Bauxite Việt Nam

Trọng Thành

29/08/2025

Trong bối cảnh các nỗ lực của tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm tìm giải pháp kết thúc chiến tranh Ukraina, sau hơn nửa năm cầm quyền, dường như đã dậm chân tại chỗ, trên truyền thông Pháp, có quan điểm cho rằng không loại trừ khả năng ông Trump để ngỏ cánh cửa cho Trung Quốc tham gia vào các đối thoại Matxcơva - Kiev «về tương lai của Ukraina». Liệu Bắc Kinh có thể tham gia vào cuộc đối thoại về tương lai của Ukraina hay không?

Ảnh tư liệu: Tổng thống Mỹ Donald Trump (P) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một buổi lễ chào đón tại Đại Lễ Đường Nhân Dân ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 09/11/2017. AP - Andy Wong

Trang mạng Pháp ngữ Huffington Post dẫn lại lời tổng thống Mỹ trong cuộc họp báo hôm thứ Hai 25/08/2025, khẳng định đã trao đổi với đồng nhiệm Nga Vladimir Putin sau thượng đỉnh tại Nhà Trắng tuần trước với tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky và một số lãnh đạo châu Âu, đồng thời bày tỏ tin tưởng: «Chúng ta sẽ chấm dứt chiến tranh». Tuy nhiên, chấm dứt chiến tranh bằng cách nào là điều mà tổng thống Mỹ hoàn toàn không cho biết. Ông Trump chỉ thừa nhận là hai lãnh đạo Nga, Ukraina «không ưa nhau», khi bị chất vấn về các cản lực đối với một cuộc gặp Putin - Zelensky.

Mọi dấu hiệu dường như cho thấy quan hệ Ukraina - Nga hoàn toàn bế tắc – chiến tranh tiếp diễn và có một số dấu hiệu gia tăng sau thượng đỉnh tại Alaska ngày 15/08–, với tổng thống Nga, mà tổng thống Mỹ quảng cáo như một thành công. Trong bối cảnh đó, tại cuộc họp báo hôm 25/08, tổng thống Trump khẳng định «chúng tôi sẽ mời Trung Quốc tham gia» (we’ll get China into that). Ông Trump không nói gì thêm về «đề xuất kỳ lạ này». Theo Huffington Post, câu nói mơ hồ của Trump được đưa ra trực tiếp liên quan đến vấn đề «phi hạt nhân hóa» cũng có thể hàm nghĩa như một bàn tay chìa ra cho Bắc Kinh trong hồ sơ Ukraina.

Liệu Bắc Kinh có thể tham gia bàn về hồ sơ Ukraina hay không là một câu hỏi còn để ngỏ. Tuy nhiên, theo Huffington Post, trước khi đưa Trung Quốc vào cuộc đối thoại Nga-Ukraina, tổng thống Mỹ Donald Trump trước hết phải khắc phục được những hậu quả của việc đã đón tiếp tổng thống Putin, lãnh đạo quốc gia xâm lược Ukraina, như một thượng khách, trong lúc Matxcơva cho đến nay không hề đưa ra một tín hiệu thực sự nào cho thấy thiện chí muốn chấm dứt chiến tranh.

Cựu đại sứ Mỹ tại NATO, Kurt Volker, cũng từng là đại diện đặc biệt của Mỹ tại Ukraina trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, nhận định: về chiến tranh Ukraina, «chúng ta vẫn dẫm chân tại chỗ đúng như trước khi Trump nhậm chức». Theo cựu đại diện Mỹ tại Ukraina, chính quyền Mỹ thời Donald Trump nhiệm kỳ 2 đã «không hề có một chiến lược rõ ràng nào để buộc Putin phải chấm dứt chiến tranh». Theo ông Sidney Blumenthal, cựu cố vấn cấp cao của tổng thống Mỹ Bill Clinton, được báo Anh Guardian trích dẫn, «việc tâng bốc, chiều chuộng và vuốt ve» Putin đều vô ích.

Chưa kể đến việc, theo giới quan sát, trong bối cảnh đàm phán ngoại giao với Nga không có kết quả, Mỹ và Nga đang thúc đẩy việc bình thường hóa quan hệ kinh tế. Báo Mỹ Wall Street Journal ghi nhận dự án Sakhaline 1 với Nga của tập đoàn Mỹ ExxonMobil đã được nối lại.

Tín hiệu có lợi cho Bắc Kinh trước thềm các sự kiện quan trọng với Trung Quốc

Tiếp theo thái độ được giới quan sát đánh giá là mang lại «chiến thắng ngoại giao» cho tổng thống Nga, tổng thống Trump đã chìa bàn tay với Bắc Kinh trước thềm thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), tổ chức tại Thiên Tân (Trung Quốc), từ ngày 31/08 đến 01/09, và lễ mừng 80 năm Đệ Nhị Thế Chiến kết thúc, Trung Quốc tổ chức long trọng ngày 03/09, với sự tham gia tổng thống Nga và lãnh đạo Bắc Triều Tiên.

Trước đó, ngày 11/08, ngay trước cuộc thượng đỉnh với Putin, ông Trump cũng đã quyết định một lần nữa hoãn tăng thuế hải quan với Trung Quốc thêm 90 ngày. Quyết định được đưa ra vào lúc Washington đồng loạt tăng thuế với «các đồng minh», như Liên Âu, Nhật Bản. Đảo quốc Đài Loan, bị Trung Quốc đe dọa sáp nhập, cũng phải gánh chịu khoản thuế tăng 20%. Nhiều nhà quan sát, như Alex Lo, cây bút xã luận của nhật báo Hồng Kông South China Morning Post, cho rằng trong cuộc chiến thương mại với toàn thế giới hiện nay, đặc biệt chống lại các đồng minh, chính quyền Trump coi Trung Quốc là «đối tác» nhiều hơn.

Kể từ khi Nga xâm lược Ukraina, Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây liên tục lên án Trung Quốc tiếp tay cho Nga trong cuộc chiến chống Ukraina, đặc biệt với việc cung cấp cho Matxcơva các mặt hàng lưỡng dụng, có thể được Nga dùng để chế tạo drone và các vũ khí, phương tiện mà Nga sử dụng để chống Ukraina. Việc tổng thống Trump chìa tay cho Trung Quốc trong hồ sơ Ukraina, mà không kèm theo điều kiện nào, có thể coi là một tín hiệu mang lại thêm nhiều lợi thế cho Trung Quốc.

T.T.

Nguồn: rfi.fr/vi