Bauxite Việt Nam

Albrecht Meier

Bùi Tân Phong dịch từ nguyên văn tiếng Đức

Munich, 7/6/2017 10:14:13 AM Kính gửi Ban Biên tập Bauxite Việt Nam, Hiện tượng Macron chắc đang được theo dõi. Thấy có bài hay, tôi mạo muội dịch từ nguyên văn tiếng Đức sang tiếng Việt và gửi đến qúy Anh. Không dám suy luận, nhưng nếu ai đọc mà biết nghĩ và ứng dụng thì thật tốt cho họ. Riêng Tổng thống Emmanuel Macron, đọc xong tự nhiên tôi nhớ tới hai câu thơ của Phan Bội Châu: Sinh vi nam tử yếu hy kỳ, Khẳng hứa càn khôn tự chuyển di. (Làm trai phải lạ ở trên đời, Há để càn khôn tự chuyển dời) (Tôn Quang Phiệt dịch) (*) Quả là trang NAM NHI đáng kính! Trân trọng, Bùi Tân Phong (*) BVN thêm phần thơ dịch.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đọc Diễn văn chính thức vào ngày thứ Hai tại Véc-xai. Ảnh AFP

Đây là diễn biến đặc biệt. Không ai tính đến việc chính tại Lâu đài Véc-xai (Verseille), nơi vua Lút-víc 14 (Louis XIV(1)) lập hành cung của mình, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã đọc bài diễn văn trước lưỡng viện Pháp: Quốc hội và Hội đồng Nhà nước. Cách thức đặc biệt mà vị Tổng thống trình với Quốc dân Nghị trình cải cách đã làm cho tạp chí truyền thông Mariane đặt thành câu hỏi: Phải chăng Macron muốn sánh cùng Dương Quang Hoàng đế?

Cải cách luật bầu cử để tránh phiền nhiễu cho dân

Trong bài diễn văn, Macron đưa ra đường lối cho 5 năm làm Tổng thống của mình. “Trước mắt chúng ta là một sự chuyển biến rất sâu sắc” - Thủ lãnh đảng “Nước Cộng hòa Hành tiến – Le République en Marche” (LREM) với số nghị sỹ chiếm đa số tuyệt đối trong Quốc hội, đã tuyên bố như thế. Macron đề xuất rằng ngay sau đây, 1 bộ phận (trong tiếng Việt thường có chữ “không nhỏ” đi kèm) các nghị sỹ phải được thông qua bầu chọn lại. Đề nghị này là giải pháp do Tổng thống đưa ra cho hiện trạng sụt giảm tới mức kỷ lục lịch sử số người tham gia bầu cử tại kỳ bầu Nghị viện vừa qua (ở VN thì được giải thích là “suy giảm niềm tin”, dù số người đi “bầu” luôn tăm-phần-tăm). Hiện thời, các cuộc bầu Nghị viện tiến hành theo “Luật bầu chọn đa số”, theo đó chỉ có người dẫn đầu khu vực bầu cử mới tham gia Nghị viện. Thực trạng tổng thể là các ứng viên đảng LREM của Macron hầu như nắm chắc phiếu thắng cử trong tay đã làm tăng cao số người không đi bầu trong tháng Sáu vừa qua.

Tình trạng giới nghiêm chỉ còn kéo dài tới mùa Thu

Trong các cải cách hành chính mà Macron tiến hành có việc cắt giảm mạnh mẽ số Nghị viên Quốc hội và Hội đồng nhà nước: Quốc hội hiện có 577 ghế và cơ chế thứ 2 (Hội đồng NN) có 348 Nghị sỹ thì cả 2 nơi đều rút bớt đi 1/3 và hoạt động hiệu quả hơn. Tổng thống tập trung nỗ lực để công cuộc cải cách hành chính hoàn tất trong 1 năm. Nhằm vào việc này, Tổng thống tuyên bố “tình trạng khẩn cấp” không kéo dài quá mùa thu tới. Trước đó, Chính phủ đã đưa ra Luật chống khủng bố theo đó các cơ quan an ninh đuuợc trao cho nhiều quyền hạn.

Một số Nghị sỹ tẩy chay bài nói của Tổng thống Macron

Tuy nhiên cũng có một số Nghị sỹ tẩy chay diễn văn của Macron ở lâu đài Véc-xai. Trong số đó có các Nghị sỹ của Quốc hội và Hội đồng NN thuộc Đảng Cộng sản, Đảng Tự do UDI và phong trào dân tuý cánh tả “Nước Pháp quật cường – La France insoumise” của Jean-Luc Mélenchon. Việc này không cứ là do Macron đã đọc diễn văn tại Cung đại hội Véc-xai tráng lệ là không thích đáng mà bị phê phán. Từ năm 2008 đã có sự sửa đổi Hiến pháp để Tổng thống Pháp hoàn toàn có quyền đọc diễn văn trước Lưỡng viện. Nguyên Tổng thống Nicolas Sarkozy và Tổng thống tiền nhiệm François Hollande đã vận dụng điểm đó khi dời Đại hội về Véc-xai trong những tình thế khẩn cấp. Sau những vụ tiến công của khủng bố ở Pa-ri vào tháng 11 năm 2015, Francois Hollande đã đọc diễn văn trước Quốc hội và Hội đồng NN kiến nghị sự trợ giúp của các thành viên Liên hiệp châu Âu.

Không trả lời phỏng vấn truyền hình vào ngày Quốc khánh 14 Tháng Bảy

Việc những người như Mélenchon phê phán Tổng thống có khuynh hướng “độc tài toàn trị - präsidiale Monarchie” thì trước hết là do thời điểm đọc diễn văn của Macron. Ông Macron được bầu àm Tổng thống mới chỉ tròn 2 tháng. Chưa hề có một Tổng thống nào quyết định đọc “Diễn văn về tình thế Quốc gia” trong thời điểm sớm như thế của nhiệm kỳ.

Trái ngược với điều đó, Tổng thống Macron lại phá bỏ một truyền thống khác: Không như các vị tiền nhiệm, ông không muốn xuất hiện trên màn hình Ti vi với dàn phóng viên, nhà báo vây quanh vào ngày quốc khánh nước Pháp 14 tháng Bảy.

Nguồn: Báo Tagesspiegel: http://www.tagesspiegel.de/politik/frankreich-macron-will-zahl-der-abgeordneten-verringern/20013840.html

B.T.P.

Dịch giả gửi BVN

(1) Louis XIV:  tức Louis-Dieudonné; 5 tháng 9 năm 1638 - 1 tháng 9 năm 1715), còn Louis Vĩ đại (Louis le Grand; Le Grand Monarque), hoặc Vua Mặt trời (Le Roi Soleil), là một quân chủ thuộc dòng họ Bourbon, được xem là một trong những nhà chinh phạt lớn trong lịch sử. Triều đại của ông kéo dài 72 năm, dài nhất trong lịch sử nước Pháp và cả Châu Âu (BVN bổ sung chú thích dựa theo Wikipedia Việt Nam).