Bauxite Việt Nam

Mạc Văn Trang

Từ tháng 4/2016, khi khu Formosa gây ra thảm họa môi trường biển suốt hơn 250 km của bốn tỉnh miền Trung đến nay đã sắp một năm. Thảm họa đó luôn là sự kiện nhức nhối trong lòng xã hội. Nhưng nhiều người mới nhìn thấy thảm họa biển chết và những ảnh hưởng trực tiếp của nó, như: Hải sản bị hủy diệt, hàng vạn ngư dân bỏ biển; mọi hoạt động liên quan đến kinh tế biển ngưng trệ, ảnh hưởng đến đời sống hàng chục triệu người; tẩy rửa chất độc, khôi phục các rạn san hô và các loài sinh vật biển tầng nước đáy biển phải mất nhiều thập kỷ và vô cùng tốn kém… Rồi bao nhiều người dân phải ăn đồ biển nhiễm độc, bao nhiêu thế hệ phải thở hít khói bụi do Formosa thải ra suốt 70 năm nữa!? Nói chung, chỉ nhấn mạnh thảm họa môi trường và những ảnh hưởng trực tiếp do Formosa gây ra.

Có một thảm họa do Formosa gây ra còn đáng sợ hơn nữa, đó là sự chia rẽ và xung đột xã hội một cách sâu xa. Còn Formosa thì còn chia rẽ và xung đột xã hội!

Trước hết Formosa đã làm cho chính quyền bị mất mặt, mất hết lòng tin của nhân dân. Có thể nói chính quyền đã quá coi thường nhân dân, dại dột đem hết uy tín, danh dự của mình ra che đậy, “bảo kê” cho Formosa, tưởng rằng mọi thủ đoạn gian dối, dọa nạt, bưng bít xưa nay vẫn quen dùng, sẽ thành công. Nhưng thời đại internet, các phương tiện truyền thông xã hội dân sự đã vạch trần sự gian dối của chính quyền từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài. Càng chống đỡ cho Formosa, chính quyền càng mất hết thể diện; quan chức nào diễn trò lừa dân, dụ dân tắm biển, ăn hải sản, đều bị lột trần, trơ trẽn, bị nguyền rủa…

Nhưng đau xót nhất là máu đồng bào ta đã đổ vì Formosa! Formosa đã thách thức cả dân tộc này: “Hãy chọn cá tôm hay chọn sắt thép”! Sắt thép, có tiền mua đâu chẳng được, cá tôm và biển, không gian sinh tồn ngàn đời của dân tộc này, sao có thể đánh đổi được? Và những cuộc biểu tình ôn hòa, chính đáng diễn ra ở Hà Nội, Sài Gòn “Tôi chọn cá”, “Dân cần biển sạch, chính quyền minh bạch”… đã bị đàn áp dã man. Máu đồng bào đã đổ bởi dùi cui của Công an Nhân dân!

Rồi cái gì đến sẽ phải đến. Đồng bào miền Trung đã vùng lên, vượt qua nỗi sợ hãi, vượt qua sự kiểm soát, kìm kẹp bằng mọi thủ đoạn của chính quyền cơ sở, để bày tỏ nguyện vọng của mình. Đã có một chút hy vọng khi cuộc biểu tình ngày 2/10/2016, của khoảng 10.000 người dân bao vây Formosa, lực lượng an ninh rút lui, chỉ giữ trật tự… Nhưng chính quyền vẫn không hiểu hoặc cố tình không hiểu lòng dân, cho rằng người dân “tụ tập, gây rối” là do các thế lực thù địch kích động, có sự xúi giục của cha cố… Rồi biện pháp chia rẽ đồng bào Lương – Giáo và đàn áp khốc liệt được áp dụng đối với giáo dân Nghệ An đi Hà Tĩnh khiếu kiện… Mấy hôm nay thì dân Quảng Bình (không có yếu tố cha cố xúi giục) đã vùng lên dữ dội…

Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình là những nơi được ngợi ca “cách mạng kiên cường nhất”, nơi người dân “trung thành và hy sinh cho cách mạng lớn nhất”, nơi người dân từng “xe chưa qua, nhà không tiếc”… Nơi cái nôi của cách mạng, nhân dân đã vùng lên rồi! Không còn gì để nói nữa! Chính quyền đã và sẽ tốn bao nhiêu nguồn lực để bảo vệ Formosa và khống chế, đàn áp dân? Chính quyền xử lý mấy người có tội liên quan đến Formosa có “cứu muôn người” được không?

Thế đấy, Formosa đâu chỉ hủy diệt môi trường biển, nó đã và đang gây thảm họa cho xã hội này: Chính quyền và người dân hết tin nhau, thù oán nhau, đánh lẫn nhau, mất bao nhiêu thời gian và tiền của, sức lực đối phó nhau; đồng bào công giáo và các cha cố cũng như những người đi đầu lên án Formosa bị coi như tay sai của các thế lực thù địch (?); Công an nhân dân là con em của nhân dân được huy động để đàn áp dã man, bà con, anh em, cô bác mình, trở thành những tên “ác ôn máu lạnh”! Ngay trong hàng ngũ công an cũng chia rẽ, có nhiều người thức tỉnh lương tâm, biết bị lừa dối, bị cưỡng ép phải “hèn với giặc, ác với dân”, nên oán hận các cấp chỉ huy của mình và viết thư công khai sám hối trước nhân dân… Cha mẹ, vợ con, họ hàng những người lộ diện “ác với dân” có sống yên ổn được không, hay luôn lo hãi bị quả báo? Xã hội này luôn ở trong trạng thái mất niềm tin và bất an, trong đó Formosa là một tác nhân điển hình.

Formosa sẽ tiếp tục tồn tại và hoạt động, xả thải 70 năm nữa!? Lại thêm Dự án thép Cà Ná, anh em sinh đôi với Formosa nữa? Chính quyền muốn thách thức nhân dân thế nào nữa đây?
2/3/2017

M. V. T.

Nguồn: FB Mạc Văn Trang