Bauxite Việt Nam

Mai Quốc Ấn 

Hãy nhớ câu nói này: “Điều xấu nhất ở thì tương lai!”

Đó là câu nói của nhà khoa học đáng kính Lê Xuân Thuyên cách đây 9 năm, khi anh ấy khảo sát dự án lấp lấn sông Đồng Nai. Nay anh ấy đã mất rồi…

Có bốn điều anh Lê Xuân Thuyên nói với tôi trong cuộc đồng hành chống lấp lấn sông Đồng Nai mà tôi không quên. Chỉ xin nhắc lại 2 điều liên quan đến sông ngòi:

1. Dòng sông muốn định hình ổn định phải tính bằng trăm ngàn năm, thậm chí cả triệu năm. Phá vỡ kết cấu ấy, con người chắc chắn phải trả giá!

2. “Điều xấu nhất ở thì tương lai!

VTV1 có đăng một “sông mới” từ lúc trên Sông Ba. Dòng lũ xoáy thẳng vào nơi có kè đá kiên cố và phá hủy 7 nông trại chăn nuôi. Nhánh “sông mới” này có bề ngang 100 m, dài 1,5 km và độ sâu trung bình 3-4 m. Cá biệt có vị trí sâu hơn 7 m so với mặt đất cũ.

Nó là hậu quả của chặn dòng Sông Ba mà Đại biểu Quốc hội Huỳnh Thành của Đoàn Đại biểu Quốc hội Gia Lai (cũ) gọi là “sai lầm thế kỷ”.

“Sông mới” từ lũ Sông Ba hôm nay chính là điều xấu ở thì tương lai của một quá khứ phá vỡ kết cấu của dòng sông định hình mất hàng trăm ngàn năm, thậm chí triệu năm.

Và lại hỏi, nếu có một đợt mưa sắp tới nào đó trong thì tương lai – tiếp tục vượt mức lịch sử mà chúng ta không biết một đoạn sông mới nào đó “có bề ngang 100 m, dài 1,5 km và độ sâu trung bình 3-4 m” như VTV1 miêu tả, đâm thẳng vào những làng mạc đông người ở sát sông thì sao?

Đó hoàn toàn có thể là điều xấu nhất ở thì tương lai tiếp theo!

Nó sẽ không chỉ là một thảm họa quốc gia về người và của đâu! Chắc chắn đó lại là một siêu tội ác mà đại biểu của dân Huỳnh Thành gọi đúng tên: “sai lầm thế kỷ”!

Có lẽ thời hiện đại hoá quá nhanh này khiến cho nhiều người quên khái niệm đồng bào thiêng liêng ra sao nhưng tôi cũng chắc chắn có rất nhiều người không quên đâu mà…

Nếu “mọi việc đã có Đảng và Nhà nước lo” như ai đó đã nói, vậy một công dân bé mọn như tôi chỉ hỏi một điều đơn giản với những người còn chưa quên nghĩa đồng bào trong Đảng và Chính phủ: 

Những người từng duyệt quy hoạch thủy điện nhỏ trên Sông Ba và những người từng duyệt thẩm định đánh giá tác động môi trường cho các thủy điện nhỏ này sẽ phải chịu trách nhiệm gì trước hơn một trăm mạng người (theo công bố) và gần một trăm ngàn tỷ đồng thiệt hại chỉ mới ở một vùng nghèo miền Trung trong một mùa mưa lũ năm nay?

Tôi chắc chắn một điều: “sông mới” này hoàn toàn không có trong bất cứ đánh giá tác động môi trường (ĐTM) nào của Bộ Tài nguyên Môi trường (cũ) từng đưa ra. Mọi dự án không có ĐTM đều không được thông qua. Vậy những thủy điện nhỏ từng được cảnh báo không nên xây đã lúc nhúc hiện ra và “ăn” nhân mạng, “ăn” tài sản nhân dân lẫn tài sản công hôm nay thì ai sẽ chịu trách nhiệm?

Im lặng để làm việc của riêng mình không khó. 

Nhưng thật khó im lặng khi những oan hồn là đồng bào chết lạnh lẽo dưới dòng nước lũ kết hợp giữa thiên tai được thúc đẩy bởi nhân họa, sao đành?

M.Q.A.

Nguồn: FB Quốc Ấn Mai