Bauxite Việt Nam

Lê Trung Thành

Nửa tháng nay, báo viết, báo mạng tốn khá nhiều công sức viết về chuyện Vinashin được Chính phủ cho vay thêm 300 triệu USD để trả nợ cho Ngân hàng Natixis - cộng hòa Pháp. Nhiều nhà kinh tế cũng viết ối bài phân tích thiệt hơn xung quanh cái khoản tiền khá lớn trích từ đợt phát hành trái phiếu quốc tế của Chính phủ năm 2010 dành cho các công trình quan trọng của nhiều ngành kinh tế khác.

Những bài báo ra đời từ nguồn tin dẫn nội dung văn bản số 6528 VPCP/KTTH ngày 15.9.2010 của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến của Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng gửi tới Bộ Tài chính, Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia và Vinashin. Ông giao cho Bộ tài chính xử lý đề nghị của VNS về việc sử dụng một phần nguồn trái phiếu quốc tế năm 2010 (300 triệu USD) để VNS có nguồn trả nợ khoản tiền mà VNS đã vay của Ngân hàng Natixis. Ông còn yêu cầu VNS có trách nhiệm phối hợp với Tập đoàn Dầu khí quốc gia kiên trì đàm phán với Natixis để xác định số tiền, thời điểm trả nợ đối với khoản vay mà VNS đã chuyển nghĩa vụ trả cho Tập đoàn Dầu khí Quốc gia theo quyết định số 926/QĐ-TTg ngày 18.6.2010 của Thủ tướng Chính phủ (trích từ tin của Sài Gòn Tiếp thị ngày 17.9.2010).

…

Chiều ngày 30.9.2010.

Tại cuộc họp báo thường kỳ do Văn phòng Chính phủ tổ chức, Ông Bộ trưởng - Chủ nhiệm VPCP Nguyễn Xuân Phúc cho biết, hơn 70.000 công nhân VNS đã có việc làm (mừng lắm thay!) và VNS đã bán được 5 tàu, thu về khoản tiền 75 triệu USD, dự kiến sẽ hoàn thành 35 chiếc nữa vào cuối năm, có thể thu thêm 160 triệu USD (mừng quá!).

Sau đó, ông Nguyễn Hồng Trường – Thứ trưởng GTVT kiêm chức Chủ tịch HĐQT VNS – cho báo giới hay tin chính phủ hỗ trợ cho VNS vay 300 triệu USD để trả nợ là… không chính xác.

Thực tế, VNS chỉ vay của Natixis có… 25 triệu USD dành cho Công ty đóng tàu Dung Quất đóng tàu chở dầu. Hạn phải trả nợ là ngày 13.7.2010 nhưng vì khó khăn, VNS khất đến ngày 13.9.2010, sẽ trả trước cho Natixis… 3 triệu USD thôi. Chắc là VNS không bói đâu ra số tiền này nên phải nhờ cậy đến chính phủ. Vẫn theo lời ông Trường, số tiền vay nằm trong khoản 300 triệu USD mà chính phủ đã cho VNS vay từ năm 2009 (không phải năm 2010) và hiện còn dư 15 triệu USD.

Vâng, lần này VNS chỉ xin vay có 3 triệu USD – số tiền quá nhỏ nhoi so với số tiền VNS từng được vay cũng từ trái phiếu chính phủ 750 triệu USD – mà ông Phó Thủ tướng phải “cân nhắc thận trọng” thông qua một công văn yêu cầu Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước xem xét trước khi chấp nhận cho VNS mượn tạm để trả nợ. Kể cũng đáng mừng đấy chứ! Ít nhất là ông cũng bước đầu “xiết chặt kỷ cương” với loại con nợ đầm đìa như VNS rồi!

Mừng là vậy, nhưng có nhiều ý kiến thắc mắc xung quanh chuyện ông Nguyễn Xuân Phúc thông báo VNS bán tàu, thu được 75 triệu USD rồi mà sao VNS không có nổi 3 triệu USD để trả cho Natixis? Hay là các ngân hàng trong nước đã “phong toả tài khoản” của VNS, nên họ không thể rút được tiền trả nợ? Nếu thật thế thì hơi… nghiệt ngã quá! Nợ trong nhà còn dễ bàn, dễ cảm thông, dễ được chỉ đạo khoanh nợ, giãn nợ… Còn nợ nước ngoài đâu có “lơ tơ mơ” được.

Dù sao đi nữa, VNS đã được vay để trả tạm cho Natixis. Mọi người thở phào nhẹ nhõm khi nghe thủng câu chuyện. Nó chỉ là 3 triệu chứ không phải 300 triệu USD. Các bác lãnh đạo nhiều cơ quan báo, đài mắc lỡm, bị … tẽn tò nhé!

Tuy nhiên, có một điều… hơi lạ đấy!

Các bác nhà báo, nhà đài hãy thử “cờ - lích” vào Cổng thông tin điện tử Chính phủ, mục “Văn bản chỉ đạo điều hành” (trang 4), tìm bản gốc của công văn số 6528 VPCP-KTTH ngày 15.9.2010. Lúc ấy các bác sẽ hết sức ngạc nhiên khi… không tìm được một dòng nào chỉ dẫn về văn bản này chứ đừng nói gì đến việc tìm đầy đủ nội dung văn bản. Tại sao lại như vậy nhỉ? VNS chỉ xin vay 3 triệu USD và Chính phủ cũng đồng ý giải quyết theo đề nghị của VNS rồi. Khi công bố kế hoạch tái cơ cấu VNS, Chính phủ mong muốn dư luận xã hội đồng thuận, thế mà một công văn đơn giản đã không được đăng tải công khai trên cổng thông tin điện tử thì làm sao mọi người hiểu hết để có thể ủng hộ Chính phủ?

Theo các bạn, công luận ước mong có sự minh bạch trong kế hoạch tái cơ cấu Vinashin khó hay dễ???

L. T. T.

Tác giả gửi trực tiếp cho BVN