Bauxite Việt Nam

Mạc Văn Trang 

Ta “triệt” luôn từ hạt mầm rồi. Chưa làm gì hết đã thấy lỗ, thấy “hành” là chính rồi, thì ai dám làm?

Tần Huy và Perry Link, “China’s ‘Low-Human-Rights’ Advantage,” The Diplomat, 13/12/2025 

Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch

Người phương Tây nói rằng họ cần phải tránh một cuộc Chiến tranh Lạnh mới mà không nhận ra rằng họ đã ở trong cuộc chiến đó rồi – và Trung Quốc đang thắng thế.

Tần Huy (Qin Hui), giáo sư danh dự ngành lịch sử và kinh tế tại Đại học Thanh Hoa và là một trí thức công lỗi lạc của Trung Quốc, hiện đang sống và viết sách ở nước ngoài. Hồi tháng 4 năm nay, ông đã xuất bản một cuốn sách về “lợi thế nhân quyền thấp” của Trung Quốc. Suốt nhiều năm, người phương Tây đã trầm trồ trước “phép màu” kinh tế ở Trung Quốc và kỳ vọng rằng sự phát triển của tầng lớp trung lưu Trung Quốc sẽ dẫn đến tự do hóa chính trị. Nhưng Tần chưa bao giờ nghĩ rằng ông đang chứng kiến một phép màu. 

Những gì ông nhìn thấy là hàng trăm triệu lao động bị trả lương thấp, làm việc nhiều giờ liền trong một môi trường không có tự do báo chí, không có công đoàn độc lập, và không có tòa án độc lập – nhưng lại có một lực lượng cảnh sát rất hiệu quả. Chẳng có gì là phép màu cả, chính những người lao động cần cù này đã tạo ra khối tài sản khổng lồ, phần lớn chảy vào túi nhà nước Trung Quốc, các gia đình tinh hoa có quan hệ với nhà nước, và các tập đoàn nước ngoài. Tần nhận thấy rằng chế độ chuyên chế, dù mang tiếng xấu, nhưng trong những điều kiện nhất định vẫn có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cực kỳ nhanh chóng. 

Sau đây là bản chuyển thể và dịch lời tựa cho cuốn sách mới của Tần Huy, “Chửng cứu Dân chủ” (Cứu lấy nền dân chủ) – tựa tiếng Anh là “Save Mr. Democracy” (Cứu lấy Ông Dân chủ) – viết bởi Perry Link, giáo sư danh dự về Văn học So sánh và tiếng Trung tại Đại học UC Riverside và là tác giả của nhiều cuốn sách về văn học, xã hội, và chính trị Trung Quốc. 

William Dixon, Maksym Beznosiuk

RUSI 19/12/2025 [HNBT]

Hnb Tran – Phuc Lai GB biên dịch 

Năm 2025 mang đến cơ hội rút lui thuận lợi nhất cho Vladimir Putin. Ông ta đã từ chối.

Stephen M. Walt, “‘Collective Security’ Is on Life Support,” Foreign Policy, 16/12/2025

Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch 

Một khái niệm cơ bản của quan hệ quốc tế đang chịu sức ép chưa từng có.

Đứng trước trật tự toàn cầu mong manh như hiện nay, người ta không thể không tự hỏi liệu khái niệm “an ninh tập thể” đã chết hay chưa. Câu trả lời phụ thuộc vào việc chúng ta hiểu thuật ngữ này như thế nào. Nếu an ninh tập thể có nghĩa là một hệ thống trong đó các cường quốc lớn trên thế giới từ bỏ việc sử dụng vũ lực để thay đổi hiện trạng và đồng ý đoàn kết lại để ngăn chặn bất kỳ quốc gia nào vi phạm cam kết này, thì an ninh tập thể không chết, vì một lý do đơn giản: nó chưa bao giờ thực sự tồn tại.

Luật sư Trần Đại Lâm

Điều 16 Hiến pháp năm 2013 quy định:

“Điều 16:

1. Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật.

2. Không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội.”

Nguyễn Thông 

Hết ra quân, vào quân, bao nhiêu phong trào, chiến dịch, đợt này đợt nọ, lần nào cũng cương quyết “tiến lên hàng đầu” nhưng cuối cùng là đánh trống bỏ dùi, ném đá ao bèo, bắt cóc bỏ đĩa, đâu lại vào đấy, mèo lại hoàn mèo, đổi mới như cũ.

Nguyễn Quốc Chính 

Phản biện là cần thiết.

Nhưng khi phản biện trượt sang chụp mũ, thì đó không còn là văn chương nữa.

Và khi ấy, vấn đề không nằm ở tác phẩm, mà nằm ở người đọc đã bước quá xa khỏi sự trung thực trí tuệ.

Nguyễn Ngọc Chu 

Trong khát vọng vươn mình, đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 2 con số, hôm nay cả nước khởi công và khánh thành 234 dự án với tổng giá trị ước tính khoảng 3,4 triệu tỷ đồng [1]. Trong số đó, Thủ đô Hà Nội khởi công siêu dự án Đại lộ sông Hồng với tổng đầu tư cực kỳ lớn – 855 000 tỷ đồng. Siêu dự án Đại lộ sông Hồng sẽ mang đến cho Thủ đô những điều kỳ vọng gì và đối mặt với những thách thức gì? 

Shankar Narayan

Nhà phân tích chuyên về chính trị, dân chủ và các vấn đề quốc tế

18/12/2025 | TheConcis.com

Hnb Tran – Phuc Lai GB biên dịch

Lời người dịch: Bài  này được tác giả viết vào ngày EU trao đổi về một kế hoạch tài chính để hỗ trợ Ukraine, cũng đồng thời là an ninh cùa cả Châu Âu. Lục địa này đang đối mặt với sự hung hãn ở mức chuột bị dồn vào chân tường của một nước Nga đầy thù hận và tham vọng. Lục địa này không còn được phép mơ màng về một chính quyền Mỹ không có một chính sách đối ngoại mạch lạc, một chính quyền Mỹ đầy sự hỗn loạn, không có sự hiểu biết chung về các ưu tiên của chính mình chứ đừng nói đến một kế hoạch để thực hiện chúng, một nước Mỹ mà châu Âu chưa từng thấy trong cuộc xung đột tầm cỡ như hiện nay. Ở thời điểm này, Châu Âu không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tự mình hành động. Khi Mỹ quay đầu, thì Châu Âu không còn được phép ngây thơ.

Và EU đã hành động dứt khoát: Rạng sáng 19/12/2025, EU chính thức thông qua gói hỗ trợ tài chính trị giá 90 tỷ euro cho Ukraine cho giai đoạn 2026-2027.  

Rùa Tiên sinh 

Nhiều người nhìn câu chuyện Thái Lan - Campuchia cứ tưởng đây là mấy vụ lục đục biên giới vặt vãnh, kiểu hai ông láng giềng cãi nhau vì mảnh ruộng, cái đền, cái mốc đá. Xin lỗi, nếu chỉ có thế thì Thái Lan chả cần phải gồng quân, điều pháo, siết an ninh, và Campuchia cũng chẳng phải gào lên trên truyền thông quốc tế. Cái này là địa chính trị đúng nghĩa, có quyền lực, có răn đe, có thông điệp gửi cho cả khu vực, chứ không phải mấy trò hiểu lầm đáng tiếc như mấy ông thích ru ngủ dân chúng hay nói.

Tô Văn Trường

Trong những ngày gần đây, khi thông tin trên mạng xã hội lan truyền với tốc độ chóng mặt, câu chuyện quanh các danh sách dự kiến nhân sự cấp cao của Đảng và Nhà nước lại trở thành đề tài bàn tán sôi nổi. Có người hỏi, có người đoán, có người khẳng định như thể đã nắm chắc sự thật. Hiện tượng ấy, xét đến cùng, không chỉ phản ánh sự tò mò của công chúng, mà còn cho thấy một nhu cầu sâu xa hơn về thông tin và sự bảo đảm niềm tin đối với quyền lực công.

Nguyễn Văn Tuấn 

Thoạt đầu, đọc bản tin “Hà Nội chọn gene để đào tạo 'tinh hoa'” [1] tôi thấy khó tin, nhưng khi đọc bài báo thì đúng là như vậy. Tôi nghĩ chánh sách này là một sai lầm. 

…

Tôi bỏ ra hơn 30 năm làm nghiên cứu về genetics of osteoporosis và làm head of labo về lãnh vực này 21 năm trời. Do đó, tôi biết một hai điều về hạn chế của gene. Mỗi lần nghe các bạn ở VN nói dùng genes sàng lọc bệnh là tôi rất ngại cho ... bệnh nhân".

Lê Diễn Đức 

Việc Tổng thống Donald Trump ban hành sắc lệnh phong tỏa toàn diện vùng biển Venezuela, cùng với tiết lộ từ bà Susie Wiles rằng mục tiêu thực sự là lật đổ chính quyền Nicolás Maduro, không chỉ là một động thái đối ngoại đơn thuần. Nó đặt ra một câu hỏi lớn hơn, khó chịu hơn: Liệu Hoa Kỳ đang trượt dần vào con đường dùng sức mạnh để áp đặt ý chí chính trị lên các quốc gia có chủ quyền, hay đây chỉ là một màn phô trương quyền lực quen thuộc của ông Trump?

Tô Văn Trường

Theo Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, mục tiêu đến năm 2030 Việt Nam có khoảng 2 triệu doanh nghiệp hoạt động, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 60% GDP và thực sự trở thành một động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng hai con số trong những năm tới. Đây là một tầm nhìn lớn, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc khơi dậy và phát huy các nguồn lực xã hội cho phát triển đất nước.

Tuy nhiên, từ nghị quyết đến thực tế luôn tồn tại một độ trễ nhất định. Rời khỏi các văn bản chính sách và những diễn đàn hoạch định vĩ mô để đi vào đời sống mưu sinh thường nhật của hàng triệu người dân, đặc biệt là khu vực hộ kinh doanh cá thể, có thể nhận thấy một thực tế khác: khát vọng cải cách đang va chạm trực tiếp với những áp lực rất cụ thể của cơm áo, chi phí và rủi ro sinh kế. Khoảng cách giữa chính sách và đời sống, nếu không được nhận diện đầy đủ và xử lý đúng cách, sẽ không tạo ra động lực mà thậm chí có thể trở thành lực cản đối với chính mục tiêu mà nghị quyết đã đặt ra.

Nguyễn Quốc Chính 

Một lời nói thẳng với Trương Đình Nam.

Có một ngộ nhận rất nguy hiểm đang lan rộng trên mạng xã hội hôm nay: cứ gắn nhãn “phản biện xã hội” là nghiễm nhiên đứng ngoài mọi giới hạn pháp luật. Trường hợp của Trương Đình Nam là ví dụ điển hình cho ngộ nhận ấy.

Phản biện là quyền. Nhưng phản biện không phải là giấy thông hành để sử dụng hình ảnh, danh tính và vị thế xã hội của người khác theo ý mình. Pháp luật Việt Nam không hề có điều khoản nào cho phép cá nhân tự diễn giải rằng: “Hình ảnh công khai thì muốn dùng thế nào cũng được”.

Tô Hoàng biên dịch 

Theo báo Đức “Tuần Kinh tế Hôm nay” 

Tại cuộc đàm phán ở Berlin, phái đoàn Mỹ đã dành hơn tám giờ để đối thoại với các nhà lãnh đạo EU và ông Zelenskyy. Các chính trị gia đã giải quyết được 90% các vấn đề gây tranh cãi trong kế hoạch giải quyết. Ông Trump, mặc dù đã hứa sẽ tham gia, nhưng đã không tham dự cuộc họp – ngay cả qua liên kết video. Tuy nhiên, các thông số quan trọng nhất về an ninh tương lai của Ukraine vẫn chưa được giải quyết. 

Trong khi đó, các nhà đàm phán đang nỗ lực hướng tới một thỏa thuận mà Nga sẽ chấp thuận. Hoa Kỳ, Ukraine và châu Âu đã nhất trí về các đảm bảo cho an ninh tương lai của Kyiv, dựa trên mô hình NATO – hai quan chức Mỹ cho biết hôm thứ Hai – bình luận về những nỗ lực nhằm xây dựng một kế hoạch hòa bình có thể ngăn chặn các hành động gây hấn trong tương lai đồng thời vẫn làm hài lòng Nga. 

Dương Quốc Chính 

Hôm trước có bạn hỏi mình về quy trình bầu bí thư, tổng bí thư. Chuyện này khá là phổ biến, vì đảng ta lãnh đạo tuyệt đối. Tuy nhiên, mình cho rằng không phải đảng viên nào cũng hiểu thế nào là dân chủ tập trung. Dân thiện lành lại càng không hiểu. Nếu hiểu rõ vấn đề này thì sẽ hiểu tại sao Hội nghị TƯ 15 này nó lại gay cấn và lắm tin giả như vậy. 

Bài viết dưới đây mình đã đăng mấy năm trước, nay sửa đi chút cho hợp thời thôi.

Thái Hạo 

Đến nay, với những vấn đề này, tôi đã viết hàng trăm bài, phản ánh, rên xiết, kêu gào, giận dữ…, về lạm thu, loạn thu, về việc biến nhà trường quốc dân thành nơi cấu kết làm ăn, về nạn dạy thêm học thêm… Nhưng thực tế, hiện tại mọi thứ vẫn tồn tại và biến tướng khôn lường.

Trúc Phương – 15 tháng 12, 2025

Trên mặt báo, dư luận chỉ nghe nói đến những cuộc đàm phán mang lại hòa bình cho Ukraine. Điều đó chỉ đúng một phần về mặt ngoại giao. Thực tế cho thấy Ukraine đang bị bán đứng một cách không thương tiếc. Đằng sau những cuộc bàn thảo nhân danh hòa bình là những thương vụ tỷ đô giữa Mỹ và… Nga!

Nguyễn Thông 

Ngôn ngữ luôn mang tính thời đại. Từ này sinh ra thì từ kia mất đi, như mọi vật chất, như con người vậy. Chả có gì muôn năm, mãi mãi sau sự tồn tại hữu hình.