Bauxite Việt Nam

Hoang Kiem 

Thời xưa, bậc minh quân phải vi hành – trà trộn vào chợ, hòa vào dòng người phố phường – để lắng nghe hơi thở dân tình.

Và cũng chính hôm nay, con đường “vi hành” lại rộng mở hơn bao giờ hết. Lòng dân không chỉ hiện ra trong khu chợ, góc phố, mà còn trong những dòng tin nhắn, những mạng xã hội đầy chớp sáng cảm xúc, trong dữ liệu dịch chuyển của từng dòng người, trong nỗi lo giá cả, trong sự kỳ vọng gửi vào giáo dục, y tế, an sinh… 

Người lãnh đạo ngày nay có hàng trăm cánh cửa để bước vào đời sống nhân dân: từ những buổi gặp trực tiếp đến những bảng dữ liệu thời gian thực, từ khảo sát thầm lặng đến những cuộc đối thoại công khai, từ “thế giới thực” đến thế giới số – nơi mỗi bức xúc, mỗi hy vọng, mỗi thay đổi trong tâm lý xã hội đều để lại dấu vết.

Vi hành thời hiện đại vì vậy không cần áo tơi nón lá, mà cần một trái tim lắng nghe, một trí tuệ phân tích, và một bản lĩnh đối diện sự thật. Chỉ cần biết mở mắt, mở tâm và sử dụng đúng công cụ, người lãnh đạo hôm nay có thể hiểu lòng dân nhanh hơn, sâu hơn, đầy đủ hơn – trong một thế giới mà thực và ảo đang hòa vào nhau, và nơi tiếng nói của nhân dân vang lên dưới muôn vàn sắc thái, hữu hình và vô hình.

1. Lắng nghe trong thời đại mới: báo chí - nghị trường - mạng xã hội

Trong nhiều thế kỷ, báo chí được gọi là quyền lực thứ tư – cánh tay dài của xã hội giúp phản ánh tâm tư nguyện vọng của người dân.

Nghị trường – nơi đại biểu nhân dân cất tiếng nói – là thiết chế giúp dân gửi gắm nỗi lo và ước mơ.

Những thiết chế ấy vẫn rất quan trọng.

Nhưng thời đại hôm nay, có một “cơn bão” khác đang nổi lên: mạng xã hội.

Trong đó, người dân nói thẳng hơn, phản ứng nhanh hơn, và bộc lộ cảm xúc thật hơn mọi diễn đàn chính thức.

Dĩ nhiên, có rất nhiều rác thải thông tin, nhưng giữa hàng tỷ dòng trạng thái, vẫn có những tín hiệu chân thật – một câu than thở, một video vài giây, một bình luận ngắn ngủi có khi phản ánh bản chất một vấn đề mà hàng chục báo cáo không chạm tới.

Người lãnh đạo ngày nay, nếu chỉ ngồi trong phòng họp để nghe báo cáo, thì chỉ nghe được thông tin đã được biên tập không còn nguyên vẹn!

Còn mạng xã hội là âm thanh thật – đôi khi ồn ào, nhưng không giả.

2. Khi lãnh đạo bước vào mạng xã hội

Không chỉ dân mới lên mạng; lãnh đạo thế giới cũng vậy.

• Tổng thống Mỹ nhiều đời đều dùng Twitter/X, và có thời kỳ đăng hàng chục trạng thái mỗi ngày để trực tiếp tương tác, quan sát phản ứng xã hội theo thời gian thực.

• Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi có hàng trăm triệu người theo dõi, cập nhật liên tục để đo nhịp đập xã hội Ấn Độ.

• Tổng thống Hàn Quốc, thủ tướng Singapore, nhiều bộ trưởng của Anh, Nhật, Đức… đều xem mạng xã hội như một “kênh cảm biến” về lòng dân.

Không phải để trở thành người nổi tiếng, mà vì họ hiểu: Không một hệ thống báo cáo nào nhanh bằng mạng xã hội, và không một đường dây nóng nào rộng bằng cảm xúc của hàng triệu người và nhiều lãnh đạo tự trọng đã từ chức khi cảm nhận được bão từ lòng dân!

Trong các tập đoàn lớn của Mỹ, Anh, Pháp, Nhật, Singapore, Trung Quốc…, lãnh đạo không chỉ đọc báo và nghe báo cáo, họ dùng AI agents để:

• Gom dữ liệu từ hàng trăm nguồn không chính thức.

• Phân tích xu hướng bất mãn, kỳ vọng, tín hiệu bất thường của xã hội.

• Dự báo phản ứng của người dân trước chính sách.

• Tạo báo cáo tóm lược mỗi sáng.

Nhiều CEO lớn trên thế giới thậm chí nhận được “tâm lý đồ xã hội” – bản đồ cảm xúc được phân tích từ hàng triệu bình luận.

Trong bối cảnh ấy, một nhà lãnh đạo chỉ cần 30 phút đến 1 giờ mỗi ngày để: Xem tóm tắt dòng dư luận; biết người dân đang vui hay buồn, biết chính sách nào khiến họ bất an; nghe “tiếng động nhỏ” trước khi nó thành “cơn bão lớn”.

AI giúp nghe sâu hơn, rộng hơn, thật hơn – nhiều khi còn thật hơn lời của một số trợ lý, cố vấn hoặc những báo cáo đã được gọt giũa.

3. Lòng dân hôm nay thay đổi rất nhanh – làm sao hiểu thật sự?

Xã hội hiện đại phức tạp như đại dương: bình yên bên ngoài, nhưng dưới đáy luôn có dòng chảy ngầm. Để hiểu lòng dân trong một thế giới biến động từng ngày, lãnh đạo cần những giải pháp mới.

(1) Dùng AI để lọc ồn – giữ thật, vì AI có thể phân loại dữ liệu nhiễu, tin giả, dữ liệu có thật, xu hướng cảm xúc, nguồn phát ra tín hiệu xã hội

Lãnh đạo không cần đọc 100.000 bình luận – chỉ cần đọc những câu đại diện cho nỗi lòng thật.

(2) Lập “Tổ lắng nghe xã hội” dựa trên AI + con người

Một nhóm nhỏ, tinh gọn, sử dụng AI để phân tích: chủ đề xã hội nóng, những nỗi lo sâu xa; Mức độ tin cậy của thông tin, Mối nguy tiềm ẩn từ tâm lý cộng đồng

Đó chính là mô hình nhiều nước đã làm để đi trước các khủng hoảng truyền thông - xã hội.

(3) Giao tiếp trực tiếp, ít nghi lễ hơn

Máy quay livestream, một dòng trạng thái, một câu trả lời trực tiếp – đôi khi giúp lãnh đạo giảm hiểu lầm, tăng độ chân thật và kéo gần khoảng cách quyền lực.

Những lãnh đạo thành công hôm nay là người dám xuất hiện với một trái tim người thật, không phải chỉ một chức vụ.

(4) Các phiên hỏi – đáp định kỳ với dân

Dạng “Ask me anything”, town-hall meeting, livestream Q&A — đã được nhiều thủ tướng, thị trưởng, thống đốc trên thế giới sử dụng.

Vừa minh bạch, vừa giảm thông tin méo mó, vừa ghi điểm niềm tin.

(5) Tăng cường đo lường sức khỏe xã hội: AI cũng nói về GDP, nhưng lãnh đạo cần phải có thêm:

• chỉ số niềm tin xã hội,

• chỉ số hài lòng công dân,

• chỉ số căng thẳng cộng đồng,

• chỉ số kỳ vọng tương lai.

Những chỉ số này AI có thể thu thập mỗi ngày từ mạng xã hội – diễn đàn – hành vi online.

(6) Giữ tâm thế “không sợ sự thật”

Một lãnh đạo chỉ hiểu được lòng dân khi dám đối diện với: bất mãn, chỉ trích, nỗi thất vọng, tiếng nói trái chiều.

Sợ nghe dân nói thật thì không bao giờ hiểu được lòng dân.

Và kỷ nguyên này đã trao cho lãnh đạo một cơ hội chưa từng có trong lịch sử loài người: không cần vi hành nhiều, không cần đi vạn dặm, chỉ cần biết dùng AI đúng cách – đã có thể nghe được tiếng vọng của dân từ mọi ngả đời sống.

Ngày nay, hầu như mọi nhà lãnh đạo đều có trong tay một chiếc điện thoại thông minh – một “cổng kết nối” nhỏ bé nhưng quyền năng. Và nếu cần, họ luôn có đội ngũ kỹ thuật sẵn sàng cài đặt những trợ lý AI mạnh mẽ, dễ dùng, được tối ưu cho đúng vai trò của người đứng đầu quốc gia. 

Chỉ với một tin nhắn mỗi buổi sáng:

“Cho biết lòng dân hôm nay về dự luật đang soạn thảo”.

“Dư luận đánh giá thế nào về sự kiện đang gây tranh cãi?”.

“Những bức xúc lớn nhất của người dân sau khi chính sách mới được ban hành là gì?”.

…

Người lãnh đạo đã có thể nhìn thấy toàn cảnh tâm trạng xã hội trong vài phút!

Tổng thống Mỹ, Thủ tướng Anh, Pháp và lãnh đạo nhiều nước khác đã trực tiếp và thường xuyên sử dụng các hệ thống AI để nắm bắt tâm lý dân chúng, xu hướng dư luận và tác động chính sách theo thời gian thực. Với tốc độ cập nhật khổng lồ, phân tích đa chiều và khả năng lược bỏ thiên kiến cá nhân, AI đem đến những báo cáo tổng hợp khách quan, đầy đủ và nhanh hơn bất kỳ bản tổng hợp nào từ các bộ phận chức năng truyền thống - một nguồn tin tham chiếu độc lập của người lãnh đạo trong thời đại số!

Khi thông tin đến được đúng lúc, đúng độ sâu, nó trở thành tấm gương soi sáng để người lãnh đạo sửa mình và điều chỉnh kịp thời, giúp họ kiên định hơn, thấu hiểu hơn và mạnh mẽ hơn trước những quyết định lớn lao kể cả khi sẵn sàng từ chức khi thấy lòng dân đã không còn niềm tin vào mình!

Nhưng hiểu được lòng dân không bao giờ là chuyện của công nghệ, mà là chuyện của tấm lòng. AI chỉ mở ra những cánh cửa mới, còn bước qua cánh cửa ấy hay không, lắng nghe hay không, thấu cảm hay không – vẫn là lựa chọn của con người cầm lái vận mệnh quốc gia.

Trong thời đại đầy bão tố này, khi thế giới đổi thay từng ngày, khi một quyết định có thể làm rung chuyển cả xã hội, thì càng cần hơn bao giờ hết sự hiểu biết thật nhiều, thật nhanh, thật sâu về những gì người dân đang nghĩ, đang sống, đang kỳ vọng. 

Hiểu dân chính là sức mạnh.

Hiểu dân chính là minh triết.

Chỉ khi nắm được mạch đập của dân, người lãnh đạo mới có thể đưa ra những quyết sách sáng suốt, can đảm và đúng thời điểm – những quyết sách giúp đất nước vượt qua sóng gió, vượt lên nghịch cảnh, và vững vàng tiến vào tương lai!

H.K.

Nguồn: FB Kiem Hoang