Bauxite Việt Nam

Trương Nhân Tuấn

Trang Bô Xít có đăng bài của hai tác giả LS Tạ Văn Tài và TS Vũ Quang Việt mang tựa đề: “Công ước Kế tục Quốc gia của Liên Hiệp Quốc không đòi hỏi thừa kế các hiệp định liên quan đến lãnh thổ”

Công ước ở đây là công ước “Vienna Convention on Succession of States in respect of Treaties 1978”.

Phần 2 bài viết các tác giả cho rằng: Công ước không đòi hỏi thừa kế hiệp định liên quan đến lãnh thổ

Các tác giả đã dựa vào các điều 8.1, 9.1 và điều 13 để kết luận như vậy.

Tôi cho rằng các tác giả đã sai.

Điều 11 của Công ước ghi:

Article 11

Boundary regimes

A succession of States does not as such affect:

(a) a boundary established by a treaty; or

(b) obligations and rights established by a treaty and relating to the regime of a boundary.

Tạm dịch:

Điều 11

Các chế độ về biên giới:

Việc kế thừa quốc gia không được vi phạm đến:

a) đường biên giới đã được thiết lập bằng một hiệp ước hoặc

b) quyền và nghĩa vụ được xác định bằng một hiệp ước liên quan đến chế độ của đường biên giới.

Tức là, việc kế thừa giữa hai quốc gia không được làm thay đổi đường biên giới được thiết lập trước đó bằng một hiệp ước, cũng như vi phạm đến bất kỳ nội dung điều ước nào có liên quan đến quyền và nghĩa vụ (của quốc gia tiền nhiệm) đã ký kết về chế độ của biên giới.

Trang Bô Xít có viết lời giới thiệu: “[…] hai tác giả Tạ Văn Tài và Vũ Quang Việt đưa ra một văn kiện quan trọng: Công ước Kế tục Quốc gia đối với Hiệp ước 1978, theo đó Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam với tư cách là quốc gia kế tục có thể bác bỏ các hiệp ước về lãnh thổ bất bình đẳng hoặc do sức ép mà Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã phải chịu nhận”.

Lại càng sai.

Công ước Vienne về kế thừa quốc gia (trên phương diện tài sản hay các kết ước) vốn đã hiện hữu trước đó năm 1969 (Vienna Convention on Succession of States in respect of Treaties 1969). Hai điều khoản về “Các chế độ về đường biên giới” của hai công ước (1969 và 1978) không khác một chữ, một hàng. Các công ước này tôi đã nghiên cứu từ năm 2000 khi viết tập sách “Biên giới Việt-Trung 1885-2000: Lịch sử thành hình và những tranh chấp”.

Ta thấy đường biên giới giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc do Pháp và nhà Thanh thiết lập từ năm 1885, đã làm cho Việt Nam thiệt hại rất nhiều lãnh thổ, các vùng có tầm kinh tế quan trọng và có tầm chiến lược cao (vùng Móng Cái, biên giới đáng lẽ phải mở ra tới Phòng Thành), vùng Tụ Long, thuộc Hà Giang (có nhiều mỏ đồng, khoảng 700km²), vùng Hải Ninh (khoảng 1.500km²), vùng Đèo Lương, thuộc Cao Bằng (khoảng 300km²)...

Pháp đã nhượng đất đai của Việt Nam cho Trung Quốc để được lợi nhuận về kinh tế.

Đây là đường biên giới được thiết lập bằng một kết ước “bất bình đẳng”. Đây cũng là một đường biên giới “bội ước”, chứ không phải “qui ước”, vì Pháp đã phản bội Hiệp ước Patenôtre 1884 (cam kết bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam).

Nhưng nó vẫn có hiệu lực, làm căn bản cho hiệp ước 1999 phân định về biên giới sau này.

Ta cũng thấy Trung Quốc, đã phải nhượng cho Nga hàng triệu km² do hệ quả của các hiệp ước bất bình đẳng ký vào thế kỷ 18, 19. Đường biên giới này vẫn có hiệu lực, đã làm căn bản cho hai bên phân định lại biên giới sau này.

Ta cũng có thể đưa ra vài chục thí dụ tương tự ở Châu Phi. Đường biên giới ở đây được các cường quốc (Anh, Pháp...) hoạch định trong văn phòng, lấy đường kinh tuyến, vĩ tuyến, dòng sông, dãy núi... để phân chia. Việc này làm cho nhiều dân tộc phải chia làm hai, làm ba... sống trên nhiều nước khác nhau. Cũng có khi gom hai ba bộ lạc thù nghịch nhau cho sống chung trong một nước (trường hợp các sắc dân Hutu và Tutsi ở Rwanda), hoặc một dân tộc lớn (như dân Kurde, dân Palestine...) lại không có quốc gia, v.v.

Các đường biên giới này vẫn còn hiệu lực.

Vì thế, các tác giả, cũng như BBT Bô Xít, đã sai lầm khi cho rằng “quốc gia kế tục có thể bác bỏ các hiệp ước bất bình đẳng về lãnh thổ...”.

T. N. T.

Nguồn: nhantuantruong.blogspot.fr