Bauxite Việt Nam

Nguyễn Đức Hiệp

iện nay ở Úc có bảy nhà máy luyện alumina, trong đó bốn nhà máy ở tiểu bang Tây Úc (Western Australia), hai nhà máy ở tiểu bang Queensland và một nhà máy ở Northern Territory (Bắc Úc). Tất cả các nhà máy trên nằm gần bờ biển, có cảng thuận tiện để chuyên chở.

Từ năm 1985, các nhà máy luyện alumina ở Úc đã chuyển từ xử lý chất thải bùn đỏ theo công nghệ ướt qua công nghệ khô. Duy nhất Nhà máy QAL (Queensland Alumina Ltd) nằm cạnh biển ở Gladstone, được xây từ năm 1967 là còn công nghệ ướt. Tuy vậy, sau khi xử lý ướt, nước biển được dùng để trung hòa chất kiềm (sodium hydroxide) trong đất bùn thải, sau đó bùn được làm đặc lại trước khi thải ra hồ chứa.

Như vậy xử lý ướt với nước biển ở Nhà máy QAL cũng có hiệu quả bớt ô nhiễm chất kiềm hơn là xử lý ướt như nhà máy Tân Rai và Nhân Cơ ở Tây Nguyên. Ông Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên nói nếu đã qua Úc học hỏi và nói là ở đây dùng công nghệ ướt, thì chắc chỉ đến Nhà máy QAL mà chưa đến sáu nhà máy còn lại dùng công nghệ khô.

Theo bản báo cáo của CSIRO (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation) thì trong ba phương pháp ướt (lagoon), khô chồng (dry stacking) và khô bánh (dry disposal - làm khô thành bánh để chở đi) thì phương pháp ướt có nhiều điểm bất lợi nhất. Một trong những lợi ích của kỹ thuật khô là ngoài hiệu quả phục hồi chất kiềm, và giảm ô nhiễm thì diện tích chứa chất thải sẽ giảm đi nhiều (vì đất chồng bị ép cứng, khó di chuyển) do đó đất sẽ được dùng lại dễ dàng hơn để tái hoàn thảo mộc sau khi trải đất lên mặt hồ khô.

Tất cả những mỏ khai thác bauxite, nhà máy luyện alumina và nhôm ở Úc đều phải qua một quá trình đánh giá và thẩm định tác động môi trường một cách minh bạch và quan trắc thường xuyên với sự tham dự của nhiều tổ chức, người dân có trực tiếp liên quan.

Ngoài ra, hiện nay, giá alumina trên thị trường thế giới đang xuống rất thấp, đến nỗi nhiều nhà máy alumina đã phải tạm ngừng hoạt động hay chỉ còn sản xuất dè chừng. Với tình hình đó, không lạ gì khi công ty Trung Quốc Chinalco đã dừng dự án khai thác bauxite ở Aurukun, gần Weipa (Bắc Úc) mà công ty này vừa được hợp đồng thuê và bỏ dự định lập nhà máy luyện alumina ở gần đó.

N. Đ. H.

Nguồn: Thesaigontimes