Bauxite Việt Nam

Mario Vargas Llosa

Phạm Nguyên Trường dịch

Cùng với thời gian, ngôn từ đánh mất đi ý nghĩa của nó. Những từ như tự do, dân chủ, nhân quyền, hiệp thông, thường xuyên được chúng ta nói, nhưng ý nghĩa của chúng thì cứ suy yếu dần. Chúng ta thường quen nói quá nhiều hoặc quá ít rằng ý nghĩa của từ giảm giá theo thời gian, ngôn từ trở thành một loại vỏ bọc.

Nhưng sự kiện xảy là, đột nhiên hoàn cảnh xã hội và chính trị ban cho ngôn từ nội dung mới và sự thật mới, chúng có ý nghĩa mới và một lần nữa làm sống lại và thể hiện tình cảm của cả một dân tộc.

Đây là điều tôi đang chứng kiến ở Venezuela, khi ngồi nghe những bài phát biểu của các nhà lãnh đạo phe đối lập và sinh viên. Những con người bình thường, cả đàn ông lẫn đàn bà, những người trước đây chưa bao giờ quan tâm tới chính trị, nhưng bây giờ họ sẵn sàng bỏ lại công việc, sẵn sàng hi sinh sự thanh thản, quyền tự do và thậm chí là cả cuộc đời của họ để đánh thức và vận động những người có tư tưởng dân chủ xông lên đấu tranh với chế độ độc tài toàn trị, nhằm ngăn chặn sự hỗn loạn kinh tế và sự sụp đổ hoàn toàn của đất nước.

Những cuộc bầu cử gần đây ở Venezuela cho thấy phong trào đối lập với chế độ của Chavez đang ngày càng gia tăng. Đầu tháng Hai năm nay, phong trào phản đối trong nước đã có những thay đổi về chất. Chuyện này xảy ra sau khi một nữ sinh viên đại học ở thành phố San Cristobal, tỉnh Tachira, bị sát hại một cách dã man. Hàng ngàn sinh viên tại nhiều thành phố đã xuống đường để phản đối nạn tội phạm, bắt cóc, thiếu những vật dụng cơ bản, giới hạn một cách có hệ thống các quyền tự do dân sự.

Chế độ cầm quyền ở Venezuela đã quyết định trưng ra “bàn tay sắt”. Vệ binh Quốc gia và những nhóm bán quân sự ủng hộ chính phủ, được trang bị súng, dao và gậy gộc, bịt mặt, đi trên xe máy, tấn công và đánh đập sinh viên. Hàng chục người đã bị giết. Hàng trăm người đã bị bắt và bị tống vào tù, họ bị chính quyền tra tấn và đánh đập.

Những vụ đàn áp dã man đã không có tác dụng. Phong trào phản đối của sinh viên không những không giảm mà còn lan ra toàn quốc. Trong tất cả các thành phố và làng mạc ở Venezuela đã nổ ra nhiều cuộc biểu tình có đông người tham gia, nhằm tố cáo chế độ hiện nay và bày tỏ tình đoàn kết với các nạn nhân của nó.

Chiến lũy được dựng lên trên khắp cả nước, và đôi khi người ta thấy dường cả nước thấm đẫm tinh thần tự do tư tưởng.

Hơn 500 luật sư Venezuela đã tự nguyện thành lập “Diễn đàn hình sự quốc gia” để bảo vệ các tù nhân và đã chuẩn bị xong một báo cáo đặc biệt với nhiều sự kiện và bằng chứng về những vụ tra tấn do những kẻ kế thừa Comandante Hugo Chavez thực hiện. Hiện nay ở Venezuela, ngày càng nhiều người đang chuyển sang phe đối lập, làm cho tương quan lực lượng trong nước thay đổi một cách cơ bản.

Tôi có cảm tưởng là không thể nào ngăn chặn được sự phát triển của phong trào đối lập và thậm chí nếu Nicolas Maduro và những người ủng hộ ông ta tìm cách tiến hành một cuộc tắm máu nhằm cứu chế độ cầm quyền thì họ sẽ chỉ làm cho chế độ sụp đổ nhanh hơn mà thôi. Tinh thần tự do thực sự, mà Bolivar chủ trương – không phải là bức tranh biếm họa mà những kẻ theo Chavez áp đặt – đã tràn ngập trên các đường phố, và dường như “chủ nghĩa xã hội của thế kỷ XXI” đã bị giáng một đòn chí mạng.

Chuyện này xảy ra càng nhanh thì càng tốt cho Venezuela và Mỹ Latinh.

Cách thức mà chế độ áp đặt quá trình tập thể hóa một cách điên rồ và quốc hữu hóa toàn bộ dân tộc đã dẫn đến sự bần cùng hóa và sự hủy diệt đất nước có thời từng là đất giàu có nhất thế giới. Dường như ví dụ về quá trình xây dựng “chủ nghĩa xã hội của thế kỷ XXI” sẽ còn mãi với lịch sử như một biểu tượng của sự ngu dốt và mù lòa về ý thức hệ.

Trong thế giới ngày nay, Venezuela là nước có tỷ lệ lạm phát cao nhất và tốc độ tăng trưởng kinh tế thấp nhất châu lục. Tội phạm tràn lan trên đường phố và nạn tham nhũng làm cho chính phủ tê liệt hoàn toàn. Hệ thống kiểm soát của nhà nước toàn trị, trong đó có quy định về giá cả dịch vụ và nhu yếu phẩm làm cho các cửa hàng trở thành trống rỗng. “Chợ đen” gia tăng. Tham nhũng trở thành khu vực duy nhất phát triền hàng ngày hàng giờ.

Chính phủ của Nicolas Maduro lo ngại rằng bất chấp đàn áp, phong trào phản đối của sinh viên tiếp tục tăng. Với sự hỗ trợ của Liên minh Bolivar vì nhân dân châu Mỹ của chúng ta (Bolivarian Alliance for the Peoples of Our America – ALBA), các nhà chức trách đang cố gắng tìm mọi cách nhằm mua thời gian để cứu chế độ, trong đó có đối thoại hòa bình.

Phe đối lập đã hành động một cách khôn ngoan, họ đồng ý đàm phán hòa bình với chính quyền, họ đòi thả tù chính trị, trước hết là Leopoldo Lopez, người cùng với Maria Corina Machado, mà theo các cuộc thăm dò gần đây, đã trở lãnh tụ chính trị được lòng dân nhất ở Venezuela.

Tôi quen với mẹ và vợ của ông này. Hai phụ nữ tuyệt vời này đã trở thành tấm gương về lòng can đảm và dũng cảm trong cuộc đấu tranh ôn hòa nhằm bảo vệ những di tích cuối cùng của tự do ở Venezuela.

Tôi cũng muốn ghi nhận vai trò cực kì quan trọng của sinh viên Venezuela trong việc bảo vệ quyền tự do và dân chủ.

Chủ nghĩa Chavez (Chavismo) ở Venezuela có thể là ví dụ duy nhất về cuộc cách mạng trên thế giới mà ngay từ đầu đã bị các nhà trí thức, các nhà văn và nghệ sĩ tiếp nhận với thái độ thù địch.

Sinh viên cũng không đứng bên lề và đã chứng minh sự nhạy cảm về chính trị của họ. Thật vui khi nhận thức được rằng chủ nghĩa lý tưởng, sự rộng lượng, vị tha, tình yêu chân lí, lòng dũng cảm là những phẩm chất chính của thanh niên Venezuela hiện nay.

Có những người đã thất vọng trước nhu cầu của cuộc đấu tranh chính trị trong nước mình vì các nguyên tắc dân chủ, họ trở thành những người yếm thế, bất mãn với chính trị và tuyên truyền cho nguyên tắc “càng xấu thì càng tốt.” Xin họ hãy nhìn kỹ những việc đang xảy ra trên đại lộ Francisco de Miranda ở Caracas. Các chàng trai và các cô gái tổ chức những cuộc thảo luận và hội thảo trong suốt mấy tuần qua ở đây nhằm giải thích cho người đi đường quan điểm và nguyện vọng của mình về tương lai của Venezuela, và bằng cách đó, họ đang tìm cách đưa đất nước trở lại chế độ pháp quyền, từng bị chà đạp suốt 15 năm qua.

Tôi muốn những người rút ra kết luận đáng thất vọng là chính trị là công việc bẩn thỉu, chỉ dành cho những kẻ tầm thường và những tên trộm cắp, hãy tìm được dũng khí để đến Venezuela và nói chuyện với những người thanh niên, những người cho rằng chính trị có thể là một công việc cao quý và vị tha. Dường như là kì quặc, nhưng thanh niên tin rằng công lý, tự do hiện diện trên thế giới này, tin rằng có thể xây dựng được thế giới không có chiến tranh và bạo lực. Để làm như thế cần phải đi theo ý tưởng của các triết gia và các nhà thơ, những người bằng lời nói và hành động của mình, đang cố gắng chuyển đến cho chúng ta tinh thần của chủ nghĩa tự do cá nhân.

Trong những ngày này, hàng triệu thanh niên Venezuela đang chỉ cho Mỹ Latinh và thế giới thấy rằng không ai được từ bỏ hy vọng cải thiện tình hình ở trong nước, dù đất nước có rơi vào vực thẳm không đáy đến mức nào. Bao giờ cũng có cơ hội thoát ra khỏi cái bẫy ý thức hệ và mị dân và bước lên con đường cứu rỗi.

Nhiều thanh niên trong số đó đã từng bị tù đày và tra tấn. Nhiều người có thể bị chết, như đã từng xảy ra với năm mươi đồng chí của họ. Nhưng thanh niên Venezuela không khuất phục, mặc dù họ cô đơn, vì nhiều chính phủ và các tổ chức dân chủ không hỗ trợ họ.

Trên các đường phố của Venezuela đang diễn ra chiến đấu thực sự cho tự do và xin vui mừng ghi nhận rằng thanh niên đứng sau tất cả những công việc này.

M. V. L.

Nguồn: La gesta libertaria de los estudiantes venezolanos

Dịch theo bản tiếng Nga tại địa chỉ http://inosmi.ru/world/20140505/220062315.html

Dịch giả gửi BVN.