Bauxite Việt Nam

Nguyễn Quang A

Ngày 5-11 2024 báo Nhân dân đưa bài viết của TBT ĐCSVN về “Sắp xếp tổ chức bộ máy tinh-gọn-mạnh-hiệu năng-hiệu lực-hiệu quả, nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong hệ thống chính trị”. [1]

Sau khi nêu nhiều cố gắng và thành tựu của ĐCSVN về đổi mới, kiện toàn hệ thống chính trị và các thành tựu, bài viết cho rằng “tổ chức bộ máy hệ thống chính trị nước ta tuy đã được đổi mới ở một số bộ phận, nhưng cơ bản vẫn theo mô hình được thiết kế từ hàng chục năm trước, nhiều vấn đề không còn phù hợp điều kiện mới là trái với quy luật phát triển; tạo ra tâm lý “Nói không đi đôi với làm,” ông TBT ĐCSVN nhấn mạnh ba công tác trọng tâm:

1. xây dựng và tổ chức thực hiện trong toàn hệ thống chính trị mô hình tổng thể tổ chức bộ máy hệ thống chính trị Việt Nam

2. tập trung hoàn thiện thể chế theo tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” để nhanh chóng đưa chủ trương của Đảng CSVN đi vào thực tiễn cuộc sống

3. gắn tinh gọn tổ chức bộ máy với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ, biên chế hợp lý, chuẩn hóa chức danh.

Trong bài viết ông trích dẫn Lenin về cải tiến bộ máy nhà nước, và một lần nữa xác nhận lại ĐCSVN là một đảng Leninist.

Có thể thấy gì qua bài viết này? Theo tôi có lẽ cần nhấn mạnh hai điểm: a) ông TBT ĐCSVN trước sau như một rất trung thành với ĐCSVN theo đường lối Leninist và quyết tâm của ông để hành động về việc “tinh gọn” hệ thống chính trị là thực; b) cung cách hay tinh thần của ông trong việc này và nhiều việc khác (tỷ lệ như tăng trưởng kinh tế hai chữ số) là nhanh, “vừa chạy vừa xếp hàng” theo phong cách quân sự mà một số người cho là nóng-vội cũng có lý của họ. Liệu các việc đó có hiệu năng-hiệu lực và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị hay không thì chỉ thời gian mới có câu trả lời.

Trong phiên họp hiện thời (từ 20-10-2025), Quốc hội đã bổ nhiệm thêm 2 Phó thủ tướng mới đưa số phó thủ tướng lên thành chín người, cao thứ hai trong các nước Asean (sau Campuchia với 13 phó thủ tướng), đó là chưa nói đến nhiều bộ có đến 9 thứ trưởng (Bộ Tài chính là Bộ duy nhất được phép không quá 9 thứ trưởng) và ở cấp vụ, phòng con số cũng rất nhiều (và đôi khi được thể chế hóa hẳn hoi). Trước tình hình đó nhiều người bình luận đó có phải là “nói không đi đôi với làm không”? Họ hỏi có lý, nhưng tôi cho rằng chuyện số người không phải là chính mà là phong cách Leninist: lãnh đạo hiện hành quyết định lãnh đạo kế tiếp: đại hội 14 của ĐCSVN dự kiến diễn ra từ 19 đến 25-1-2026 và chắc Quốc hội mới sẽ hình thành không lâu sau đó và một loạt phó thủ tướng và bộ trưởng sẽ về vườn và việc “tinh gọn” về số lượng có lẽ sẽ được thực hiện. Dường như mọi sự đều đã diễn ra nhanh chóng theo tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” từ cả năm nay rồi, kể cả việc “sắp xếp lại giang sơn,” bổ nhiệm các bí thư và lãnh đạo địa phương cũng như ban chấp hành TW khóa tới! Đó chính là chính sách cốt lõi của Đảng Leninist.

Có lẽ chỉ phương thức là hơi khác, dường như phần lớn sự sắp xếp, “tinh gọn” đã diễn ra trước đại hội 14 của ĐCSVN, chứ không “lề mề” như trước kia có vẻ như qua đại hội ĐCSVN sắp xếp nhân sự (cả Quốc hội và Mặt trận Tổ quốc) rồi sau đó mới đến sắp xếp chính quyền qua Quốc hội và các hội đồng nhân dân một cách hình thức. Bây giờ dường như không cần như vậy nữa! Vẫn như cũ nhưng phương cách thì nhanh, quyết liệt hơn, chẳng cần làm ra vẻ dân chủ làm gì nữa. Tuy nhiên, cũng nên chú ý đến ngạn ngữ của người “dục tốc bất đạt” (nôn nóng, muốn nhanh thì thường hỏng việc) mà tôi đã nhắc đến trong hàng loạt bài “Hà Nội không vội được đâu” liên quan đến hoạch định chính sách, nhất là mong muốn tăng trưởng kinh tế trên 10% bây giờ được nêu trong Toàn văn dự thảo các văn kiện của đại hội XIV của ĐCSVN [2]. Nếu được thông qua trong tháng 1-2026 tôi e những chỉ tiêu như vậy sẽ có thể có những hệ quả khôn lường.

N.Q.A.

Ghi chú:

[1] sắp xếp tổ chức bộ máy tinh-gọn-mạnh-hiệu năng-hiệu lực-hiệu quả, nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong hệ thống chính trị. https://nhandan.vn/special/sap-xep-to-chuc-bo-may-tinh-gon-manh-hieu-nang-hieu-luc-hieu-qua/index.html

[2] Toàn văn: dự thảo các văn kiện của đại hội XIV của ĐCSVN https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/toan-van-du-thao-cac-van-kien-dai-hoi-xiv-cua-dang-119251015163630117.htm

Tác giả gửi BVN