Bauxite Việt Nam

Nhìn từ trang dronexl và vài trang khác. 

Đoàn Bảo Châu 

Một chiếc máy bay không người lái quân sự của Trung Quốc đã bay gần bờ biển Việt Nam vào sáng sớm thứ Tư, đánh dấu sự cố thứ hai được ghi nhận trong tháng 8/2024 này, theo dữ liệu theo dõi công khai. 

Dữ liệu từ Flightradar24, một trang theo dõi chuyến bay của Thụy Điển cho thấy: một máy bay không người lái Wing Loong-10, hay còn gọi là UAV, đã bay từ đảo Hải Nam của Trung Quốc vào không phận trên vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam, bay dọc theo bờ biển khoảng 800 km trước khi quay lại gần tỉnh Ninh Thuận! 

Máy bay không người lái này, mang tín hiệu gọi 00CA6181 và mã HEX 783132, có thể là chiếc WZ-10, được báo cáo đã xuất hiện gần bờ biển Việt Nam vào ngày 2 tháng 8. Mã HEX, còn được gọi là mã địa chỉ 24-bit ICAO, là một số nhận dạng duy nhất do Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) cấp và khác nhau đối với mỗi máy bay. Tại một thời điểm, chiếc WZ-10 đã bay cách Cam Ranh, một cảng biển nước sâu chiến lược và căn cứ hải quân quan trọng của Việt Nam, khoảng 160 km - 170 km.

Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) là khu vực hàng hải kéo dài 200 hải lý (370 km) từ bờ biển của một quốc gia. Không phận phía trên EEZ là không phận quốc tế, nhưng một phần của nó nằm trong khu vực thông tin bay của TP. Hồ Chí Minh, nơi Việt Nam cung cấp dịch vụ thông tin bay. Chính phủ Việt Nam chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về việc máy bay không người lái của Trung Quốc xuất hiện gần đây. Đài Á Châu Tự do (RFA) không thể liên lạc ngay với các cơ quan có thẩm quyền của Trung Quốc để bình luận. RFA cũng không thể xác định liệu Trung Quốc đã từng bay UAV gần Việt Nam trước tháng này hay chưa.

Một tàu cảnh sát biển Việt Nam đang có mặt tại Manila trong tuần này và dự kiến sẽ tiến hành cuộc tập trận chung lần đầu tiên với cảnh sát biển Philippines vào thứ Sáu. Cả hai quốc gia đều có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc ở Biển Đông, trong đó phần lớn vùng biển này được Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền.

Máy bay không người lái trinh sát

WZ-10 là một UAV có khả năng bay ở độ cao lớn và thời gian hoạt động dài, được phát triển bởi Viện Thiết kế và Nghiên cứu Máy bay Thành Đô với mục đích trinh sát. Nó được cho là có sải cánh khoảng 20 mét, chiều dài khoảng 9 mét và chiều cao khoảng 4 mét. WZ-10 được cho là có thể bay ở độ cao lên đến 49.000 feet (14.900 mét) – cao hơn nhiều so với máy bay thương mại – với thời gian bay lên đến 20 giờ và tốc độ hành trình 330 hải lý.

Ngày 27 tháng 5, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết Lực lượng Phòng không Nhật Bản đã chặn một UAV WZ-10 của Trung Quốc lần đầu tiên bay gần Okinawa, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa hai nước ở Biển Hoa Đông.

"WZ-10 là một phương tiện chiến đấu không người lái, do đó có khả năng mang theo tên lửa", chuyên gia quân sự Jyh-Shyang Sheu từ Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Đài Loan cho biết. "Việc triển khai loại máy bay không người lái này có thể nhằm mục đích trinh sát và mục đích chính trị, có thể là để gửi đi những tín hiệu cảnh báo hoặc cưỡng chế", Sheu nói thêm. "Trung Quốc luôn thể hiện sức mạnh với các nước láng giềng và UAV có thể được sử dụng như một công cụ trong chiến thuật vùng xám".

Chiến thuật vùng xám không phải là hành động chiến tranh, mà là các biện pháp cưỡng chế gây hại đến an ninh của quốc gia mục tiêu. Quân đội Trung Quốc đã từng sử dụng UAV trinh sát và tấn công gần Đài Loan. Vào tháng 9 năm 2022, Trung Quốc đã gửi UAV gần như mỗi ngày đến đảo Kim Môn trong eo biển Đài Loan. Sheu cho biết các UAV được gửi đến Đài Loan thuộc nhiều loại khác nhau, và Trung Quốc, một trong những nhà sản xuất UAV lớn nhất thế giới, đang ngày càng sử dụng chúng nhiều hơn.

Việc các UAV Trung Quốc xâm nhập không phận Việt Nam hai lần gần đây được các chuyên gia nhận định là phản ứng trước sự hợp tác ngày càng tăng giữa Việt Nam và Philippines trong khu vực Biển Đông, theo báo cáo của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (Voice of America).

Xâm nhập bằng máy bay không người lái và hợp tác khu vực

Máy bay không người lái giám sát WZ-10 của Trung Quốc được cho là đã xâm nhập không phận Việt Nam hai lần liên tiếp. Roni Sontani, người sáng lập trang Airspace Review tại Indonesia cho biết, các chuyến bay này là “phản ứng trước cuộc tập trận chung với Philippines”. Các vụ xâm nhập này trùng hợp với các sự kiện ngoại giao và quân sự quan trọng:

(1) Vụ thứ nhất xảy ra vào ngày 2 tháng 8, trong khi diễn ra cuộc tập trận chung giữa lực lượng cảnh sát biển của Việt Nam và Philippines.

(2) Vụ thứ hai xảy ra vào thứ Tư, khi Tư lệnh Hải quân Philippines gặp gỡ đối tác của mình tại Hà Nội.

Chi tiết kỹ thuật của các chuyến bay

Theo nhóm Army Recognition có trụ sở tại Bỉ, chiếc máy bay không người lái được xác định là Wing Loong-10 (UAV):

• Cất cánh từ đảo Hải Nam của Trung Quốc

• Xâm nhập vào vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam

• Bay dọc theo đường bờ biển khoảng 497 dặm (800 km)

• Quay trở lại gần tỉnh Phan Rang

Dữ liệu từ Flightradar24 cho thấy đây là cùng một chiếc máy bay không người lái trong cả hai chuyến bay.

Căng thẳng khu vực và hợp tác

Các chuyến bay của UAV diễn ra trong bối cảnh hợp tác ngày càng tăng giữa Việt Nam và Philippines, hai quốc gia có tuyên bố chủ quyền tranh chấp ở Biển Đông. Vào thứ Sáu, ngày 5 tháng 8 năm 2024, lực lượng cảnh sát biển của cả hai nước đã tiến hành cuộc diễn tập chung đầu tiên tại Vịnh Manila.

Hà Hoàng Hợp, Chủ tịch viện nghiên cứu VietKnow tại Hà Nội, nhận xét về tầm quan trọng của cuộc diễn tập này: “Cuộc diễn tập thể hiện sự hỗ trợ lẫn nhau và sự sẵn sàng [cho] việc đàm phán và tìm kiếm cách thức hợp tác hơn nữa để đạt được lợi ích chung trong việc giải quyết các vấn đề ở Biển Đông.”

Phản ứng của Trung Quốc và tác động khu vực

Khi được hỏi về chuyến bay UAV vào ngày 2 tháng 8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết bà không có thông tin và chuyển câu hỏi cho "các cơ quan chức năng".

Vũ Đức Khanh, giáo sư luật tại Đại học Ottawa, cảnh báo rằng Trung Quốc có thể leo thang các chiến thuật của mình: “Không ai bị lừa bởi những mục tiêu bành trướng của Bắc Kinh. Hôm nay có thể là UAV, nhưng ngày mai có thể là Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) can thiệp”.

Quan điểm của DroneXL

Việc sử dụng UAV để giám sát trong không phận tranh chấp làm nổi bật tầm quan trọng ngày càng tăng của phương tiện này trong các tranh chấp quốc tế. Vụ việc này nhấn mạnh sự cần thiết của các quy định quốc tế rõ ràng về hoạt động của UAV trong các khu vực nhạy cảm.

Tại DroneXL, chúng tôi đã theo dõi sát sao sự phát triển của công nghệ UAV và những tác động của nó đối với an ninh toàn cầu. Việc sử dụng các UAV tiên tiến như Wing Loong-10 trong các hoạt động nhạy cảm như vậy cho thấy sự phát triển nhanh chóng của khả năng UAV và vai trò ngày càng tăng của chúng trong các căng thẳng địa chính trị.

Khi công nghệ UAV tiếp tục phát triển, các quốc gia cần thiết lập các giao thức rõ ràng cho hoạt động của UAV trong không phận quốc tế để ngăn chặn leo thang xung đột và đảm bảo sự ổn định khu vực.

Đ.B.C.

Nguồn: FB Chau Doan