Bauxite Việt Nam

Cái học ngày nay, thực sự đã hỏng bét rồi!

Vì sao tôi lại nói như thế?

Ai cũng biết việc thi hộ, làm bài hộ, thậm chí làm bằng giả đã rộ lên ở Việt Nam từ rất lâu rồi. Tuy nhiên, sự “chuyên nghiệp” và mua bán dịch vụ một cách công khai như tổ chức giáo dục M (tên viết tắt) dưới đây có thể được coi như một hồi chuông cảnh tỉnh về tình trạng gian dối trong học hành, thi cử và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này trong nền giáo dục Việt Nam.

Xin cùng tìm hiểu vấn đề này qua bài viết của nhóm tác giả trẻ đầy nhiệt huyết của FLC về một trải nghiệm hoàn toàn có thật và chỉ vừa mới xảy ra. Để tránh những phiền phức không đáng có, tên tổ chức và tên tác giả đều không được nêu đích danh. Nhưng sự việc nêu trong bài cần được những người có trách nhiệm xem xét và giải quyết nghiêm túc.

Để trả lại sự trong sạch cần có của giáo dục VN. Vì ai cũng hiểu rằng, để giết chết một dân tộc thì không có gì hiệu quả bằng việc đầu độc nền giáo dục của dân tộc ấy

Vu Thi Phương Anh

BBT: Thi hộ, làm bài hộ, thậm chí làm bằng giả đã rộ lên ở Việt Nam từ rất lâu rồi. Tuy nhiên, sự “chuyên nghiệp” và mua bán dịch vụ một cách công khai như tổ chức giáo dục M (tên viết tắt) dưới đây có thể được coi như một hồi chuông cảnh tỉnh về tình trạng gian dối trong học hành, thi cử và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này trong nền giáo dục Việt Nam.

Một ngành nghề mới, một cơ hội việc làm mới, một sự “giúp đỡ” hữu ích hay là một viên thuốc đắng cho sinh viên và xã hội? Cùng FLC tìm hiểu qua bài viết này và chia sẻ với chúng tôi suy nghĩ của bạn nhé!

————-

Những ngày cuối năm, tôi lang thang trên mạng và tình cờ nhìn thấy một tin tuyển dụng vô dùng hấp dẫn với tựa đề “Tổ chức giáo dục M. tuyển dụng 100 Freelance Academic Writer Part-time Online 2021.” Academic Writer – nghề viết lách học thuật – nghe thật lạ lẫm mà cũng hấp dẫn đối với tôi. Không chần chừ, tôi tìm hiểu ngay về công việc và công ty này.

Công ty M. tự mô tả về mình như là một tổ chức giáo dục cung cấp dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp cho các sản phẩm học thuật như bài luận, bài tập, dự án, luận án, v..v.. cho sinh viên thuộc các cấp Đại học, Thạc sĩ, v..v… (bên A). Mặt khác, tổ chức này hướng đến đối tượng người trẻ tham gia nghiên cứu học thuật trong các lĩnh vực khác nhau, giúp đáp ứng nhu cầu kinh tế của đối tượng này bằng các cung cấp cho họ một việc làm thêm có mức lương khủng cùng với cơ hội được đào tạo chuyên sâu (bên B). Cụ thể là, khi các sinh viên (bên A) có bài tập và họ cần hỗ trợ, họ sẽ dùng nền tảng của tổ chức M. để tìm kiếm một người “gia sư” hoặc “chuyên gia” để giúp họ hoàn thành bài tập một cách hiệu quả hơn. (Mà trong mô tả công việc là “giúp khách hàng viết, biên tập, và chỉnh sửa bài tập, luận án, dự án dựa theo yêu cầu của giáo viên/ giáo sư”). Bên M. cam kết sẽ hoàn tiền 100% nếu điểm không đạt mức yêu cầu của khách hàng bên A. Tổ chức M. bảo đảm với bên B mức lương tối đa $800-$2000/ tháng tùy theo mức độ công việc mà mình nhận. Một điều hấp dẫn nữa là công việc này không đòi hỏi kinh nghiệm và cho phép làm việc từ xa.

Sau khi đọc xong bài đang tuyển dụng, tôi đã thầm nghĩ đây thật là công việc freelance tốt, vì nó giúp cộng đồng học thuật kết nối với những chuyên môn còn khá ít đất dụng võ ở Việt Nam và đồng thời giúp đỡ, dẫn dắt các sinh viên đạt được hiệu quả học tập cao hơn. Tôi nghĩ công việc này cũng giống như vị trí trợ giảng hay gia sư giúp đỡ sinh viên mà các trường đại học cũ của tôi luôn có. Dạo một vòng website của tổ chức M., tôi càng thêm trầm trồ trước một giao diện bóng bẩy, một nền tảng giáo dục chuyên nghiệp với những dịch vụ đa dạng, và một đội ngũ cộng tác viên (CTV) Academic Writer xịn sò, toàn là Thạc sĩ, Tiến sĩ và du học sinh các trường top ở nước ngoài, có CV đẹp hoàn hảo. Để đào thêm thông tin về công ty từ một góc nhìn khác, tôi tìm đến phần Google review, nơi tổ chức này chỉ mới có 21 review, tuy ít nhưng chất. Hầu hết các review đều đánh giá 5 sao với lời khen có cánh về dịch vụ chất lượng, đúng hạn và sự nhiệt tình, chuyên nghiệp của đội ngũ trong tổ chức. Nhưng rồi tôi bỗng khựng lại. Có cái gì đó khá kì lạ ở đây. Mọi chuyện có vẻ quá tốt, quá chặt chẽ, quá … không thực. Có lẽ tôi đã bỏ qua một dấu hiệu gì chăng.

Tôi lờ mờ lần giở lại bài đang tuyển dụng, trang web công ty, và cả vỏn vẹn 21 bài review về nó. Tôi ngỡ ngàng nhận ra cái dịch vụ mà công ty này đang bán chính là giúp các sinh viên gian lận khi những bài thi, bài luận của sinh viên được viết 100% bởi các CTV. Việc duy nhất mà sinh viên cần làm đó là cung cấp cho công ty và CTV đề bài/ yêu cầu/ hướng dẫn mà thầy cô của họ đưa ra cộng với thời hạn bài làm và … tiền phí (cao ngất ngưởng). Đây là những dấu hiệu rõ ràng trên trang web công ty:

(Phương thức hoạt động của chúng tôi:

Bước 1: Cung cấp thông tin cho chúng tôi về bài tập của bạn: hướng dẫn, yêu cầu, phương thức liên lạc, thời hạn

Bước 2: Được tư vấn bởi đội ngũ nhân viên để chọn ra CTV phù hợp

Bước 3: Trả phí và kích hoạt dịch vụ

Bước 4: Một bài tập chất lượng được giao đến cho bạn trước thời hạn yêu cầu)

Phía dưới chuyên mục dành cho luận án, còn có một lời mô tả: “Dịch vụ của M. được tạo ra để hoàn thành bài tập của bạn và đem đến cho bạn điểm cao nhất có thể. Tất cả những gì bạn cần làm là hỏi và liên lạc chúng tôi, các chuyên gia viết của chúng tôi sẽ giúp bạn làm phần việc buồn chán này.

Công tâm mà nói, không phải tất cả các dịch vụ của công ty này đều là gian lận, vì công ty vẫn tư vấn hướng nghiệp, hỗ trợ viết CV, v..v.. Việc sửa hay viết bài đến mức độ nào thì còn tùy thuộc vào mức giá của gói dịch vụ. Nhưng tôi ngờ rằng việc đưa bài cho các CTV viết 100% là không phải hiếm hoặc chưa có tiền lệ ở công ty này. Hãy xem qua một số review mà tôi đã phớt lờ lúc đầu:

“Bài Essay của mình còn 48h nữa submit nhưng Writer bên M vẫn viết kịp. Xịn ghê!”

“Deadline chủ nhật mà thứ 7 mình đã nhận được bài. Bài bạn writer viết rất chi tiết, cẩn thận. GV feedback lại rất là tốt. “

“Dù liên hệ với M hơi gấp không còn nhiều thời gian những writer đã viết bài rất có tâm, giúp mình sửa rất nhiều lần.”

Quan trọng là, công ty này không công khai PR dịch vụ của mình mà thông qua cách truyền miệng từ các khách hàng cũ:

“May lúc hỏi con bạn thì nó bảo có bạn nó đặt bài bên M. rồi”

“Mình biết dịch vụ này thông qua sự giới thiệu của bạn mình lúc đầu còn hơi run vì chưa bao giờ nghe nói tới cả nhưng vì bạn giới thiệu mà mình đặt thử”

“Mình thấy thông tin về những dịch vụ này khá ít, khó tìm kiếm đặc biệt là review, nên mình viết review cho bạn nào cần và có nhu cầu.”

Hãy tự hỏi rằng, vì sao công ty không có một chính sách quảng bá công khai, minh bạch nếu nó đang kinh doanh một loại hình giáo dục chính chuyên? Và nguy hiểm hơn là các sinh viên này đang lờ mờ xem dịch vụ này như những vị cứu tinh quý giá, ít người biết và muốn giới thiệu nó đến bạn bè mình.

Một viên thuốc đắng cho sinh viên ẩn sau vỏ bọc ngọt ngào về sự chuyên nghiệp và chất lượng

Thật trớ trêu thay khi loại hình dịch vụ này đánh đúng vào tâm lý sợ và chán ngán làm bài, viết luận của sinh viên Việt Nam. Nhưng thật nguy hiểm khi một dịch vụ gian lận như thế lại đang trên đà phát triển ở nền giáo dục Việt Nam (Bằng chứng là công ty đang tuyển đến 100 CTV), một cách âm thầm và đang làm mờ mắt giới sinh viên. Họ không biết rằng việc tìm đến những dịch vụ gian lận như vậy có thể gây hậu quả nặng nề đến quá trình học của mình đến mức nào.

Hậu quả đầu tiên là nó làm thui chột khả năng sáng tạo, học lực của sinh viên: Những bài kiểm tra, bài thi có mục đích là giúp bạn ôn lại những kiến thức đã học được và là nơi bạn phát triển thêm kĩ năng của bản thân. Nếu bạn để người khác làm hộ phần việc “buồn chán” nhưng cần thiết này, có chắc là bạn sẽ củng cố lại kiến thức cũ bằng cách khác hay là để mặc kệ một lỗ hổng trong đầu mình? Hệ quả này cực kì nghiêm trong, đặc biệt nếu nó rơi vào các sinh viên Cao học không tự mình hoàn thành luận án kết thúc kì học như ở trên.

Tiếp theo, nó tạo tính ỷ lại trong sinh viên. Khi bạn biết chắc rằng, dù bài tập có khó cỡ nào, thời hạn có ít bao nhiêu, bạn vẫn có thể hoàn thành được vì đã có những chuyên gia luôn bên cạnh, ban cho bạn điểm số cao ngất ngưởng. Bên cạnh đó, nó cũng khiến sinh viên nghĩ rằng đồng tiền có thể mua được kiến thức và thành tích, khiến sức nặng của giáo dục trở nên tiêu biến.

Cuối cùng, việc “mua bài” sẽ khiến sinh viên ảo tưởng về học lực của mình. Các bài thi còn có mục đích đánh giá, xếp loại khả năng của sinh viên. Khi dùng dịch vụ của M., các sinh viên review rằng điểm số họ nhận được luôn ngoài mong đợi: “Lúc trả bài thì điểm rất cao, vượt kì vọng của mình luôn;” “Mình đã hoàn thành các bài assignment đúng hạn không những vậy điểm còn cao hơn mong đợi luôn ạ;” “Lúc nhận kết quả thì ngoài mong đợi của mình luôn ấy. Đặt điểm đủ Pass mà feedback được tận High Distinction. Mừng gì đâu!” Nếu bạn luôn nhận được những điểm số ảo không phản ánh thực lực của mình mà của người khác, bạn sẽ không bao giờ biết được mình còn thiếu ở đâu, cần cải thiện điều gì.

Trước mắt, nếu để các thầy cô, giáo sư biết được, các bạn sẽ phải lãnh một hình phạt khủng khiếp – bị cho điểm kém, bị thi lại, học lại, hoặc thậm chí là đuổi học vì việc “mua bài,” “mua điểm” là vi phạm pháp luật, nội quy trường, đặc biệt là các trường ở nước ngoài luôn rất nghiêm về vấn đề này. Đừng chủ quan cho rằng các thầy cô sẽ không phát hiện: Họ được đào tạo để nhận biết các văn phong khác nhau. Họ cũng đã đọc qua hàng trăm ngàn trang luận trong suốt thời gian học tập và giảng dạy của mình. Hơn ai hết, họ đủ năng lực để biết giọng văn và học lực của bạn thế nào để có thể nhận ra sự khác biệt dù nhỏ nhất, trừ khi bạn gian lận mãi mãi.

Các bạn sinh viên cũng nên hiểu, những hậu quả nêu trên không chỉ dừng lại ở lúc bạn học đại học, mà sẽ bám theo bạn vào con đường sự nghiệp. Thử hỏi, bạn không đủ kiên nhẫn và quyết tâm vượt qua một bài luận 1000 từ, thì làm sao bạn có thể hoàn thành một bài báo cáo cuối năm dài hàng vạn từ hay tự thiết kế một dự án? Khi đó, sẽ không có chuyên gia nào viết giúp để kiếm vài đồng lẻ từ bạn, mà họ sẽ thay thế bạn đảm nhận vị trí công việc đó.

Một cái bẫy lương tâm ẩn sau sự hứa hẹn về kinh tế và sự nghiệp Freelance

Khá tò mò về hình thức việc làm freelance này, tôi search thêm về vị trí “Academic Writer,” và đúng như nhận định của tôi, nó hoàn toàn không giống như công việc trợ giảng, gia sư ở các trường Đại học, nơi mà các sinh viên sẽ chỉ nhận được những lời góp ý, sửa chữa đôi chút về ngữ pháp, cấu trúc bài luận hoặc được giúp đỡ ôn tập cho bài thi. Thay vào đó, nó chỉ là cái mác ảo làm cùm chân các cộng tác viên tài năng. Đây cũng là phần quan trọng tôi muốn nhấn mạnh trong bài viết này.

Tôi tìm thấy trang Makealivingwriting.com – một trang web chuyên dành cho những người muốn biến viết lách thành một nghề kiếm sống, nhất là nghề freelance. Có một bài viết của tác giả Carol Tice mang tên “If You’re Interested in Academic Writing, Read This First” (Nếu bạn muốn tìm hiểu về nghề viết học thuật – hãy đọc bài này trước). Trong đó, Carol xác nhận nghề “Academic Writing” là được trả tiền để viết hộ bài luận cho người khác. Cô chỉ ra rằng chức danh này chỉ là một “miếng mồi nhử” cho một “ngõ cụt về lương tâm,” khi mà đồng tiền bạn kiếm được là đồng tiền “dơ bẩn” vì nó giúp các sinh viên gian lận trong học tập và xa hơn là trong sự nghiệp.

Bên cạnh đó, Carol chỉ ra rằng, những người làm công việc này đang tự đào hố chôn vùi sự nghiệp mình, khi mà bạn sẽ không đạt được 3 yếu tố quan trọng nhất trong nghề viết lách freelance (thư giới thiệu, những chứng nhận về chất lượng bài viết, và tập hợp các bản thảo trong sự nghiệp). Lĩnh vực này là “một phân khúc khá tai tiếng” mà các nhà tuyển dụng sẽ cho vào danh sách đen, khiến cho con đường duy nhất của bạn là lại lẩn quẩn còng lưng cày bài cho các sinh viên. Với thời gian và chất xám quý giá đó, bạn đáng ra có thể kiếm được một công việc viết lách uy tín với mức lương ổn hơn.

Bên dưới bài viết này, Carol nhận được rất nhiều sự đồng tình từ người đọc – hầu hết là những nhà giáo, freelancer, và những người từng bị “gạ” bán chất xám cho công việc kia.

Nhìn lại công ty M., tôi giật mình với danh sách những CTV khủng mà tôi đã ngưỡng mộ. Dưới mỗi hồ sơ cá nhân của họ là con số hàng ngàn bài tập, bài luận đã hoàn thành, với tỉ lệ đạt điểm yêu cầu là trên 90%. Họ, những du học sinh ở những trường uy tín bậc nhất thế giới, biết rất rõ hệ lụy của việc gian lận thi cử. Nhưng tôi tự hỏi họ có đang nhận ra bóng đen của công việc họ đang làm hay không, họ có biết mình đang tiếp tay cho sự gian lận trong giáo dục Việt Nam – nơi mà mọi người luôn giãy giụa đòi lối thoát cho tệ nạn học đường. Tôi không nghĩ một mức lương cao và sự thỏa mãn về chuyên môn là lý do chính đáng để người ta chọn tiếp tay thêm cho con đường này. Và với những ai đang lập luận rằng “do có cầu nên phải có cung,” thì tôi nghĩ nếu nguồn cung nhận ra mối quan hệ độc hại này và tự mình cắt đứt, thì bên cầu sẽ không còn cách nào khác mà quay về tự làm cung để đáp ứng nhu cầu của mình.

Khi viết bài này, tôi chỉ muốn giãi bày những sự ngỡ ngàng, uất ức khi nhìn thấy một phương thức gian lận thời đại công nghệ cao. Hi vọng các bạn sinh viên học sinh hãy cố gắng tự mình vượt qua các thử thách đầu đời thay vì ỷ lại người khác. Hi vọng bậc phụ huynh và quý thầy cô luôn lưu tâm và không dung túng cho những hành vi như thế. Cuối cùng, hy vọng các bạn đang muốn thử nghiệm công việc Academic Writer có một cái nhìn thấu đáo về những được-mất trong cái bẫy ngọt ngào này.

Tác giả: Đội ngũ FLC

Nguồn: fountain-of-light.com