Chống lại quy định quyền im lặng trong tố tụng hình sự Việt Nam là tội ác
TS Luật Cù Huy Hà Vũ
Năm 2013, ông Nguyễn Thanh Chấn, bị kết án chung thân về tội giết
người, được minh oan sau 10 năm ở tù do hung thủ đầu thú. Sở dĩ ông Chấn
bị tù oan đến như vậy là do ông đã không chịu nổi tra tấn của công an
nên nhận tội bừa. Năm 2014, 7 người ở Sóc Trăng được minh oan về tội
giết người cũng do hung thủ đầu thú, sau khi họ đã phải nhận tội này do
bị công an tra tấn.
Cuối năm 2014, Hồ Duy Hải và Nguyễn Văn Chưởng (1)
được hoãn trong gang tấc thi hành án tử hình về tội giết người vì có
những bằng chứng cho thấy hai người này nhận tội do bị công an ép cung,
tra tấn. Vẫn năm 2014, 5 điều tra viên công an thành phố Tuy Hòa (Phú
Yên), lĩnh án tù do đánh chết nghi phạm. Đầu tháng 5 vừa qua 4 công an
xã Kim Nỗ (Hà Nội) lĩnh án tù cũng do đánh chết người bị bắt giữ. Rồi
trong vỏn vẹn 3 năm, từ tháng 10/2011 đến tháng 9/2014 trên toàn quốc đã
có 226 người chết do “bệnh lý” và “tự sát” khi bị tạm giữ, tạm giam,
một thống kê khủng khiếp do chính Trung tướng Công an Trần Trọng Lượng
đưa ra tại cuộc họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 19/3 vừa qua. Do
không có bất cứ vụ án hình sự nào được khởi tố để làm rõ nguyên nhân của
226 người chết trong tay công an nói trên trong khi về nguyên tắc là
phải làm, dư luận trong và ngoài nước càng tin rằng những người này chết
là do bị công an tra tấn nhằm buộc họ nhận tội.
Trước thực trạng tội ác kinh hoàng do công an gây ra nói trên, Quốc
hội Việt Nam tại kỳ họp thứ 9 đang diễn ra cuối cùng cũng đã phải bàn
đến việc quy định Quyền im lặng của nghi phạm trong Bộ luật tố tụng hình
sự (BLTTHS).
Vậy Quyền im lặng là gì?
Quyền im lặng bắt nguồn từ “Cảnh báo Miranda” trong luật pháp Mỹ theo
đó cảnh sát phải thông báo cho nghi phạm ngay tại thời điểm họ bị bắt
giữ những nội dung sau đây:
- Ông (bà) có Quyền im lặng khi bị thẩm vấn.
- Bất cứ điều gì ông (bà) nói hay làm đều có thể được sử dụng để chống lại ông (bà) trước tòa.
- Ông (bà) có quyền tham khảo luật sư trước khi trả lời thẩm vấn và quyền có luật sư bên cạnh khi bị thẩm vấn bất kể bây giờ hay sau này.
- Nếu ông (bà) không có khả năng thuê luật sư, một luật sư sẽ được chỉ định cho ông (bà).
- Nếu bây giờ ông (bà) muốn trả lời thẩm vấn mà không cần có luật sư hiện diện thì ông (bà) vẫn có quyền ngưng trả lời vào bất cứ lúc nào cho đến khi luật sư hiện diện.
Có một thực tế là cho đến nay ở Việt Nam vẫn thực hiện tố tụng xét hỏi theo đó lời nhận tội của nghi phạm được coi là chứng cứ quyết định để thẩm phán đưa ra phán quyết, điều này giải thích vì sao cơ quan điều tra tìm mọi cách, kể cả tra tấn, để lấy cho được lời nhận tội của nghi phạm.
TS luật Cù Huy Hà Vũ
Vẫn theo luật pháp Mỹ, nếu quên hay vì một lý do nào đó mà cảnh sát
không đưa ra “Cảnh báo Miranda” thì lời khai của nghi phạm sẽ không được
sử dụng làm chứng cứ. Hiện nay Liên hiệp châu Âu và nhiều nước trên thế
giới đã theo gương Mỹ luật hóa Quyền im lặng.
Tuy nhiên Quyền im lặng áp dụng cho nghi phạm đã bị các đại biểu Quốc
hội Việt Nam là người của các cơ quan tiến hành tố tụng, đặc biệt công
an, lớn tiếng phản đối.
Đặng Văn Hiếu, thượng tướng, thứ trưởng Thường trực Bộ Công an: “Quy
định không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc tự nhận
mình có tội thì không chuẩn lắm, làm khó khăn cho hoạt động điều tra.”
Lê Quý Vương, thượng tướng thứ trưởng Bộ Công an: “Chém, giết người
mà đưa vào cơ quan điều tra lại im lặng mấy ngày chờ luật sư đến theo
đúng luật thì không ai làm được.”
Nguyễn Đức Chung, thiếu tướng, giám đốc Công an Hà Nội: “Thực tế ở Hà
Nội có 58-60% các vụ là bắt phạm tội quả tang, còn lại án truy xét. Cho
nên việc quy định Quyền im lặng là không phù hợp với thực tiễn hiện
nay.”
Trịnh Xuyên, thiếu tướng, giám đốc Công an Thanh Hóa: “Quyền im lặng
là rất vô nghĩa, nhất là nước ta trong giai đoạn hiện nay khi trình độ
dân trí, nhận thức như thế. … Có những vụ đánh người gây thương tích như
thế mà im lặng không trình bày thì không được.”
Lê Đông Phong, thiếu tướng, phó giám đốc Công an TP. Hồ Chí Minh:
“Quy định bị can, bị cáo không cần khai là máy móc. Đừng vì một số vụ án
oai sai mà làm đảo lộn tất cả.”
Nguyễn Hòa Bình, thiếu tướng Công an, Viện trưởng Viện kiểm sát tối
cao: “Không nên quy định trong luật là Quyền im lặng vì dễ dẫn đến hiểu
lầm là bị can, bị cáo có Quyền im lặng không khai báo gì… Anh ta im lặng
khi khai về tội của mình thì đấy không phải tình tiết tăng nặng, nhưng
anh ta im lặng khi khai về đồng bọn thì hoặc đó là tình tiết tăng nặng,
hoặc anh ta sẽ bị truy tố thêm về tội không tố giác tội phạm.”
Nguyễn Văn Hiện, chủ nhiệm Ủy ban tư pháp của Quốc hội, nguyên chánh
án Tòa án tối cao: “Luật không cấm nhưng ai cũng hiểu rằng chúng ta
không khuyến khích bị can, bị cáo im lặng. Chúng ta dạy con chúng ta
cũng không khuyến khích chúng im lặng.”
Đỗ Văn Đương, nguyên kiểm sát viên, ủy viên thường trực Ủy ban Tư
pháp của Quốc hội: “Quyền im lặng không phải là quyền con người… Nếu chỉ
vì số ít trường hợp bị oan mà chiều chuộng tội phạm là không phù hợp.
Chúng ta quy định như là Quyền im lặng của người phạm tội là không đúng,
giết người cướp của cũng không khai báo là không đúng.”
Tựu trung, những ý kiến phản đối Quyền im lặng nói trên đưa ra những lý do sau đây:
- Quyền im lặng không phải là quyền con người;
- Quyền im lặng vô nghĩa vì dân trí thấp;
- Nghi phạm phải nhận tội;
- Nghi phạm không buộc phải nhận tội nhưng phải khai về tội của đồng phạm;
- Thà làm oan người vô tội còn hơn bỏ lọt tội phạm;
- Quyền im lặng khuyến khích nghi phạm im lặng;
- Cản trở hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng.
Thế nhưng những lý do này hoàn toàn phản pháp luật.
Quyền im lặng là công cụ loại bỏ mớm cung, dụ cung, ép cung, bức cung cũng như tra tấn gắn liền với gây chết người tiềm năng nhằm vào nghi phạm từ phía cơ quan điều tra vì quyền im lặng đặt sự có mặt của luật sư hay người bào chữa khác như điều kiện tiên quyết cho mọi cuộc thẩm vấn.’
TS luật Cù Huy Hà Vũ
Khi nói “Quyền im lặng không phải là quyền con người”, Đỗ Văn Đương
dứt khoát bị tâm thần nặng vì một khi “im lặng” được nguyên kiểm sát
viên này thừa nhận là “quyền” thì “im lặng” tất phải là “quyền con
người”, kể cả trong trường hợp nhân vật này muốn nói Quyền im lặng có
đấy, nhưng là quyền của con vật!
Nhận định “dân trí thấp” của tướng công an Trịnh Xuyên không sai vì
đó là hậu quả của ít nhất 40 năm cai trị độc đoán, từ 1975 đến nay, của
Đảng Cộng sản Việt Nam. Vấn đề ở chỗ chính vì dân trí thấp dẫn đến tình
trạng người dân không tự biết bảo vệ các quyền hiến định của mình thì
Nhà nước mệnh danh “của dân, do dân, vì dân” lại càng phải bảo vệ họ
bằng cách một mặt làm cho các quyền ấy ngày càng dễ hiểu, ngày càng dễ
sử dụng thông qua cụ thể hóa, chi tiết hóa các quyền ấy và mặt khác,
giới hạn tối đa khả năng Nhà nước xâm phạm các quyền của người dân. Suy
cho cùng, các quyền hiến định của người dân được cụ thể hóa, chi tiết
hóa bao nhiêu thì khả năng Nhà nước xâm phạm các quyền ấy giảm thiểu bấy
nhiêu. Ngược lại, làm cho người dân ai cũng hiểu và vì vậy dễ dàng thực
hiện các quyền hiến định của họ theo cái cách như vậy, trong trường hợp
này là luật hóa Quyền im lặng của nghi phạm trước hết để bảo đảm “quyền
bất khả xâm phạm về thân thể, không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục
hình” quy định tại Khoản 1 Điều 20 Hiến pháp Việt Nam, chính là một
trong những biện pháp nâng cao dân trí hiệu quả nhất.
Tóm lại, một khi Hiến pháp Việt Nam long trọng “công nhận, tôn
trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân” (Khoản 1
Điều 14), nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang là thành viên Hội đồng
nhân quyền Liên Hiệp Quốc thì những người yếu thế nhất trong xã hội bao
gồm những người ít học nhất, ít hiểu biết pháp luật nhất càng phải là
mục tiêu bảo vệ hàng đầu của luật pháp cũng như các lực lượng thực thi
luật pháp.
Về quan điểm “nghi phạm phải nhận tội”, quan điểm này rõ ràng đi
ngược lại nguyên tắc “suy đoán vô tội” được quy định bởi chính luật pháp
Việt Nam.
Khoản 1 Điều 31 Hiến pháp quy định: “Người bị buộc tội được coi là
không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự luật định và có
bản án kết tội của tòa án đã có hiệu lực pháp luật”.
Điều 9 BLTTHS quy định: “Không ai bị coi là có tội và phải chịu hình
phạt khi chưa có bản án kết tội của toà án đã có hiệu lực pháp luật”.
Khoản 2 Điều 14 Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị mà
Việt Nam là thành viên quy định: “Người bị cáo buộc phạm tội hình sự có
quyền được suy đoán vô tội cho tới khi hành vi phạm tội của người đó
được chứng minh theo luật”.
Chính nguyên tắc “suy đoán vô tội” đã dẫn đến một nguyên tắc khác
trong tố tụng hình sự, đó là “không ai bị buộc phải đưa ra lời khai
chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận là mình có tội” như được nêu
tại Điểm g Khoản 3 Điều 14 Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính
trị.
Tất nhiên quan điểm “nghi phạm không buộc phải nhận tội nhưng phải
khai về tội của đồng phạm” cũng phản pháp luật nốt vì là dụ cung, dẫn
dắt nghi phạm tự buộc tội mình hay buộc nghi phạm làm cái việc “lạy ông
tôi ở bụi này!” như cách nói dân gian.
Tiếp theo, quan điểm “thà làm oan người vô tội còn hơn bỏ lọt tội
phạm” hiển nhiên là chống lại quyền con người. Thực vậy, cũng như Công
ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị, Hiến pháp Việt Nam đề cập
quyền con người như là quyền của từng con người, điều này có nghĩa trong
mọi trường hợp, không ai, không tổ chức nào có thể nhân danh số đông
người để xâm phạm quyền của từng con người. Cũng cần nói thêm rằng quyền
con người không thể bị xâm phạm nhưng có thể bị hạn chế vì lý do quốc
phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức
khỏe của cộng đồng, nhưng việc hạn chế quyền con người phải do luật định
(Khoản 2 Điều 14 Hiến pháp), điều này có nghĩa không thể đánh đồng xâm
phạm quyền con người dẫn đến làm oan người vô tội với hạn chế quyền con
người vì lợi ích chung.
Tóm lại, bảo vệ quyền của từng con người là căn cứ để bảo vệ quyền
của số đông người, hay có bảo vệ được quyền của từng con người thì mới
bảo vệ được quyền của số đông người.
Ngoài ra, quan điểm “thà làm oan người vô tội còn hơn bỏ lọt tội
phạm” là dựa trên “suy đoán có tội” và tư duy phản pháp luật này, trớ
trêu thay, lại bắt nguồn từ chính một quy định của Bộ luật tố tụng hình
sự.
Điều 1 BLTTHS quy định “không để lọt tội phạm, không làm oan người vô
tội”. Đây là quy định hoàn toàn mâu thuẫn vì “không làm oan người vô
tội” thể hiện nguyên tắc “suy đoán vô tội” như trên đã đề cập trong khi
“không để lọt tội phạm” tạo điều kiện cho “suy đoán có tội”. Nói cách
khác, quy định “không để lọt tội phạm” mở đường cho “làm oan người vô
tội” trong khi quy định “không làm oan người vô tội” bao hàm khả năng
“để lọt tội phạm”.
Thực tế cho thấy các cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan điều tra
trước hết, đã dựa vào quy định “không để lọt tội phạm” đồng nhất với
“suy đoán có tội” này để không thực hiện nguyên tắc “suy đoán vô tội”
dẫn tới vô hiệu hóa trên thực tế quy định “không làm oan người vô tội”.
Bên cạnh đó, quy định “không bỏ lọt tội phạm” hẳn cũng gây sức ép lên cơ
quan điều tra khiến các cơ quan này phải tìm “con dê tế thần”, phải
khép tội ai đó cho dù không có chứng cứ khách quan về hành vi phạm tội
của người đó.
Tuy nhiên, do xử lý tội phạm chỉ là phương tiện để bảo vệ quyền con
người mà không phải là mục đích tự thân, “không làm oan người vô tội”
phải là kim chỉ nam của Bộ luật tố tụng hình sự. Để nói, loại bỏ quy
định “không bỏ lọt tội phạm” trong Bộ luật tố tụng hình sự là việc mà
các nhà lập pháp Việt Nam dứt khoát phải làm không chỉ để loại trừ mâu
thuẫn với quy định “không làm oan người vô tội” mà nhất là để bảo đảm
nguyên tắc “suy đoán vô tội” nhằm bảo vệ tối đa quyền con người được
Hiến pháp quy định.
Còn ý kiến cho rằng Quyền im lặng là khuyến khích nghi phạm im lặng
theo nghĩa không trả lời thẩm vấn thì ý kiến này cũng bất chấp pháp luật
nốt vì quy định “Bị can, bị cáo có quyền nhưng không buộc phải chứng
minh là mình vô tội” tại Điều 10 BLTTHS cũng như quy định “Người bị bắt,
bị tạm giữ, bị can, bị cáo có quyền nhưng không buộc phải chứng minh sự
vô tội của mình” tại Điều 10 Dự thảo BLTTHS đang được Quốc hội xem xét
đã bao hàm quyền không trả lời thẩm vấn của nghi phạm. Thực vậy, im lặng
là cách đơn giản nhất để nghi phạm không buộc phải chứng minh mình vô
tội.
Bất luận thế nào, quy định Quyền im lặng trong Bộ luật tố tụng hình
sự không hề và không thể cản trở hoạt động của các cơ quan tiến hành tố
tụng. Thực vậy, quy định “Trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về các
cơ quan tiến hành tố tụng. Bị can, bị cáo có quyền nhưng không buộc phải
chứng minh là mình vô tội” tại Điều 10 BLTTHS có nghĩa là cơ quan điều
tra và các cơ quan tiến hành tố tụng khác buộc phải tìm chứng cứ khách
quan về tội ác đã diễn ra (và, nhân chứng và thông tin có liên quan khác
thu thập từ nguồn ngoài nghi phạm) để rồi trên cơ sở đó xác định nghi
phạm có phải là thủ phạm hay không. Nói cách khác, nghi phạm cho dù im
lặng hay từ chối trả lời thẩm vấn vẫn có thể bị các cơ quan tiến hành tố
tụng xác định có tội với những chứng cứ khách quan. Có thể lấy những vụ
phá án mà thủ phạm đã chết trước khi tội phạm được phát hiện hoặc nghi
phạm bị câm lẫn điếc hoặc thiểu năng trí tuệ để chứng minh cho việc
không nhất thiết phải có lời khai của nghi phạm mới xác định được thủ
phạm.
Có một thực tế là cho đến nay ở Việt Nam vẫn thực hiện tố tụng xét
hỏi theo đó lời nhận tội của nghi phạm được coi là chứng cứ quyết định
để thẩm phán đưa ra phán quyết, điều này giải thích vì sao cơ quan điều
tra tìm mọi cách, kể cả tra tấn, để lấy cho được lời nhận tội của nghi
phạm. Do đó, một cách dễ nhìn thấy nhất, Quyền im lặng là công cụ loại
bỏ mớm cung, dụ cung, ép cung, bức cung cũng như tra tấn gắn liền với
gây chết người tiềm năng nhằm vào nghi phạm từ phía cơ quan điều tra vì
Quyền im lặng đặt sự có mặt của luật sư hay người bào chữa khác (gọi tắt
là “luật sư”) như điều kiện tiên quyết cho mọi cuộc thẩm vấn trong bối
cảnh mọi quy định cấm tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình đề ra trong
HIến pháp cũng như Bộ luật tố tụng hình sự hoàn toàn mất hiệu lực vì dựa
vào sự tự giác tuân thủ của cơ quan điều tra.
Mặc dầu vậy, chức năng chính của Quyền im lặng lại là đảm bảo tính
hợp pháp của lời khai của nghi phạm vốn được điều chỉnh bởi chính Bộ
luật tố tụng hình sự.
Khoản 1 Điều 66 BLTTHS quy định: “Mỗi chứng cứ phải được đánh giá để
xác định tính hợp pháp, xác thực và liên quan đến vụ án”. Điều này có
nghĩa nếu những lời khai của nghi phạm nếu không được thu thập hợp pháp
thì không được coi là chứng cứ.
Chắc chắn rằng tính hợp pháp của lời khai của nghi phạm là ở chỗ lời
khai này được đưa ra một cách tự nguyện, không bị sức ép dưới bất cứ
hình thức nào. Do đó, sự có mặt của luật sư khi nghi phạm bị thẩm vấn
chính là để bảo đảm tính hợp pháp của lời khai, và để được như vậy thì
không thể không bảo đảm cho nghi phạm Quyền im lặng đồng nhất với không
trả lời thẩm vấn cho đến khi luật sư có mặt. Tất nhiên để làm điều đó,
các cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan điều tra trước hết, phải thông
báo cho nghi phạm ngay khi họ bị bắt là họ có Quyền im lặng, không trả
lời thẩm vấn cho đến khi luật sư có mặt.
Chắc chắn rằng tính hợp pháp của lời khai của nghi phạm là ở chỗ lời khai này được đưa ra một cách tự nguyện, không bị sức ép dưới bất cứ hình thức nào. Do đó, sự có mặt của luật sư khi nghi phạm bị thẩm vấn chính là để bảo đảm tính hợp pháp của lời khai và để được như vậy thì không thể không bảo đảm cho nghi phạm Quyền im lặng đồng nhất với không trả lời thẩm vấn cho đến khi luật sư có mặt.’
TS luật Cù Huy Hà Vũ
Cuối cùng, quy định Quyền im lặng trong Bộ luật tố tụng hình sự còn
đưa lại những thay đổi pháp lý tích cực nhằm bảo đảm hơn nữa quyền con
người của nghi phạm.
Thứ nhất, bảo đảm triệt để quyền có luật sư của nghi phạm, loại bỏ việc cơ quan điều tra ép nghi phạm từ chối luật sư.
Thứ hai, loại bỏ việc các cơ quan tiến hành tố tụng cố tình trì hoãn,
cấm, cản luật sư tham gia tố tụng ngay khi nghi phạm bị bắt, điều này
góp phần quan trọng trong việc thiết lập sự bình đẳng giữa bên buộc tội
và bên gỡ tội trong thu thập chứng cứ nhằm thực hiện tố tụng tranh tụng
thay cho tố tụng xét hỏi.
Thứ ba, loại bỏ việc coi nghi phạm không khai báo, không nhận tội là
tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, như Viện kiểm sát thể hiện tại
phiên tòa ngày 4/4/2011 xét xử Cù Huy Hà Vũ về “Tội tuyên truyền chống
Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” (2).
Kết luận lại, để loại trừ một cách căn bản việc mớm cung, dụ cung, ép
cung, bức cung, tra tấn để buộc nghi phạm nhận tội dẫn đến án oan và
tước đoạt mạng sống của người vô tội nói riêng, xây dựng Nhà nước pháp
quyền bảo đảm tối đa quyền con người nói chung, Quốc hội Việt Nam hãy
khẩn trương quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự Quyền im lặng với nội
dung sau đây:
- Người bị bắt, bị tạm giữ, bị can, bị cáo có quyền nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa, quyền được cung cấp luật sư nếu bản thân không có khả năng tìm luật sư hay người bào chữa khác;
- Người bị bắt, bị tạm giữ, bị can, bị cáo có Quyền im lặng, từ chối trả lời thẩm vấn cho đến khi luật sư hoặc người bào chữa khác có mặt.
- Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Toà án có nhiệm vụ thông báo ngay cho người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo rằng họ có quyền im lặng, từ chối trả lời thẩm vấn cho đến khi luật sư hoặc người bào chữa khác có mặt.
- Mọi lời khai của người bị bắt, bị tạm giữ, bị can, bị cáo sẽ không được sử dụng làm chứng cứ nếu họ không được Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Toà án thông báo như trên.
Còn ngược lại, chống lại Quyền im lặng là tội ác!
Chú thích:
(1) Nguyễn Văn Chưởng bị tòa án VN kết án tử hình trái pháp luật, VOA, 26.12.2014.
(2) Ông Cù Huy Hà Vũ nhận 7 năm tù giam, Vietnamnet, 4.4.2011.
“Trong phiên xử ngày 4/4, đại diện VKS cho rằng, tại tòa, bị cáo có
thái độ ngoan cố, không chịu nhận tội, ngoài ra hành vi phạm tội của bị
cáo được thực hiện nhiều lần trong thời gian dài. VKS coi đây là tình
tiết tăng nặng. Xét tính chất nguy hiểm của hành vi phạm tội của bị cáo,
VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt ông Vũ mức án 7- 9 năm tù giam, quản chế 3
năm tại địa phương.”
Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
Tác giả là một nhà bất đồng chính kiến và tù nhân chính trị Việt Nam,
đã hai lần khởi kiện Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng về các quyết
định trái Hiến pháp và pháp luật, hiện là học giả tại Đại học George
Washington, Hoa Kỳ.
Nguồn: