Việt Nam ở 6,7% trong năm 2018, tuy nhiên mức nợ Chính phủ cao và thâm hụt ngân sách nới rộng là những nhân tố gây sức ép đối với bậc xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam. Và trong thực tế, 15 ngày đầu năm 2018, ngân sách đã thâm hụt 18,400 tỷ đồng.

Đặt vấn đề là mức thâm hụt ngân sách ở mức 3,7% hay cao hơn đi chăng nữa, thì con số này vẫn không phản ánh quá nhiều vấn đề. Ví dụ, Mỹ là quốc gia thường xuyên từng thâm hụt mức ngân sách lên đến 9% vào khủng hoảng 2008 hay Nhật Bản cũng vậy. Tuy nhiên, thâm hụt ngân sách không phải là yếu tố hiện diện khủng hoảng, mà công cụ tài chính có phong phú không để xử lý thâm hụt ngân sách mới chính là vấn đề. Ví dụ, thâm hụt ngân sách của Mỹ vào năm 2009 là 9,8% nhưng năm sau đã hạ xuống còn 2,1%. Sự linh hoạt về ngân sách - vốn là cơ sở để xử lý các cuộc khủng hoảng Việt Nam vẫn đang thiếu, cũng như sự bị động về huy động tiềm lực xã hội của nhà nước trong giải quyết khủng hoảng.

FB Manh Kim

Việc Facebook có những thỏa hiệp ngầm với một số chính phủ thật ra không mới. Một bài báo của Mike Isaac trên New York Times (22-11-2016) cho biết, Facebook đã “tương nhượng” trong việc kiểm duyệt nội dung với một số nước như Pakistan, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ… Chỉ trong 5 tháng, từ tháng 7-2015 đến tháng 12 cùng năm, Facebook đã chặn 55.000 tin bài tại khoảng 20 quốc gia. Với Việt Nam, thỏa thuận mật giữa Facebook và chính quyền Việt Nam có thể bắt đầu được bàn chi tiết từ cuộc gặp giữa Monika Bickert (Giám đốc Chính sách Quản lý toàn cầu của Facebook) và Bộ trưởng Bộ Thông tin-Truyền thông Trương Minh Tuấn vào ngày 26-4-2017 tại Hà Nội.

Câu hỏi bây giờ là tại sao Facebook bắt tay “dưới gầm bàn” với Hà Nội? Việt Nam, với khoảng 52 triệu tài khoản, là thị trường béo bở đối với Facebook. Tuy nhiên, yếu tố doanh thu thị trường từ Việt Nam có thể chưa đến mức quan trọng hàng đầu. Trung Quốc mới là đích ngắm thật sự! Một nhận định của Rogier Creemers, chuyên gia về Trung Quốc thuộc Đại học Leiden (Hà Lan), rất đáng chú ý (theo nguồn VOA). Rogier Creemers cho rằng, bằng việc “thí điểm” mô hình kiểm duyệt tại Việt Nam, Facebook muốn chứng minh cho Trung Quốc thấy họ có thể làm điều tương tự, một khi được chính quyền Bắc Kinh cho phép thâm nhập thị trường nước này.

Việc Facebook “thèm khát” thị trường Trung Quốc chẳng là chuyện lạ. Từ khi bị chặn tại Trung Quốc năm 2009, Mark Zuckerberg luôn cố ve vãn Bắc Kinh, có khi bằng những hành động nực cười. Trong cuộc gặp Tập Cận Bình tại Nhà trắng năm 2015, Mark Zuckerberg đã xin Tập đặt tên cho đứa con sắp chào đời của mình. Facebook cũng giúp quảng bá hình ảnh các chuyến công du nước ngoài của Tập bằng cách lập “fanpage” cho Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) với các bản tin cập nhật liên quan Tập.

Năm 2016, Facebook phát triển một công cụ kiểm duyệt giúp chặn tin bài theo vùng địa lý, với mục đích giúp chính quyền sở tại giám sát được nội dung trên Facebook (công cụ này, được New York Times cho rằng nó được thiết kế cho thị trường tương lai Trung Quốc, sau đó đã không được ứng dụng). Tháng 3-2016 Mark Zuckerberg đến Bắc Kinh gặp các viên chức an ninh mạng Trung Quốc. Tháng 10-2017, Mark Zuckerberg lại đến Trung Quốc để nghe Tập nói chuyện tại Đại học Thanh Hoa. Mới đây, thêm một tai tiếng mà New York Times vừa phanh phui vào tháng 6-2018. Bài báo cho biết, Facebook đã chia sẻ dữ liệu cá nhân người sử dụng với ít nhất bốn công ty điện tử Trung Quốc từ năm 2010 hoặc có thể sớm hơn, những công ty mà cộng đồng tình báo Mỹ luôn cảnh giác bởi khả năng đe dọa an ninh quốc gia Hoa Kỳ, gồm Huawei, Lenovo, Oppo và TCL.

Ý kiến nói trên của Rogier Creemers là nhận định của một nhà quan sát. Khó có thể nói nó đúng hay sai nhưng nếu Facebook chọn Việt Nam làm nơi “thí điểm” thì không nơi nào có thể “tốt” hơn Việt Nam - một phiên bản Trung Quốc thu nhỏ về nhiều mặt, đặc biệt về kiểm soát và khống chế thông tin - để Facebook làm bàn đạp xây dựng “độ tin cậy thực tế” cho Bắc Kinh.

(Một cuộc “chuyển nhà” quyết liệt từ Facebook sang Minds đang diễn ra. Phản ứng của cộng đồng mạng Việt Nam đang gửi một thông điệp rất mạnh đến Facebook).

Nguồn: https://www.danluan.org/tin-tuc/20180630/facebook-thi-diem-kiem-duyet-o-viet-nam

Dương Ngọc Thái

Một bản tóm gọn của lá thư này đã đăng trên tờ Một Thế Giới.

Tôi xin lỗi vì thư dài. Tôi đã cố gắng viết ngắn lại, đã chỉnh sửa nhiều lần và đây là phiên bản vừa ý nhất. Hi vọng mọi người sẽ đọc hết, cho ý kiến và chia sẻ với nhiều người khác. Dự thảo Luật an ninh mạng, nếu được Quốc hội thông qua vào ngày 12/6/2018, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tất cả chúng ta, không chừa một ai, nên tôi hi vọng sẽ có nhiều người hơn hiểu các vấn đề Dự thảo này.

Ở Mỹ người dân có thể gọi điện thoại hoặc email cho dân biểu của họ để phản ánh vấn đề mà họ quan tâm. Ở Việt Nam mỗi thành phố hay tỉnh đều có Văn phòng đoàn Đại biểu Quốc hội. Nếu bạn đồng ý với những gì tôi viết trong thư, tôi đề nghị scan rồi gửi email, hoặc gửi fax, hoặc in ra và gửi thư đến văn phòng nơi bạn đang sinh sống.

Chân thành cảm ơn những người bạn không tiện nêu tên ở đây đã đọc và chỉnh sửa các bản nháp.

Ánh Liên (VNTB)

‘Tin tức giả’ không phải là một thuật ngữ mà nhiều người đã sử dụng cho đến khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ (với sự tham gia của đương kim Tổng thống Donald Trump) bắt đầu, và giờ tin tức giả được xem là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với dân chủ, tranh luận tự do của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.

Hiện nay, tin giả mạo vẫn đang hoành hoành trên mạng xã hội, và không ít người (kể cả những người muốn thúc đẩy giá trị dân chủ - nhân quyền) cũng đang mắc phải.

Vũ Quốc Ngữ (VNTB)

Một cuộc đấu tranh về luật Internet ở Việt Nam khi Chính phủ muốn duy trì sự kiểm soát chặt chẽ đối với một số công ty công nghệ của Mỹ trong khi các công ty này đang cố gắng chống lại những quy định mới, những quy định sẽ gây bất lợi nhiều nhất cho giới bất đồng chính kiến ở quốc gia này.

Dự thảo luật an ninh mạng, theo dự kiến, sẽ được quốc hội thảo luận và bỏ phiếu thông qua vào cuối tháng này. Với luật này, Chính phủ Việt Nam nhằm mục đích áp đặt các yêu cầu pháp lý mới đối với các công ty Internet, và cứng rắn hơn trong việc kiểm duyệt sự bất đồng chính kiến ​​trực tuyến.