Bauxite Việt Nam

Đoan Trang

Trung Quốc căn cứ vào đường lưỡi bò do mình đơn phương đưa ra và muốn biến vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam thành “vùng tranh chấp”.

Khu vực chín lô dầu khí mà Trung Quốc đưa ra mời thầu thăm dò khai thác không phải là khu vực tranh chấp. Nó nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa 200 hải lý của Việt Nam. Câu hỏi nhiều người đặt ra là: Vậy Trung Quốc căn cứ vào đâu để công khai mời thầu quốc tế ở địa điểm này?

Bản đồ công bố trên website của Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) cho thấy cả chín lô dầu khí mà Trung Quốc đang mời chào thăm dò, khai thác đều nằm trong vùng biển thuộc đường lưỡi bò và nằm dọc theo đường chín đoạn “tai tiếng” này. (Xem ảnh)

Đây là yêu sách phi lý của Trung Quốc nhưng Trung Quốc ra sức để thế giới công nhận điều này.

Mâu thuẫn, lật lọng

Với việc đưa ra đường lưỡi bò để đòi chủ quyền đối với 75% diện tích biển Đông, Trung Quốc đã hành xử một cách “phi UNCLOS”. Văn bản quan trọng này (UNCLOS 1982) ra đời ngày 10-12-1982 và Trung Quốc ký phê chuẩn và tham gia vào ngày 7-6-1996.

Lúc đầu, với tấm bản đồ đường lưỡi bò được công bố chính thức lần đầu tiên ra thế giới ngày 7-5-2009, Bắc Kinh chỉ nói chung chung rằng họ “có chủ quyền không thể tranh cãi đối với các đảo trong biển Đông và các vùng biển lân cận; có quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển liên quan cũng như đáy biển và lòng đất của những vùng biển này”. Tuy nhiên, họ không hề xác định tọa độ, phạm vi cho “vùng biển lân cận”, “vùng biển liên quan” và cũng không dùng tới các thuật ngữ của UCNLOS, như nội thủy, lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa… để định nghĩa “biển” của họ.

Đã ký phê chuẩn UNCLOS nhưng Trung Quốc lại đưa ra yêu sách hoàn toàn phi UNCLOS, rồi công khai mời thầu những lô dầu khí trong một vùng biển tự cho là của mình - những hành động đó cho thấy sự mâu thuẫn, lật lọng trong chính sách của Trung Quốc trên biển Đông.

“Bước đi có lợi cho Trung Quốc”!

Việc dựng ra một đường lưỡi bò không tọa độ, rồi mời thầu trong vùng biển nằm trong ranh giới lưỡi bò có thể còn cho thấy những ý đồ kín đáo hơn của Trung Quốc.

Trong một bài viết trên tờ The Diplomat ngày 27-6, học giả Mỹ Matt Taylor Fravel, Giáo sư khoa học chính trị Viện Công nghệ Massachusetts, nhận định đại ý người ta đang lo ngại về vùng tranh chấp trên biển Đông. Ông phân tích: Như bản đồ (đăng tải trên website của CNOOC) cho thấy các lô này nằm ngoài khơi bờ biển miền Trung của Việt Nam, trải rộng hơn 160.000 km². Rìa phía tây của một số lô nằm cách bờ biển Việt Nam không đầy 80 hải lý, nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Tất cả các lô đều chồng lấn ít nhất là một phần với các lô của PetroVietnam, kể cả những điểm có tiềm năng dầu khí mà các công ty nước ngoài đang tiến hành hoạt động thăm dò.

GS Fravel cũng viết: “Có lẽ các công ty nước ngoài ít có khả năng hợp tác với CNOOC để đầu tư ở các lô đang tranh chấp. Tuy nhiên, hành động của CNOOC rất có ý nghĩa, vì một số lý do. Việc tuyên bố mời thầu cho thấy một bước đi mới trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm củng cố quyền chủ quyền tại vùng biển này. Chẳng hạn, mới tuần trước thôi, Trung Quốc đã nâng địa vị hành chính của quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa từ cấp huyện lên cấp vùng, thuộc tỉnh Hải Nam”.

Nghĩa là mặc dù thừa nhận rằng “một số lô… nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế” của Việt Nam nhưng GS Fravel cũng đã “mặc nhiên” coi đây là khu vực chồng lấn, tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc. Nói cách khác, dưới mắt nhiều người, Bắc Kinh đã phần nào “thành công” trong việc biến vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam thành vùng tranh chấp. Từ đây, việc đẩy vấn đề theo hướng “gác tranh chấp, cùng khai thác”… biển của Việt Nam chỉ là một bước ngắn!

“Rõ ràng thuộc Việt Nam”!

Trong một diễn biến khác, tại cuộc hội thảo quốc tế về biển Đông ngày 27-6 tại thủ đô Washington, D.C. (Hoa Kỳ), Giáo sư Carlyle Thayer, Học viện Quốc phòng Úc, khẳng định: Các lô dầu khí mà Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) mời thầu thăm dò - khai thác trên biển Đông nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

TS Bonnie Glasser, chuyên gia về châu Á của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS), cảnh báo: Bất cứ công ty dầu khí nước ngoài nào có ý định tham gia thầu với Trung Quốc tại các lô nằm trong vùng thềm lục địa của Việt Nam đều phải thấy mức độ rủi ro rất cao và phải “suy nghĩ thật kỹ” trước khi quyết định.

Hội Luật gia ra tuyên bố phản đối Trung Quốc Hội Luật gia Việt Nam vừa ra tuyên bố phản đối việc Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) mời thầu thăm dò - khai thác tại chín lô trên biển Đông: “Hội Luật gia Việt Nam cực lực phản đối và yêu cầu phía Trung Quốc hủy bỏ ngay việc mời thầu sai trái, không có hành động làm phức tạp tình hình ở biển Đông và mở rộng tranh chấp… Việc làm của Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) đã vi phạm nghiêm trọng Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (tại các Điều 58, Điều 76, Điều 77 v.v...) mà chính Trung Quốc là quốc gia thành viên, đồng thời vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam đối với thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Hành động này cũng đã đi ngược lại Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) giữa Trung Quốc và các quốc gia thành viên ASEAN ký năm 2002, cũng như Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc ký tháng 10-2011. Hội Luật gia Việt Nam yêu cầu phía Trung Quốc tuân thủ nghiêm túc Công ước Luật Biển năm 1982 cũng như luật pháp quốc tế liên quan; thực hiện nghiêm chỉnh các cam kết được nêu trong Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông; hủy bỏ ngay công bố mời thầu sai trái nói trên. Hội Luật gia Việt Nam kêu gọi giới luật gia các nước trên thế giới có tiếng nói bảo vệ công lý, bảo vệ Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982 và đề nghị các công ty dầu khí quốc tế tôn trọng quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam, không tham gia dự thầu chín lô dầu khí mà CNOOC công bố mời thầu trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam…”. NL (trích) Ngày 27-6, trước hành động ngang ngược mời thầu thăm dò, khai thác chín lô dầu khí trên biển Đông của CNOOC, ông Đỗ Văn Hậu, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN), đã tuyên bố: “Đây là việc làm sai trái, không có giá trị, trái với Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) 1982 và không phù hợp với thông lệ dầu khí quốc tế”. PVN “cực lực phản đối và yêu cầu CNOOC hủy bỏ ngay hoạt động mời thầu, nghiêm túc tuân thủ thỏa thuận về những nguyên tắc giải quyết vấn đề tranh chấp trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc, cũng như tôn trọng luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982”.

Đ.T.

Nguồn: phapluattp.vn