Bauxite Việt Nam

Xã luận báo Washington Post ngày 27 tháng 6 năm 2011

Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario đã ở Washington tuần trước đề tìm kiếm sự ủng hộ của Hoa Kỳ trong những tranh cãi về lãnh thổ ngày một gia tăng với Trung Quốc ở Biển Đông. Del Rosario cho biết ông đang tìm kiếm một “sự xác định rõ ràng” đối với hiệp ước phòng thủ chung giữa Philippines và Hoa Kỳ; ông muốn một lời tuyên bố từ phía Hoa Kỳ đề nghị áp dụng hiệp ước đó ở vùng biển giàu khí đốt đang bị tranh chấp giữa Philippines và Trung Quốc. Chính quyền Philippines cũng muốn Hoa Kỳ giúp tăng cường lực lượng hải quân, có lẽ bằng việc cho thuê tàu tuần tra.

Đó quả là những yêu cầu nan giải đối với chính quyền Obama, vốn đang tránh can dự vào cuộc xung đột càng lúc càng nguy hiểm giữa Trung Quốc và các nước láng giềng trên con đường biển trọng yếu ở châu Á này – Bắc Kinh tuyên bố toàn bộ vùng biển Đông thuộc về mình, bất chấp luật quốc tế. Trung Quốc muốn Mỹ đứng ngoài tranh chấp giữa Trung Quốc với các nước Philippines, Việt Nam, Malaysia và Brunei để có thể lần lượt giải quyết với từng nước yếu hơn [Trung Quốc] này. “Tôi tin rằng những nước này đang đùa với lửa”, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Thôi Thiên Khải nói vào hôm thứ tư, “và hy vọng Hoa Kỳ sẽ không bị vạ lây”

Những phát ngôn sặc mùi đe dọa cho thấy tại sao Hoa Kỳ cần phải thể hiện ảnh hưởng của mình. Đến một phần ba thương mại toàn cầu được vận chuyển qua đường Biển Đông, do đó duy trì tự do hàng hải là lợi ích quốc gia, như ngoại trưởng Hillary Rodham Clinton phát biểu vào năm ngoái. Đối với Mỹ, quan trọng là ngăn chặn Trung Quốc gia tăng uy hiếp các nước láng giềng, bao gồm không chỉ những nước dân chủ tuy thân hữu nhưng lại yếu như Philippines, mà cả Nhật, nước vốn đã có tranh chấp lãnh hải với Bắc Kinh.

Chính quyền Obama đã tỏ động thái theo hướng này. Thêm vào phát biểu của bà Clinton, đã được bà lặp lại vào tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates cam kết rằng “trong vòng 5 năm tới ảnh hưởng của Hoa Kỳ ở châu Á sẽ mạnh hơn bây giờ”. Sau cuộc gặp với ông del Rosario, bà Clinton nói Hoa Kỳ cam kết bảo vệ và cung cấp vũ khí cho Philippines, tuy nhiên bà không bình luận về phản ứng của Hoa Kỳ đối với khả năng xảy ra một cuộc tấn công của Trung Quốc ở Biển Đông.

Nói phải đi đôi với làm. Bà Clinton đã đề nghị rằng Hoa Kỳ có thể đóng vai trò thúc đẩy thảo luận đa phương trong vấn đề Biển Đông; Washington phải gây áp lục đối với Trung Quốc để chính thức hóa “quy tắc hành xừ” với các nước Đông Nam Á để giải quyết những tranh chấp về lãnh thổ. Dầu có thái độ trung lập về tranh chấp lãnh thổ, chính quyền Obama vẫn có thể chỉ ra rằng những yêu sách của Trung Quốc, về khách quan mà nói, xung đột với những hiệp ước của Liên Hiệp Quốc. Và nếu như chính phủ của ông del Rosario mong muốn chuyển việc hợp tác phòng thủ lâu dài với Hoa Kỳ từ chống khủng bố thành tuần tra và phòng thủ vùng lãnh hải, Lầu Năm Góc nên sẵn sàng hợp tác.

Hoàng Phương dịch theo: washingtonpost.com

Người dịch gửi trực tiếp cho BVN.