Bauxite Việt Nam

TS Phạm Đình Bá

(VNTB) – Việc một số phương tiện truyền thông trong nước diễn đạt như thể Trump “đầu tư” 1,5 tỷ USD có thể là muốn tạo ấn tượng tích cực về việc thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, điều quan trọng là sự thật cần được hiểu rõ – Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc mới là người bỏ tiền thật, còn Trump chỉ là người bán thương hiệu để kiếm lời.

Bạn tôi hôm qua nói về chuyện rửa tiền tham nhũng ở quê nhà. Theo anh ấy, tuần này Chính phủ Hoa Kỳ đã công bố báo cáo tài chính 2025 của Trump. Có một điều rất đáng chú ý là trong báo cáo này đã nói rất rõ là Tập đoàn Trump sẽ nhận được 5 triệu USD phí sử dụng thương hiệu từ Công Ty Hưng Yên, có ý là Trump chỉ nhận tiền sử dụng thương hiệu, không điều hành cho dự án sân golf Hưng Yên, cũng không cần bỏ tiền vào dự án này, khác hoàn toàn với những bài báo trong nước mà ca ngợi là Tập đoàn Trump đầu tư dự án 1,5 tỷ USD tại Hưng Yên.

Khi tôi bắt đầu tìm hiểu chuyện này, việc điều đầu tiên tôi làm là tìm hiểu báo cáo tài chính chính thức của Tổng thống Trump năm 2025. Báo cáo được Văn phòng Đạo đức Chính phủ Mỹ (Office of Government Ethics) công bố vào ngày 13 tháng 6 năm 2025, dày 234 trang. Trong đó, tôi thấy một thông tin thú vị: Trump thực sự chỉ nhận 5 triệu USD phí nhượng quyền thương hiệu từ một dự án tại Việt Nam.

Cụ thể, khoản tiền này được chuyển từ Công ty Cổ phần Dịch vụ Khách sạn Hưng Yên – một công ty con của Tổng công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc – thông qua công ty quản lý thương hiệu DT Marks Vietnam LLC của Trump. Điều thú vị là trong báo cáo, Trump chỉ thực nhận được 4 triệu USD, còn 1 triệu USD vẫn đang trong khoản phải thu.

Khi đọc tới nữa, tôi phát hiện ra rằng tổ chức Trump hoạt động theo mô hình kinh doanh mà bên mình ít thấy. Gia đình Trump không đầu tư tiền thật vào các dự án, mà chỉ bán quyền sử dụng thương hiệu “Trump” cho các nhà phát triển địa phương. Trong trường hợp dự án Hưng Yên, tổ chức Trump cấp phép thương hiệu thông qua công ty thương hiệu DT Marks Vietnam LLC, được sở hữu 79% bởi công ty thương hiệu của Trump, 20% bởi gia đình Trump, và 1% bởi công ty thành viên.

Điều này có nghĩa là Trump không cần bỏ một đồng vốn nào vào dự án, không tham gia quản lý hay vận hành, mà chỉ cho phép Tổng công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc sử dụng tên “Trump” để đặt tên cho dự án là “Trump International Hung Yen”. Đổi lại, Trump nhận phí nhượng quyền và có thể nhận thêm phí duy trì hàng năm từ 2-3% doanh thu của dự án.

Tổ chức Trump chỉ đóng vai trò như một “người bán thương hiệu”. Họ không đầu tư vốn, không xây dựng, không quản lý dự án. Eric Trump, con trai của Tổng thống, chỉ đến Việt Nam để tham dự lễ khởi công và gặp gỡ các quan chức, nhưng điều này chỉ mang tính chất lễ nghi, không phải quản lý thực tế, nhưng lại dàn dựng để “đánh lận con đen”.

Tổng công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc mới là chủ đầu tư thực sự của dự án. Họ phải chịu toàn bộ rủi ro tài chính, từ việc bỏ vốn 1,5 tỷ USD để xây dựng, đến việc vận hành sau này. Dự án được triển khai trên diện tích 990 hecta tại huyện Khoái Châu, Hưng Yên, bao gồm sân golf 54 lỗ, khách sạn 5 sao, khu dân cư cao cấp. Nguồn tiền 1,5 tỷ USD từ đâu cũng đáng chú ý.

Khi tôi đọc các bài báo trong nước, tôi thấy có sự khác biệt rõ rệt trong cách diễn đạt. Nhiều báo Việt Nam viết rằng “Tập đoàn Trump đầu tư dự án 1,5 tỷ USD tại Hưng Yên”. Điều này tạo ra ấn tượng rằng Trump đang đổ tiền thật vào Việt Nam.

Tuy nhiên, khi đọc kỹ hơn, một số báo cũng có đề cập đến việc này là “hợp tác chiến lược” và “nhượng quyền thương hiệu”. Chẳng hạn, VnExpress viết: “Dự án này nằm trong khuôn khổ hợp tác chiến lược giữa The Trump Organization – tập đoàn của gia đình Tổng thống Mỹ Donald Trump và Công ty Hưng Yên”.

Điều thú vị là thời điểm ký kết thỏa thuận này diễn ra vào tháng 9-10/2024, trước khi Trump thắng cử Tổng thống. Sau khi Trump nhậm chức, Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính đã gặp đại diện Trump Organization và bày tỏ sự ủng hộ đối với việc đẩy nhanh tiến độ dự án.

Việt Nam đang đàm phán với Mỹ để tránh mức thuế 46% mà chính quyền Trump đe dọa áp đặt. Trong bối cảnh này, dự án mang thương hiệu Trump có thể được xem như một “cầu nối ngoại giao” giúp cải thiện quan hệ thương mại.

Việc Trump vừa là Tổng thống, vừa trục lợi từ vị trí chức quyền với quy mô trấn áp đối với thuế quan lên chính phủ Việt Nam, là hành vi trật bậy về quản trị việc công, là lợi dụng quyền nhà nước để thủ lợi cho gia đình. Đây là hành vi của xã hội đen, tinh khiết và đơn giản, là hành vi đồi bại của bọn côn đồ.

Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc sở hữu quy mô tài sản khổng lồ đủ sức thực hiện những dự án tỷ USD. Tính đến cuối quý I/2025, tổng tài sản của công ty này đã vượt mốc 54.203 tỷ đồng (tương đương hơn 2,1 tỷ USD), tăng mạnh 21% chỉ trong vòng 3 tháng đầu năm so với mức 44.730 tỷ đồng cuối năm 2024. Con số này đưa công ty lên gần những doanh nghiệp bất động sản lớn nhất Việt Nam như Becamex-IDC (59.300 tỷ đồng) và Vincom Retail (56.000 tỷ đồng).

Theo tiêu chí trong bài “Làm sao định hình, chẩn đoán, tiên lượng và đối phó với các tập đoàn mạng nhện tham nhũng?” trên VNTB, Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc có nhiều điểm khởi sắc. Các tập đoàn mạng nhện này thường xuất từ những nơi có phần bất ngờ, như Hưng Yên. Vốn khởi nghiệp của các tập đoàn thường là lớn một cách bất ngờ, lên đến hàng ngàn tỷ đồng, và các nguồn tiền khởi nghiệp này thì không rõ ràng từ đâu ra. Các tập đoàn nầy thường tăng trưởng nhanh và những thành công thường rất ngoạn mục, nhất là các vụ kiếm đất của dân hay cưỡng chiếm đất công.

Theo tờ New York Times được lượt dịch trên VNTB (“Vì sao Việt Nam thúc đẩy nhanh dự án sân golf của Trump?”), nhiều nông dân lo lắng về đất đai của mình (1).

“Chỉ trong năm ngày, họ đã lấp đầy toàn bộ đất nông nghiệp đó và dựng lều cho buổi lễ”, bà Đỗ Thị Suất, 63 tuổi, nói khi ngồi nhìn lễ khởi công từ hàng cây giống. “Sao họ lại làm nhanh thế?”. “Họ sẽ lấy đất của chúng tôi”, bà nói. “Rồi chúng tôi sẽ sống thế nào?”.

Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc sở hữu quỹ đất khu công nghiệp lên tới hơn 7.000 hecta, chiếm khoảng 5% tổng quỹ đất khu công nghiệp cả nước – một con số đưa công ty vào top đầu các doanh nghiệp phát triển khu công nghiệp tại Việt Nam. Ngoài ra, công ty còn nắm giữ 1.400 hecta đất khu đô thị tại các địa phương lớn trên cả 3 miền và 117 hecta đất phục vụ xây dựng nhà máy sản xuất.

Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc đang làm Dự án Khu đô thị và dịch vụ Tràng Cát tại Hải Phòng với quy mô 584,91 hecta đã được phê duyệt và đang được công ty đẩy mạnh đầu tư. Công ty cũng đang triển khai đồng thời hơn 10 dự án lớn, bao gồm các khu công nghiệp Nam Sơn Hạp Lĩnh, Tân Phú Trung, Tràng Duệ 3 (625,73 hecta), Quế Võ mở rộng 2, Lộc Giang, và các cụm công nghiệp Hưng Yên. Riêng dự án Khu Công Nghiệp Tràng Duệ 3 đã có 200 hecta đất lấy từ dân với đền bù chút đỉnh và đang hoàn thiện thủ tục để đón nhà đầu tư.

Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc đã thu hút được nhiều tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới. Tại Khu Công Nghiệp Nam Sơn Hạp Lĩnh, công ty vừa ký hợp đồng cho thuê hơn 30 hecta với một công ty công nghệ lớn theo chỉ định của Tập đoàn Apple. Khu này đã thu hút 8 doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài và trong nước, với tổng vốn đầu tư đạt 1,15 tỷ USD.

Các khách hàng lớn khác của Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc bao gồm Tập đoàn LG tại Khu Công Nghiệp Tràng Duệ với các nhà máy LG Electronics, LG Display, LG Innotek, Canon tại KCN Quế Võ, và Goertek – đối tác lớn của Apple.

Trong vụ rửa tiền này, gia đình ông Trump nhận phí nhượng quyền 5 triệu USD mà không cần đầu tư vốn, có thể nhận thêm phí duy trì hàng năm từ doanh thu của dự án, và mở rộng thương hiệu Trump tại thị trường Đông Nam Á.

Đối Với Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc, họ tăng uy tín và giá trị của dự án nhờ thương hiệu Trump, dễ thu hút khách hàng giàu có và nhà đầu tư quốc tế, và có thể bán bất động sản với giá cao hơn nhờ thương hiệu nổi tiếng.

Trump thực sự chỉ “bán thương hiệu” chứ không đầu tư tiền thật vào Việt Nam. Đây là mô hình kinh doanh điển hình của tổ chức Trump trên toàn thế giới – họ cho thuê tên tuổi để kiếm lời mà không cần chịu rủi ro tài chính.

Việc một số phương tiện truyền thông trong nước diễn đạt như thể Trump “đầu tư” 1,5 tỷ USD có thể là muốn tạo ấn tượng tích cực về việc thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, điều quan trọng là sự thật cần được hiểu rõ – Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc mới là người bỏ tiền thật, còn Trump chỉ là người bán thương hiệu để kiếm lời.

___________________

Tham khảo:

https://vietnamthoibao.org/vntb-vi-sao-viet-nam-thuc-day-nhanh-du-an-san-golf-cua-trump/

P.Đ.B.

VNTB gửi BVN