Bauxite Việt Nam

Phạm Kỳ Đăng

Từ 1963 đến 1989 Cộng hòa dân chủ Đức đã thả 33.775 tù nhân chính trị sang Tây Đức (CHLB Đức ) để đổi lấy ngoại tệ mạnh. Hệ thống buôn bán chính trị phạm đã kiếm lời nhiều nhất 390.000.000 D-Mark vào năm 1984 chỉ riêng với việc thả 2.236 người đối kháng, qui ra 174.419 D-Mark một đầu người. Hai nhà lãnh đạo uy quyền (1) lập hẳn những trương mục mang tên mình tại những nhà băng lớn nhất (tài khoản Honecker, tài khoản Mielke). Tuy nhiên CHLB Đức ngừng không trả tiền cũng như xuất hàng hóa theo chế độ ưu đãi cho CHDC Đức, khi nước này vào năm 1989 trở thành hội viên của Hội đồng nhân quyền Liên hiệp quốc buộc phải cam kết tôn trọng và thực thi nhân quyền. Tuy buôn người khấm khá, mà vậy rồi CHDC Đức cũng phá sản và sụp đổ.

Nhà nước CHXHCN Việt Nam, sau những vụ hành hình kẻ thù giai cấp vô tội vạ đỉnh cao thời Cải cách ruộng đất, dán cái nhãn „phản động“ lên người bất mãn hoặc phê phán chế độ rồi đưa họ vào nhà tù hay trại cải tạo. Hình thức triệt tiêu thay thế thủ tiêu. Số phận của nạn nhân bi thương hơn, do người tù chính trị bị giam trong những trại cải tạo heo hút cách ly tuyệt đối, sự hành hạ về tinh thần dai dẳng hơn, bởi trong một thời gian dài Việt Nam không có những lực lượng đối kháng trong xã hội lên tiếng động viên và ủng hộ họ.

Số phận của nhà nước chuyên chính vô sản kiểu mao-ít, luôn thi hành chính sách thiếu minh bạch khác thường, biệt lập với thế giới, từ bên ngoài nhìn vào không khá hơn, thực ra lại là bi đát. Điều liên quan đáng để ý ở đây: sự bắt bớ giam cầm tù nhân chính trị cho đến gần đây chưa bao giờ thu hút được sự chú ý của truyền thông và các tổ chức quốc tế, và do vậy nhà nước cũng chưa dám tổ chức được một thương vụ thu ngoại tệ mang tính lâu dài. Sự bắt bớ tăng lên, có thể thấy rõ rệt hơn từ sau Đại hội Đảng lần thứ 11, để thêm điều kiện thương lượng mới chỉ là tập tọng và thăm dò.

Trước mắt về ngắn hạn, Việt Nam đạt được một số thỏa hiệp nào đấy. Nhiều ý kiến nhận định việc thả bốn tù nhân lương tâm trong tháng Tư là phép thử hoặc là một toan tính chiến thuật. Nếu là một toan tính nước cờ chiến thuật, sẽ phải để ý đến bước tiếp tức khả năng tạm ngừng để rồi phát động một chiến dịch bắt bớ khác hoành tráng hơn, nếu một mai không ký được hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương, cùng lúc đó là vỡ nợ công và khủng hoảng toàn diện.

Như vậy chính quyền có thể duy trì chính sách tạo dựng thêm „thù địch“ và „phản động“, như cái nền chuyên chính tự học thuyết say máu luôn cần „kẻ thù“ vận hành „đúng qui trình“. Tuy nhiên thời thế hôm nay đã khác. Nhà nước đi nước cờ đang bị chiếu bí khắp nơi, không cẩn thận sẽ tứ bề thọ địch. Việc bắt giữ giam cầm có lẽ chỉ chiều lòng cho đồng chí Bốn Tốt. Nhưng Trung quốc, đang xuất siêu và thi hành chính sách bóp nghẹt kinh tế, chỉ ủng hộ chư hầu trên quan điểm lập trường để yên bề man rợ hóa dân tộc Việt Nam. Mới đây Trung quốc còn tuyên bố xóa bỏ hệ thống lao cải nữa. Nhóm cầm quyền bám đuôi Trung quốc, sẽ thù địch với nhân dân, và như vậy ngồi thế trứng để đầu đẳng.

Với chính quyền, bắt giam người vì lý do gọi là chính trị càng ngày là một việc thất sách. Ngụy tạo vụ án bắt người để thăng quan tiến chức cũng là một điều lố lăng, bởi bộ máy an ninh và công an quá dư thừa hàm cấp đã phình to quá mức ở quyền hạn, nhân sự và ở trang bị, đang đóng vai trò nhân danh đảng trị. Có thể dùng những điều luật mù mờ tước tự do người bất đồng quan điểm, tín ngưỡng. Bắt thì dễ, thả họ để trút gánh sau này không bao giờ gặp lại khó hơn nhiều. Người tù chính trị khác với thường phạm ở chỗ ấy. Vả chăng người đối lập quan điểm, người phê phán mang bao suy tư đầy thiện chí, hơn thế nữa ôm ấp nhiều sáng kiến cải cách tránh đổ vỡ. Hành hạ những người đó chính là đánh vào thành phần ưu tú của nhân dân.

Là thành viên mới của Hội đồng nhân quyền thế giới, nhà nước Việt Nam trong những cuộc điều trần thường kỳ phải phơi mặt giải trình với hầu hết các nước tham gia. Những kỳ sát hạch tiếp theo, nhà nước chuyên chế tước sạch quyền công dân khó có thể mãi mãi cho các nhà ngoại giao đọc báo cáo viết sẵn, như cho học trò dùng tài liệu quay cóp trong phòng thi như ta vừa thấy.

Tất cả những người vận động cho dân chủ và nhân quyền không nên thất vọng vì việc Việt Nam, với một lý lịch lem nhem về nhân quyền bất ngờ được kéo lên sân khấu của cộng đồng quốc gia nhân quyền, được chính thức gia nhập Hội đồng nhân quyền thế giới. Thành quả ấy trước mắt vừa gây thất vọng cay đắng trong lòng nhiều người, nhưng riêng cá nhân tôi không bực bội, tôi cho đó là khung pháp lý ràng buộc một thành viên chưa „tiến bộ“. Nếu đã là thành viên rồi, khó giở trò bắt thả người tùy tiện để vòi vĩnh.

Trong tháng Tư thời tiết hay chơi khăm, không ai biết nhà cầm quyền thành tâm đến đâu. Trước hết hãy vui cho người được trả tự do, bởi vì họ chịu tù đày không hề vô nghĩa. Và hợp lý hơn nên nhìn nhận từng cá nhân họ một cách bình thản và ôn hòa. Tôi không đòi hỏi gì hơn ở Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ, giả sử tương lai ông không làm gì nữa (mà ai đã biết?), ông đã đóng góp phần mình. Chúng ta tránh tâm lý thường thấy ở người trong và ngoài nước khá trông chờ và phó thác vào một người xuất chúng lãnh đạo hoàn hảo như “lãnh tụ”, nếu người kỳ vọng không khớp với mường tượng của mình lại sinh ra bới móc, chê trách, hết dèm pha ra hờn dỗi. Hình ảnh một người dựng nên theo mường tượng và trông chờ của đám đông chỉ là mẫu người phất lên bằng giấy, trong khi họ phải hứng đòn hành hạ bằng xương thịt của mình.

Và hơn hết hãy nghĩ đến Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, linh mục Nguyễn Văn Lý, Tạ Phong Tần, Trần Huỳnh Duy Thức, Lê Quốc Quân, Bùi Hằng, Hồ Thị Bích Khương và còn bao người rên xiết không tên trong bóng tối tù ngục.

Chú thích:

(1) Erich Honecker (1912-1994), Tổng bí thư Đảng Công nhân Xã hội thống nhất Đức và Erich Mielke (1907-2000), Bộ trưởng Bộ An ninh quốc gia của CHDC Đức.

P.K.Đ.

Tác giả gửi BVN