Hoàng Đức Bình bị xử 14 năm tù: ‘Chế độ này bất chấp pháp luật’
“Kết
quả phiên tòa như thế không thể chấp nhận được.
Bình không thể bị kết tội gì cả. Trên đường đi
kiện Formosa thì bị bắt cóc và quy cho tội chống người
thi hành công vụ. Từ trước đến nay chưa bao giờ gặp
một phiên tòa nào như phiên tòa này. Bây giờ cộng sản
Việt Nam bất chấp pháp luật, không còn pháp luật kỷ
cương nữa” – Ông Hoàng
Đức Hòa, thân phụ
anh Hoàng Đức Bình.
“Chỉ
có loài vật mới sống một cách bất cần luật pháp và
cũng chỉ loài vật mới phỉ báng hay xem thường, coi
khinh những giá trị tiến bộ, là những quyền gắn liền
với con người và cũng chỉ con người mới có những thứ
quyền năng ấy, mà nó vốn là thứ để phân biệt giữa
con người với con vật” –
LS
Lê Văn Luân
Chúng
tôi không nghĩ như ông Hoàng Đức Hòa và LS Lê Văn Luân
đâu. Trái lại, chúng tôi cho rằng Tòa án Nghệ An đã
thực hiện phiên tòa rất đúng luật, không sai mảy may.
Nhưng đó chính là “luật hình theo định hướng xã hội
chủ nghĩa”, mà muốn kiểm chứng xem đó có phải là
luật hay không thì chỉ có cách sang Bắc Triều Tiên mà
hỏi, vì trong vài ba nước XHCN còn sót lại thì Triều
Tiên đứng đầu thế giới về thứ hình luật này. Việt
Nam hình như đứng sau Triều Tiên một bậc thì phải.
Bauxite
Việt Nam
Nhà
hoạt động Hoàng Đức Bình (phải) và Nguyễn Nam Phong
tại phiên tòa ngày 6/2/2018.
Tòa
án tỉnh Nghệ An hôm 6/2 tuyên án 14 năm tù đối với nhà
hoạt động vì môi trường Hoàng Đức Bình mà chính
quyền Việt Nam cho là đã lợi dụng sự cố ô nhiễm môi
trường biển để kích động, tổ chức các cuộc tuần
hành, biểu tình phản đối nhà máy Formosa.
Trả
lời phỏng vấn VOA sau khi dự phiên tòa, ông Hoàng Đức
Hòa, thân phụ của nhà hoạt động Hoàng Đức Bình nói
rằng đó là một phiên tòa bất chấp pháp luật, kỷ
cương.
“Kết
quả phiên tòa như thế không thể chấp nhận được.
Bình không thể bị kết tội gì cả. Trên đường đi
kiện Formosa thì bị bắt cóc và quy cho tội chống người
thi hành công vụ. Từ trước đến nay chưa bao giờ gặp
một phiên tòa nào như phiên tòa này. Bây giờ cộng sản
Việt Nam bất chấp pháp luật, không còn pháp luật kỷ
cương nữa”.
Hôm
6/2 hãng tin Reuters trích lời ông Hà Huy Sơn, một trong các
luật sư bào chữa cho ông Bình, nói “Phiên tòa xét xử
không có chứng cứ và không khách quan”. Luật sư Sơn
nói thêm rằng trước tòa ông Bình khẳng định ông vô
tội.
Luật
sư Lê Văn Luân hôm 6/2 viết trên Facebook rằng tại phần
tranh tụng, các luật sư yêu cầu toà án tiến hành trình
chiếu công khai và thẩm tra các chứng cứ buộc tội là
12 video mà cơ quan điều tra thu thập từ facebook “Hoang
Binh”. Tuy nhiên, toà án từ chối việc công khai các
chứng cứ này.
Hãng
tin AP hôm 6/2 nói rằng ông Bình đã bị kết tội vì phát
trực tiếp các băng video quay cảnh ngư dân bị cảnh sát
chặn đường và đánh đập khi đoàn Giáo dân khiếu kiện
Formosa vào năm ngoái.
Luật
sư Sơn, người đã bào chữa nhiều vụ án liên quan đến
các nhà hoạt động cho dân chủ và nhân quyền tại Việt
Nam, nhận định rằng bản án nặng như thế có lẽ do
cộng đồng quốc tế ít quan tâm đến vụ án này và
chính quyền xử án tù cao với tác dụng răn đe.
Nhà
hoạt động Hoàng Đức Bình bị tuyên án 14 năm tù, ngày
6/2/2018 (Báo Nghệ An)
Sau
khi Báo Nghệ An đưa tin về phiên xử Hoàng Đức
Bình với tấm hình có vết bầm trên hai mắt, tù nhân
lương tâm - nhà hoạt động Chu Mạnh Sơn viết trên
Facebook: “Nhìn qua tấm hình đủ thấy những gì mà anh
phải trải qua và chịu đựng”.
Báo
Nghệ An hôm 6/2 nói ông Hoàng Đức Bình, 35 tuổi,
bị tuyên phạt 7 năm tù về tội “Chống người thi hành
công vụ” và 7 năm tù về tội “Lợi dụng quyền tự
do dân chủ, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và
lợi ích của tổ chức, công dân”.
Cũng
trong vụ án này, một nhà hoạt động khác là Nguyễn Nam
Phong, 38 tuổi, bị tuyên phạt 2 năm tù về tội “Chống
người thi hành công vụ”, Luật sư Sơn nói với Reuters
rằng Phong được giảm nhẹ hình phạt vì đã nhận tội,
và xin khoan hồng.
Ngày
14/2/2017, Hoàng Đức Bình, Nguyễn Nam Phong cùng nhiều
người khác đi từ Giáo xứ Song Ngọc ở Nghệ An vào Hà
Tĩnh để kiện Công ty Formosa vì làm ô nhiễm môi trường
biển vào năm 2016.
Báo
Nghệ An nói rằng khi đoàn người khiếu kiện đến
địa phận xã Diễn Hồng, huyện Diễn Châu, thì lực
lượng cảnh sát giao thông “ổn định trật tự”. Lúc
này Bình đang ngồi trên xe đã “xúi giục tài xế là
Nguyễn Nam Phong đóng cửa ôtô, không chấp hành hiệu
lệnh của lực lượng chức năng”.
Truyền
thông Việt Nam nói Bình đã lợi dụng sự cố môi trường
biển miền Trung và với tư cách Phó chủ tịch “Phong
trào Lao động Việt” đã xúc tiến, thành lập “Hiệp
hội ngư dân miền Trung” với ý đồ tạo dựng tổ chức
ngoại vi, tập hợp lực lượng, lôi kéo Giáo dân, ngư
dân miền Trung tham gia vào tổ chức; tìm chọn “hạt
nhân” kích động biểu tình, phá rối an ninh trật tự.
Đài
Truyền hình Nghệ An nói rằng Hoàng Đức Bình đã nhiều
lần cùng một số Linh mục cực đoan như Đặng Hữu Nam,
Nguyễn Đình Thục lôi kéo Giáo dân vào tòa án nhân dân
Thị xã Kỳ Anh để nộp đơn kiện Formosa, nhưng thực
chất là gây rối.
Hoàng
Đức Bình và Nguyễn Nam Phong bị bắt vào ngày 15/5/2017.
Đọc
thêm:
Phiên tòa của Bình
Hôm
nay xét xử sơ thẩm vụ án Hoàng Đức Bình với hai tội
danh: Chống người thi hành công vụ (Điều 257 BLHS 1999)
và Lợi dụng quyền tự do dân chủ (Điều 258 BLHS 1999)
và Nguyễn Nam Phong về tội Chống người thi hành công vụ
(Điều 257).
Hoàng
Bình (trái) và Nguyễn Nam Phong. Ảnh: Báo Nghệ An
Tại
phần tranh tụng, các luật sư yêu cầu Toà án tiến hành
trình chiếu công khai và thẩm tra các chứng cứ buộc tội
là 12 video mà Cơ quan điều tra thu thập từ facebook “Hoang
Binh”. Tuy nhiên, một lần nữa, cũng tương tự vụ án
của Trần Hoàng Phúc, Toà án từ chối việc công khai các
chứng cứ này và chỉ dùng bản chuyển nội dung video
sang bản chữ viết (không đầy đủ và bị cắt đoạn)
để làm căn cứ cáo buộc đối với hai bị cáo. Trong
các lời khai, tài liệu bút lục có trong hồ sơ, rõ ràng
có liệt kê, ngoài 12 video nêu trên, còn có các video mà
người làm chứng, người liên quan cung cấp. Tuy nhiên,
các video này cũng không có bất kỳ nội dung nào được
trích rút ra mà thể hiện nó có liên quan đến việc giải
quyết vụ án. Tôi cũng yêu cầu toà án trình chiếu các
bản video này cùng 12 video nêu trên, theo các Điều 15,
Điều 26, Điều 108, Điều 395, Điều 313 và Điều 326
BLTTHS 2015, sửa đổi 2017. Nhưng tuyệt nhiên bị từ chối
và không được xem xét giải quyết mà theo nghĩa vụ, các
cơ quan tiến hành tố tụng phải đảm bảo tuân thủ và
thực hiện nghiêm minh việc này.
Về
mặt cáo buộc, Viện kiểm sát đã áp dụng sai về việc
vận dụng luật pháp khi sử dụng 2 điểm làm tình tiết
định khung liên quan đến Điều 257, tội chống người
thi hành công vụ. Viện kiểm sát sử dụng điểm c (xúi
giục người khác phạm tội) và điểm d (gây hậu quả
nghiêm trọng) một cách đồng thời làm cấu thành mang
tính định khung hình phạt tại khoản 2 điều luật này.
Đây là việc áp dụng sai nghiêm trọng pháp luật. Vì
trong trường hợp này, chỉ được dùng 1 tình tiết để
định khung và một tình tiết còn lại làm tình tiết
tăng nặng trách nhiệm hình sự. Vị đại diện Viện
kiểm sát không thể đối đáp được nội dung này về
mặt học thuật.
Về
mặt chứng cứ: như đã yêu cầu nêu trên, đề nghị toà
án tiến hành công khai và thẩm tra tại phiên toà các
video đã không được đáp ứng, tức đã vi phạm nghiêm
trọng điều 31.2 Hiến pháp về nguyên tắc “không ai bị
coi là có tội cho đến khi được chứng mình bằng trình
tự luật định và có bản án của toà án có hiệu lực
pháp luật” (nguyên tắc suy đoán vô tội). Lại thêm
việc, tại phiên toà, tôi khai thác vào hai hình ảnh được
trích ra từ các video mà toà án làm căn cứ để buộc
tội các bị cáo, rằng, người thực thi công vụ đã
từng đưa ra yêu cầu Nam Phong dừng xe vào ngày 14/9/2017
trên Quốc lộ 1A là đang nói dối ngay tại phiên toà, khi
ba lần khẳng định không có chiếc lốp xe nào chắn
trước đầu xe của Nam Phong (lý do khiến xe ô tô này
không thể di chuyển theo yêu cầu của CSGT với vai trò
người làm chứng tại toà hôm nay), trong khi hình ảnh tôi
trưng ra tại phiên toà cho tất cả nhìn thấy thì rõ ràng
có một chiếc lốp xe lớn nằm ngay trước mũi xe và sát
gần nơi các vị cảnh sát này đang đứng (cũng đứng
ngay trước phía đầu xe). Tiếp nữa, Nam Phong khai là có
nhiều người mặc đồ dân sự đến phía đầu xe bẻ
gãy cần gạt, tôi hỏi lại vị CSGT kia là có đúng như
vậy và ông có thấy rõ việc đó không, thì vị CSGT đã
khẳng định ngay là không có việc đó. Tôi lại trưng
hình ảnh ra và chỉ rõ cho tất cả mọi người có mặt
ở đó thấy rằng chiếc cần gạt đã bị gãy rất rõ
ràng. Nên vị CSGT lại một lần nữa nói dối và khai báo
không trung thực. Đó là lý do tôi lại một lần nữa yêu
cầu Toà án phải thực hiện việc công khai và trình
chiếu các video tại phiên toà để đảm bảo việc xem
xét, đánh giá chứng cứ cũng như xác định được sự
thật của vụ án – vì chúng ta không thể dùng bản chụp
mặt trước ngôi nhà và bắt chúng ta phải tưởng
tượng/hình dung ra toàn bộ bốn mặt căn nhà cũng như
bên trong của nó có gì. Mặt khác, Nam Phong cũng khai, xe
bị xịt lốp nên không thể di chuyển và sau đó bị các
lực lượng chức năng cẩu về đồn và được thay lốp
tại nơi này. Tôi đề nghị xác định rõ đơn vị đã
thay lốp xe cho toà án để chứng tỏ đây là sự thật
khách quan vì nó là một chứng cứ quan trọng khác chứng
minh các bị cáo hoàn toàn không có ý chí chống người
thi hành công vụ mà là do hoàn cảnh khách quan. Hơn nữa,
nguyên nhân mà Nam Phong và Hoàng Bình không dám xuống xe
vì hai lẽ: i) có nhiều người lạ mặt áp sát xe bẻ
gương, bẻ cần gạt (đã được chứng minh) nhưng lực
lượng cảnh sát không can thiệp nên những người trên
xe rất lo sợ ra khỏi xe sẽ xảy ra sự nguy hiểm đối
với tính mạng, sức khoẻ; và ii) có tình trạng hỗn
loạn, xô xát và ném đã từ nhiều người ở phía ngoài
nên để phòng vệ an toàn cho bản thân, họ không thể
xuống xe lúc đó. Toà án đã hỏi vị CSGT là có việc
thay hay sửa lốp xe tại đồn lúc cẩu xe về không, ông
ta trả lời không. Tuy nhiên tôi đề nghị bác lời khai
này vì như tôi đã chứng minh, ông ta không trung thực
trong ít nhất hai tình tiết rất quan trọng của vụ án,
mà trước đó, trước khi khai ông ta đã cam kết mọi lời
khai của ông ấy là hoàn toàn trung thực. Tôi liên tục
bị vị chủ toạ ngăt lời bào chữa và nhắc nhở để
làm tôi phân tâm và để tôi nhanh kết thúc phần bào
chữa của mình. Tuy nhiên, tôi đối đáp rằng toà án hãy
tôn trọng quyền bào chữa của tôi, quan điểm và sự
đánh giá của tôi về chứng cứ nhằm chứng minh cũng
như bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị cáo cùng với
nguyên tắc suy đoán vô tội mà bị cáo được hưởng.
Tôi lại tiếp tục biện hộ cho bị cáo.
Về
vấn đề ý chí có chống người thi hành công vụ hay
không như vậy đã được làm rõ.
Đối
với tình tiết “gây hậu quả nghiêm trọng” bằng việc
các cơ quan tiến hành tố tụng cho rằng vì chiếc xe ô
tô do Nam Phong lái dừng đỗ giữa đường và không nghe
hiệu lệnh của CSGT nên gây ách tắc giao thông. Các tài
liệu, lời khai của chính những cơ quan Mặt trận, Uỷ
ban, Công an xã, đến chính các cán bộ của công an tỉnh
Nghệ An, của Cục Quản lý giao thông đường bộ, đường
sắt, những người liên quan, người làm chứng, tôi trích
dẫn một loạt các bút lục mà ở đó nêu rõ hai vấn đề
lớn chứng minh sự vô tội của các bị cáo: Thứ nhất,
việc tắc đường xảy ra là do đoàn người đi bộ, đi
xe máy, đi ô tô đi khiếu kiện lên tới khoảng hơn 500
người với băng rôn, cờ ngũ sắc đi dàn hàng 3, hàng 4
ra đường nên khiến giao thông ách tắc; Thứ hai, các lời
khai thể hiện, khoảng thời gian tắc đường xảy ra, về
nguyên nhân là do như vừa nêu ở trên, diễn ra bắt đầu
trong khoảng thời gian từ khoảng 15 giờ cho đến 15 giờ
30. Còn chiếc xe ô tô do Nam Phong lái (Hoàng Bình ngồi ghế
phụ) xuất hiện, và buộc dừng lại vì lý do khách quan
như đã trình bày, từ khoảng sau 15 giờ 30 phút. Cho nên
không thể cáo buộc hậu quả nghiêm trọng (ách tắc giao
thông) cho một nguyên nhân không liên quan đến hậu quả
đó. Tức không có mối liên hệ nhân quả giữa hành vi
và hậu quả của nó. Bởi vậy, hai bị cáo không thể
phạm vào tội Chống người thi hành công vụ với hai
tình tiết mà cáo trạng đã cáo buộc họ một cách thiên
kiến như thế.
Về
tội danh tại Điều 258, việc thống kê các bình luận
bên dưới các video để cho rằng những video và lời nói
của Hoàng Bình phát trong các video này đã gây hậu quả
nghiêm trọng tới ngành công an là không thể chấp nhận
vì các bình luận này không thể được coi là chứng cứ
để dùng làm căn cứ đánh giá về hậu quả của nó
được. Vì một người có thể lập tới 100 tài khoản
facebook để làm điều đó nếu muốn hãm hại người
khác. Về nội dung Điều 258, về mặt lập pháp, tôi đề
nghị tham khảo Điều 19 Công ước quốc tế về các
quyền dân sự và chính trị 1966 của Liên Hiệp quốc,
Bình luận/Khuyến nghị chung của Liên Hiệp quốc về đảm
bảo quyền tự do ngôn luận của công dân trước nhà
nước và các vị trí lãnh đạo, chính trị gia trong nhà
nước đó để tham chiếu cũng như tiến tới phải định
nghĩa rõ nội hàm của quy phạm điều luật này nhằn đảm
bảo cho công dân đúng với vị thể làm chủ của một
quốc gia, một nhà nước theo như Hiến pháp 2013 đã ấn
định quyền năng tối cao này của mỗi người dân.
Bình
không nói gì khi được nói lời sau cùng. Chỉ bắt tay
Nam Phong sau khi nghe tuyên án và giơ hai tay vẫy chào Cha,
Mẹ ngồi phía dưới khán phòng xét xử rồi đi ra xe một
cách bình thản.
L.V.L.