Bauxite Việt Nam

Võ Văn Tạo

Sáng 24-4, Báo Thanh Niên đăng bài “đinh” về đề tài kinh tế: “Rửa vàng bằng cơ chế?”. Theo bài báo, cơ chế quản lý vàng tù mù, rối rắm, bất minh của Ngân hàng nhà nước đẻ ra tình trạng chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế cao bất thường trong mấy năm qua, tạo kẽ hở để ai đó trục lợi hàng trăm triệu USD, gây mất ổn định nền kinh tế - tài chính – tiền tệ quốc gia.

Với những dữ liệu cụ thể về từng chủng loại, số lượng, giá trị nhập vàng của Việt Nam trong 2 năm 2011 và 2012, lấy từ Hiệp hội Vàng thế giới và bối cảnh thị trường vàng Việt Nam, lập luận của bài báo là có căn cứ và khá thuyết phục.

Thiết tưởng, một bài báo kinh tế, chỉ ra những bất cập trong công tác quản lý, sẽ được giới chức hữu trách nghiêm túc nghiên cứu, để điều chỉnh chính sách sao cho đúng đắn, góp phần tháo gỡ khó khăn đang trầm trọng của nền kinh tế, nào ngờ…

Ngay tối 24-4, thời sự VTV1 đưa tin, chiều cùng ngày, Ngân hàng nhà nước đã họp báo, ra thông cáo bác bỏ quan điểm bài báo “Rửa vàng bằng cơ chế?” lớn tiếng chối bỏ sự thật rành rành giành độc quyền cho thương hiệu vàng miếng SJC (!?). Trước đó vài giờ, trên thanhnienonlines, bài báo trên bỗng âm thầm không cánh mà bay! Rõ ràng, phản ứng của Ngân hàng nhà nước trong vụ này bén nhạy và quyết liệt hơn hẳn phản ứng của Bộ Ngoại giao Việt Nam sau mỗi lần Trung Quốc xâm phạm thô bạo chủ quyền. Theo kinh nghiệm của báo giới, việc “bóc” bài báo trên ngoài tầm tay của Thống đốc Bình. Muốn “bóc” được, phải có lệnh từ Trưởng ban Tuyên giáo Đinh Thế Huynh, hoặc Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh, hay Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Có bình thường không, khi một bài báo kinh tế làm cho Ngân hàng nhà nước nhảy dựng như đỉa phải vôi? Vì sao mấy tháng trước đây, hàng loạt tờ báo đăng tải vụ bê bối các “cá mập” Bầu Kiên, Trầm Bê… thao túng ngân hàng, khuynh đảo tài chính – tiền tệ quốc gia, không thấy Ngân hàng nhà nước phản ứng tương tự?

Trước vụ bài báo này, gần đây, giới quan sát từng ghi nhận 2 cú chủ động ra đòn vỗ mặt khá lộ liễu sau khi Ban Nội chính Trung ương tái lập, chuẩn bị cho Hội nghị Trung ương 7 vào trung tuần tháng 5 tới, với nội dung kiểm điểm thực hiện Nghị quyết Hội nghị trung ương 5 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong phòng chống tham nhũng, lãng phí và tổng kết phê, tự phê trong Đảng. Đó là việc Thanh tra Chính phủ bất ngờ công bố các sai phạm đất đai ở Đà Nẵng trong thời kỳ ông Nguyễn Bá Thanh còn làm Chủ tịch, rồi Bí thư và sai phạm đất đai ở Hà Nội khi ông Nguyễn Phú Trọng còn làm Bí thư. Các vụ sai phạm trên đều gây thất thoát ngân sách hàng nghìn tỷ đồng.

Theo tin tức rò rỉ, sự ra đi của Thống đốc Ngân hàng nhà nước Nguyễn Văn Bình là đích nhắm tới của phe đối phương trong Hội nghị Trung ương 7 tới. Tuy nhiên, điều đó có trở thành sự thật hay không, còn phải chờ xem. Cũng như trước đây, việc kỷ luật đồng chí X, đến phút chót, đã không thực hiện nổi như Bộ Chính trị đã quyết.

Xem ra, cuộc so găng giữa một bên là liên minh đồng chí X – Thống đốc Bình cùng phe nhóm với bên kia đang hồi quyết liệt (vụ này quyết liệt thật sự à nhe! Không phải “quyết liệt” thường trực nơi cửa miệng đồng chí X mỗi khi họp Chính phủ). Vụ Báo Thanh Niên phải tức tốc “bóc” bài “Rửa vàng bằng cơ chế?” cho thấy, ở hiệp đấu này, có vẻ như phe liên minh đồng chí X – Thống đốc Bình đang tạm thế thượng phong.

V.V.T.

Tác giả gửi trực tiếp cho BVN

***

Bài báo trên Thanh niên 24/04/2013

TỪ THỐNG KÊ VỀ VIỆT NAM CỦA HIỆP HỘI VÀNG THẾ GIỚI: “RỬA” VÀNG BẰNG CƠ CHẾ?

Nguyên Hằng

Những bí mật của thị trường vàng Việt Nam đã được “kể” ra từ những con số thống kê của Hiệp hội Vàng thế giới.

Lượng vàng VN nhập khẩu

Nguồn: Hiệp hội vàng thế giới -  Đồ họa: Hồng Sơn

Hàng tỉ USD nhập vàng lậu?  

Theo Hiệp hội Vàng thế giới, chỉ trong hai năm 2011 và 2012, tổng nhu cầu vàng VN đã lên đến gần chục tỉ USD. Trong đó, giá trị vàng nữ trang nhập đã lên đến con số gần 1,3 tỉ USD.

Cụ thể, lượng vàng nữ trang VN nhập khẩu năm 2011 là 13 tấn, trị giá 634 triệu USD. Sang năm 2012, ngoại tệ nhập vàng nữ trang còn nhiều hơn. Quý 1 nhập 5 tấn, trị giá 269 triệu USD, quý 2 nhập 3 tấn, trị giá 156 triệu USD, quý 3 nhập 2,5 tấn trị giá 130 triệu USD và quý 4 là 2 tấn, trị giá 111 triệu USD. Tổng cộng, năm 2012 VN đã nhập 12,5 tấn, trị giá 666 triệu USD. Chỉ tính riêng vàng nữ trang, trong 2 năm qua VN đã bỏ ra gần 1,3 tỉ USD để nhập khẩu. Đáng nói, cho đến nay NHNN chưa cấp phép cho bất cứ đơn vị nào nhập vàng nữ trang và nếu đúng thì số vàng nữ trang với khối lượng lên tới trên 25,5 tấn này là nhập lậu hoàn toàn.

Cũng theo thống kê của Hiệp hội Vàng thế giới, trong 2 năm này số lượng vàng thỏi nhập vào VN còn lớn hơn nhiều. Cụ thể, trong năm 2011 vàng thỏi nhập vào VN tổng cộng là 87,8 tấn, trị giá 4,561 tỉ USD. Năm 2012, con số này cũng không kém với tổng cộng là 75,2 tấn, tương đương trên 4 tỉ USD. Riêng với vàng thỏi, trong năm 2011 và 2012, NHNN cũng không cấp phép công ty nào được nhập loại vàng này. Vì vậy, vàng thỏi chỉ có thể vào thị trường nội địa theo 2 con đường. Thứ nhất là NHNN cho phép các NHTM mua trạng thái nước ngoài và thứ hai là vàng thỏi nhập lậu.

Những con số trên nói lên rằng, vàng lậu đã, đang và sẽ tiếp tục tràn vào VN. Đây cũng chính là nguyên nhân gây biến động tỷ giá trong suốt thời gian qua. Điều này hợp lý và lý giải vì sao cầu ngoại tệ “chính thống” của nền kinh tế mấy năm nay không tăng, dự trữ ngoại tệ tăng mạnh nhưng “sóng tỷ giá” vẫn thỉnh thoảng lại nổi lên. Ngay tại thời điểm này, khi khoảng cách giá vàng trong nước và thế giới bị đẩy cao lên mức kỷ lục, trên 6 triệu đồng/lượng, thì tỷ giá ngoài thị trường tự do lại bị hun nóng một cách đáng ngờ.

Hợp pháp hóa vàng lậu ?    

Với những biến động tại thị trường vàng, các chính sách xuất – nhập và cuộc chuyển đổi vàng phi SJC sang SJC trong thời gian qua hé lộ khả năng đã có tình trạng trục lợi chính sách để “rửa” số lượng vàng lậu khổng lồ đã tràn vào VN. Bởi như phân tích trên, ngoài “chui” vào kênh vàng nữ trang, vàng lậu còn có thể được dập thành vàng miếng giả thương hiệu SJC, vàng nữ trang dưới tên gọi phi SJC.

NHNN đã chính thức quản lý việc dập vàng miếng thương hiệu độc quyền SJC nên nếu muốn hợp pháp hóa số vàng lậu chỉ có con đường duy nhất là xuất ra rồi nhập trở lại. Và cũng trùng hợp NHNN “bỗng dưng” (nói bỗng dưng là bởi trước đó, NHNN công bố có khoảng 500 tấn vàng đang nằm trong dân và lên phương án huy động. Với lượng vàng trong dân nhiều như vậy, không có lý do gì để nhập vàng) cho phép tạm xuất vàng phi SJC để tái nhập 11 tấn vàng khối về dập vàng miếng SJC. Sự “trùng hợp” này rất dễ tạo điều kiện cho vàng lậu được đưa vào diện phi SJC, sau đó xin phép xuất ra để nhập vào để hợp thức hóa thành vàng chính ngạch. Hay nói cách khác là “rửa vàng” kiếm lợi khủng. Nếu chỉ lấy mức chênh lệch giữa vàng trong nước và thế giới trung bình là 3 triệu đồng/lượng thì với 25,5 tấn vàng nhập lậu, lợi nhuận từ vàng lậu lên cả trăm triệu USD.

Nhưng mọi chuyện không dừng ở đó. Số vàng lậu nhập vào VN trong 2 năm qua, như thống kê của Hiệp hội Vàng thế giới, là 25,5 tấn (chỉ tính riêng vàng nữ trang). Đợt “tạm xuất, tái nhập” vừa rồi được 11 tấn vàng và đã được NHNN bán hết sau phiên đấu thầu ngày hôm qua. Như vậy, còn khoảng gần 15 tấn vàng lậu vẫn đang “ẩn” trên thị trường chờ cơ hội hợp pháp hóa. Câu hỏi đặt ra là, liệu có xảy ra thêm một cuộc tạm xuất – tái nhập để chuyển thể về vàng miếng SJC một cách chính danh nữa hay không? Câu trả lời vẫn phải chờ, nhưng những biểu hiện của thị trường vàng hiện nay đang cho thấy điều đó hoàn toàn có thể tiếp tục được thực hiện. Cụ thể, chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới (lý do lớn nhất để phải bình ổn) đang ở mức kỷ lục, khoảng 6 triệu đồng/lượng, lượng vàng NHNN nhập khẩu trước đó đã bán hết sau 11 phiên đấu thầu… Khả năng tạo những cơn khan hiếm giả gây áp lực xuất – nhập để hợp pháp hóa vàng lậu là rất lớn.

Giá vàng VN trong quá khứ có cao có thấp hơn giá thế giới, nhưng mấy năm trở lại đây luôn cao hơn vàng thế giới rất nhiều. Trong quá khứ, VN có xuất khẩu vàng, nhưng mấy năm gần đây vàng xuất hầu như không có mà vàng nhập thì rất lớn. Đặc biệt, là nhập lậu. Đây là kết quả từ chính sách quản lý thị trường vàng yếu kém, tạo cơ hội cho các đơn vị, giới đầu nậu, giới đầu cơ… thao túng, trục lợi từ ngay trên cơ chế.

Vàng là thủ phạm làm tăng giá USD: Tiến sĩ Cao Sĩ Kiêm, nguyên Thống đốc NHNN cũng khẳng định, diễn biến kinh tế vĩ mô chưa cho thấy áp lực căng thẳng quá lớn về đồng USD. Nhưng vừa qua, sự nóng lên của đồng ngoại tệ này chính do các đầu nậu tranh thủ nhập vàng đế “kiếm lời”. Ở các địa bàn như TP.HCM, Hà Nội nhu cầu tiêu thụ vàng bao giờ cũng rất lớn, với mức chênh lệch giá như vừa qua, dễ hiểu giới buôn lậu vàng chắc chắn đã vào cuộc. Một chuyên gia nhiều kinh nghiệm trên thị trường tài chính cũng nhận định, trong tình hình khó khăn hiện nay, cầu USD cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thực sự chưa cao, trong khi đó nhập siêu quý 1 không quá lớn để gây áp lực lên cán cân thương mại, thì có thể thấy nhiều khả năng vàng chính là thủ phạm khiến USD đã tăng giá so với VND. Anh Vũ (ghi)

N.H.

Nguồn: Thanh niên

***

BÀI ĐĂNG TRÊN BÁO THANH NIÊN SAU KHI GỠ BÀI TRÊN

Ngân hàng Nhà nước: Quản lý thị trường vàng đúng quy định của pháp luật

25/04/2013 03:40

Ngày 24.4.2013 Báo Thanh Niên có đăng bài báo Từ thống kê về Việt Nam của Hiệp hội Vàng thế giới: "Rửa" vàng bằng cơ chế ? (sau đây gọi tắt là “Bài báo”).

Bài báo dẫn số liệu của Hiệp hội Vàng thế giới về tổng nhu cầu vàng của Việt Nam trong hai năm 2011 và 2012 để phân tích và đưa ra nhận định “hàng tỉ USD nhập lậu vàng” và “các chính sách xuất - nhập và cuộc chuyển đổi vàng phi SJC sang SJC trong thời gian qua hé lộ khả năng đã có tình trạng trục lợi chính sách để “rửa” số lượng vàng lậu khổng lồ đã tràn vào Việt Nam” và “hợp pháp hóa vàng lậu”. Về các nội dung của bài báo, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) ra thông cáo báo chí, có ý kiến chính thức như sau:

1. Về số liệu vàng nhập lậu:

Theo thông tin chính thức trên trang tin điện tử của Hội đồng Vàng thế giới, hằng năm, Hội đồng Vàng thế giới tổ chức các cuộc khảo sát tại các quốc gia để gặp gỡ các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các chuyên gia để trao đổi, đưa ra các nhận định về nhu cầu vàng của các quốc gia. Trên cơ sở đó, Hội đồng đưa ra con số ước tính về nhu cầu vàng của người tiêu dùng tại các quốc gia, bao gồm nhu cầu vàng trang sức, nhu cầu vàng đầu tư. Như vậy, số liệu về nhu cầu vàng của Việt Nam nêu trong báo cáo thường niên của Hội đồng Vàng thế giới là con số dự tính nhu cầu vàng của Việt Nam; hoàn toàn không phải là số liệu về số lượng vàng nhập khẩu hằng năm của Việt Nam.

Do vậy, việc bài báo sử dụng số liệu về nhu cầu vàng năm 2011, 2012 của người tiêu dùng Việt Nam do Hội đồng Vàng thế giới ước tính để cho rằng đây là số lượng vàng nhập lậu vào Việt Nam là sự nhầm lẫn nghiêm trọng, làm sai lệch bản chất của số liệu trích dẫn.

Theo NHNN Việt Nam, từ cách hiểu sai lệch như trên, tác giả bài báo đã suy diễn, bóp méo hàng loạt chủ trương chính sách của nhà nước về quản lý thị trường vàng, chuyển tải tới người đọc thông điệp sai về cơ chế, chính sách của Chính phủ, NHNN, tạo ra sự hoài nghi đối với các chủ trương, chính sách quản lý thị trường vàng và các nỗ lực phối hợp phòng, chống buôn lậu của các cơ quan nhà nước.

Ngân hàng Nhà nước khẳng định không hạn chế lưu thông các thương hiệu vàng miếng khác SJC - Ảnh: Đào Ngọc Thạch

2. Về chủ trương tạm xuất, tái nhập:

NHNN từng giải thích, làm rõ nhiều lần trên các phương tiện thông tin đại chúng, theo Nghị định 24/2012/NĐ-CP ngày 3.4.2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, nhà nước công nhận quyền nắm giữ, mua, bán tất cả các thương hiệu vàng miếng hợp pháp của người dân, không có sự phân biệt đối xử và không hạn chế lưu thông các thương hiệu vàng miếng khác SJC. Nghị định 24 và các quy định khác của pháp luật không có quy định nào bắt buộc phải chuyển đổi các loại vàng miếng khác sang vàng miếng SJC. Để đáp ứng nhu cầu chuyển đổi vàng miếng khác SJC sang vàng miếng SJC của người dân, TCTD và doanh nghiệp, NHNN đã ban hành quy định chặt chẽ để thực hiện việc chuyển đổi vàng miếng thương hiệu khác sang vàng miếng SJC. Tuy nhiên, để đẩy nhanh tiến độ kiểm định, chuyển đổi, NHNN đã cho phép thực hiện việc tạm xuất vàng miếng phi SJC và tái nhập vàng nguyên liệu tiêu chuẩn quốc tế với khối lượng xuất khẩu bằng khối lượng nhập khẩu. Việc thực hiện chủ trương này này nhằm đẩy nhanh tiến độ kiểm định, gia công vàng miếng phi SJC thành vàng SJC theo đúng quy định của pháp luật và NHNN đã báo cáo Chính phủ trước khi thực hiện. Toàn bộ khối lượng vàng phi SJC tạm xuất là vàng miếng đang được lưu thông hợp pháp trên thị trường và chủ yếu thuộc sở hữu hợp pháp của người dân đang gửi tại TCTD. Quy trình tạm xuất, tái nhập được NHNN tổ chức thực hiện, giám sát chặt chẽ, có kiểm tra tồn quỹ trước khi xuất khẩu. Việc tạm xuất, tái nhập đã hoàn thành vào ngày 31.03.2013. Do vậy, việc bài báo cho rằng chủ trương tạm xuất, tái nhập này  nhằm hợp pháp hóa vàng nhập lậu là hoàn toàn không có căn cứ, cố ý bóp méo chính sách của nhà nước.

Ngoài ra, thời gian vừa qua, NHNN đã tổ chức bán vàng miếng can thiệp thị trường vàng theo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ. Nguồn vàng bán can thiệp của NHNN là dự trữ ngoại hối nhà nước, không liên quan đến vàng tạm xuất, tái nhập. Do vậy, việc bài báo cố tình suy diễn cho rằng nguồn vàng NHNN bán can thiệp là vàng tạm xuất, tái nhập là hoàn toàn không chính xác, không có căn cứ.

Ngân hàng Nhà nước khẳng định trong thời gian vừa qua Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện công tác quản lý thị trường vàng theo đúng các quy định của pháp luật.

Đính chính Trong bài Rửa vàng bằng cơ chế đăng trên báo Thanh Niên số 114 ra ngày 24.4, tác giả Nguyên Hằng đã dẫn số liệu về lượng nhập khẩu vàng nữ trang và vàng thỏi trong năm 2011 và 2012 từ nguồn báo cáo của Hiệp hội Vàng thế giới. Tuy nhiên, do dịch và hiểu chưa đúng về các thuật ngữ nên phóng viên đã nhầm lẫn, dẫn tới sai sót khi phân tích về giao dịch vàng trong nước. Cụ thể, theo Hiệp hội Vàng thế giới thì nhu cầu giao dịch vàng nữ trang của Việt Nam trong năm 2011- 2012 là 25,5 tấn, trị giá 1,3 tỉ USD. Tuy nhiên tác giả bài viết đã hiểu không chính xác nên cho rằng đây là số vàng nhập khẩu, dẫn tới các phân tích và kết luận sau đó rằng đã có nhập lậu 25,5 tấn vàng nữ trang vào thị trường nội địa trong 2 năm 2011- 2012. Các phân tích sau đó về việc liệu có tình trạng vàng lậu lợi dụng cơ chế tạm nhập- tái xuất để hợp pháp hóa cũng không chính xác. Báo Thanh Niên trân trọng cáo lỗi với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cùng bạn đọc. Thanh Niên

Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Nguồn: thanhnien.com.vn