Hình phạt để nâng cao nhận thức, chứ không phải tạo ra những “bước đường cùng”

Đoàn Bảo Châu

20-5-2025

Mạng xã hội dậy sóng khi Thiếu tướng Nguyễn Thị Xuân, Phó giám đốc Công an tỉnh Đắk Lắk đề xuất nâng mức phạt giao thông lên tới 200 triệu đồng.

Tôi đưa lại câu chuyện hơn mười năm trước về hai thiếu nữ tự tử vì không có tiền nộp phạt vi phạm giao thông để các vị đại biểu Quốc hội, những vị đại diện cho người dân cân nhắc về mức phạt.

Câu chuyện cụ thể về hai thiếu nữ đã cũ nhưng nước mắt của người dân khi bị nộp phạt, có người quỳ lạy van xin, những câu chuyện tài xế bỏ nghề thì không hề cũ.

Một người như cô Thiếu tướng Xuân sẽ không hiểu được tại sao một người trưởng thành, thậm chí trên nét mặt đã nhiều nếp nhăn lại có thể quỳ gối van xin, chảy nước mắt khi bị phạt tiền.

Điều này cũng giống như người lớn chúng ta sẽ không hiểu được tại sao hai thiếu nữ chỉ vì 2,5 triệu đồng tiền phạt lại có thể tự tử.

Nếu cô Thiếu tướng Xuân có một cái tâm biết thông cảm với dân nghèo, nếu người lớn chúng ta biết đặt mình vào hoàn cảnh của hai thiếu nữ, cô Xuân và chúng ta sẽ không thấy khó hiểu và ngạc nhiên.

Thiếu nữ làm gì để có được mấy triệu đồng, người dân sẽ làm gì để có được 200 triệu đồng để nộp phạt?

Phạt để răn đe, để giữ kỷ cương xã hội chứ không phải để tạo ra những cảnh đời bất hạnh, những anh Pha, chị Dậu phải bán con, bán chó để sinh tồn, phạt để nâng cao nhận thức chứ không phải tạo ra những “bước đường cùng”.

Tôi hiểu cô Xuân Thiếu tướng sẽ không hiểu được điều này bởi cô thuộc về một tầng lớp hoàn toàn khác, cô là sản phẩm của một cuộc cách mạng công nông, cuộc cách mạng mang danh nghĩa sẽ đổi đời cho tầng lớp lao động, nhưng kết cục tầng lớp lao động vẫn khổ cực và những người như cô Xuân trong cơn thăng hoa về sự nghiệp, về cảm xúc muốn thể hiện nhiệt tình “cách mạng” mà quên mất thân phận của dân nghèo, và thực chất là quên luôn lý tưởng, mục đích của cuộc cách mạng công công.

Cô [Xuân] chắc chắn giờ đây không phải là đại diện tốt cho tầng lớp lao động, hay nói cách khác là đại diện cho quyền lợi của dân, bởi nếu đại diện cho dân, cô đã không nhiệt tình đề nghị tăng mức phạt lên tới 200 triệu đồng.

Tôi hiểu, cô Xuân Thiếu tướng cũng như nhiều người trong bộ máy công quyền đã hoàn toàn quên mất đối tượng của cuộc cách mạng này và điều ấy thật là cay đắng. Người dân đã nghe theo lời kêu gọi để theo lý tưởng của một cuộc cách mạng để giải phóng chính mình nhưng thực tế cho thấy họ đã bị lãng quên.

Cô Xuân và những người như cô đã là một giai cấp chẳng liên quan gì tới người lao động và tôi đồ rằng cô chẳng hề quan tâm gì tới họ. 200 triệu đồng với cô Xuân Thiếu tướng quả là nhỏ, bởi một nữ đồng chí khác của cô, chỉ cần giơ một ngón tay là có được một triệu đôla.

Quản lý đất nước cần một bộ não sáng suốt, một bộ não cập nhật với thông tin và công nghệ của thời đại và cũng cần một con tim biết đập những nhịp đập cho quyền lợi của dân.

Người dân chúng tôi không cần một đại biểu Quốc hội xa rời dân và phát biểu vô trách nhiệm, hồ đồ và vô nhân đạo như cô Xuân.

***

Xin mời các bạn đọc lại bài báo về những cháu bé đã tìm đến cái chết chỉ vì 2,5 triệu đồng. Hãy nhớ rằng 2,5 triệu đồng với bạn [có thể không là gì] nhưng trong tâm lý của các cháu, với điều kiện sống như căn nhà của cháu đã thể hiện thì sức nặng của nó có thể tương đương với 250 triệu đồng với chúng ta, hay hơn thế.

______

Nội dung bài trên báo Tiền Phong ngày 2-5-2013:

Sau khi uống thuốc cỏ tự tử vì không có 2,5 triệu đồng nộp phạt vi phạm giao thông, em Phụng (15 tuổi) đã trút hơi thở cuối cùng còn bạn em vẫn trong tình trạng nguy kịch.

Chiều 1/5 gia đình đã thực hiện việc chôn cất Nguyễn Thị Như Phụng tại thôn 3, trong khi bạn cùng tuổi với [Phụng] là Dương Thị Thuỷ bên thôn 9 ở cùng xã An Phú, TP Pleiku, Gia Lai đang trong tình trạng rất nguy kịch.

https://www.facebook.com/photo?fbid=10162449860198965&set=pcb.10162449978048965

Hàng xóm sắp xếp bài vị cho cháu Phụng. Nguồn: Báo TP

Ông Nguyễn Văn Hai 48 tuổi, cha Phụng nghẹn ngào: Vợ chồng tôi sinh được ba đứa con, cháu trai lớn vừa cưới vợ, Phụng là con giữa, chúng tôi làm thuê cho một chủ rẫy cà phê cách nhà hơn chục cây số, thường xuyên ở trong rẫy nên việc gia đình và chăm em đều do Phụng cáng đáng.

Vì nhà quá nghèo nên năm lớp 6 cháu đành nghỉ học. Cách đây gần một tháng, Phụng nói muốn đi kiếm việc làm đỡ đần cha mẹ. Nghe người mai mối, cháu mượn xe máy của người bà con, chở Thuỷ đi Đức Cơ (Gia Lai) xin việc.

Ngày hôm sau, Phụng gọi điện về báo rằng hai đứa bị công an bắt xe, phạt 2,5 triệu đồng vì không có mũ bảo hiểm, không bằng lái, chưa đủ tuổi điều khiển xe.

Trong điện thoại, cháu nói công an đang giữ xe, hai đứa đã xin được việc phụ bưng bê cho một quán phở trên thị trấn Chư Ty. Để hết tháng, khi nhận lương, hai đứa sẽ chuộc xe về trả người thân. Chúng không dám về vì sợ cha mẹ và người cho mượn xe la rầy.

https://www.facebook.com/photo?fbid=10162449860113965&set=pcb.10162449978048965

Căn nhà của gia đình cháu Thuỷ. Nguồn: Báo TP

Ngày 21/4, vợ chồng tôi đang ở rẫy thì nghe tin Phụng và bạn nó uống thuốc diệt cỏ tại khu vực nghĩa trang xã, đang được cấp cứu. Chúng tôi chạy về bệnh viện đa khoa tỉnh, bác sĩ bảo cháu bị suy gan, suy thận, khó qua khỏi.

Thấy con còn thoi thóp, nghĩ còn nước còn tát, nghe giới thiệu, chúng tôi đưa hai cháu sang Đak Nông, bà thầy lang xem mạch nói đã vô phương, đành phải chở về. Đêm 29/4 thì cháu đi.

Bà Phạm Thị Thu Hồng mẹ Phụng đau đớn kể: Trước lúc lâm chung, cháu lấy điện thoại di động của anh trai nhắn phím trăng trối: Em gửi cha mẹ lại cho anh chị, gắng phụng dưỡng cha mẹ, chăm sóc em gái, em bất hiếu… rồi trút hơi thở cuối cùng.

Theo hàng xóm và chính quyền địa phương, căn nhà tôn-gạch nhỏ nhoi của gia đình Phụng do chính quyền cấp đất và người dân đóng góp hỗ trợ. Vợ chồng ông Hai suốt ngày làm rẫy thuê, ít khi về nhà.

Vì hoàn cảnh phải thôi học sớm, Phụng vẫn ngoan ngoãn lễ phép, quán xuyến việc nhà, chăm sóc đứa em vừa mới vào tiểu học, đến mùa vụ việc nhiều lại giúp cha mẹ đi phụ nhổ cỏ, tỉa cành, bón phân cà phê. Hôm đám tang, hàng trăm người nức nở tiễn đưa.

Chúng tôi vượt gần ba cây số đường đất gập ghềnh mới đến được nhà em Thuỷ, căn nhà tạm bợ làm bằng tôn-gạch nhỏ xíu, nằm cuối một bãi đất trống, lưa thưa người ở, đường vào là một lối mòn chật hẹp.

Thuỷ cùng cảnh ngộ như Phụng sớm thôi học, ngày xảy ra chuyện, bà con quyên góp được ít tiền làm lộ phí giúp cha mẹ Thủy đưa con sang thầy thuốc bên Đắk Nông xin cứu chữa. Bà nội Thủy than: Nghe đâu, mỗi ngày điều trị mất cả triệu đồng, con dại để cha mẹ gánh thêm nợ, chẳng biết sau này lấy gì trả!?

Đ.B.C.

Nguồn: FB Châu Đoàn

Sáng lập:

Nguyễn Huệ Chi - Phạm Toàn - Nguyễn Thế Hùng

Điều hành:

Nguyễn Huệ Chi [trước] - Phạm Xuân Yêm [nay]

Liên lạc: bauxitevn@gmail.com

boxitvn.online

boxitvn.blogspot.com

FB Bauxite Việt Nam


Bài đã đăng

Được tạo bởi Blogger.

Nhãn