Bauxite Việt Nam

Nguyễn Đình Cống

Mấy hôm nay được tin bà con Quỳnh Lưu đi nộp đơn kiện Formosa mà lòng cứ nao nao, xen lẫn phấn khởi và lo lắng. Trong lúc chính quyền lo tập trung lực lượng để ngăn ngừa, trấn áp bà con ở Vinh, Hà Tĩnh, Quảng Bình thì không ngờ phong trào lại nổ ra ở Quỳnh Lưu, cách xa Kỳ Anh trên 200 km. Phấn khởi vì dân đã thoát được sự sợ hãi, biết đoàn kết để đấu tranh, đã có người tổ chức và lãnh đạo. Lo lắng là không lường trước được sự phản ứng tàn bạo của chính quyền. Trong cuộc CM 1989 ở Đông Âu máu của dân thường đã đổ tại các cuộc biểu tình ở nhiều nước CS.

Đánh giá về vụ kiện, luật sư Nguyễn An Đôn cho rằng: “nguyên nhân thiệt hại là do Formosa gây ra thì việc này thắng kiện là 100% nắm trong tay bởi vì vụ kiện này rất là đơn giản”. Tuy nhiên vị luật sư nhấn mạnh đó là khả năng chiến thắng trên lý thuyết. Theo Linh mục Đặng Hữu Nam thì: “trước mắt nếu chúng ta xét theo cơ sở pháp lý thì chúng ta phải là khởi kiện sẽ là thắng”.

Đúng là theo pháp lý thì sẽ thắng nhưng tòa án các cấp của CSVN, khi xử những vụ như thế có bao giờ tôn trọng pháp lý đâu. Họ toàn xử theo bản án bỏ túi đã sắp xếp từ trước. Vụ án vừa rồi xử Cấn Thị Thêu và Nguyễn Hữu Vinh là những dẫn chứng tươi mới.

Chưa bàn đến chuyện tòa án các cấp sẽ xử như thế nào, việc rất đông người đi kiện có tổ chức, trong hòa bình đã là một thắng lợi lớn. Khi tòa xử cho dân thắng kiện thì rõ ràng là thắng. Nếu tòa cố tình trì hoãn hoặc xử cho dân thua (lấy lý do Formosa đã đền 500 triệu USD, thế là đủ rồi, dân có kiện thì kiện Chính phủ Việt Nam để chia món tiền ấy) thì dân tộc này vẫn có thắng lợi, đó là vạch ra được dã tâm, sự bao che của lãnh đạo cho bọn Formosa hủy hoại đất nước.

Về chuyện đi kiện, nhân dân ta có các câu: “đồng bạc ném toạc tờ giấy” và “con kiến mà kiện củ khoai”. Nghe đâu Formosa không dùng đồng bạc hoa xòe mà dùng tượng HCM bằng vàng (người này bảo 15kg, người khác viết 50kg) để ném thì không phải một vài tờ mà mấy xấp giấy của dân e không giữ nguyên được.

Riêng chuyện con kiến. Một vài con thì dù kiện hay gặm cũng không làm gì được củ khoai. Đó là chưa kể củ khoai không nằm im cho mà kiện hoặc gặm, nó sẽ lăn qua lăn lại để nghiền nát lũ kiến láo xược. Nhưng rồi khi một vài con kiến đầu tiên bị đàn áp, việc đó sẽ kích thích đoàn kiến xông đến ngày càng đông, bâu chặt vào củ khoai thì chẳng mấy chốc củ khoai dù to, dù cứng cũng phải chấp nhận lẽ phải. Sức mạnh của kiến là ở chỗ tập hợp số đông, hàng triệu, hàng chục triệu con cùng đoàn kết đấu tranh thì đến hổ báo cũng phải chịu lùi trước sức mạnh của chính nghĩa.

Thế giới đã chứng tỏ rằng công nghệ làm thép chỉ thích hợp với những nước đất rộng người thưa, hoàn toàn không phù hợp với Việt Nam là nơi đất hẹp người đông. Để cứu lấy nước này tất yếu là phải giải thể dự án thép của Formosa, nhưng chính quyền hiện tại không thể làm được vì đã nhận quá nhiều “quà biếu”, nên há miệng mắc quai. Vậy để loại bỏ dự án thép của Formosa thì điều kiện tiên quyết có lẽ là phải làm rõ những ai đã dính líu đến quà biếu của Formosa và loại bỏ ra khỏi chính quyền rồi tiến tới truy tố. Nghĩ rằng việc nhân dân Quỳnh Lưu kiện tập thể là một bước tập dượt ban đầu, cần thiết, để đưa cuộc đấu tranh đi xa hơn, dù cho tập giấy có bị những bức tượng bằng vàng ném toạc cũng không sao.

N.Đ.C.

Tác giả gửi BVN.