Bauxite Việt Nam

Los Angeles Times, ngày 22/10/ 2020

Vũ Quốc Ngữ dịch

SINGAPORE - Trong nhiều tháng, Bùi Văn Thuận, một giáo viên dạy hóa  trở thành một blogger nổi tiếng ở Việt Nam, đã đăng hết bài này đến bài khác trên Facebook về tranh chấp đất đai giữa nông dân và nhà cầm quyền cộng sản.

Ở một quốc gia không có truyền thông độc lập, Facebook cung cấp nền tảng duy nhất mà người Việt Nam có thể đọc về các chủ đề gây tranh cãi như Đồng Tâm, một xã ở ngoại thành Hà Nội, nơi người dân chống lại kế hoạch chiếm đất nông nghiệp của nhà cầm quyền địa phương vốn định cướp đất xây nhà máy.

Tin rằng một cuộc đối đầu là không thể tránh khỏi, anh Thuận, 40 tuổi, đã lên án các nhà lãnh đạo của đất nước trong một bài đăng ngày 7/1/2020. “Tội ác của các ông sẽ khắc sâu trong tâm trí tôi,” anh viết. “Tôi biết các người - những tên cướp đất - sẽ làm mọi thứ, dù tàn nhẫn đến đâu, để lấy đất của người dân.”

Facebook đã khóa tài khoản của anh ấy vào ngày hôm sau trước sự yêu cầu của chế độ, ngăn cản 60 triệu người dùng Việt Nam xem các bài đăng của anh ấy.

Một ngày sau, như anh Thuận đã cảnh báo, cảnh sát ập vào Đồng Tâm bằng hơi cay và lựu đạn. Người lãnh đạo tinh thần của xã và ba sĩ quan công an bị giết.

Trong ba tháng, trang Facebook của anh Thuận vẫn bị treo. Sau đó, Facebook nói với anh ấy rằng lệnh cấm có thể vĩnh viễn.

“Chúng tôi đã xác nhận rằng bạn không đủ điều kiện sử dụng Facebook,” thông báo viết bằng tiếng Việt.

Việc anh Thuận bị đưa vào danh sách đen, mà gã khổng lồ truyền thông xã hội có trụ sở tại Menlo Park giờ đây gọi là "sai sót," minh họa cho việc Facebook sẵn sàng chấp nhận các yêu cầu kiểm duyệt từ một chế độ độc tài như thế nào.

Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg điều trần từ xa trong phiên điều trần của Tiểu ban Hạ viện về chống độc quyền vào ngày 29/7/2020. (Mandel Ngan / Associated Press).

Facebook và người sáng lập Mark Zuckerberg cho biết nền tảng này bảo vệ quyền tự do ngôn luận trừ những trường hợp hãn hữu, chẳng hạn như kích động bạo lực. Nhưng ở các quốc gia bao gồm Cuba, Ấn Độ, Israel, Morocco, Pakistan và Thổ Nhĩ Kỳ, Facebook thường hạn chế các bài đăng mà nhà cầm quyền địa phương cho là nhạy cảm hoặc vượt quá giới hạn.

Không ở đâu phản ánh chân thật điều này hơn ở Việt Nam.

Facebook, trang web được dịch sang tiếng Việt vào năm 2008, có hơn một nửa dân số sử dụng. Nền tảng phổ biến đã cho phép các nhà phê bình chế độ và các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ - ở cả Việt Nam và Hoa Kỳ - vượt qua sự kiểm soát chặt chẽ của hệ thống cộng sản đối với phương tiện truyền thông.
Nhưng trong vài năm gần đây, Facebook đã liên tục kiểm duyệt những người bất đồng chính kiến ở Việt Nam, cố gắng xoa dịu một chế độ đàn áp khi nó đe dọa đóng cửa Facebook nếu không tuân thủ, The Times cho biết.

Trong các cuộc phỏng vấn, hàng chục nhà hoạt động Việt Nam, những người ủng hộ nhân quyền và cựu quan chức Facebook cho biết công ty này đã chặn các bài đăng của hàng trăm người dùng, thường với rất ít lời giải thích.

Facebook cũng đã cấm các nhà chỉ trích Hà Nội - bao gồm cả một nhóm đối lập có trụ sở tại Nam California - mua quảng cáo để tăng lượng độc giả và đã không ngăn những lực lượng dư luận viên báo cáo Facebook để xóa bài đăng của những người bất đồng chính kiến.

Các nhà phê bình nói, thay vì sử dụng uy thế của mình như một nền tảng truyền thông lớn nhất của Việt Nam để chống lại kiểm duyệt, Facebook đã trở thành đồng phạm trong việc chế độ tăng cường đàn áp những tiếng nói ủng hộ dân chủ.

“Tôi nghĩ đối với Zuckerberg, phép tính với Việt Nam rất rõ ràng: Đó là duy trì dịch vụ ở một quốc gia có dân số khổng lồ và trong đó Facebook thống trị thị trường Internet tiêu dùng, nếu không đối thủ cạnh tranh có thể chen chân vào,”Dipayan Ghosh, một cựu cố vấn chính sách công tại Facebook, người đồng chỉ đạo Dự án Nền tảng Kỹ thuật số & Dân chủ tại trường Kennedy của Harvard.
“Quá trình suy nghĩ cho công ty không phải là duy trì dịch vụ cho quyền tự do ngôn luận mà là duy trì dịch vụ vì doanh thu.”

Các giám đốc điều hành của công ty cho biết họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tuân thủ các yêu cầu ngày càng leo thang của Hà Nội nếu họ muốn giữ nền tảng hoạt động, thêm vào đó họ sẽ phản đối khi các nhà chức trách gây sức ép quá mức.

Trong một số trường hợp, chính phủ Việt Nam buộc người dùng phải vô hiệu hóa tài khoản của chính họ mà không liên quan đến công ty, Facebook cho biết.

Một số quan chức của Facebook đã đồng ý được phỏng vấn về các hoạt động của công ty tại Việt Nam, nhưng chỉ khi họ không được nêu tên. Công ty cũng cung cấp câu trả lời cho các câu hỏi bằng văn bản.
“Không phải lúc nào chúng tôi cũng để mắt tới các chính phủ ở các quốc gia nơi chúng tôi hoạt động, bao gồm cả Việt Nam,” Facebook nói trong một tuyên bố. “Chúng tôi sẽ tiếp tục làm tất cả những gì có thể để đảm bảo rằng các dịch vụ của chúng tôi luôn sẵn có cho những người ở Việt Nam, những người hàng ngày tin cậy vào dịch vụ của chúng tôi.”

Với dân số trẻ và là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất châu Á trước đại dịch COVID-19, Việt Nam là thị trường tăng trưởng chính của Facebook. Công ty kiểm soát hơn 40% thị trường quảng cáo kỹ thuật số trị giá 760 triệu Mỹ kim của Việt Nam mặc dù không có văn phòng hoặc nhân viên toàn thời gian ở nước này.

Áp lực của Hà Nội lên Facebook để hạn chế các bài đăng đã tăng lên sau các cuộc biểu tình công khai ở thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2016 phản đối cách thức chính phủ phản ứng với việc một nhà máy thép xả chất thải độc hại được cho là nguyên nhân làm cá chết hàng loạt. Nhà chức trách đã bắt giữ 300 người biểu tình và tạm thời đóng cửa Facebook mà những người tổ chức biểu tình đã sử dụng để điều phối các cuộc biểu tình và đăng hình ảnh của những người biểu tình cầm khẩu hiệu.

Vào tháng 4 năm 2017, các quan chức Việt Nam đã nói với một giám đốc điều hành cấp cao của Facebook, Monika Bickert, trong một cuộc họp tại Hà Nội rằng công ty phải hợp tác “tích cực và hiệu quả hơn” với yêu cầu của chế độ để xóa nội dung, theo truyền thông nhà nước.

Công ty này đã thiết lập một kênh trực tuyến mà qua đó chính phủ có thể báo cáo những người dùng bị cáo buộc đăng nội dung bất hợp pháp, một quan chức Facebook cho biết.

Facebook thường hạn chế các bài đăng và người dùng vì một trong hai lý do - vi phạm “tiêu chuẩn cộng đồng,”- những quy tắc mà công ty cho biết áp dụng cho người dùng trên toàn thế giới, hoặc “luật địa phương.” Các bài đăng trong danh mục thứ hai bị chặn ở quốc gia mà chúng bị coi là bất hợp pháp nhưng vẫn có thể truy cập được ở những nơi khác.

Vào tháng 8 năm 2019, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông của Việt Nam, Nguyễn Mạnh Hùng, nói với quốc hội rằng Facebook đang tuân thủ "70-75%" yêu cầu của chính phủ về việc xóa nội dung, tăng so với khoảng 30% trước đây. Bộ trưởng đã không cung cấp thông tin chi tiết, và văn phòng của ông đã không trả lời các yêu cầu phỏng vấn.

Tháng này, ông Hùng nói với các nhà lập pháp rằng Facebook đã nâng tỷ lệ tuân thủ của mình lên 95%. Ông nói, việc tuân thủ các yêu cầu của chính phủ của các công ty truyền thông xã hội đã “đạt mức cao nhất từ trước đến nay.”

Facebook từ chối bình luận về số liệu thống kê của Việt Nam, nhưng thừa nhận rằng công ty đã tăng cường kiểm duyệt.

“Chúng tôi muốn duy trì khả năng hoạt động của mình tại Việt Nam,” quan chức Facebook cho biết, “vì vậy chúng tôi nghiêng về hướng tuân thủ các yêu cầu của họ.”

Đồng Tâm

Tuyên bố tự do ngôn luận của công ty và sự chấp hành phù hợp với yêu cầu của Hà Nội mâu thuẫn ở Đồng Tâm, một xã khoảng 20 dặm về phía tây nam Hà Nội. Bắt đầu từ năm 2017, các cuộc phản kháng của dân làng và đụng độ với cảnh sát đã thu hút sự chú ý của các blogger và nhà hoạt động Việt Nam, những người đã sử dụng Facebook để ghi lại những hành động phản kháng hiếm có, thu hút hàng chục nghìn lượt thích và chia sẻ.

Vào rạng sáng ngày 9/1 năm nay, công an và cảnh sát cơ động ập vào xã, bắn hơi cay và đạn cao su khi họ di chuyển qua những con hẻm hẹp hướng về nhà của thủ lĩnh đấu tranh 84 tuổi, cụ Lê Đình Kình.
Công an lôi vợ và con của cụ ra đường trước khi bắn chết cụ với lời khẳng định rằng họ thấy cụ đang cầm một quả lựu đạn. Hơn hai chục cư dân bị bắt. Vào tháng 9, một phiên tòa đã kết án tử hình hai con trai của cụ Kình, còn 27 người dân làng khác nhận mức án tù nặng.

Ngay cả trước khi công an tấn công vào làng, nhà cầm quyền đã tìm cách xóa các tài khoản độc lập. Truyền thông nhà nước dẫn lời một quan chức Bộ Thông tin và Truyền thông đã trách mắng Facebook vì “phản ứng rất chậm chạp và quan liêu” trước các yêu cầu của chế độ trong việc hạn chế các bài đăng về vụ việc.

Một trong số các mục tiêu của chế độ là anh Thuận, một người từng ủng hộ Đảng Cộng sản cầm quyền, người nói rằng sự xuất hiện của Internet ở Việt Nam vào năm 1997 “cho phép tôi đọc tài liệu trực tuyến và mở mang tầm mắt.” Anh bắt đầu chuyển đổi từ từ một người trung thành không nghi ngờ sang một nhà phê bình không ngừng.

Anh bắt đầu viết các bài báo ngắn trên trang Facebook của mình vào năm 2016, tập trung vào sự tham nhũng của chính phủ và chính trị nội bộ đảng, đôi khi dám chỉ trích đích danh các quan chức chính phủ.
Khi số người theo dõi anh mở rộng, lực lượng an ninh cũng chú ý đến. Anh đã nghỉ việc sau khi công an gây áp lực buộc trung tâm dạy thêm ở Hà Nội nơi anh làm giáo viên đã sa thải anh, Thuận nói.

Công an đến nhà anh, quấy rối con gái anh và gây áp lực buộc chủ nhà đuổi anh, theo lời Thuận và nhiều nhà hoạt động khác giống trường hợp của anh. Anh và gia đình phải đối mặt với cùng một chiến thuật ở bất cứ nơi nào họ đến, buộc phải chuyển đi một cách vội vã. Cuối cùng họ đến lánh nạn tại làng của vợ anh ở tỉnh Hòa Bình, phía tây nam thủ đô.

Nhưng anh vẫn tiếp tục viết, đạt hơn 20.000 người theo dõi Facebook vào năm ngoái.

Khi tình trạng tranh chấp ở Đồng Tâm trở nên trầm trọng hơn vào cuối năm 2019, Facebook bắt đầu chặn các bài đăng của anh, trong đó có một bài đăng vào ngày 31/12 khẳng định rằng chủ tịch Hà Nội, một cựu quan chức công an, có liên quan đến vụ thu giữ đất. Một ngày trước cuộc truy quét của công an, Thuận nhận được tin nhắn từ Facebook cho biết họ đã khóa tài khoản của anh ta ở Việt Nam “do các yêu cầu pháp lý trong nước.”

Khiếu nại của anh gửi Facebook đã không được trả lời. Một người trung gian mà anh yêu cầu để nói chuyện với các giám đốc điều hành công ty được cho biết rằng Bộ Công an và Bộ Thông tin và Truyền thông của Việt Nam “đã đưa anh vào danh sách đen.”

Trong lúc tuyệt vọng, Thuận đã gửi email cho Alex Warofka, một quan chức Facebook có trụ sở tại Singapore chuyên về nhân quyền, yêu cầu giải thích. Warofka không bao giờ trả lời, Thuận nói. Một quan chức của công ty cho biết Warofka không nhớ đã nhận được email.
Sau nhiều tháng im lặng, Facebook bất ngờ khôi phục tài khoản của anh vào ngày 19/9/2020, sau áp lực từ các nhà hoạt động và nhóm nhân quyền Việt Nam cũng như các yêu cầu từ The Times.
Quyết định chặn trang của anh ấy là một "sai sót," quan chức Facebook cho biết, và đổ lỗi cho một "thành viên của nhóm" đã thực hiện hành động này, vì nghĩ rằng họ đang "chấp thuận việc chặn một phần nội dung cụ thể - chứ không chặn toàn bộ tài khoản."

Thuận cho biết kể từ khi hết bị chặn, tài khoản của anh chỉ có thể truy cập “tắt và mở.” Độc giả của trang vẫn có thể truy cập bên ngoài Việt Nam nhưng đã giảm xuống chỉ còn vài nghìn.

Sự xấu xa của Đảng

Các blogger nổi tiếng khác cũng phải đối mặt với hành động đồng thời từ nhà cầm quyền Việt Nam và Facebook.
Vài giờ sau khi cuộc đột kích Đồng Tâm bắt đầu, Phan Văn Bách, người thường xuyên đăng bài về bà con ở đây lên Facebook với 23.000 người theo dõi, bước xuống từ căn hộ tầng 4 ở Hà Nội và nhìn thấy một số sĩ quan bên ngoài.

Tin rằng họ ở đó để theo dõi anh, người tài xế taxi 45 tuổi đã đăng một bức ảnh lên trang Facebook của mình với chú thích: “Những con quỷ của đảng đang ở bên ngoài nhà tôi.”

Trong giây lát, tài khoản của anh đã bị hạn chế do vi phạm các tiêu chuẩn cộng đồng - lần thứ ba tài khoản của anh bị khóa trong năm nay, anh nói. Facebook không trả lời câu hỏi về Bách.
Giống như các nhà hoạt động khác, anh thấy trong các bài đăng của mình về Đồng Tâm tràn ngập những bình luận thô thiển từ lực lượng dư luận viên, nhiều trong số chúng sử dụng tài khoản mới tạo dưới tên giả, miêu tả dân làng như khủng bố.

Trong một báo cáo năm 2019, các nhà nghiên cứu tại Đại học Oxford đã coi Việt Nam là một trong những nhà nước bảo trợ hàng đầu cho việc thao túng mạng xã hội, xác định một đội quân 10.000 dư luận viên có nhiệm vụ tuyên truyền cho chế độ và bôi nhọ người bất đồng chính kiến. Một số được tuyển dụng trực tiếp bởi quân đội và các cơ quan an ninh; những người khác được gọi là dư luận viên hoặc "người định hướng dư luận," được tuyển dụng từ các trường đại học và các nơi khác, theo một tài liệu năm 2016 do Đảng Cộng sản công bố.

Bằng cách sử dụng hệ thống khiếu nại tự động của Facebook, họ nhận được các bài đăng chỉ trích chính phủ bị xoá bỏ. Các quan chức Facebook nói rằng họ đang làm việc để xác định cái gọi là hành vi không xác thực có phối hợp này và quyết định gỡ bỏ nội dung không dựa trên số lượng người dùng báo cáo nội dung đó, mà dựa trên việc nội dung có vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng hoặc luật pháp địa phương hay không.

Nhưng Bách cho biết số lượng dư luận viên rất nhiều nên họ thường báo cáo tài khoản của anh ấy ngay sau khi anh ấy đăng bài.

“Điều đó đã xảy ra với tôi rất nhiều lần với các bài đăng liên quan đến nhà cầm quyền Việt Nam,” anh nói. "Tôi biết rằng Facebook đã thỏa hiệp với Việt Nam để bảo vệ chế độ độc tài."

Những người khác viết về Đồng Tâm đã tham gia vào hàng ngũ ngày càng tăng của người dùng Facebook bị bỏ tù vì các bài đăng của họ.

Trịnh Bá Phương, một nhà hoạt động vì quyền đất đai và là con trai của hai cựu tù nhân lương tâm, đã nhìn thấy công an mặc thường phục vây nhà anh ta và ngăn anh ta đến dự đám tang của cụ Kình sau khi đăng bài về Đồng Tâm cho 50.000 người theo dõi trên Facebook. Vào ngày 6/2/2020, Phương đã đến thăm Đại sứ quán Hoa Kỳ theo lời mời của một quan chức chính trị cấp cao, Michele Roulbet, và yêu cầu cô gây áp lực để tiến hành một cuộc điều tra độc lập về vụ đột kích.

Khi được kể rằng truyền thông nhà nước đã đổ lỗi cho Phương vì đã “kích động” dân Đồng Tâm, Roulbet cho biết Hoa Kỳ sẽ “làm tất cả những gì có thể để giúp đỡ” nếu Phương bị bắt, cha của nhà hoạt động cho biết trong một cuộc phỏng vấn. Đại sứ quán Hoa Kỳ từ chối bình luận.
Ngày 24/6, Phương cùng mẹ và em trai bị bắt với cáo buộc “phát tán tài liệu chống nhà nước.” Phương phải đối mặt với 20 năm tù, theo nhiều nhóm vận động.

Ông Trịnh Bá Khiêm, 62 tuổi, cho biết ông đã không thể nói chuyện với vợ và hai con trai kể từ khi họ bị bắt. Người con trai khác của ông, Trịnh Bá Tư, bắt đầu tuyệt thực vào tháng 8 trong trại tạm giam nơi anh đang bị giam giữ. Khi người cha đến thăm trại, lính canh nói rằng sức khỏe của con trai ông "bình thường" và quay mặt đi.

Ngay sau khi anh bị tạm giam, trang Facebook của Trịnh Bá Phương đã chuyển sang trạng thái không hoạt động. Cha của anh, người trồng bưởi tại một trang trại nhỏ ở phía nam Hà Nội, tin rằng cảnh sát đã sử dụng điện thoại của anh để đăng nhập vào Facebook và buộc anh phải đóng tài khoản.
Một quan chức Facebook cho biết họ không đóng tài khoản của Phương.
Ngay cả những blogger nổi tiếng đã rời Việt Nam để trốn khỏi chế độ cũng thấy rằng họ không thể trốn tránh cuộc đàn áp.

Nguyễn Văn Hải, một người sống lưu vong có nhiều người theo dõi hiện sống ở Garden Grove, đã đăng video vào tháng Giêng về cơ thể đẫm máu của cụ Lê Đình Kình. Bài đăng đã bị tấn công bởi lực lượng dư luận viên Việt Nam và nhanh chóng bị chặn với thông báo rằng nó vi phạm quy định cấm của Facebook về nội dung bạo lực.

Sau nhiều lần cố gắng đăng video, anh ấy nhận được một thông báo tự động cho biết anh ấy có nguy cơ bị đóng tài khoản vì nhiều lần vi phạm. Quan chức Facebook nói rằng “video bị gỡ xuống vì vi phạm nguyên tắc nội dung.”

“Rất dễ dàng để một chính phủ độc tài lạm dụng các chính sách của Facebook” ông Hải nói. “Họ trả tiền cho những người này để báo cáo bài đăng của tôi, nói rằng tôi đang gieo rắc sự căm thù.”

Tấn công máy chủ

Vào tháng 4, Hà Nội đã tăng áp lực lên Facebook.

Hà Nội tắt đi hàng chục máy chủ mà Facebook thuê ở Việt Nam để điều hướng lưu lượng truy cập Facebook, theo nhiều giám đốc điều hành Facebook và một nhà hoạt động ẩn danh. Facebook đã thực hiện hành động khẩn cấp để định tuyến lại lưu lượng truy cập đến các máy chủ bên ngoài Việt Nam nhằm duy trì hoạt động.

Hành động của Hà Nội gửi đi một thông điệp không thể nhầm lẫn: Phải tuân thủ nhiều yêu cầu kiểm duyệt hơn nếu không sẽ đối mặt với một tương lai tồi tệ, quan chức Facebook cho biết.
Facebook quyết định tăng cường tuân thủ các yêu cầu của Hà Nội, bất chấp những lo ngại trong công ty rằng nhiều yêu cầu của chính phủ không đáp ứng các tiêu chuẩn của công ty về việc gỡ bỏ các bài đăng, quan chức này cho biết.

Trước khi tiết lộ quyết định, được Reuters đưa tin lần đầu, công ty đã tìm cách ngăn chặn những lời chỉ trích của các nhà hoạt động nhân quyền về Việt Nam. Một người cho biết Facebook đã nói với anh ta rằng công ty sẽ hạn chế "đáng kể" nhiều nội dung hơn.

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nói với quốc hội trong tháng này rằng Facebook đã chặn hoặc hạn chế hơn 2.000 bài đăng vào năm 2020 - nhiều gấp 5 lần so với năm ngoái - và đã đồng ý chặn “các tổ chức phản động và khủng bố” mua quảng cáo nhằm mở rộng phạm vi tiếp cận của các bài viết của họ.

Ông Hùng thừa nhận rằng việc cấm các nền tảng như Facebook và YouTube sẽ gây ra "sự phản đối kịch liệt của công chúng" - quan điểm được chia sẻ bởi những người là mục tiêu kiểm duyệt của Hà Nội, khi họ cho rằng Facebook đã trở thành một nền tảng vững chãi trong thương mại, chính phủ và xã hội ở Việt Nam đến nỗi họ có thể đủ khả năng phản ứng lại mạnh hơn.

“Facebook hành động như thể chính phủ Việt Nam đang ưu ái họ bằng cách để họ vào Việt Nam,” ông Hoàng Tứ Duy, phát ngôn viên của Việt Tân có trụ sở tại Hoa Kỳ, một nhóm đối lập ủng hộ dân chủ bị Hà Nội cấm mua quảng cáo Facebook.

Thu nhập của Facebook từ Việt Nam là "một phần nhỏ trong tổng doanh thu của công ty", ông Duy nói. “Trên thực tế, Việt Nam là một quốc gia được hưởng lợi nhiều hơn từ việc có Facebook so với lợi ích mà Facebook có được từ đây.”

Những người ủng hộ quyền kỹ thuật số nói thêm rằng công ty đã đặt ra một tiền lệ nguy hiểm bằng cách không giải thích công khai cách họ quyết định nội dung nào vẫn được phát tán.
Michael Kleinman, giám đốc Sáng kiến Thung lũng Silicon của tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết: “Việc Facebook xử lý không rõ ràng các yêu cầu kiểm duyệt nội dung từ các chế độ đàn áp khiến người dùng rất dễ bị kiểm duyệt tùy tiện mà không có các biện pháp khắc phục thích hợp.”

Facebook cho biết một số bài đăng bị gỡ xuống tự động bởi thuật toán giám sát nội dung của trang web hoặc bởi các nhà thầu nói tiếng Việt mà công ty thuê để giám sát nền tảng.

Một quan chức Facebook thứ hai cho biết các bài đăng bị gắn cờ vì vì phạm luật pháp địa phương sẽ được xem xét nội bộ trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào. Công ty từ chối chia sẻ các ví dụ về cách đánh giá.

Access Now, một nhóm quyền kỹ thuật số hỗ trợ những người dùng tin rằng quyền truy cập Facebook của họ đã bị hạn chế không đúng cách, cho biết Facebook hiếm khi giải thích các quyết định chặn hoặc khôi phục tài khoản - ngoại trừ việc nói rằng họ đã vi phạm các tiêu chuẩn cộng đồng.

Trong một số trường hợp, Facebook xóa hoặc hạn chế quyền truy cập vào các bài đăng không có vẻ vi phạm tiêu chuẩn của mình hoặc luật pháp Việt Nam.

Việt Tân, tổ chức có đông đảo cộng đồng người Việt Nam California theo dõi, đã bị xóa hàng chục bài đăng trong năm nay. Một trong số đó là về một thẩm phán Việt Nam bị cáo buộc tấn công tình dục, được cho là vi phạm các chính sách của Facebook về chống bắt nạt và quấy rối. Một thông tin khác về tình trạng thất nghiệp ở Trung Quốc được cho là do vi phạm các chính sách của Facebook đối với lời nói gây hận thù.

Cả hai bài đăng đã được khôi phục nhiều tháng sau đó sau khi Việt Tân kháng cáo, tổ chức này cho biết. Facebook không trả lời câu hỏi về Việt Tân.

Facebook cũng đã đình chỉ 10 thành viên của nhóm đăng bài lên trang của tổ chức, với lý do nhiều lần vi phạm các tiêu chuẩn cộng đồng của trang web. Sáu trong số các vụ đình chỉ đến vào tháng Tám. Minh Phạm, một thành viên Việt Tân sống ở Đức, đã bị cấm vĩnh viễn.

“Các nhà chức trách Việt Nam sợ các trang Facebook có ảnh hưởng như trang của Việt Tân vì chúng tôi cung cấp một quan điểm khác,” ông Duy nói. “Họ muốn Facebook kiểm duyệt nội dung - không phải vì nội dung không chính xác - mà về cơ bản là vì nó đúng.”

Tuy nhiên, các nhà hoạt động nói rằng có rất ít lựa chọn thay thế cho Facebook.

Trịnh Hữu Long, một nhà phê bình người Hà Nội sống ở Đài Loan và điều hành tạp chí trực tuyến phi lợi nhuận có tên Luật Khoa, cho biết anh bắt đầu khám phá các phương thức đăng bài khác sau khi Facebook liên tục chặn các bài báo không liên quan đến Việt Nam. Nhưng anh xác định rằng việc từ bỏ nền tảng này sẽ làm giảm đáng kể lượng độc giả của anh.

Ông nói: “Facebook là vua ở Việt Nam. “Nội dung phải thông qua Facebook để tiếp cận khán giả. Vì vậy, dù tôi không thích, tôi vẫn phải gắn bó với Facebook.”

V.Q.N.

VNTB gửi BVN