Bauxite Việt Nam

N.Trần Tâm - Thành Lương

Theo thống kê mới nhất của Thương vụ VN tại TQ, trong 7 tháng đầu năm TQ xuất siêu sang VN 8,08 tỉ USD. Có 19 mặt hàng chính TQ xuất sang VN, từ thực phẩm, đồ uống, thuốc lá (135,2 triệu USD); gỗ và các chế phẩm cùng loại (81 triệu USD); giày dép, mũ; tạp hóa (124,1 triệu USD); da, giả da và các chế phẩm cùng loại... cho đến phương tiện vận tải (389,3 triệu USD), thiết bị quang học, y tế (168,5 triệu USD). Đáng chú ý là những mặt hàng có tỷ trọng kim ngạch trên 1 tỉ USD như hàng cơ điện, máy móc thiết bị 3,57 tỉ USD; nguyên phụ liệu, hàng dệt may 2,27 tỉ USD; sắt thép, kim loại màu 1,69 tỉ USD và khoáng sản các loại (bao gồm xăng dầu) 1,06 tỉ USD.

Ham máy móc giá rẻ

Con số 3,57 tỉ USD nhập khẩu máy móc thiết bị TQ rất đáng xem xét. Vì sao chúng ta nhập quá nhiều máy móc thiết bị của TQ trong khi hầu hết các doanh nghiệp (DN) sử dụng máy móc TQ đều thừa nhận, máy móc TQ hao tốn điện hơn các loại máy tân tiến của châu Âu, Mỹ. Chưa kể các loại máy móc TQ gây ô nhiễm môi trường hơn bình thường, tuổi thọ của máy cũng không cao.

Phó TGĐ một công ty sản xuất vật liệu xây dựng ở TP.HCM cho biết, nếu tính ngắn hạn, thì đầu tư công nghệ giá rẻ của TQ sẽ nhanh chóng mang lại lợi nhuận cho DN vì chi phí đầu tư, khấu hao nhanh, giá thành sản phẩm thấp. Cụ thể, để đầu tư một nhà máy có công suất 1.000 tấn vật liệu nếu trang bị máy móc thiết bị châu Âu vốn có thể lên tới 100 triệu USD, nhưng nếu mua của TQ thì chỉ còn 1/2 con số này.

Một yếu tố khác, theo nhiều DN, là cơ chế bán hàng rất thoáng của DN TQ khi họ cho DN VN được “ghi nợ”, thanh toán chậm. Điều này rất quan trọng khi phần lớn DN trong nước, nhất là các DN vừa và nhỏ đang rất thiếu vốn, lãi vay ngân hàng thì quá cao.

Chưa thể cắt bỏ?

Theo các chuyên gia kinh tế, để có thể giải bài toán nhập siêu TQ cần phải nghiên cứu điều chỉnh cơ cấu hàng hóa nhập khẩu từ nước này. Đầu tiên là ở mặt hàng máy móc thiết bị, nếu điều chỉnh được sẽ góp phần rất lớn giảm nhập siêu chung của VN.

Bên cạnh đó, PGS-TS Nguyễn Thị Mùi, thành viên Hội đồng chính sách tiền tệ quốc gia, cho rằng nếu chúng ta tiếp tục coi việc lắp ráp linh kiện điện tử để xuất khẩu là một trong những dòng hàng xuất khẩu chủ lực thì không thể tránh khỏi phải nhập nguyên liệu từ TQ và các nước xung quanh, trong đó TQ có lợi hơn về mặt thương mại. Hơn nữa, VN hiện vẫn coi hàng dệt may, da giày là mặt hàng chủ lực thì dòng nhập nguyên liệu bao gồm nguyên vật liệu bông, sản phẩm phụ kiện của may mặc từ TQ là chưa thể cắt bỏ.

Theo ông Cao Sỹ Kiêm, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ, không thể phủ nhận trong ngắn hạn, dòng hàng nhập từ TQ đã giúp cung cấp những nguyên liệu đầu vào, một số sản phẩm phụ trợ, thiết bị để phát triển ngành sản xuất trong nước. Tuy nhiên về lâu dài nếu tình trạng này tiếp diễn, thì VN sẽ tiếp tục kéo dài tình trạng công nghiệp lạc hậu, công nghệ thấp, tiêu hao năng lượng nhiều, kéo theo đó sản phẩm của VN kém cạnh tranh, từ đó dẫn đến giá trị xuất khẩu bị hạn chế. VN tiếp tục phải nhập siêu.

TS Nguyễn Minh Phong, Trưởng phòng Nghiên cứu kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế xã hội Hà Nội đề xuất, để giải bài toán nhập siêu TQ, VN cần phải tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng gia tăng công nghiệp phụ trợ ở trong nước, giảm phụ thuộc vào luồng hàng, sản phẩm do công nghiệp phụ trợ TQ cung cấp. Bên cạnh đó, Chính phủ cần gia tăng các công cụ kỹ thuật để quản lý chất lượng hàng nhập khẩu, nhất là máy móc thiết bị, chống hàng giả, hàng nhái, không đảm bảo chất lượng nhập khẩu vào VN...

N. T. T. – T. L.

Nguồn: Thanhnien