Bauxite Việt Nam

P. Thanh

(Dân trí) - Bộ LĐ - TB & XH đã yêu cầu giải quyết triệt để vấn đề lao động Trung Quốc không phép đang làm việc tại Việt Nam. Theo đó, những trường hợp không đáp ứng được quy định sẽ xử lý theo pháp luật, trong đó có hình thức trục xuất về về nước.

Tình trạng doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở của pháp luật đưa lao động phổ thông không phép vào Việt Nam làm việc tại các dự án ở nhiều địa phương như Cà Mau, Đăk Nông, Ninh Bình… đã được báo chí liên tục phản ánh thời gian qua. Theo đó, chỉ riêng tại dự án Nhà máy Đạm Cà Mau, có tới 1.051/1.728 lao động Trung Quốc đang làm việc không phép. PV Dân trí đã có cuộc trao đổi với ông Lê Quang Trung, Phó cục trưởng Cục Việc làm xung quanh vấn đề này:

Thưa ông, Bộ có nắm được sự việc hơn 1.000 lao động Trung Quốc đang làm việc không phép tại dự án Nhà máy Đạm Cà Mau? Hướng giải quyết tới đây sẽ như thế nào?

Thông qua báo chí, Bộ đã nắm được tình hình và đã yêu cầu chính quyền sở tại giải quyết đối với số lao động nước ngoài (LĐNN) chưa được cấp phép. Cụ thể, trong thời gian nhất định, doanh nghiệp sử dụng lao động phải hoàn thành việc xin cấp phép theo quy định. Như vậy, người lao động nước ngoài phải có đầy đủ hồ sơ, bằng cấp.

Về quy định, chúng ta cho phép nhà thầu nhập lao động có giấy xác nhận kinh nghiệm từ 5 năm trở lên. Trường hợp không đáp ứng được yêu cầu Bộ yêu cầu các địa phương kiên quyết xử lý theo luật như: xử phạt hành chính, buộc trục xuất về nước.

Theo thống kê từ Bộ LĐ-TB&XH, tính đến tháng 5/2011, tổng số người nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam là hơn 74.000 người, tăng thêm hàng chục nghìn người so với năm trước. Theo quy định, chúng ta chỉ cấp giấy phép cho các lao động có tay nghề, nhưng tại các địa phương như Ninh Bình, Đắk Nông, Lâm Đồng… vẫn có tới hàng nghìn lao động làm các công việc của lao động phổ thông. Có phải vấn đề kiểm soát lao động nước ngoài đang bị buông lỏng? 

Bộ vẫn quản lý được số LĐNN tại nước ta. Theo quy định, cứ 6 tháng/lần, các địa phương phải báo cáo về Bộ số LĐNN đang làm việc tại khu vực mình quản lý cũng như tình hình phát sinh.

Vấn đề lực lượng LĐNN vào Việt Nam tăng nhanh trong thời gian qua cũng vì nhiều lý do, trong đó, chủ yếu là do đầu tư nước ngoài vào Việt Nam tăng, nhu cầu tuyển dụng trong các lĩnh vực đòi hỏi chất lượng cao như điện tử, quản lý dịch vụ… cũng phát triển mạnh theo.

Những vụ việc liên quan đến số LĐNN không giấy phép cho thấy chủ yếu do ý thức của doanh nghiệp, các nhà thầu. Họ thường vi phạm trong công tác làm các thủ tục, cấp giấy phép cho người nước ngoài và người lao động. Nhà thầu, chủ đầu tư không ngại đưa ra nhiều lý do khác nhau để lách luật.

Một trong những “chiêu” lách thường được nhiều chủ đầu tư, nhà thầu nước ngoài sử dụng là khai báo lao động dưới 3 tháng để trốn tránh thực hiện các nghĩa vụ và thủ tục liên quan. Bộ có cách nào để giải quyết tình trạng này?

Theo quy định của Bộ luật Lao động, LĐNN làm việc dưới 3 tháng không cần phải cấp giấy phép lao động. Tuy LĐ không phải cấp giấy phép nhưng vẫn phải làm các thủ tục khai báo. Trong Nghị định 34, khoản 6, Điều 9 quy định rõ: đối với đối tượng làm việc dưới 3 tháng thì phải thông báo với Sở LĐ-TB&XH địa phương trước 7 ngày tính từ ngày làm việc. Cùng đó, phải nộp kèm theo đầy đủ các giấy tờ: giấy chứng nhận, trình độ chuyên môn, như là cấp giấy phép lao động.

Ông Lê Quang Trung, Phó Cục trưởng, Cục Việc làm. Ảnh: TT

Bộ đã kiên quyết nhắc nhở các địa phương bằng nhiều văn bản, đối với những lao động làm việc dưới 3 tháng dứt khoát phải thực hiện theo Nghị định 34; đồng thời, yêu cầu các địa phương kiểm tra kỹ các đối tượng này. Trong hồ sơ mời thầu, dự thầu… đều phải có kế hoạch sử dụng nhân sự. Tuy nhiên, có nơi các chủ đầu tư, nhà thầu vẫn cố tình vi phạm với nhiều lý do khác nhau.

Phải chăng chế tài xử phạt chưa mạnh?

Đúng là chế tài xử phạt vi phạm hành chính của chúng ta vẫn ở mức thấp. Theo tôi, tới đây cần nâng mức xử phạt cao hơn và xử phạt theo từng hành vi; đồng thời công khai danh tính doanh nghiệp, tổ chức bị phạt lên các phương tiện thông tin đại chúng. Cùng đó, đối với những nhà thầu đã có “tiền án” trong lĩnh vực này có thể không được tham gia thi tuyển những gói thầu sau này.

Được biết, tới đây sẽ có thêm hàng ngàn lao động nước ngoài sẽ vào Việt Nam làm việc trong các dự án, gói thầu EPC. Bộ đã có thêm giải pháp gì để thắt chặt quản lý lao động nước ngoài?

Nghị định 46 vừa ban hành đã sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của Nghị định 34 về Quản lý lao động nước ngoài, tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa về mặt thủ tục đối với nhóm lao động chất lượng cao; xử phạt nghiêm khắc đối với doanh nghiệp vi phạm quy định. Bên cạnh đó, Cục đề xuất Bộ LĐ - TB & XH chỉ đạo các địa phương xây dựng quy chế phối hợp trong việc quản lý lao động nước ngoài. Có sự phối hợp giữa ngành lao động, Kế hoạch đầu tư, công an, BQL khu công nghiệp, … việc thanh kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm sẽ tốt hơn...

Ngoài ra, Bộ cũng chỉ đạo các địa phương tăng cường công tác hướng dẫn, giúp đỡ tạo điều kiện cho chủ sử dụng lao động và LĐNN thực hiện tốt theo quy định pháp luật trong công tác quản lý của Việt Nam.

Xin cảm ơn ông!

Ông Nguyễn Thanh Hòa, Thứ trưởng LĐ - TB & XH nhận định, không ít doanh nghiệp, nhà thầu đang lợi dụng kẽ hở pháp luật của ta. Cụ thể, theo quy định, thời gian lưu trú của người nước ngoài được kéo dài dưới ba tháng, trong khoảng thời gian đó họ có thể tự do hoạt động, di chuyển và một số nhà thầu đã lợi dụng việc này để đưa lao động qua Việt Nam làm việc. Thêm nữa, pháp luật của ta cho phép lao động được sử dụng giấy xác nhận kinh nghiệm từ 5 năm trở lên do chính nước sở tại xác nhận và cung cấp, trong khi thực tế lại khó có thể  biết được họ có kinh nghiệm thực sự hay không. Còn ông Đặng Như Lợi, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội thì cho rằng, trong vấn đề thực thi có trách nhiệm rất lớn thuộc chính quyền địa phương- cơ quan quản lý địa bàn. Nếu địa phương làm hết trách nhiệm thì chắc chắn không xảy ra vấn đề về an ninh trật tự hay các hệ lụy khác.

P.T.

Nguồn: dantri.com.vn