Bauxite Việt Nam

Nguyễn Thế Hùng, Nguyễn Hùng, Trần Hoài Nam

Đảng và nhà nước Việt Nam, với các chủ trương lớn của mình, đã đưa ra nhiều đại dự án, thực hiện nhiều kế hoạch phát triển kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa thông qua các công ty, tổng công ty, các tập đoàn nhà nước. Trong vài năm qua các tập đoàn nhà nước được đảng và nhà nước ưu ái như Vinashin, Vinaline, hệ thống ngân hàng nhà nước, Than - Khoáng sản, Điện lực Việt Nam... đã liên tục đi từ thất bại này đến thất bại khác gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế cả nước, làm thất thoát to lớn nguồn tài chánh rất eo hẹp của đất nước vẫn còn nghèo đói. Hậu quả kéo dài sự nghèo đói của toàn dân thêm vài chục năm hay trăm năm vì phải gánh các món nợ lên đến hằng trăm triệu tỷ đồng.

Đặc biệt có hai đại dự án đang là những “Chủ trương rất lớn của đảng”, nếu cứ tiếp tục tiến hành thì không những sẽ làm thiệt hại nặng nề về mặt kinh tế của cả nước mà còn gây ra thảm họa diệt vong đối với đồng bào và tổ quốc Việt Nam, đó là:

1- Đại dự án khai thác chế biến quặng bauxite trên toàn vùng Tây Nguyên, được giao cho tập đoàn Than và Khoáng sản (VINACOMIN) thực hiện.

2- Đại dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân trên toàn quốc, được giao cho tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thực hiện.

Hai đại dự án này có gì tương đồng và khác biệt?

Những điểm tương đồng:

- Cả hai đều là chủ trương lớn của đảng cộng sản Việt Nam.

- Cả hai đều bị các chuyên gia và nhiều trí thức Việt Nam tại trong nước và trên toàn thế giới kịch liệt phản đối và kiến nghị đòi hỏi ngưng thực hiện hai dự án này.

- Cả hai đều được hai tập đoàn với đầy bê bối về tài chánh, lãng phí tài nguyên quốc gia chịu trách nhiệm thực hiện.

- Dự án bauxite được giao cho một tập đoàn nhôm Trung Quốc (Chalco) xây dựng, dự án nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận dự trù sẽ do tập đoàn Rosatom (Nga) thực hiện. Cả hai tập đoàn đều là của các nhà nước có nhiều thành tích tham nhũng, rút ruột công trình, cung cấp trang thiết bị thiếu chất lượng, cấu kết với các cơ quan nhà nước khác như ngân hàng cùng nhau cho vay qua lại đội giá thành của dự án. Thí dụ tổ hợp quốc doanh Rosatom Nga lại vay tiền của ngân hàng nhà nước Nga cho dự án NMĐHN tại Việt Nam và cuối cùng người dân Việt Nam phải còng lưng một cổ hai ba tròng gánh chịu thêm món tiền lời họ cho nhau vay.

- Cả hai dự án đều sẽ gây ô nhiễm trầm trọng vĩnh viễn môi trường sống, ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe và mạng sống của nhiều triệu người dân không những tại khu vực gần nhà máy mà còn lan ra nhiều vùng rộng lớn. Dự án bauxite sẽ thải ra hàng triệu tấn chất phế thải không thể khử trừ gồm xút và những kim loại nặng chứa trong bùn đỏ. Riêng dự án nhà máy điện hạt nhân, một khi thảm họa hạt nhân xảy ra như đã xảy ra tại Liên Xô (Chernobyl), Nhật Bản (Fukushima) và một số địa điểm khác trên thế giới thì dân tộc Việt Nam có thể bị diệt vong.

Những điểm khác biệt:

- Dự án bauxite được hai đảng cộng sản Việt Nam và Tàu ngấm ngầm thỏa thuận, và bị nhà đảng và nhà nước Việt Nam cắt vụn thành nhiều mảng nhỏ - dưới 1 tỷ USD - để không phải đưa ra Quốc hội xem xét thẩm định và dân chúng khó biết được biệt cụ thể. Trong khi dự án nhà máy điện hạt nhân bị bắt buộc phải đưa ra Quốc hội vì không thể xé nhỏ một nhà máy trị giá 10 tỷ USD.

- Một phần của đại dự án bauxite đang được thực hiện tại Tân Rai, còn dự án nhà máy điện hạt nhân chưa được triển khai nhưng mặt bằng cho dự án NMĐHN tại Ninh Thuận đã được chuẩn bị.

Với dự án bauxite tại Tây Nguyên, chỉ mới xây dựng một nhà máy thí điểm tại Tân Rai mà đã xảy ra nhiều bất cập. Công tác xây cất và lắp ráp thiết bị đình hoản hết lần này đến lượt khác. Máy móc thiết bị của Tàu chưa chạy đã có vấn đề, chưa sản xuất đã rò rỉ ô nhiễm môi trường xung quanh nhà máy. Đường để vận chuyển hóa chất và thành phẩm alumin (nhôm oxit) với kế hoạch lên đến triệu tấn mỗi năm vẫn chưa biết dùng con đường nào và chưa tiến hành. Cảng chuyên dụng phục vụ vận chuyển cho dự án bauxite tại mũi Kê Gà chưa xây thì nay đã có lệnh hủy bỏ sau khi tốn công quỹ nhiều tỷ đồng để lên kế hoạch, trưng dụng đất đai chung quanh khu vực dự trù xây dựng cảng. Nhiều phân tích của các chuyên gia từ trước đến tận hôm nay đều cho thấy dự án bauxite càng sản xuất sẽ càng lỗ. Đại dự án bauxite rõ ràng đang bị bệnh nan y bất trị.

Việt Nam có thể rút tỉa nhiều bài học từ các nước khác như Đức đóng cửa một loạt 8 nhà máy, lỡ xây xong thì quyết tâm không dùng tới như nhà máy ĐHN Zwentendoft tại Áo hay nhà máy Bataan tại Phi Luật Tân, hoặc 95% dân chúng nước Ý bỏ phiếu chống dùng điện hạt nhân trong tương lai. Qua kinh nghiệm đau đớn từ nhà máy bauxite Tân Rai của đại dự án bauxite Tây Nguyên, Đảng và nhà nước Việt Nam cũng phải can đảm nhận thiếu sót và lập tức ngưng lại dự án xây nhà máy điện nguyên tử tại Ninh Thuận và các nơi khác trên đất nước Việt Nam để sớm tránh lãng phí tiền bạc và thảm họa hạt nhân gây diệt vong tại đất nước Việt Nam nhỏ hẹp đang chịu nhiều bất hạnh.

Ngày 25/02/2013

N.T.H. - N.H. – T.H.N.

Tài liệu tham khảo:

- Chính thức ngưng đầu tư cảng Kê Gà

http://www.thanhnien.com.vn/pages/20130223/chinh-thuc-ngung-dau-tu-cang-ke-ga.aspx

- Tập đoàn hạt nhân Nga Rosatom đánh lận trắng đen về việc thiết bị nhà máy điện hạt nhân của họ an toàn tuyệt đối!

http://baovetoquoc.blogspot.com.au/2012/11/tap-oan-hat-nhan-nga-rosatom-anh-lan_8.html

- Điểm danh những tập đoàn, tổng cty nhà nước nợ khủng

http://www.baomoi.com/Diem-danh-nhung-tap-doan-tong-cty-nha-nuoc-no-khung/45/9796491.epi

- Vụ công trình bôxit Tân Rai rò rỉ hóa chất: Nhà thầu cẩu thả

http://www.baomoi.com/Vu-cong-trinh-boxit-Tan-Rai-ro-ri-hoa-chat-Nha-thau-cau-tha/148/7040028.epi

- Lo “ông” bôxit phá đường

http://us.24h.com.vn/tin-tuc-trong-ngay/lo-ong-boxit-pha-duong-c46a522304.html

- Tính lại bài toán bauxite

http://www.thanhnien.com.vn/pages/20130221/tinh-lai-bai-toan-bauxite.aspx

- Hệ lụy của một dự án thiếu tầm nhìn và không tỉnh táo

http://www.boxitvn.net/bai/45073

- Thăm dò ý kiến ở Đức: số đông dân chúng vẫn còn tán thành cuộc cách mạng năng lượng

https://sites.google.com/site/networksavevietnamsnature/5-bai-vo-lien-he/5-2-nang-luong-tai-tao/b201207_thamdoykien

- The power plant that never went into operation

http://www.zwentendorf.com/en/geschichte.asp

- A Nuclear Plant, and a Dream, Fizzles

http://www.nytimes.com/2012/02/14/world/asia/bataan-nuclear-plant-never-opened-now-a-tourism-site.html?pagewanted=all&_r=0

- Italians Vote to Abandon Nuclear Energy

http://online.wsj.com/article/SB10001424052702303714704576383452729642270.html#

- Russia’s second largest bank VTB is ready to provide $1 billion to the Rosatom for the construction of a nuclear power plant in Vietnam (Ngân hàng nhà nước lớn thứ hai của Nga VTB cho Rosatom vay 1 tỷ USD cho dự án NMĐHN tại Việt Nam)

http://english.ruvr.ru/2013_02_21/VTB-to-fund-power-plant-in-Vietnam/