Bauxite Việt Nam

Ian Timberlake (AFP)

Phạm Toàn dịch

HÀ NỘI — Con trai của một nhà lãnh đạo cách mạng Việt Nam bị kết tôi kêu gọi chấm dứt cai trị độc đảng đã bị đưa ra xét xử ngày Thứ Hai (4-4-2011), một trong những vụ bị kết tội nặng nhất về chính trị trong mấy năm qua của Việt Nam.

Cù Huy Hà Vũ, 53 tuổi, bị xét xử sau hai lần ông kiện thủ tướng.
Ông đối mặt với án tù cao đến 12 năm nếu bị coi là phạm tội “tuyên truyền chống nhà nước”, một lối kêu án bị các nhà hoạt động Nhân quyền coi là đã hình sự hóa hoạt động của người bất đồng chính kiến đấu tranh theo lối hòa bình.

Vụ xử ông tại Hà Nội dự kiến kéo dài trong một ngày.

Cảnh sát tuyên bố khu vực trước Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội là khu vực cấm đi ngang và đã bắt giữ ít nhất ba người trẻ tuổi. Họ cũng giữ mấy người đàn bà mang những bó hoa tới gần Tòa án, một phóng viên của AFP chứng kiến.

Cả trăm công an thường phục – và cũng nhiều công an mặc sắc phục – lảng vảng gần tòa nhà Tòa án. Họ chốt chặt các phố ở quanh Tòa án và quay phim chụp hình những người qua đường trong khi một xe chở đầy cảnh sát chống bạo động và xe cứu hỏa chực sẵn ở gần đó.

"Yêu cầu ông đi khỏi chỗ này ", một sĩ quan nói với phóng viên AFP bên ngoài Tòa án. "Ở đây đang xử án".

Hà Vũ là con trai Cù Huy Cận, thành viên của Chính phủ lâm thời do chủ tịch Hồ Chí Minh tôn kính thành lập từ năm 1945, và ông cũng là một nhà thơ nổi tiếng.

Vụ án Cù Huy Hà Vũ cho thấy là “bất kể ai hoặc bất kể liên quan như thế nào” song nếu bạn bước qua vạch vôi thì bạn sẽ bị đem ra xét xử, như lời Carl Thayer, một chuyên gia về Việt Nam tại Đại học New South Wales.



Giống như phần lớn các vụ án ở Việt Nam, vụ xử Hà Vũ chỉ xử kín và chỉ một số rất ít người được trực tiếp theo dõi. Một số lượng hạn chế nhà báo và nhà ngoại giao nước ngoài được phép theo dõi quá trình xét xử qua màn hình có thể bị ngắt bất cứ lúc nào và với chất lượng âm thanh tồi.

Hà Vũ ra tòa mặc đồ bộ và có thắt ca-vát.

Bản án kết tội ông tuyên truyền chống Nhà nước qua các bài viết, những cuộc trả lời phỏng vấn trên các phương tiện truyền thông nước ngoài và qua mạng Internet.

Từ năm 2009 đến tháng Mười năm ngoái, người ta cho rằng Hà Vũ đã “nói xấu chính quyền” và biện hộ cho chế độ đa đảng, bản án nói vậy.

Ông Vũ nói rằng vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản chỉ phục vụ cho “quyền lợi bất hợp pháp của một nhóm nhỏ", bản án nói vậy. Bản án cũng nói ông Vũ chỉ trích mạnh mẽ việc bỏ tù “hàng trăm nghìn người” trước đây là viên chức Nam Việt Nam sau cuộc thắng lợi thống nhất đất nước của cộng sản năm 1975.

"Anh chàng đẩy cả (hai bên) vào một bọc” một nhà ngoại giao muốn giứ kín tên tuổi nói vậy, và mô tả Hà Vũ là “gây được tiếng vang về chính trị và vào lịch sử ".

Hà Vũ bị bắt tháng mười một năm ngoái vào thời điểm trấn áp mạnh mẽ các nhà hoạt động và các blogger khi có những căng thẳng vào dịp trước Đại hội Đảng CS vào tháng Giêng.

Hai năm trước, Hà Vũ làm một điều được ông nói là hành động khiếu kiện theo luật pháp đầu tiên chống Thủ tướng Việt Nam.

Vụ kiện chống thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là để đòi ngừng chương trình khai thác bô-xít đang còn đầy tranh cãi, đã gây ra sự chống đối rộng rãi bất thường.

Tóa án Nhân dân Hà Nội – cũng là cơ quan sáng nay Thứ Hai xét xử ông – đã bác đơn khiện của Hà Vũ, nói rằng điều đó “không có cơ sở pháp lý”.

Ông lại cố lần nữa đưa đơn kiện vụ đó lên Tòa án Nhân dân Tối cao và cũng bị phớt lờ, theo như tuyên bố của Tổ chức Human Rights Watch, một tổ chức theo Theo dõi Nhân quyền đóng tại Hoa Kỳ, tổ chức này cuối tuần vừa rồi đã kêu gọi thả ngay ông Hà Vũ.

Bản án ông Hà Vũ không nói gì liên hệ đến tính hợp pháp của việc ông kiện Thủ tướng Dũng.

Được hỏi về thái độ của ông Vũ trước phiên xử, bà vợ ông Hà Vũ nói: "Nom anh không vui, anh buộc lòng phải theo vụ này thôi".

Hà Vũ học Luật ở Pháp. Ông không được cấp giấy phép làm Luật sư, nhưng ông mở Công ty luật ở Hà Nội cùng với vợ là Nguyễn Thị Dương Hà.

Tổ chức Ân xá QT Amnesty International tháng trước nói rằng có hơn 20 nhà hoạt động (dân chủ, nhân quyền) đã bị chế độ độc đảng bỏ tù trong mấy năm vừa rồi.

PT dịch