Bauxite Việt Nam

Hồ Gươm cần cây xanh, không cần nhạc nước 

Bùi Xuân Đính 

Hai hôm nay, mạng xã hội sôi sùng sục bởi các tin liên quan đến Hồ Gươm. Báo Lao động online ngày 19/3/2025 viết: “UBND quận Hoàn Kiếm vừa có văn bản báo cáo UBND TP Hà Nội xem xét cho phép chặt hạ và dịch chuyển một số cây xanh trong đất dự án đầu tư cải tạo vườn hoa Lý Thái Tổ.

Tác giả trả lời phỏng vấn Truyền hình "Quốc phòng VN" về giá trị của Hồ Gươm (tháng 1/2025)

“Quận Hoàn Kiếm cho biết, theo phương án thiết kế cải tạo, nâng cấp vườn hoa Lý Thái Tổ, sẽ phải chặt hạ và dịch chuyển 25 cây xanh, do các cây xanh này nằm trên đường dạo và trên hệ thống nhạc nước của dự án” (Hết trích).

Như vậy là đã rõ. Vì “dự án xây dựng hệ thống nhạc nước” mà người ta đốn hạ, di dời 25 cây cổ thụ. Tôi định chỉ theo dõi, không tham gia bàn luận, vì đang bận với nhiều bài vở phải trả nợ, nhưng đọc mấy tin này, máu sôi lên, bỏ việc trả nợ lại, viết vài dòng, gửi lãnh đạo Bộ VH - TT - DL (bao gồm cả Cục DSVH), Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố Hà Nội cần quan tâm ngay tới vụ việc này.

Trên thế giới không ít Thủ đô có hồ ở giữa, song Hồ Gươm/Hoàn Kiếm của Hà Nội mang nét riêng có, một giá trị đặc biệt, gắn với các yếu tố lịch sử - văn hóa - tâm linh nghìn năm. Từ bao đời nay, Hồ Gươm đã trở nên linh thiêng của Hà Nội – trái tim của cả nước. Có người ví Hồ như là ”Tâm thất trái” của quả tim Hà Nội. Bất kỳ sự kiện chính trị - xã hội - văn hóa lớn nào của Hà Nội, của đất nước diễn ra, Hồ Gươm là nơi dồn tụ sự chia sẻ tâm tư, thái độ của các tầng lớp cư dân Hà Nội và từ đây lan tỏa, có ảnh hưởng ra cả nước. Chính bởi thế, Hồ Gươm không chỉ của riêng Hà Nội, mà còn là tài sản quý của quốc gia, cần hết sức thận trọng khi ứng xử với Hồ. Thực dân Pháp đến đất nước này để khai thác, bóc lột, xây dựng Hà Nội thành thủ phủ của Liên bang Đông Dương, nhưng cũng rất dè chừng khi quy hoạch khu vực Hồ Gươm, từng có chủ trương không xây dựng nhà 3 tầng quanh Hồ, tăng cường cây xanh, lập vườn hoa trong khu vực Hồ. Và chính bởi thế, Hồ Gươm cứ luôn luôn đẹp, mặt nước Hồ Gươm “vẫn lung linh mây trời”, để “Càng tỏa ngát hương thơm hoa Thủ Đô”, để người Hà Nội mỗi khi phải đi xa đều nhớ về nó trước tiên và người các tỉnh xa gần, mỗi khi về Hà Nội đều phải đến với Hồ và nếu chưa đến được, coi như chưa đến Hà Nội.

Vậy mà nay, quận Hoàn Kiếm làm báo cáo thành phố cho “chặt hạ và dịch chuyển một số cây xanh trong đất dự án đầu tư cải tạo vườn hoa Lý Thái Tổ”. Đây là sự xúc phạm tới linh khí Hồ Gươm, hồn thiêng dân tộc, có thể coi là sự hỗn láo với Hồ. Cho dù Hồ nằm trong địa bàn quận Hoàn Kiếm, nhưng quận này không có quyền xâm phạm đến các tài sản của Hồ (chặt cây xanh, lắp đặt dàn nhạc nước). Cả Thành phố Hà Nội cũng không thể tự có quyền ra một quyết định nào ảnh hưởng đến Hồ. Quyền ấy là của Trung ương, Chính phủ. Luật Thủ đô dường như đã ‘bỏ quên” điểm này.

Khi bàn về vấn đề này, có ý kiến trên mạng (không biết độ chính xác là bao nhiêu?) rằng, đây là “phi vụ cuối” khi quận sắp không còn tồn tại (?). Không rõ kinh phí/ngân sách cho dự án “lắp dàn nhạc nước tại Hồ, đốn dời cây quanh Hồ” trên đây là bao nhiêu, nhưng nếu đúng thế, cá nhân tôi thấy tởm lợm ghê người vì việc làm của họ: tranh thủ tối đa “cơ hội” để kiếm chác, mà lại kiếm bằng cách xúc phạm Hồ Gươm, xâm phạm tài sản vô giá của Thủ đô và của quốc gia. Những người đưa ra chủ trương này hãy coi chừng. Còn nhớ, vào năm 1996, Hồ Gươm bỗng xuất hiện những chiếc thuyền chở các đôi/tốp thanh niên nam nữ xâm phạm vào Tháp Rùa để “du lịch”, vấp phải sự phẫn nộ của dư luận, nên chủ trương “phát triển du lịch” đó đã phải dừng ngay tức khắc và không bao lâu sau đó, một trong những người có liên quan đến vụ việc đã chết, dù tuổi còn trẻ! Không biết có phải Linh khí Hồ Gươm đã nổi giận không?

Đề nghị ông Bộ trưởng Bộ VH - TT - DL Nguyễn Văn Hùng, bà Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài, ông Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sĩ Thanh vào cuộc ngay vụ này; không để diễn ra “sự đã rồi”. Hồ Gươm không cần nhạc nước dẫn đến phá vỡ không gian hồ và mặt Hồ lung linh, Hồ Gươm cần thêm nhiều cây xanh để thêm đẹp, hòa cùng mặt nước tạo nên linh khí. Đừng để linh khí Hồ Gươm và các thần cây nổi giận!

Rất mong được cộng đồng cư dân Hà Nội và cả nước, chung tay lên án dự án mà quận Hoàn Kiếm đang “ủ mưu phá Hồ” để giữ lấy Hồ. Mong được nhiều người chia sẻ ý kiến này. Tôi sẽ có văn bản gửi lãnh đạo Bộ VH - TT - DL, Thành ủy Hà nội và UBND thành phố Hà Nội, với tư cách là một công dân, cử tri Thủ đô, một nhà nghiên cứu lịch sử văn hóa.

B.X.Đ.

Nguồn: FB Bùi Xuân Đính