Bauxite Việt Nam

Rò rỉ không ngừng tăng

Theo những ghi nhận của uỷ ban Quản lý hạt nhân Mỹ (NRC), trong số 65 nhà máy cũ được khảo sát, có 48 địa điểm xảy ra rò rỉ. Trong đó, ít nhất 37 nhà máy có nồng độ phóng xạ trong nước ngầm vượt quá mức tiêu chuẩn nước uống của liên bang, ở một vài nơi thì có khi là hàng trăm lần so với tới hạn.

Phần lớn các vụ rò rỉ xảy ra ở trong khuôn viên nhà máy, nhưng một số vụ xảy ra ở ngoại vi. Dù vậy, chưa có phát hiện phóng xạ đã xâm nhập tới những nguồn cung cấp nước uống công cộng. Qua khảo sát ba nhà máy ở bang Illinois (hai nhà máy) và bang Minnesota, người ta phát hiện phóng xạ đã xâm nhập vào những giếng nước của các khu nhà gần đó nhưng chưa đến mức báo động. Tại nhà máy thứ ở New Jersey, tritium đã xuất hiện ở một tầng nước ngầm và một kênh đào bỏ hoang ở Vịnh Barnegat ngoài khơi Ấn Độ Dương.

Cho đến nay, các quan chức liên bang và ngành công nghiệp vẫn nói vụ rò rỉ tritium không gây đe dọa về sức khỏe hay an toàn. Giám đốc viện Năng lượng hạt nhân Tony Pietrangelo thì cho rằng dấu ấn của vụ rò rỉ này "gần như bằng không". Tuy vậy, theo viện Hàn lâm khoa học quốc gia, bất kỳ tiếp xúc nào với phóng xạ, cho dù liệu lượng ít thế nào, đều làm gia tăng nguy cơ ung thư.

Cơ quan bảo vệ Môi trường của Mỹ quy định hàm lượng phóng xạ không thể vượt quá 20.000 pCi trong nước uống. Cơ quan này dự đoán 7 trong số 200.000 người đã uống nguồn nước này sẽ bị ung thư trong vòng vài thập kỉ tới.

Từ 200- 2009, tại Mỹ đã xảy ra 38 vụ rò rỉ phóng xạ từ những ống nước ngầm. 2/3 trong số đó đã được báo cáo trong vòng 5 năm qua. Điển hình là tại khu phức hợp Browns Ferry ở Alabama có ba lò phản ứng, người ta đã cẩu thả để mở một chiếc van trong một bể chứa suốt quá trình sửa chữa những năm qua. Khi bể chứa đã đầy vào tháng 4.2010, hơn 1.000 gallon nước chứa tritium đã đổ ra mặt đất với nồng độ 2 triệu pCi/lít, gấp 100 lần tiêu chuẩn tritium trong nước. Trong năm 2008, cơ quan chức năng ghi nhận 7,5 triệu pCitritium/lít rò rỉ tại cụm thành phố Quad Cities ở tây Illinois, gấp 375 lần so với hạn mức.

Một trong những lượng tritium rò rỉ cao nhất từng được phát hiện vào năm 2002 là tại nhà máy hạt nhân Salem ở Lower Alloways Creek Township, New Jersey. Tritium rò rỉ từ hồ chứa nhiên liệu đã qua sử dụng đã xâm nhập vào hệ thống nước ngầm dưới nhà máy này với nồng độ 15 triệu pCi. Con số này gấp 750 lần so với giới hạn an toàn nước dùng do cơ Quan bảo vệ môi trường qui định.

Vấn đề của đường ống

Đối với ông chủ Exelon của nhà máy Oyster Creek, nhà máy hạt nhân lớn nhất nước Mỹ với 17 lò phản ứng, vấn đề hư hao đường ống cũng như một thực tế của cuộc sống. Tại cuộc họp với những nhà quản lý vào năm 2009, đại diện của Exelon thừa nhận "100% các xác nhận những đường ống hoạt động hiệu quả là không thực tế". Dĩ nhiên, công ty có thể đào đất để kiểm tra đường ống, nhưng họ đã không làm thế. "Các cuộc khai quật có tác động rất lớn với hoạt động của nhà máy", công ty này nói.

Exelon cũng từng đối mặt với vài vụ rò rỉ lớn. Tại nhà máy Dresden ở miền tây Chicago có hai lò phản ứng, tritium đã thấm vào lồng đất với nồng độ 9 triệu pCi/lít nước, 450 lần so với tiêu chuẩn của EPA. Phóng xạ từ Dresden cũng đã xâm nhập vào một số giếng nước gần đó, nhưng dưới mức tới hạn.

Năm ngoái, Exelon thừa nhận đã vi phạm những tiêu chuẩn nước ngầm của bang Illinois và đồng ý nộp 1,2 triệu USD để giải quyết khiếu nại của bang và hạt về vụ rò rỉ ở Braidwood, Dresden và Byron. NRC cũng đã áp đặt lệnh cấm lên Exelon.

Người ta cũng đo được 1,500 pCi tritium/lít nước tại một giếng nước ở một ngôi nhà gần nhà máy Braidwood. Mặc dù nồng độ này không nguy hiểm nhưng những người dân vẫn công ty vì đã làm mất giá trị tài sản của họ. Đơn kiện bị bác bỏ, nhưng cuối cùng Exelon cũng mua lại một số căn nhà và người dân chuyển đến nơi khác sinh sống. Hiện tại, chắc chắn ngành công nghiệp đang ra sức ngăn chặn các vụ rò rỉ. Nhiều năm qua, các ông chủ nhà máy đã cho đào nhiều giếng nước có kiểm soát và thực hiện nhiều biện pháp thay thế đường ống dẫn khi phát hiện những tình nghi rò rỉ. Nhưng những hành động trên vẫn không thể khiến các vụ rò rỉ ngừng tăng nhanh. Trong khi đó, những lò phản ứng thì cứ cũ đi, 66 nhà máy đã từng hoạt động 40 năm đã được gia hạn hoạt động thêm 20 năm.

Sau khi AP công bố bài điều tra, đã có hai thượng nghị sĩ yêu cầu văn phòng Trách nhiệm chính phủ, cơ quan kiểm toán và giám sát vũ trang của Quốc hội điều tra về “những gì báo nói”. Những điều mà AP đưa ra cho thấy NRC và ngành công nghiệp năng lượng hạt nhân đã bí mật hợp tác để giữ những nhà máy ngày càng xuống cấp này tiếp tục hoạt động trong những tiêu chuẩn an toàn riêng mà không thực thi đầy đủ các nguyên tắc.

Nam Liên (AP)

Nguồn: sgtt.vn