Làm thế nào để Thủ tướng chịu trách nhiệm trước Dân?
Trên RFA ngày 15-11-2012 (tức ngày 14-11-2012 theo giờ Hoa Kỳ) có bài
viết của Mặc Lâm: Tại sao Thủ tướng
không thể từ chức? trong đó có dẫn lời của PGS Tương Lai và ông Mai Thái
Lĩnh, một người không có chân trong Đảng CS nhưng đã từng đảm nhiệm chức Phó chủ tịch HĐND TP Đà
Lạt khóa 1989-1994. Điều đó dẫn đến lời bình trên trang Ba Sàm, rằng người viết
bài đã mượn lời hai vị thức giả uy tín để biện minh khéo léo cho ông Thủ tướng.
Đó là lý do khiến ông Mai Thái Lĩnh, cộng tác viên quen thuộc của BVN, gửi đến bài viết này. Trân trọng mời
bạn đọc xa dần theo dõi ý kiến của ông.
Bauxite Việt Nam
|
Sáng
ngày 14-11-2012, trong phiên chất vấn tại Quốc hội Việt Nam, đại biểu Dương
Trung Quốc đã đề nghị Thủ tướng nên từ chức để làm gương tốt, mở đầu cho “một
lộ trình là các quan chức của ta làm được cái điều mà các quốc gia tiên tiến
vẫn làm”.
Ông
đặt hai câu hỏi: (1) Thủ tướng nghĩ gì về
ý kiến cho rằng, mình đã nặng trách nhiệm với đảng, mà nhẹ trách nhiệm với
dân? (2) Thủ tướng có tán thành
là sẽ khởi đầu cho một sự tiến bộ của chính phủ, hướng tới một văn hóa từ
chức, để từng bước đoạn tuyệt với lời xin lỗi hay không?
Trong
phần trả lời, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng không đề cập gì đến việc “hướng tới một
văn hóa từ chức”, cũng không nói gì về “trách nhiệm với dân”. Thay vào đó, ông
nhắc đến quá trình “51 năm theo Đảng hoạt động cách mạng” qua đó ông trần tình:
“Và Đảng, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương đã hiểu rõ về tôi cả về ưu
điểm, khuyết điểm, cả về phẩm chất đạo đức, cả về năng lực, khả năng, cả về sức
khỏe thương tật, cả về tâm tư nguyện vọng của tôi”.
Về
việc đảm nhiệm chức vụ Thủ tướng, ông lập luận: “Đảng đã quyết định phân công
tôi ứng cử làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ, tiếp tục làm nhiệm vụ Thủ tướng
Chính phủ, Trung ương phân công. Và Quốc hội đã bỏ phiếu bầu tôi làm nhiệm vụ
Thủ tướng Chính phủ thì tôi sẵn sàng chấp nhận, sẵn sàng chấp hành nghiêm túc
mọi quyết định của Đảng, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Quốc hội – cơ quan quyền lực cao nhất đối với tôi.
Tóm lại có thể nói là gần suốt cả cuộc đời tôi đi theo Đảng hoạt động cách
mạng, dưới sự lãnh đạo trực tiếp quản lý của Đảng, tôi cũng không có chạy, tôi
cũng không có xin và tôi cũng không có thoái thác, từ chối bất cứ nhiệm vụ gì
mà Đảng, Nhà nước quyết định phân công, giao phó cho tôi”.
Từ đó,
ông khẳng định: “Tôi sẽ tiếp tục thực hiện và nghiêm túc thực hiện như tôi đã
làm trong suốt 51 năm qua” (1)
Phản
ứng chung của dư luận là không hài lòng với phong cách và nội dung trả lời của
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Nhà báo Trương Duy Nhất bình luận trên blog của ông:
“Nghe Thủ tướng nói càng thấy đúng là ông chỉ nói về trách nhiệm trước đảng, về
sự tận tụy, lòng trung thành với đảng mà không hề ý thức được trách nhiệm trước
dân. Tôi có cảm giác dường như Thủ tướng nhầm lẫn quốc hội với đảng. Quốc hội
là đại diện của dân, trả lời chất vấn trước quốc hội là trách nhiệm trước dân
chứ không phải trách nhiệm trước đảng” (2)
1) Tại sao Thủ tướng lại nặng trách nhiệm với Đảng mà nhẹ trách
nhiệm với Dân?
Vấn đề
đặt ra là: tại sao Thủ tướng lại có thể “nhầm
lẫn Quốc hội với Đảng”, đặt nặng trách nhiệm với Đảng mà xem nhẹ trách nhiệm với Dân?
Để có
thể hiểu rõ điều này, có lẽ chúng ta phải trở lại với cuộc “chỉnh đốn Đảng”, mà
trọng tâm là Hội nghị lần thứ 6 của Ban chấp hành Trung ương Đảng (từ 1-10 đến
15-10-2012). Căn cứ vào Thông báo cuối hội nghị, chúng ta được biết kết quả của
“việc xem xét trách nhiệm tập thể và cá nhân Bộ Chính trị, Ban Bí thư”
trong đợt “chỉnh đốn Đảng” vừa qua là như sau:
“Bộ
Chính trị đã thống nhất cao tự nhận và đề nghị Ban Chấp hành Trung ương xem xét
có hình thức kỷ luật khiển trách về trách nhiệm chính trị đối với tập thể Bộ
Chính trị và một đồng chí trong Bộ Chính trị”. Nhưng: “Sau khi thảo luận, cân
nhắc nhiều mặt, Ban Chấp hành Trung ương đã bỏ phiếu quyết định không kỷ luật
Bộ Chính trị và một đồng chí trong Bộ Chính trị” (3)
Mặc dù
trong thông báo chỉ nói đến “một đồng chí trong Bộ chính trị” và trong cuộc tiếp xúc cử tri tại TP Hồ Chí Minh vào ngày
17-10-2012, Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang cũng không nêu đích danh mà
chỉ gọi là “đồng chí X”, hầu như mọi
người dân trong nước – và ngay cả báo chí nước ngoài, cũng có thể đoán ra “đồng
chí X” đó chính là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Như
vậy, “cuộc chỉnh đốn Đảng” từng được quảng cáo rầm rộ
đã dẫn đến kết quả “Ban chấp hành Trung ương biểu quyết không kỷ luật Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng”. Bình luận về sự kiện này, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh có nhận xét:
“Việc
Bộ Chính trị không thuyết phục được Ban Chấp hành Trung ương là điều khiến mọi
người ngạc nhiên. Đây là điều mà tôi thấy hiện nay chưa giải thích được, và
chưa biết được rằng hệ quả sẽ như thế nào ? (…) Tôi nghĩ rằng, đây là một điều
rất không bình thường, và không biết rằng là sắp tới đây Bộ Chính trị sẽ thực
hiện sự lãnh đạo của mình như thế nào, nếu như mà việc Bộ Chính trị quyết định
100% đồng ý rồi, mà ra đến Trung ương lại không thuyết phục được. Đây là điều
mà cá nhân tôi, đã từng phục vụ cho một số đồng chí lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam trong một thời gian tương đối dài, hết sức lấy làm chú ý. Và hiện nay
tôi chưa có thể giải thích được điều này” (4)
Việc
Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam biểu quyết “không kỷ luật Ủy
viên Bộ Chính trị Nguyễn Tấn Dũng” đã dẫn đến hệ quả “Quốc hội không thể tiến
hành biểu quyết bất tín nhiệm Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng”. Đó chính là nguyên
nhân khiến nhiều người đặt lòng tin vào cuộc “chỉnh đốn Đảng” cảm thấy hụt
hẫng.
Xét về
mặt hình thức, nếu căn cứ vào điều 84 của Hiến pháp 1992 (bản sửa đổi, bổ sung
năm 2001), chúng ta thấy Quốc hội có quyền “bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm” một số
chức vụ – trong đó có chức vụ Thủ tướng Chính phủ; đồng thời cũng có quyền “ bỏ
phiếu tín nhiệm đối với những người giữ các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê
chuẩn" (trong số đó có chức vụ Thủ tướng). Thế nhưng, mặc dù quy định về
thủ tục “bỏ phiếu tín nhiệm” đã được ghi trong Luật Tổ chức Quốc hội 2002 và cả
trong bản sửa đổi năm 2007, Quốc hội lại không thể tự mình thực hiện quyền này.
Thực tế cho thấy chế độ “đảng trị” đã vô hiệu hóa công cụ hữu hiệu nhất của
Quốc hội để kiểm soát quyền lực của bộ máy hành pháp.
Cách
đây hai năm, vào ngày 1-11-2010, tại Quốc hội khóa trước (khóa XII), đại biểu
Nguyễn Minh Thuyết đã từng đề nghị bỏ phiếu tín nhiệm Chính phủ nhưng bị Ủy ban
Thường vụ Quốc hội bác bỏ[i].
Giải thích sự khó khăn của việc tiến hành thủ tục này, đại biểu Lê Văn Cuông đã
có nhận xét: “Điều
này đúng với pháp luật Việt Nam và điều lệ của Đảng Cộng sản Việt Nam, hiện nay
thiết chế ở Việt Nam là một đảng duy nhất lãnh đạo toàn xã hội trong đó có Quốc
hội, cho nên Quốc hội muốn “quyết” thì cũng phải xin ý kiến cấp có thẩm quyền
là Bộ Chính trị hoặc Ban Chấp hành Trung ương, những nơi này cân nhắc vấn đề
sau đó có chủ trương để cho Đảng đoàn Quốc hội và lãnh đạo Quốc hội thực hiện
các nhiệm vụ theo qui định pháp luật và điều lệ đảng cộng sản Việt Nam” (5)
Có thế nói nhận định hết sức thẳng thắn và trung thực của vị
cựu đại biểu Quốc hội này đã nói lên thực chất của Quốc hội Việt Nam: đó chỉ là
một cơ quan “đóng dấu” (rubber stamp) nhằm hợp pháp hóa các quyết định của Đảng
Cộng sản. Vì thế cho dù Hiến pháp và Luật có quy định, việc “bỏ phiếu tín
nhiệm” cũng chỉ có thể tiến hành một khi có lệnh của Bộ Chính trị hoặc Ban chấp
hành Trung ương Đảng.
Điều này giúp chúng ta hiểu được thái độ “tự tin” (mà những
người không hài lòng có thể coi là “ngạo mạn”) của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
tại diễn đàn Quốc hội. Là người theo Đảng lâu năm, ông hiểu rất rõ một điều:
nếu Ban chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định không kỷ luật ông thì không bao
giờ Quốc hội có thể tiến hành bất cứ thủ tục pháp lý nào để buộc ông phải từ
chức. Thái độ xem thường Quốc hội (đồng nghĩa với xem thường Dân) bắt nguồn từ
nhận thức đó.
2) Làm thế nào để buộc Thủ tướng phải chịu trách nhiệm trước
Dân?
Trái
với suy nghĩ của một số người, tập quán từ chức (tức là cái mà ở nước ta những
người sính chữ nghĩa hay gọi là “văn hóa từ chức”) không chỉ là kết quả của một
nền giáo dục, mà chủ yếu là kết quả của việc áp dụng các nguyên tắc dân chủ
trong một thời gian dài. Không phải người nắm quyền lực nào cũng sẵn sàng tự
nguyện từ chức, nhất là người đứng đầu một chính phủ. Sau vụ bê bối Watergate, Tổng thống Richard Nixon từ chức vào
ngày 9-8-1974 là nhằm để tránh nguy cơ bị Quốc hội Hoa Kỳ xét xử, nhất là sau
khi Ủy ban Tư pháp của Hạ viện đã bắt đầu tiến hành thủ tục luận tội Tổng
thống. Tại các quốc gia theo chế độ đại nghị, có lúc chính phủ chưa bị Nghị
viện “biểu quyết bất tín nhiệm” nhưng Thủ tướng vẫn từ chức, nhường chức vụ đó
cho một người khác trong đảng cầm quyền để tránh cho đảng không bị mất phiếu
trong kỳ tổng tuyển cử sắp tới.
Nói
cách khác, tập quán từ chức – một đặc điểm của “văn hóa chính trị” (political
culture) tại các quốc gia dân chủ, chịu ảnh hưởng của quy trình “bỏ phiếu bất
tín nhiệm” (vote of non-confidence) hay thủ tục “luận tội” (impeachment) đối
với các quan chức cao cấp trong bộ máy hành pháp. Vì thế, thay vì “kêu gọi” hay
“van xin” các quan chức cao cấp từ chức, cách tốt nhất là khởi động các biện
pháp chế tài để khi cần thiết, có thể bãi nhiệm, cách chức hay luận tội bất cứ
nhân vật nào trong chính phủ, để không ai có thể đứng trên pháp luật hoặc ngoài
pháp luật.
Xét về
nguyên tắc, dưới chế độ đại nghị, người dân không trực tiếp bầu người đứng đầu
chính phủ mà chỉ bầu các thành viên của cơ quan lập pháp (Nghị viện hay Quốc
hội). Chính Nghị viện (hay Quốc hội) – với tư cách là cơ quan được nhân dân
giao quyền lực, mới là cơ quan duy nhất có thẩm quyền chọn bộ máy hành pháp
(Thủ tướng và Nội các) để điều hành các công việc của đất nước. Vì lẽ đó, Thủ
tướng phải chịu trách nhiệm trước Nghị viện (hay Quốc hội) và bất cứ lúc nào,
Nghị viện (hay Quốc hội) cũng có thể bỏ phiếu bất tín nhiệm để buộc Thủ tướng
từ chức nếu xét thấy Thủ tướng không hoàn thành nhiệm vụ. Tất nhiên, để bảo đảm
sự công bằng giữa hai bên, Thủ tướng có quyền đề nghị với nguyên thủ quốc gia
(Vua, Nữ hoàng hay Tổng thống) một giải pháp khác: giải tán cơ quan lập pháp để
bầu lại một Nghị viện (hay Quốc hội) khác. Trong trường hợp này, quyền lực được
giao trả lại cho nhân dân và cử tri cả nước sẽ trở thành trọng tài phân xử: một
Nghị viện (hay Quốc hội) mới sẽ hình thành để làm nhiệm vụ bầu chọn Thủ tướng
và Chính phủ mới.
Kiến nghị về một cuộc “bỏ phiếu bất tín nhiệm” có thể xuất
phát từ hai phía. Nếu xuất phát từ Nghị viện nhằm chứng minh sự bất tín nhiệm
của Nghị viện (hay Quốc hội) đối với Thủ tướng hay một Bộ trưởng nào đó, kiến nghị này được gọi là kiến nghị
bất tín nhiệm (motion of non-confidence) hoặc kiến nghị khiển trách (motion of censure). Nếu xuất phát từ phía
ủng hộ chính phủ nhằm hỗ trợ cho một dự án hay một dự luật được đánh giá là cực
kỳ quan trọng, có ảnh hưởng đến uy tín của chính phủ, kiến nghị này được gọi là
kiến nghị tín nhiệm (motion of
confidence). Để tạo điều kiện cho mỗi nghị sĩ hay dân biểu có thể tự mình
đề xuất việc bỏ phiếu tín nhiệm, tại nhiều quốc gia có quy định một “ngưỡng tối
thiểu” về số chữ ký ủng hộ để kiến nghị có thể được Nghị viện hay Quốc hội xem
xét. Vd: tại Thụy Điển, điều 4 chương 12 của “Văn kiện về chính quyền”
(Instrument of Government) – một trong bốn luật cơ bản hợp thành Hiến pháp Thụy
Điển, quy định: “Một kiến nghị làm căn cứ cho một tuyên bố bất tín nhiệm chỉ
được xem xét khi nó được đề xuất bởi ít nhất 10% số thành viên của Nghị viện”.
Có thể nói “bỏ phiếu bất tín nhiệm” chính là cơ chế vận hành
then chốt của các chế độ đại nghị trên thế giới. Không thực hiện được điều này,
Nghị viện hay Quốc hội không thể bãi nhiệm chính những người mình đã giao trách
nhiệm điều hành bộ máy hành pháp.
Cũng
cần lưu ý một điều: “bỏ phiếu bất tín nhiệm” ở các quốc gia theo đại nghị chế trên thế giới hoàn toàn khác với kiểu “lấy phiếu tín nhiệm,
bỏ phiếu tín nhiệm” mà Quốc hội Việt Nam sắp thực hiện – sau khi đã
thông qua đề án trong kỳ họp cuối năm này.
Sự khác nhau căn bản nằm ở chỗ: biểu quyết bất tín nhiệm dưới chế độ đại nghị
là một quy trình do Nghị viện tự định
đoạt, nhằm mục đích kiểm soát Thủ tướng và Nội các – những người được Nghị
viện giao trách nhiệm điều hành bộ máy hành pháp. Không có cá nhân, tổ chức nào đứng trên Nghị viện, kiểm soát Nghị viện
trong việc thực hiện quy trình này. Còn quy trình “lấy phiếu tín nhiệm – bỏ
phiếu tín nhiệm” ở Việt Nam
hiện nay – với thủ tục cực kỳ rườm rà, lại là một quy trình chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Đảng Cộng sản
(nhất là của Bộ chính trị). Quy trình này sẽ có tác dụng như thế nào trong việc
răn đe, ngăn chặn nạn lạm quyền, tham nhũng? Về điều này, ngay cả Giáo sư
Nguyễn Minh Thuyết – một người ít nhiều vẫn còn tin vào sự lãnh đạo của Đảng
cộng sản, cũng tỏ ý hoài nghi. Theo đài BBC: “Giáo sư Thuyết cũng nói ông nghi
ngờ khả năng nghị quyết về bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh trong đó có cả Thủ
tướng và Chủ tịch nước mà Quốc hội đang bàn luận sẽ thay đổi được tình hình
hiện nay” (6)
Mặt khác, cũng cần phải phân biệt giữa “bất tín nhiệm” và
“luận tội”: khi Nghị viện hay Quốc hội bất tín nhiệm Thủ tướng thì điều đó chỉ
có nghĩa là Thủ tướng không hoàn thành nhiệm vụ, không đủ năng lực, đánh mất sự
tin cậy của cơ quan đại diện nhân dân, chứ không có nghĩa là Thủ tướng “phạm
tội”. Điều này hoàn toàn khác với trường hợp của Tổng thống trong các chế độ
tổng thống hay nửa-tổng thống. Ở Hoa Kỳ, Quốc hội không thể bỏ phiếu bất tín
nhiệm Tổng thống vì Tổng thống do toàn dân bầu, chỉ có cử tri mới có quyền thay
đổi Tổng thống trong các cuộc bầu cử theo định kỳ. Nhưng Quốc hội (cả hai viện)
lại có quyền luận tội Tổng thống nếu xét thấy Tổng thống “phạm tội”. Dựa theo
thủ tục luận tội (impeachment) tại Hoa Kỳ, Hạ viện được quyền luận tội (nghĩa
là lập cáo trạng, indictment) và Thượng viện được quyền xét xử. Hình phạt được
áp dụng là bãi nhiệm Tổng thống, và có thể cấm đương sự giữ chức vụ đó trong
tương lai.
Các chế độ cộng sản (vd: Việt Nam và Trung Quốc) mặc dù xét về
mặt hình thức khá giống với mô hình đại nghị chế nhưng trong thực tế quyền hành
lại không nằm trong tay Quốc hội mà nằm trong tay Đảng.
Theo định kỳ, cứ 5 năm một lần, Đảng Cộng sản Việt Nam tiến
hành một kỳ Đại hội Đảng toàn quốc; đại hội này bầu ra Ban chấp hành Trung ương
và Bộ chính trị. Và trong suốt thời gian giữa hai kỳ Đại hội, Ban chấp hành
Trung ương trở thành một thứ “Quốc hội” của Đảng, trong khi “Bộ chính trị” trở
thành một cơ quan hành pháp của Đảng. Chính hai cơ quan này điều khiển tất cả
các công việc của Đảng và thông qua bộ máy Nhà nước điều khiển tất cả các công việc của đất nước.
Có thể nói ở các quốc gia cộng sản, các Đại hội Đảng thay
thế cho các cuộc tổng tuyển cử. Sau mỗi kỳ Đại hội Đảng, vấn đề nhân sự có thể
coi như đã được giải quyết xong – nhất
là những chức vụ then chốt trong bộ máy Nhà nước. Vì thế, Đại hội Đảng mới thực
sự là “tổng tuyển cử”, còn Bầu cử Quốc hội chẳng qua cũng chỉ là một màn kịch
mà hồi kết là phiên họp đầu tiên của Quốc hội nhằm “đóng dấu” hợp thức hóa các
chức vụ đã được Đảng chọn trước. Chỉ cần nhìn sang Trung Quốc – một đất nước
với một hệ thống chính trị giống với nước ta “như một cặp song sinh”: mặc dù
đến năm 2013, Đại hội Đại biểu Toàn quốc (tức Quốc hội) khóa XII mới được thành
lập, ngay từ bây giờ người ta cũng có thể đoán trước chức vụ Chủ tịch Nước sẽ
do Tổng bí thư Tập Cận Bình đảm nhiệm và ông Lý Khắc Cường sẽ là người nắm giữ
chức vụ Thủ tướng.
Chính việc Đảng Cộng sản giành quyền chọn lựa Quốc hội,
giành quyền bố trí các nhà lãnh đạo cao nhất của Nhà nước là nguyên nhân sâu xa
khiến cho Quốc hội trở thành “Quốc hội của Đảng”, chỉ biết làm theo lệnh Đảng chứ không thể hiện được ý chí và
nguyện vọng của nhân dân. Có thể nói việc các nhà lãnh đạo không phục tùng Quốc
hội hay không tôn trọng nhân dân bắt nguồn từ chỗ: nhân dân không có quyền chọn
lựa một Quốc hội xứng đáng và có đủ uy quyền để thực hành quyền lực do nhân dân
trao cho.
Vì thế, chỉ có một Quốc hội của Dân (chứ không phải là một
Quốc hội của Đảng) mới có thể lựa chọn một Thủ tướng và một Chính phủ đáng tin
cậy và đủ năng lực để điều hành các công việc của đất nước – dưới sự kiểm tra,
giám sát của Quốc hội (chứ không phải của Ủy ban Thường vụ Quốc hội). Chỉ có
một Quốc hội của Dân mới có thể buộc Thủ tướng và Chính phủ phải chịu trách
nhiệm trước Quốc hội (chứ không phải trước Đảng). Và một khi Thủ tướng hay bất
cứ thành viên nào trong Chính phủ tỏ ra không đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ
hoặc phạm sai lầm trong công tác, Quốc hội có thể tự mình tiến hành “bỏ phiếu
bất tín nhiệm” để bãi nhiệm thành viên ấy, thậm chí bãi nhiệm cả Thủ tướng (có
nghĩa là bãi nhiệm toàn bộ Chính phủ). Trong trường hợp cần thiết, nguyên thủ
quốc gia có thể tuyên bố giải tán Quốc hội nhằm giao lại quyền lực cho nhân dân
và bằng một cuộc tổng tuyển cử mới, nhân dân sẽ bầu ra một Quốc hội mới, từ đó
hình thành nên một Chính phủ mới.
Đó chính là cách tốt nhất để buộc Thủ tướng phải xem trọng “trách nhiệm với Dân”, đặt quyền lợi của nhân dân lên trên quyền lợi của gia đình và quyền
lợi của đảng phái. Đó cũng là cách tốt nhất để buộc Thủ tướng phải tôn trọng
Quốc hội – cơ quan đại diện nhân dân đã tín nhiệm mình. Một Quốc hội của Dân sẽ
là một Quốc hội có thực quyền, có đủ khả năng kiểm tra, giám sát Chính phủ do
mình bầu chọn và khi cần thiết, “đuổi Chính phủ” một cách nhẹ nhàng, đúng theo
Hiến pháp và pháp luật, không cần lựa chọn giải pháp cách mạng, không cần dựa vào bạo lực.
Không có được một Quốc hội của Dân, người dân chỉ còn là
những kẻ mất quyền làm chủ ngay trên quê hương mình. Không có được một Quốc hội
của Dân, chúng ta “sống một đời sống chính trị trung cổ” ngay trong một thế
giới văn minh, để “việc nước” rơi vào tay những kẻ đầu cơ chính trị, lạm quyền
và tham nhũng. Không có một Quốc hội của Dân, dân oan chỉ có thể khóc thầm hay
chết một cách oan khuất vì không thể trông cậy vào bất kỳ một vị “đại biểu nhân
dân” nào. Không có một Quốc hội của Dân, những người tù chịu những bản án bất
công sẽ không thể lên tiếng đòi lại sự công bằng. Không có một Quốc hội của
Dân, chúng ta không thể biểu tình một cách ôn hòa cho dù “tên láng giềng đê
tiện” ngang nhiên xây công sở, lập nhà máy, thậm chí tổ chức đi du lịch trên
những hòn đảo bị hắn chiếm đóng bằng vũ lực ngay trước cửa nhà mình.
Không có Quốc hội của Dân, chúng ta sẽ không bao giờ có được
người đứng đầu chính phủ biết chịu
trách nhiệm trước Dân, hết lòng bảo vệ Tổ quốc!
Đà Lạt ngày 19-11-2012
M.T.L.
Ghi chú:
(1) “Đại biểu Dương Trung Quốc chất vấn
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Ba Sàm 14-11-2012:
http://anhbasam.wordpress.com/2012/11/14/1383-dai-bieu-duong-trung-quoc-chat-van-thu-tuong-nguyen-tan-dung/
(2) Trương Duy Nhất, “Dân-
đảng”, Blog Trương Duy Nhất
15-11-2012:
http://www.truongduynhat.vn/dan-dang-2/
(3) Thông báo hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng, VNExpress 15-10-2012:
http://vnexpress.net/gl/xa-hoi/2012/10/thong-bao-hoi-nghi-lan-thu-6-ban-chap-hanh-trung-uong-dang/
(4) “Trung ương Đảng không theo
Bộ Chính trị, điều chưa từng xẩy ra” (Trọng Thành phỏng vấn Tiến sĩ Lê Đăng Doanh), RFI 16-10-2012:
http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20121016-viet-nam-trung-uong-dang-khong-theo-lenh-bo-chinh-tri-mot-dieu-chua-co-tien-le
(5) Người đứng đầu
Ủy ban Thường vụ Quốc hội lúc đó chính là ông Nguyễn Phú Trọng, nay trở thành Tổng
bí thư của ĐCSVN.
(6) Nam Nguyên - phóng viên RFA, “Không thể bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng”, RFA
12-11-2010:
http://www.rfa.org/vietnamese/vietnam/chinh-tri/national-assembly-standing-committee-says-no-about-suggestion-to-vote-of-confidence-to-prime-minister-nn-11122010170410.html
(7) Thủ tướng 'nên tự kỷ luật', BBC
tiếng Việt 14-11-2012: http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2012/11/121114_giao_su_thuyet_nhan_dinh_ve_chat_van_thu_tuong.shtml
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN
Phụ lục:
Tại sao Thủ tướng không thể từ
chức?
Mặc
Lâm, biên tập
viên RFA
Chuyện bất ngờ vừa xảy ra tại nghị
trường Quốc hội sáng 14 tháng 11 khi Đại biểu Dương Trung Quốc đưa ra hai câu
hỏi quan trọng mà rất nhiều người đang mong đợi.

AFP photo. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn
Tấn Dũng trong phiên chất vấn tại nghị trường Quốc hội hôm 14/11/2012
Bất ngờ
Trong phiên chất vấn Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng vừa qua, mặc dù Quốc hội chỉ nhận được duy nhất một câu hỏi
đăng ký trước nhưng rất bất ngờ, đại biểu Dương Trung Quốc đã dấy lên làn sóng
tại nghị trường bằng hai câu hỏi rất nóng. Chương trình trực tiếp của VTV1 cho
thấy hình ảnh cuộc chất vấn ngoài dự kiến này. Trước tiên ông Dương Trung Quốc
nhắc lại những lời xin lỗi của Thủ tướng trước Quốc hội mà vị đại biểu này cho
rằng người dân không đồng tình:
Trước kỳ họp toàn
dân đều được chứng kiến các nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng trong đó có Thủ
tướng đã có lời xin lỗi xin Trung ương Đảng kỷ luật còn tại Quốc hội Thủ tướng
chỉ xin lỗi về trách nhiệm chính trị liên quan đến một số tập đoàn nhà nước mà
thôi khiến người dân đặt câu hỏi dường như Thủ tướng xem nhẹ trách nhiệm trước
dân hơn trước Đảng.
Và đi vào câu hỏi, đại biểu Dương
Trung Quốc đưa ra hai vấn đề mà ông cho là người dân đang cần biết:
Kính thưa Thủ
tướng, tóm lại xin có hai câu hỏi. Một: Thủ tướng nghĩ gì về ý kiến cho rằng
mình đã nặng trách nhiệm với Đảng mà nhẹ trách nhiệm với dân? Thứ hai: Thủ
tướng có tán thành sự khởi đầu cho một sự tiến bộ của Chính phủ hướng tới một
văn hóa từ chức để từng bước đoạn tuyệt với những lời xin lỗi hay không, xin
cám ơn Thủ tướng.
Hãng tin AFP nhận xét Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng khi trả lời câu hỏi của đại biểu Dương Trung Quốc, với khuôn
mặt đầy tự tin trước tiên ông Dũng nói về quá trình mà ông đuợc Đảng chọn vào
cương vị Thủ tướng:
Đối với tôi thì
hôm nay còn ba ngày nữa là tròn 51 năm tôi theo Đảng hoạt động cách mạng. Chịu
sự lãnh đạo quản lý trực tiếp của Đảng. Trong 51 năm qua tôi không xin với Đảng
cho tôi làm, cho tôi đảm nhiệm một chức vụ này hay một chức vụ khác và mặt khác
thì tôi cũng không từ chối, không thối thác bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, Nhà
nước giao phó cho tôi.
Trong tinh thần phục vụ những gì mà
Đảng yêu cầu như vậy, Thủ tướng Dũng khẳng định ông sẽ chỉ làm những gì mà Đảng
quyết định, và vì vậy ông gián tiếp trả lời với đại biểu Dương Trung Quốc đại
diện cho cử tri rằng ông sẽ không từ chức như ông Dương Trung Quốc rào đón:
Đảng ta cũng là
Đảng cầm quyền, Đảng lãnh đạo Nhà nước và toàn xã hội. Đảng đã quyết định phân
công tôi ứng cử làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ, tiếp tục làm nhiệm vụ Thủ
tướng Chính phủ do trung ương phân công và Quốc hội đã bỏ phiếu bầu tôi làm
nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ. Tôi sẵn sàng chấp nhận, sẵn sàng chấp hành nghiêm
túc mọi quyết định của Đảng, của Ban chấp hành Trung ương Đảng, của Quốc hội,
cơ quan quyền lực cao nhất đối với tôi.
Thủ
tướng trả lời đúng, vậy ai sai?

Đại biểu Dương Trung Quốc (trái) và
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Source chinhphu.vn
Phản ứng của người xem truyền hình
buổi chất vấn này thật khác nhau, người đồng tình với người đặt câu hỏi cho
rằng Thủ tướng đang cố vòng vo tránh né câu trả lời. Tuy nhiên những Đảng viên
Đảng Cộng sản Việt Nam
đã có sẵn câu trả lời không khác gì của Thủ tướng. Một trong những ý kiến này
là của ông Mai Thái Lĩnh, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng Nhân dân thành phố Đà
Lạt giải thích tại sao câu trả lời của Thủ tướng là chính xác đối với thể chế
hiện nay:
Tất cả những chức
vụ này nó đã được quyết định từ khi đại hội Đảng. Đại hội Đảng bầu xong, Ban
Chấp hành Trung ương cử ra Bộ Chính trị và Bộ Chính trị cử ra những người đó
còn Quốc hội chỉ làm một công việc là hợp thức hóa những gì Đảng đã sắp đặt.
Hai nữa Quốc hội không do dân cử ra mà do Đảng sắp xếp trước rồi bắt người dân
theo hình thức nào đó bầu lên, cho nên Quốc hội này cũng là Quốc hội của Đảng.
Vì lý do đó mà
người dân không có một tác động gì vào bộ máy lãnh đạo và bộ máy lãnh đạo cũng
không chịu bất cứ trách nhiệm gì với người dân. Đó chính là vấn đề căn bản của
thể chế Cộng sản và quyết định người nào làm chức gì do Bộ Chính trị chứ không
do dân tác động được.
Trong 51 năm qua tôi không xin với Đảng cho tôi làm, cho tôi
đảm nhiệm một chức vụ này hay một chức vụ khác và mặt khác thì tôi cũng không
từ chối, không thối thoát bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, nhà nước giao phó cho
tôi.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
Giáo sư Tương Lai, nguyên Viện
trưởng Viện Khoa Học Xã hội Việt Nam [thực ra là Viện Xã hội học, một Viện nằm
trong Ủy ban Khoa học Xã hội Việt Nam – BVN]
phân tích thêm về cơ chế đã giao cho Tổng Bí thư hầu như toàn bộ quyền hành
trong mọi guồng máy của đất nước, từ đó để thấy rằng vị trí của Thủ tướng cũng
không hơn gì một công chức, mọi quyết định không từ Quốc hội mà từ Đảng Cộng
sản và vì vậy ông Thủ tướng không từ chức như người dân chờ đợi là điều bình
thường:
Có một sự thật như
thế này ông Tổng Bí thư có quyền to nhất thì không phải do dân bầu nhưng ông ấy
quyết định tất cả. Ví dụ như thế này, Quốc hội chưa thông qua luật đất đai
nhưng ông ấy tuyên bố thẳng thừng rằng đất đai vẫn là sở hữu toàn dân, đó là
bất di bất dịch. Như vậy thì chuyện thảo luận luật đất đai của Quốc hội trở nên
vô nghĩa bởi vì ông ấy đã tuyên bố trước.
Như thế có nghĩa
là vấn đề sắp xếp như ông Thủ tướng phát biểu là hoàn toàn đúng, Đảng đặt đâu
ông ấy ngồi đấy. Nếu Đảng phế truất ông ấy không làm Thủ tướng nữa thì ông ấy
cũng chấp nhận. Còn Đảng vẫn đặt ông ấy làm Thủ tướng thì ông ấy vẫn ngồi.
Cơ chế Đảng chỉ đạo cả ba nhánh Lập pháp,
Tư pháp và Hành pháp không phải người dân nào cũng biết. Sự tuyên truyền về vai
trò cao nhất nước của Quốc hội đã ăn sâu vào tâm trí ngưới dân nên mỗi lần Quốc
hội họp chất vấn là một lần niềm tin sẽ có sự thay đổi thay đổi khiến mọi người
phấn chấn.
Ông Dương Trung Quốc là một trong số
rất ít là đại biểu ngoài Đảng, tuy nhiên ông không hề mơ hồ về vai trò của Quốc
hội đối với Đảng cầm quyền. Vì vậy câu hỏi ông đặt ra có thể nhằm mục đích
khác: gợi ý cho người ngoài Đảng hiểu rõ quy trình hoạt động của Đảng Cộng sản
Việt Nam trong vai trò lãnh đạo và sắp xếp nhân sự ở các vị trí cao nhất nước
để từ đó người dân cảm nhận rõ hơn về những hy vọng của mình.
Quốc
hội thiếu quyền lực
Ông Mai Thái Lĩnh thực tế hơn khi
cho rằng Quốc hội phải thực sự do dân bầu lên thì đất nước mới có cơ hội thực
hiện quyền dân chủ thực sự, mà một trong các quyền ấy là bãi nhiệm Thủ tướng:
Muốn làm được cái
điều Chính phủ chịu trách nhiệm trước dân thì trước hết Quốc hội phải là Quốc
hội của người dân. Người dân thực sự bầu ra khi Chính phủ đủ số phiếu tín nhiệm
của người dân thì đuợc làm, còn nếu Quốc hội không tín nhiệm nữa thì Chính phủ
phải từ chức. Việc bãi chức Thủ tướng trong một chế độ đại nghị là rất dễ, do
Quốc hội mà ra thôi. Quốc hội đó phải là Quốc hội của dân. Còn trong trường hợp
hiện nay, kể cả Hiến pháp sắp tới vẫn giữ chuyện Đảng độc quyền lãnh đạo rồi
cũng sẽ đổ cho nhau vì lý do này lý do khác và cuối cùng không ai chịu trách
nhiệm trước người dân cả.
Trong trường hợp hiện nay, kể cả hiến pháp sắp tới vẫn giữ
chuyện Đảng độc quyền lãnh đạo rồi cũng sẽ đổ cho nhau vì lý do này lý do khác
và cuối cùng không ai chịu trách nhiệm trước người dân cả.
Ông Mai Thái Lĩnh
Giáo sư Tương Lai nhận xét sâu hơn
về điều mà ông gọi là tham nhũng quyền lực trong cách mà Đảng Cộng sản đang cầm
quyền hiện nay:
Trả lời của ông
Thủ tướng theo tôi nghĩ là chính xác. Vấn đề không phải thay đổi ông Thủ tướng,
ông Chủ tịch Quốc hội hay Chủ tịch nước mà thay đổi thể chế mới là quan trọng.
Cho nên trong tham nhũng thì tham nhũng về quyền lực mới là cái nguy hiểm nhất.
Câu hỏi và cách trả lời tuy khá rõ
ràng và đã giải tỏa phần nào thắc mắc của người dân, tuy nhiên, một câu hỏi
khác lớn hơn đã nảy sinh: khi Quốc hội không phải là cơ quan quyền lực nhất
nước thì ai là người lập lại kỷ cương khi Đảng có khuynh hướng đi ngược lại với
quyền lợi nhân dân đất nước?
M.L.
Nguồn:
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/why-pm-ntd-refuses-resign-ml-11142012131809.html
[i] Người đứng đầu Ủy ban
Thường vụ Quốc hội lúc đó chính là ông Nguyễn Phú Trọng, nay trở thành Tổng bí
thư của ĐCSVN.
Mai Thái Lĩnh
Trên RFA ngày 15-11-2012 (tức ngày 14-11-2012 theo giờ Hoa Kỳ) có bài
viết của Mặc Lâm: Tại sao Thủ tướng
không thể từ chức? trong đó có dẫn lời của PGS Tương Lai và ông Mai Thái
Lĩnh, một người không có chân trong Đảng CS nhưng đã từng đảm nhiệm chức Phó chủ tịch HĐND TP Đà
Lạt khóa 1989-1994. Điều đó dẫn đến lời bình trên trang Ba Sàm, rằng người viết
bài đã mượn lời hai vị thức giả uy tín để biện minh khéo léo cho ông Thủ tướng.
Đó là lý do khiến ông Mai Thái Lĩnh, cộng tác viên quen thuộc của BVN, gửi đến bài viết này. Trân trọng mời
bạn đọc xa dần theo dõi ý kiến của ông.
Bauxite Việt Nam
Sáng
ngày 14-11-2012, trong phiên chất vấn tại Quốc hội Việt Nam, đại biểu Dương
Trung Quốc đã đề nghị Thủ tướng nên từ chức để làm gương tốt, mở đầu cho “một
lộ trình là các quan chức của ta làm được cái điều mà các quốc gia tiên tiến
vẫn làm”.
Ông
đặt hai câu hỏi: (1) Thủ tướng nghĩ gì về
ý kiến cho rằng, mình đã nặng trách nhiệm với đảng, mà nhẹ trách nhiệm với
dân? (2) Thủ tướng có tán thành
là sẽ khởi đầu cho một sự tiến bộ của chính phủ, hướng tới một văn hóa từ
chức, để từng bước đoạn tuyệt với lời xin lỗi hay không?
Trong
phần trả lời, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng không đề cập gì đến việc “hướng tới một
văn hóa từ chức”, cũng không nói gì về “trách nhiệm với dân”. Thay vào đó, ông
nhắc đến quá trình “51 năm theo Đảng hoạt động cách mạng” qua đó ông trần tình:
“Và Đảng, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương đã hiểu rõ về tôi cả về ưu
điểm, khuyết điểm, cả về phẩm chất đạo đức, cả về năng lực, khả năng, cả về sức
khỏe thương tật, cả về tâm tư nguyện vọng của tôi”.
Về
việc đảm nhiệm chức vụ Thủ tướng, ông lập luận: “Đảng đã quyết định phân công
tôi ứng cử làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ, tiếp tục làm nhiệm vụ Thủ tướng
Chính phủ, Trung ương phân công. Và Quốc hội đã bỏ phiếu bầu tôi làm nhiệm vụ
Thủ tướng Chính phủ thì tôi sẵn sàng chấp nhận, sẵn sàng chấp hành nghiêm túc
mọi quyết định của Đảng, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Quốc hội – cơ quan quyền lực cao nhất đối với tôi.
Tóm lại có thể nói là gần suốt cả cuộc đời tôi đi theo Đảng hoạt động cách
mạng, dưới sự lãnh đạo trực tiếp quản lý của Đảng, tôi cũng không có chạy, tôi
cũng không có xin và tôi cũng không có thoái thác, từ chối bất cứ nhiệm vụ gì
mà Đảng, Nhà nước quyết định phân công, giao phó cho tôi”.
Từ đó,
ông khẳng định: “Tôi sẽ tiếp tục thực hiện và nghiêm túc thực hiện như tôi đã
làm trong suốt 51 năm qua” (1)
Phản
ứng chung của dư luận là không hài lòng với phong cách và nội dung trả lời của
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Nhà báo Trương Duy Nhất bình luận trên blog của ông:
“Nghe Thủ tướng nói càng thấy đúng là ông chỉ nói về trách nhiệm trước đảng, về
sự tận tụy, lòng trung thành với đảng mà không hề ý thức được trách nhiệm trước
dân. Tôi có cảm giác dường như Thủ tướng nhầm lẫn quốc hội với đảng. Quốc hội
là đại diện của dân, trả lời chất vấn trước quốc hội là trách nhiệm trước dân
chứ không phải trách nhiệm trước đảng” (2)
1) Tại sao Thủ tướng lại nặng trách nhiệm với Đảng mà nhẹ trách
nhiệm với Dân?
Vấn đề
đặt ra là: tại sao Thủ tướng lại có thể “nhầm
lẫn Quốc hội với Đảng”, đặt nặng trách nhiệm với Đảng mà xem nhẹ trách nhiệm với Dân?
Để có
thể hiểu rõ điều này, có lẽ chúng ta phải trở lại với cuộc “chỉnh đốn Đảng”, mà
trọng tâm là Hội nghị lần thứ 6 của Ban chấp hành Trung ương Đảng (từ 1-10 đến
15-10-2012). Căn cứ vào Thông báo cuối hội nghị, chúng ta được biết kết quả của
“việc xem xét trách nhiệm tập thể và cá nhân Bộ Chính trị, Ban Bí thư”
trong đợt “chỉnh đốn Đảng” vừa qua là như sau:
“Bộ
Chính trị đã thống nhất cao tự nhận và đề nghị Ban Chấp hành Trung ương xem xét
có hình thức kỷ luật khiển trách về trách nhiệm chính trị đối với tập thể Bộ
Chính trị và một đồng chí trong Bộ Chính trị”. Nhưng: “Sau khi thảo luận, cân
nhắc nhiều mặt, Ban Chấp hành Trung ương đã bỏ phiếu quyết định không kỷ luật
Bộ Chính trị và một đồng chí trong Bộ Chính trị” (3)
Mặc dù
trong thông báo chỉ nói đến “một đồng chí trong Bộ chính trị” và trong cuộc tiếp xúc cử tri tại TP Hồ Chí Minh vào ngày
17-10-2012, Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang cũng không nêu đích danh mà
chỉ gọi là “đồng chí X”, hầu như mọi
người dân trong nước – và ngay cả báo chí nước ngoài, cũng có thể đoán ra “đồng
chí X” đó chính là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Như
vậy, “cuộc chỉnh đốn Đảng” từng được quảng cáo rầm rộ
đã dẫn đến kết quả “Ban chấp hành Trung ương biểu quyết không kỷ luật Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng”. Bình luận về sự kiện này, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh có nhận xét:
“Việc
Bộ Chính trị không thuyết phục được Ban Chấp hành Trung ương là điều khiến mọi
người ngạc nhiên. Đây là điều mà tôi thấy hiện nay chưa giải thích được, và
chưa biết được rằng hệ quả sẽ như thế nào ? (…) Tôi nghĩ rằng, đây là một điều
rất không bình thường, và không biết rằng là sắp tới đây Bộ Chính trị sẽ thực
hiện sự lãnh đạo của mình như thế nào, nếu như mà việc Bộ Chính trị quyết định
100% đồng ý rồi, mà ra đến Trung ương lại không thuyết phục được. Đây là điều
mà cá nhân tôi, đã từng phục vụ cho một số đồng chí lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam trong một thời gian tương đối dài, hết sức lấy làm chú ý. Và hiện nay
tôi chưa có thể giải thích được điều này” (4)
Việc
Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam biểu quyết “không kỷ luật Ủy
viên Bộ Chính trị Nguyễn Tấn Dũng” đã dẫn đến hệ quả “Quốc hội không thể tiến
hành biểu quyết bất tín nhiệm Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng”. Đó chính là nguyên
nhân khiến nhiều người đặt lòng tin vào cuộc “chỉnh đốn Đảng” cảm thấy hụt
hẫng.
Xét về
mặt hình thức, nếu căn cứ vào điều 84 của Hiến pháp 1992 (bản sửa đổi, bổ sung
năm 2001), chúng ta thấy Quốc hội có quyền “bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm” một số
chức vụ – trong đó có chức vụ Thủ tướng Chính phủ; đồng thời cũng có quyền “ bỏ
phiếu tín nhiệm đối với những người giữ các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê
chuẩn" (trong số đó có chức vụ Thủ tướng). Thế nhưng, mặc dù quy định về
thủ tục “bỏ phiếu tín nhiệm” đã được ghi trong Luật Tổ chức Quốc hội 2002 và cả
trong bản sửa đổi năm 2007, Quốc hội lại không thể tự mình thực hiện quyền này.
Thực tế cho thấy chế độ “đảng trị” đã vô hiệu hóa công cụ hữu hiệu nhất của
Quốc hội để kiểm soát quyền lực của bộ máy hành pháp.
Cách
đây hai năm, vào ngày 1-11-2010, tại Quốc hội khóa trước (khóa XII), đại biểu
Nguyễn Minh Thuyết đã từng đề nghị bỏ phiếu tín nhiệm Chính phủ nhưng bị Ủy ban
Thường vụ Quốc hội bác bỏ[i].
Giải thích sự khó khăn của việc tiến hành thủ tục này, đại biểu Lê Văn Cuông đã
có nhận xét: “Điều
này đúng với pháp luật Việt Nam và điều lệ của Đảng Cộng sản Việt Nam, hiện nay
thiết chế ở Việt Nam là một đảng duy nhất lãnh đạo toàn xã hội trong đó có Quốc
hội, cho nên Quốc hội muốn “quyết” thì cũng phải xin ý kiến cấp có thẩm quyền
là Bộ Chính trị hoặc Ban Chấp hành Trung ương, những nơi này cân nhắc vấn đề
sau đó có chủ trương để cho Đảng đoàn Quốc hội và lãnh đạo Quốc hội thực hiện
các nhiệm vụ theo qui định pháp luật và điều lệ đảng cộng sản Việt Nam” (5)
Có thế nói nhận định hết sức thẳng thắn và trung thực của vị
cựu đại biểu Quốc hội này đã nói lên thực chất của Quốc hội Việt Nam: đó chỉ là
một cơ quan “đóng dấu” (rubber stamp) nhằm hợp pháp hóa các quyết định của Đảng
Cộng sản. Vì thế cho dù Hiến pháp và Luật có quy định, việc “bỏ phiếu tín
nhiệm” cũng chỉ có thể tiến hành một khi có lệnh của Bộ Chính trị hoặc Ban chấp
hành Trung ương Đảng.
Điều này giúp chúng ta hiểu được thái độ “tự tin” (mà những
người không hài lòng có thể coi là “ngạo mạn”) của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
tại diễn đàn Quốc hội. Là người theo Đảng lâu năm, ông hiểu rất rõ một điều:
nếu Ban chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định không kỷ luật ông thì không bao
giờ Quốc hội có thể tiến hành bất cứ thủ tục pháp lý nào để buộc ông phải từ
chức. Thái độ xem thường Quốc hội (đồng nghĩa với xem thường Dân) bắt nguồn từ
nhận thức đó.
2) Làm thế nào để buộc Thủ tướng phải chịu trách nhiệm trước
Dân?
Trái
với suy nghĩ của một số người, tập quán từ chức (tức là cái mà ở nước ta những
người sính chữ nghĩa hay gọi là “văn hóa từ chức”) không chỉ là kết quả của một
nền giáo dục, mà chủ yếu là kết quả của việc áp dụng các nguyên tắc dân chủ
trong một thời gian dài. Không phải người nắm quyền lực nào cũng sẵn sàng tự
nguyện từ chức, nhất là người đứng đầu một chính phủ. Sau vụ bê bối Watergate, Tổng thống Richard Nixon từ chức vào
ngày 9-8-1974 là nhằm để tránh nguy cơ bị Quốc hội Hoa Kỳ xét xử, nhất là sau
khi Ủy ban Tư pháp của Hạ viện đã bắt đầu tiến hành thủ tục luận tội Tổng
thống. Tại các quốc gia theo chế độ đại nghị, có lúc chính phủ chưa bị Nghị
viện “biểu quyết bất tín nhiệm” nhưng Thủ tướng vẫn từ chức, nhường chức vụ đó
cho một người khác trong đảng cầm quyền để tránh cho đảng không bị mất phiếu
trong kỳ tổng tuyển cử sắp tới.
Nói
cách khác, tập quán từ chức – một đặc điểm của “văn hóa chính trị” (political
culture) tại các quốc gia dân chủ, chịu ảnh hưởng của quy trình “bỏ phiếu bất
tín nhiệm” (vote of non-confidence) hay thủ tục “luận tội” (impeachment) đối
với các quan chức cao cấp trong bộ máy hành pháp. Vì thế, thay vì “kêu gọi” hay
“van xin” các quan chức cao cấp từ chức, cách tốt nhất là khởi động các biện
pháp chế tài để khi cần thiết, có thể bãi nhiệm, cách chức hay luận tội bất cứ
nhân vật nào trong chính phủ, để không ai có thể đứng trên pháp luật hoặc ngoài
pháp luật.
Xét về
nguyên tắc, dưới chế độ đại nghị, người dân không trực tiếp bầu người đứng đầu
chính phủ mà chỉ bầu các thành viên của cơ quan lập pháp (Nghị viện hay Quốc
hội). Chính Nghị viện (hay Quốc hội) – với tư cách là cơ quan được nhân dân
giao quyền lực, mới là cơ quan duy nhất có thẩm quyền chọn bộ máy hành pháp
(Thủ tướng và Nội các) để điều hành các công việc của đất nước. Vì lẽ đó, Thủ
tướng phải chịu trách nhiệm trước Nghị viện (hay Quốc hội) và bất cứ lúc nào,
Nghị viện (hay Quốc hội) cũng có thể bỏ phiếu bất tín nhiệm để buộc Thủ tướng
từ chức nếu xét thấy Thủ tướng không hoàn thành nhiệm vụ. Tất nhiên, để bảo đảm
sự công bằng giữa hai bên, Thủ tướng có quyền đề nghị với nguyên thủ quốc gia
(Vua, Nữ hoàng hay Tổng thống) một giải pháp khác: giải tán cơ quan lập pháp để
bầu lại một Nghị viện (hay Quốc hội) khác. Trong trường hợp này, quyền lực được
giao trả lại cho nhân dân và cử tri cả nước sẽ trở thành trọng tài phân xử: một
Nghị viện (hay Quốc hội) mới sẽ hình thành để làm nhiệm vụ bầu chọn Thủ tướng
và Chính phủ mới.
Kiến nghị về một cuộc “bỏ phiếu bất tín nhiệm” có thể xuất
phát từ hai phía. Nếu xuất phát từ Nghị viện nhằm chứng minh sự bất tín nhiệm
của Nghị viện (hay Quốc hội) đối với Thủ tướng hay một Bộ trưởng nào đó, kiến nghị này được gọi là kiến nghị
bất tín nhiệm (motion of non-confidence) hoặc kiến nghị khiển trách (motion of censure). Nếu xuất phát từ phía
ủng hộ chính phủ nhằm hỗ trợ cho một dự án hay một dự luật được đánh giá là cực
kỳ quan trọng, có ảnh hưởng đến uy tín của chính phủ, kiến nghị này được gọi là
kiến nghị tín nhiệm (motion of
confidence). Để tạo điều kiện cho mỗi nghị sĩ hay dân biểu có thể tự mình
đề xuất việc bỏ phiếu tín nhiệm, tại nhiều quốc gia có quy định một “ngưỡng tối
thiểu” về số chữ ký ủng hộ để kiến nghị có thể được Nghị viện hay Quốc hội xem
xét. Vd: tại Thụy Điển, điều 4 chương 12 của “Văn kiện về chính quyền”
(Instrument of Government) – một trong bốn luật cơ bản hợp thành Hiến pháp Thụy
Điển, quy định: “Một kiến nghị làm căn cứ cho một tuyên bố bất tín nhiệm chỉ
được xem xét khi nó được đề xuất bởi ít nhất 10% số thành viên của Nghị viện”.
Có thể nói “bỏ phiếu bất tín nhiệm” chính là cơ chế vận hành
then chốt của các chế độ đại nghị trên thế giới. Không thực hiện được điều này,
Nghị viện hay Quốc hội không thể bãi nhiệm chính những người mình đã giao trách
nhiệm điều hành bộ máy hành pháp.
Cũng
cần lưu ý một điều: “bỏ phiếu bất tín nhiệm” ở các quốc gia theo đại nghị chế trên thế giới hoàn toàn khác với kiểu “lấy phiếu tín nhiệm,
bỏ phiếu tín nhiệm” mà Quốc hội Việt Nam sắp thực hiện – sau khi đã
thông qua đề án trong kỳ họp cuối năm này.
Sự khác nhau căn bản nằm ở chỗ: biểu quyết bất tín nhiệm dưới chế độ đại nghị
là một quy trình do Nghị viện tự định
đoạt, nhằm mục đích kiểm soát Thủ tướng và Nội các – những người được Nghị
viện giao trách nhiệm điều hành bộ máy hành pháp. Không có cá nhân, tổ chức nào đứng trên Nghị viện, kiểm soát Nghị viện
trong việc thực hiện quy trình này. Còn quy trình “lấy phiếu tín nhiệm – bỏ
phiếu tín nhiệm” ở Việt Nam
hiện nay – với thủ tục cực kỳ rườm rà, lại là một quy trình chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Đảng Cộng sản
(nhất là của Bộ chính trị). Quy trình này sẽ có tác dụng như thế nào trong việc
răn đe, ngăn chặn nạn lạm quyền, tham nhũng? Về điều này, ngay cả Giáo sư
Nguyễn Minh Thuyết – một người ít nhiều vẫn còn tin vào sự lãnh đạo của Đảng
cộng sản, cũng tỏ ý hoài nghi. Theo đài BBC: “Giáo sư Thuyết cũng nói ông nghi
ngờ khả năng nghị quyết về bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh trong đó có cả Thủ
tướng và Chủ tịch nước mà Quốc hội đang bàn luận sẽ thay đổi được tình hình
hiện nay” (6)
Mặt khác, cũng cần phải phân biệt giữa “bất tín nhiệm” và
“luận tội”: khi Nghị viện hay Quốc hội bất tín nhiệm Thủ tướng thì điều đó chỉ
có nghĩa là Thủ tướng không hoàn thành nhiệm vụ, không đủ năng lực, đánh mất sự
tin cậy của cơ quan đại diện nhân dân, chứ không có nghĩa là Thủ tướng “phạm
tội”. Điều này hoàn toàn khác với trường hợp của Tổng thống trong các chế độ
tổng thống hay nửa-tổng thống. Ở Hoa Kỳ, Quốc hội không thể bỏ phiếu bất tín
nhiệm Tổng thống vì Tổng thống do toàn dân bầu, chỉ có cử tri mới có quyền thay
đổi Tổng thống trong các cuộc bầu cử theo định kỳ. Nhưng Quốc hội (cả hai viện)
lại có quyền luận tội Tổng thống nếu xét thấy Tổng thống “phạm tội”. Dựa theo
thủ tục luận tội (impeachment) tại Hoa Kỳ, Hạ viện được quyền luận tội (nghĩa
là lập cáo trạng, indictment) và Thượng viện được quyền xét xử. Hình phạt được
áp dụng là bãi nhiệm Tổng thống, và có thể cấm đương sự giữ chức vụ đó trong
tương lai.
Các chế độ cộng sản (vd: Việt Nam và Trung Quốc) mặc dù xét về
mặt hình thức khá giống với mô hình đại nghị chế nhưng trong thực tế quyền hành
lại không nằm trong tay Quốc hội mà nằm trong tay Đảng.
Theo định kỳ, cứ 5 năm một lần, Đảng Cộng sản Việt Nam tiến
hành một kỳ Đại hội Đảng toàn quốc; đại hội này bầu ra Ban chấp hành Trung ương
và Bộ chính trị. Và trong suốt thời gian giữa hai kỳ Đại hội, Ban chấp hành
Trung ương trở thành một thứ “Quốc hội” của Đảng, trong khi “Bộ chính trị” trở
thành một cơ quan hành pháp của Đảng. Chính hai cơ quan này điều khiển tất cả
các công việc của Đảng và thông qua bộ máy Nhà nước điều khiển tất cả các công việc của đất nước.
Có thể nói ở các quốc gia cộng sản, các Đại hội Đảng thay
thế cho các cuộc tổng tuyển cử. Sau mỗi kỳ Đại hội Đảng, vấn đề nhân sự có thể
coi như đã được giải quyết xong – nhất
là những chức vụ then chốt trong bộ máy Nhà nước. Vì thế, Đại hội Đảng mới thực
sự là “tổng tuyển cử”, còn Bầu cử Quốc hội chẳng qua cũng chỉ là một màn kịch
mà hồi kết là phiên họp đầu tiên của Quốc hội nhằm “đóng dấu” hợp thức hóa các
chức vụ đã được Đảng chọn trước. Chỉ cần nhìn sang Trung Quốc – một đất nước
với một hệ thống chính trị giống với nước ta “như một cặp song sinh”: mặc dù
đến năm 2013, Đại hội Đại biểu Toàn quốc (tức Quốc hội) khóa XII mới được thành
lập, ngay từ bây giờ người ta cũng có thể đoán trước chức vụ Chủ tịch Nước sẽ
do Tổng bí thư Tập Cận Bình đảm nhiệm và ông Lý Khắc Cường sẽ là người nắm giữ
chức vụ Thủ tướng.
Chính việc Đảng Cộng sản giành quyền chọn lựa Quốc hội,
giành quyền bố trí các nhà lãnh đạo cao nhất của Nhà nước là nguyên nhân sâu xa
khiến cho Quốc hội trở thành “Quốc hội của Đảng”, chỉ biết làm theo lệnh Đảng chứ không thể hiện được ý chí và
nguyện vọng của nhân dân. Có thể nói việc các nhà lãnh đạo không phục tùng Quốc
hội hay không tôn trọng nhân dân bắt nguồn từ chỗ: nhân dân không có quyền chọn
lựa một Quốc hội xứng đáng và có đủ uy quyền để thực hành quyền lực do nhân dân
trao cho.
Vì thế, chỉ có một Quốc hội của Dân (chứ không phải là một
Quốc hội của Đảng) mới có thể lựa chọn một Thủ tướng và một Chính phủ đáng tin
cậy và đủ năng lực để điều hành các công việc của đất nước – dưới sự kiểm tra,
giám sát của Quốc hội (chứ không phải của Ủy ban Thường vụ Quốc hội). Chỉ có
một Quốc hội của Dân mới có thể buộc Thủ tướng và Chính phủ phải chịu trách
nhiệm trước Quốc hội (chứ không phải trước Đảng). Và một khi Thủ tướng hay bất
cứ thành viên nào trong Chính phủ tỏ ra không đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ
hoặc phạm sai lầm trong công tác, Quốc hội có thể tự mình tiến hành “bỏ phiếu
bất tín nhiệm” để bãi nhiệm thành viên ấy, thậm chí bãi nhiệm cả Thủ tướng (có
nghĩa là bãi nhiệm toàn bộ Chính phủ). Trong trường hợp cần thiết, nguyên thủ
quốc gia có thể tuyên bố giải tán Quốc hội nhằm giao lại quyền lực cho nhân dân
và bằng một cuộc tổng tuyển cử mới, nhân dân sẽ bầu ra một Quốc hội mới, từ đó
hình thành nên một Chính phủ mới.
Đó chính là cách tốt nhất để buộc Thủ tướng phải xem trọng “trách nhiệm với Dân”, đặt quyền lợi của nhân dân lên trên quyền lợi của gia đình và quyền
lợi của đảng phái. Đó cũng là cách tốt nhất để buộc Thủ tướng phải tôn trọng
Quốc hội – cơ quan đại diện nhân dân đã tín nhiệm mình. Một Quốc hội của Dân sẽ
là một Quốc hội có thực quyền, có đủ khả năng kiểm tra, giám sát Chính phủ do
mình bầu chọn và khi cần thiết, “đuổi Chính phủ” một cách nhẹ nhàng, đúng theo
Hiến pháp và pháp luật, không cần lựa chọn giải pháp cách mạng, không cần dựa vào bạo lực.
Không có được một Quốc hội của Dân, người dân chỉ còn là
những kẻ mất quyền làm chủ ngay trên quê hương mình. Không có được một Quốc hội
của Dân, chúng ta “sống một đời sống chính trị trung cổ” ngay trong một thế
giới văn minh, để “việc nước” rơi vào tay những kẻ đầu cơ chính trị, lạm quyền
và tham nhũng. Không có một Quốc hội của Dân, dân oan chỉ có thể khóc thầm hay
chết một cách oan khuất vì không thể trông cậy vào bất kỳ một vị “đại biểu nhân
dân” nào. Không có một Quốc hội của Dân, những người tù chịu những bản án bất
công sẽ không thể lên tiếng đòi lại sự công bằng. Không có một Quốc hội của
Dân, chúng ta không thể biểu tình một cách ôn hòa cho dù “tên láng giềng đê
tiện” ngang nhiên xây công sở, lập nhà máy, thậm chí tổ chức đi du lịch trên
những hòn đảo bị hắn chiếm đóng bằng vũ lực ngay trước cửa nhà mình.
Không có Quốc hội của Dân, chúng ta sẽ không bao giờ có được
người đứng đầu chính phủ biết chịu
trách nhiệm trước Dân, hết lòng bảo vệ Tổ quốc!
Đà Lạt ngày 19-11-2012
M.T.L.
Ghi chú:
(1) “Đại biểu Dương Trung Quốc chất vấn
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Ba Sàm 14-11-2012:
http://anhbasam.wordpress.com/2012/11/14/1383-dai-bieu-duong-trung-quoc-chat-van-thu-tuong-nguyen-tan-dung/
(2) Trương Duy Nhất, “Dân-
đảng”, Blog Trương Duy Nhất
15-11-2012:
http://www.truongduynhat.vn/dan-dang-2/
(3) Thông báo hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng, VNExpress 15-10-2012:
http://vnexpress.net/gl/xa-hoi/2012/10/thong-bao-hoi-nghi-lan-thu-6-ban-chap-hanh-trung-uong-dang/
(4) “Trung ương Đảng không theo
Bộ Chính trị, điều chưa từng xẩy ra” (Trọng Thành phỏng vấn Tiến sĩ Lê Đăng Doanh), RFI 16-10-2012:
http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20121016-viet-nam-trung-uong-dang-khong-theo-lenh-bo-chinh-tri-mot-dieu-chua-co-tien-le
(5) Người đứng đầu
Ủy ban Thường vụ Quốc hội lúc đó chính là ông Nguyễn Phú Trọng, nay trở thành Tổng
bí thư của ĐCSVN.
(6) Nam Nguyên - phóng viên RFA, “Không thể bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng”, RFA
12-11-2010:
http://www.rfa.org/vietnamese/vietnam/chinh-tri/national-assembly-standing-committee-says-no-about-suggestion-to-vote-of-confidence-to-prime-minister-nn-11122010170410.html
(7) Thủ tướng 'nên tự kỷ luật', BBC
tiếng Việt 14-11-2012: http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2012/11/121114_giao_su_thuyet_nhan_dinh_ve_chat_van_thu_tuong.shtml
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN
Phụ lục:
Tại sao Thủ tướng không thể từ
chức?
Mặc
Lâm, biên tập
viên RFA
Chuyện bất ngờ vừa xảy ra tại nghị
trường Quốc hội sáng 14 tháng 11 khi Đại biểu Dương Trung Quốc đưa ra hai câu
hỏi quan trọng mà rất nhiều người đang mong đợi.

AFP photo. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn
Tấn Dũng trong phiên chất vấn tại nghị trường Quốc hội hôm 14/11/2012
Bất ngờ
Trong phiên chất vấn Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng vừa qua, mặc dù Quốc hội chỉ nhận được duy nhất một câu hỏi
đăng ký trước nhưng rất bất ngờ, đại biểu Dương Trung Quốc đã dấy lên làn sóng
tại nghị trường bằng hai câu hỏi rất nóng. Chương trình trực tiếp của VTV1 cho
thấy hình ảnh cuộc chất vấn ngoài dự kiến này. Trước tiên ông Dương Trung Quốc
nhắc lại những lời xin lỗi của Thủ tướng trước Quốc hội mà vị đại biểu này cho
rằng người dân không đồng tình:
Trước kỳ họp toàn
dân đều được chứng kiến các nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng trong đó có Thủ
tướng đã có lời xin lỗi xin Trung ương Đảng kỷ luật còn tại Quốc hội Thủ tướng
chỉ xin lỗi về trách nhiệm chính trị liên quan đến một số tập đoàn nhà nước mà
thôi khiến người dân đặt câu hỏi dường như Thủ tướng xem nhẹ trách nhiệm trước
dân hơn trước Đảng.
Và đi vào câu hỏi, đại biểu Dương
Trung Quốc đưa ra hai vấn đề mà ông cho là người dân đang cần biết:
Kính thưa Thủ
tướng, tóm lại xin có hai câu hỏi. Một: Thủ tướng nghĩ gì về ý kiến cho rằng
mình đã nặng trách nhiệm với Đảng mà nhẹ trách nhiệm với dân? Thứ hai: Thủ
tướng có tán thành sự khởi đầu cho một sự tiến bộ của Chính phủ hướng tới một
văn hóa từ chức để từng bước đoạn tuyệt với những lời xin lỗi hay không, xin
cám ơn Thủ tướng.
Hãng tin AFP nhận xét Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng khi trả lời câu hỏi của đại biểu Dương Trung Quốc, với khuôn
mặt đầy tự tin trước tiên ông Dũng nói về quá trình mà ông đuợc Đảng chọn vào
cương vị Thủ tướng:
Đối với tôi thì
hôm nay còn ba ngày nữa là tròn 51 năm tôi theo Đảng hoạt động cách mạng. Chịu
sự lãnh đạo quản lý trực tiếp của Đảng. Trong 51 năm qua tôi không xin với Đảng
cho tôi làm, cho tôi đảm nhiệm một chức vụ này hay một chức vụ khác và mặt khác
thì tôi cũng không từ chối, không thối thác bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, Nhà
nước giao phó cho tôi.
Trong tinh thần phục vụ những gì mà
Đảng yêu cầu như vậy, Thủ tướng Dũng khẳng định ông sẽ chỉ làm những gì mà Đảng
quyết định, và vì vậy ông gián tiếp trả lời với đại biểu Dương Trung Quốc đại
diện cho cử tri rằng ông sẽ không từ chức như ông Dương Trung Quốc rào đón:
Đảng ta cũng là
Đảng cầm quyền, Đảng lãnh đạo Nhà nước và toàn xã hội. Đảng đã quyết định phân
công tôi ứng cử làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ, tiếp tục làm nhiệm vụ Thủ
tướng Chính phủ do trung ương phân công và Quốc hội đã bỏ phiếu bầu tôi làm
nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ. Tôi sẵn sàng chấp nhận, sẵn sàng chấp hành nghiêm
túc mọi quyết định của Đảng, của Ban chấp hành Trung ương Đảng, của Quốc hội,
cơ quan quyền lực cao nhất đối với tôi.
Thủ
tướng trả lời đúng, vậy ai sai?

Đại biểu Dương Trung Quốc (trái) và
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Source chinhphu.vn
Phản ứng của người xem truyền hình
buổi chất vấn này thật khác nhau, người đồng tình với người đặt câu hỏi cho
rằng Thủ tướng đang cố vòng vo tránh né câu trả lời. Tuy nhiên những Đảng viên
Đảng Cộng sản Việt Nam
đã có sẵn câu trả lời không khác gì của Thủ tướng. Một trong những ý kiến này
là của ông Mai Thái Lĩnh, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng Nhân dân thành phố Đà
Lạt giải thích tại sao câu trả lời của Thủ tướng là chính xác đối với thể chế
hiện nay:
Tất cả những chức
vụ này nó đã được quyết định từ khi đại hội Đảng. Đại hội Đảng bầu xong, Ban
Chấp hành Trung ương cử ra Bộ Chính trị và Bộ Chính trị cử ra những người đó
còn Quốc hội chỉ làm một công việc là hợp thức hóa những gì Đảng đã sắp đặt.
Hai nữa Quốc hội không do dân cử ra mà do Đảng sắp xếp trước rồi bắt người dân
theo hình thức nào đó bầu lên, cho nên Quốc hội này cũng là Quốc hội của Đảng.
Vì lý do đó mà
người dân không có một tác động gì vào bộ máy lãnh đạo và bộ máy lãnh đạo cũng
không chịu bất cứ trách nhiệm gì với người dân. Đó chính là vấn đề căn bản của
thể chế Cộng sản và quyết định người nào làm chức gì do Bộ Chính trị chứ không
do dân tác động được.
Trong 51 năm qua tôi không xin với Đảng cho tôi làm, cho tôi
đảm nhiệm một chức vụ này hay một chức vụ khác và mặt khác thì tôi cũng không
từ chối, không thối thoát bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, nhà nước giao phó cho
tôi.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
Giáo sư Tương Lai, nguyên Viện
trưởng Viện Khoa Học Xã hội Việt Nam [thực ra là Viện Xã hội học, một Viện nằm
trong Ủy ban Khoa học Xã hội Việt Nam – BVN]
phân tích thêm về cơ chế đã giao cho Tổng Bí thư hầu như toàn bộ quyền hành
trong mọi guồng máy của đất nước, từ đó để thấy rằng vị trí của Thủ tướng cũng
không hơn gì một công chức, mọi quyết định không từ Quốc hội mà từ Đảng Cộng
sản và vì vậy ông Thủ tướng không từ chức như người dân chờ đợi là điều bình
thường:
Có một sự thật như
thế này ông Tổng Bí thư có quyền to nhất thì không phải do dân bầu nhưng ông ấy
quyết định tất cả. Ví dụ như thế này, Quốc hội chưa thông qua luật đất đai
nhưng ông ấy tuyên bố thẳng thừng rằng đất đai vẫn là sở hữu toàn dân, đó là
bất di bất dịch. Như vậy thì chuyện thảo luận luật đất đai của Quốc hội trở nên
vô nghĩa bởi vì ông ấy đã tuyên bố trước.
Như thế có nghĩa
là vấn đề sắp xếp như ông Thủ tướng phát biểu là hoàn toàn đúng, Đảng đặt đâu
ông ấy ngồi đấy. Nếu Đảng phế truất ông ấy không làm Thủ tướng nữa thì ông ấy
cũng chấp nhận. Còn Đảng vẫn đặt ông ấy làm Thủ tướng thì ông ấy vẫn ngồi.
Cơ chế Đảng chỉ đạo cả ba nhánh Lập pháp,
Tư pháp và Hành pháp không phải người dân nào cũng biết. Sự tuyên truyền về vai
trò cao nhất nước của Quốc hội đã ăn sâu vào tâm trí ngưới dân nên mỗi lần Quốc
hội họp chất vấn là một lần niềm tin sẽ có sự thay đổi thay đổi khiến mọi người
phấn chấn.
Ông Dương Trung Quốc là một trong số
rất ít là đại biểu ngoài Đảng, tuy nhiên ông không hề mơ hồ về vai trò của Quốc
hội đối với Đảng cầm quyền. Vì vậy câu hỏi ông đặt ra có thể nhằm mục đích
khác: gợi ý cho người ngoài Đảng hiểu rõ quy trình hoạt động của Đảng Cộng sản
Việt Nam trong vai trò lãnh đạo và sắp xếp nhân sự ở các vị trí cao nhất nước
để từ đó người dân cảm nhận rõ hơn về những hy vọng của mình.
Quốc
hội thiếu quyền lực
Ông Mai Thái Lĩnh thực tế hơn khi
cho rằng Quốc hội phải thực sự do dân bầu lên thì đất nước mới có cơ hội thực
hiện quyền dân chủ thực sự, mà một trong các quyền ấy là bãi nhiệm Thủ tướng:
Muốn làm được cái
điều Chính phủ chịu trách nhiệm trước dân thì trước hết Quốc hội phải là Quốc
hội của người dân. Người dân thực sự bầu ra khi Chính phủ đủ số phiếu tín nhiệm
của người dân thì đuợc làm, còn nếu Quốc hội không tín nhiệm nữa thì Chính phủ
phải từ chức. Việc bãi chức Thủ tướng trong một chế độ đại nghị là rất dễ, do
Quốc hội mà ra thôi. Quốc hội đó phải là Quốc hội của dân. Còn trong trường hợp
hiện nay, kể cả Hiến pháp sắp tới vẫn giữ chuyện Đảng độc quyền lãnh đạo rồi
cũng sẽ đổ cho nhau vì lý do này lý do khác và cuối cùng không ai chịu trách
nhiệm trước người dân cả.
Trong trường hợp hiện nay, kể cả hiến pháp sắp tới vẫn giữ
chuyện Đảng độc quyền lãnh đạo rồi cũng sẽ đổ cho nhau vì lý do này lý do khác
và cuối cùng không ai chịu trách nhiệm trước người dân cả.
Ông Mai Thái Lĩnh
Giáo sư Tương Lai nhận xét sâu hơn
về điều mà ông gọi là tham nhũng quyền lực trong cách mà Đảng Cộng sản đang cầm
quyền hiện nay:
Trả lời của ông
Thủ tướng theo tôi nghĩ là chính xác. Vấn đề không phải thay đổi ông Thủ tướng,
ông Chủ tịch Quốc hội hay Chủ tịch nước mà thay đổi thể chế mới là quan trọng.
Cho nên trong tham nhũng thì tham nhũng về quyền lực mới là cái nguy hiểm nhất.
Câu hỏi và cách trả lời tuy khá rõ
ràng và đã giải tỏa phần nào thắc mắc của người dân, tuy nhiên, một câu hỏi
khác lớn hơn đã nảy sinh: khi Quốc hội không phải là cơ quan quyền lực nhất
nước thì ai là người lập lại kỷ cương khi Đảng có khuynh hướng đi ngược lại với
quyền lợi nhân dân đất nước?
M.L.
Nguồn:
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/why-pm-ntd-refuses-resign-ml-11142012131809.html
[i] Người đứng đầu Ủy ban
Thường vụ Quốc hội lúc đó chính là ông Nguyễn Phú Trọng, nay trở thành Tổng bí
thư của ĐCSVN.
Mai Thái Lĩnh
Trên RFA ngày 15-11-2012 (tức ngày 14-11-2012 theo giờ Hoa Kỳ) có bài
viết của Mặc Lâm: Tại sao Thủ tướng
không thể từ chức? trong đó có dẫn lời của PGS Tương Lai và ông Mai Thái
Lĩnh, một người không có chân trong Đảng CS nhưng đã từng đảm nhiệm chức Phó chủ tịch HĐND TP Đà
Lạt khóa 1989-1994. Điều đó dẫn đến lời bình trên trang Ba Sàm, rằng người viết
bài đã mượn lời hai vị thức giả uy tín để biện minh khéo léo cho ông Thủ tướng.
Đó là lý do khiến ông Mai Thái Lĩnh, cộng tác viên quen thuộc của BVN, gửi đến bài viết này. Trân trọng mời
bạn đọc xa dần theo dõi ý kiến của ông.
Bauxite Việt Nam
Sáng
ngày 14-11-2012, trong phiên chất vấn tại Quốc hội Việt Nam, đại biểu Dương
Trung Quốc đã đề nghị Thủ tướng nên từ chức để làm gương tốt, mở đầu cho “một
lộ trình là các quan chức của ta làm được cái điều mà các quốc gia tiên tiến
vẫn làm”.
Ông
đặt hai câu hỏi: (1) Thủ tướng nghĩ gì về
ý kiến cho rằng, mình đã nặng trách nhiệm với đảng, mà nhẹ trách nhiệm với
dân? (2) Thủ tướng có tán thành
là sẽ khởi đầu cho một sự tiến bộ của chính phủ, hướng tới một văn hóa từ
chức, để từng bước đoạn tuyệt với lời xin lỗi hay không?
Trong
phần trả lời, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng không đề cập gì đến việc “hướng tới một
văn hóa từ chức”, cũng không nói gì về “trách nhiệm với dân”. Thay vào đó, ông
nhắc đến quá trình “51 năm theo Đảng hoạt động cách mạng” qua đó ông trần tình:
“Và Đảng, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương đã hiểu rõ về tôi cả về ưu
điểm, khuyết điểm, cả về phẩm chất đạo đức, cả về năng lực, khả năng, cả về sức
khỏe thương tật, cả về tâm tư nguyện vọng của tôi”.
Về
việc đảm nhiệm chức vụ Thủ tướng, ông lập luận: “Đảng đã quyết định phân công
tôi ứng cử làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ, tiếp tục làm nhiệm vụ Thủ tướng
Chính phủ, Trung ương phân công. Và Quốc hội đã bỏ phiếu bầu tôi làm nhiệm vụ
Thủ tướng Chính phủ thì tôi sẵn sàng chấp nhận, sẵn sàng chấp hành nghiêm túc
mọi quyết định của Đảng, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Quốc hội – cơ quan quyền lực cao nhất đối với tôi.
Tóm lại có thể nói là gần suốt cả cuộc đời tôi đi theo Đảng hoạt động cách
mạng, dưới sự lãnh đạo trực tiếp quản lý của Đảng, tôi cũng không có chạy, tôi
cũng không có xin và tôi cũng không có thoái thác, từ chối bất cứ nhiệm vụ gì
mà Đảng, Nhà nước quyết định phân công, giao phó cho tôi”.
Từ đó,
ông khẳng định: “Tôi sẽ tiếp tục thực hiện và nghiêm túc thực hiện như tôi đã
làm trong suốt 51 năm qua” (1)
Phản
ứng chung của dư luận là không hài lòng với phong cách và nội dung trả lời của
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Nhà báo Trương Duy Nhất bình luận trên blog của ông:
“Nghe Thủ tướng nói càng thấy đúng là ông chỉ nói về trách nhiệm trước đảng, về
sự tận tụy, lòng trung thành với đảng mà không hề ý thức được trách nhiệm trước
dân. Tôi có cảm giác dường như Thủ tướng nhầm lẫn quốc hội với đảng. Quốc hội
là đại diện của dân, trả lời chất vấn trước quốc hội là trách nhiệm trước dân
chứ không phải trách nhiệm trước đảng” (2)
1) Tại sao Thủ tướng lại nặng trách nhiệm với Đảng mà nhẹ trách
nhiệm với Dân?
Vấn đề
đặt ra là: tại sao Thủ tướng lại có thể “nhầm
lẫn Quốc hội với Đảng”, đặt nặng trách nhiệm với Đảng mà xem nhẹ trách nhiệm với Dân?
Để có
thể hiểu rõ điều này, có lẽ chúng ta phải trở lại với cuộc “chỉnh đốn Đảng”, mà
trọng tâm là Hội nghị lần thứ 6 của Ban chấp hành Trung ương Đảng (từ 1-10 đến
15-10-2012). Căn cứ vào Thông báo cuối hội nghị, chúng ta được biết kết quả của
“việc xem xét trách nhiệm tập thể và cá nhân Bộ Chính trị, Ban Bí thư”
trong đợt “chỉnh đốn Đảng” vừa qua là như sau:
“Bộ
Chính trị đã thống nhất cao tự nhận và đề nghị Ban Chấp hành Trung ương xem xét
có hình thức kỷ luật khiển trách về trách nhiệm chính trị đối với tập thể Bộ
Chính trị và một đồng chí trong Bộ Chính trị”. Nhưng: “Sau khi thảo luận, cân
nhắc nhiều mặt, Ban Chấp hành Trung ương đã bỏ phiếu quyết định không kỷ luật
Bộ Chính trị và một đồng chí trong Bộ Chính trị” (3)
Mặc dù
trong thông báo chỉ nói đến “một đồng chí trong Bộ chính trị” và trong cuộc tiếp xúc cử tri tại TP Hồ Chí Minh vào ngày
17-10-2012, Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang cũng không nêu đích danh mà
chỉ gọi là “đồng chí X”, hầu như mọi
người dân trong nước – và ngay cả báo chí nước ngoài, cũng có thể đoán ra “đồng
chí X” đó chính là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Như
vậy, “cuộc chỉnh đốn Đảng” từng được quảng cáo rầm rộ
đã dẫn đến kết quả “Ban chấp hành Trung ương biểu quyết không kỷ luật Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng”. Bình luận về sự kiện này, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh có nhận xét:
“Việc
Bộ Chính trị không thuyết phục được Ban Chấp hành Trung ương là điều khiến mọi
người ngạc nhiên. Đây là điều mà tôi thấy hiện nay chưa giải thích được, và
chưa biết được rằng hệ quả sẽ như thế nào ? (…) Tôi nghĩ rằng, đây là một điều
rất không bình thường, và không biết rằng là sắp tới đây Bộ Chính trị sẽ thực
hiện sự lãnh đạo của mình như thế nào, nếu như mà việc Bộ Chính trị quyết định
100% đồng ý rồi, mà ra đến Trung ương lại không thuyết phục được. Đây là điều
mà cá nhân tôi, đã từng phục vụ cho một số đồng chí lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam trong một thời gian tương đối dài, hết sức lấy làm chú ý. Và hiện nay
tôi chưa có thể giải thích được điều này” (4)
Việc
Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam biểu quyết “không kỷ luật Ủy
viên Bộ Chính trị Nguyễn Tấn Dũng” đã dẫn đến hệ quả “Quốc hội không thể tiến
hành biểu quyết bất tín nhiệm Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng”. Đó chính là nguyên
nhân khiến nhiều người đặt lòng tin vào cuộc “chỉnh đốn Đảng” cảm thấy hụt
hẫng.
Xét về
mặt hình thức, nếu căn cứ vào điều 84 của Hiến pháp 1992 (bản sửa đổi, bổ sung
năm 2001), chúng ta thấy Quốc hội có quyền “bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm” một số
chức vụ – trong đó có chức vụ Thủ tướng Chính phủ; đồng thời cũng có quyền “ bỏ
phiếu tín nhiệm đối với những người giữ các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê
chuẩn" (trong số đó có chức vụ Thủ tướng). Thế nhưng, mặc dù quy định về
thủ tục “bỏ phiếu tín nhiệm” đã được ghi trong Luật Tổ chức Quốc hội 2002 và cả
trong bản sửa đổi năm 2007, Quốc hội lại không thể tự mình thực hiện quyền này.
Thực tế cho thấy chế độ “đảng trị” đã vô hiệu hóa công cụ hữu hiệu nhất của
Quốc hội để kiểm soát quyền lực của bộ máy hành pháp.
Cách
đây hai năm, vào ngày 1-11-2010, tại Quốc hội khóa trước (khóa XII), đại biểu
Nguyễn Minh Thuyết đã từng đề nghị bỏ phiếu tín nhiệm Chính phủ nhưng bị Ủy ban
Thường vụ Quốc hội bác bỏ[i].
Giải thích sự khó khăn của việc tiến hành thủ tục này, đại biểu Lê Văn Cuông đã
có nhận xét: “Điều
này đúng với pháp luật Việt Nam và điều lệ của Đảng Cộng sản Việt Nam, hiện nay
thiết chế ở Việt Nam là một đảng duy nhất lãnh đạo toàn xã hội trong đó có Quốc
hội, cho nên Quốc hội muốn “quyết” thì cũng phải xin ý kiến cấp có thẩm quyền
là Bộ Chính trị hoặc Ban Chấp hành Trung ương, những nơi này cân nhắc vấn đề
sau đó có chủ trương để cho Đảng đoàn Quốc hội và lãnh đạo Quốc hội thực hiện
các nhiệm vụ theo qui định pháp luật và điều lệ đảng cộng sản Việt Nam” (5)
Có thế nói nhận định hết sức thẳng thắn và trung thực của vị
cựu đại biểu Quốc hội này đã nói lên thực chất của Quốc hội Việt Nam: đó chỉ là
một cơ quan “đóng dấu” (rubber stamp) nhằm hợp pháp hóa các quyết định của Đảng
Cộng sản. Vì thế cho dù Hiến pháp và Luật có quy định, việc “bỏ phiếu tín
nhiệm” cũng chỉ có thể tiến hành một khi có lệnh của Bộ Chính trị hoặc Ban chấp
hành Trung ương Đảng.
Điều này giúp chúng ta hiểu được thái độ “tự tin” (mà những
người không hài lòng có thể coi là “ngạo mạn”) của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
tại diễn đàn Quốc hội. Là người theo Đảng lâu năm, ông hiểu rất rõ một điều:
nếu Ban chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định không kỷ luật ông thì không bao
giờ Quốc hội có thể tiến hành bất cứ thủ tục pháp lý nào để buộc ông phải từ
chức. Thái độ xem thường Quốc hội (đồng nghĩa với xem thường Dân) bắt nguồn từ
nhận thức đó.
2) Làm thế nào để buộc Thủ tướng phải chịu trách nhiệm trước
Dân?
Trái
với suy nghĩ của một số người, tập quán từ chức (tức là cái mà ở nước ta những
người sính chữ nghĩa hay gọi là “văn hóa từ chức”) không chỉ là kết quả của một
nền giáo dục, mà chủ yếu là kết quả của việc áp dụng các nguyên tắc dân chủ
trong một thời gian dài. Không phải người nắm quyền lực nào cũng sẵn sàng tự
nguyện từ chức, nhất là người đứng đầu một chính phủ. Sau vụ bê bối Watergate, Tổng thống Richard Nixon từ chức vào
ngày 9-8-1974 là nhằm để tránh nguy cơ bị Quốc hội Hoa Kỳ xét xử, nhất là sau
khi Ủy ban Tư pháp của Hạ viện đã bắt đầu tiến hành thủ tục luận tội Tổng
thống. Tại các quốc gia theo chế độ đại nghị, có lúc chính phủ chưa bị Nghị
viện “biểu quyết bất tín nhiệm” nhưng Thủ tướng vẫn từ chức, nhường chức vụ đó
cho một người khác trong đảng cầm quyền để tránh cho đảng không bị mất phiếu
trong kỳ tổng tuyển cử sắp tới.
Nói
cách khác, tập quán từ chức – một đặc điểm của “văn hóa chính trị” (political
culture) tại các quốc gia dân chủ, chịu ảnh hưởng của quy trình “bỏ phiếu bất
tín nhiệm” (vote of non-confidence) hay thủ tục “luận tội” (impeachment) đối
với các quan chức cao cấp trong bộ máy hành pháp. Vì thế, thay vì “kêu gọi” hay
“van xin” các quan chức cao cấp từ chức, cách tốt nhất là khởi động các biện
pháp chế tài để khi cần thiết, có thể bãi nhiệm, cách chức hay luận tội bất cứ
nhân vật nào trong chính phủ, để không ai có thể đứng trên pháp luật hoặc ngoài
pháp luật.
Xét về
nguyên tắc, dưới chế độ đại nghị, người dân không trực tiếp bầu người đứng đầu
chính phủ mà chỉ bầu các thành viên của cơ quan lập pháp (Nghị viện hay Quốc
hội). Chính Nghị viện (hay Quốc hội) – với tư cách là cơ quan được nhân dân
giao quyền lực, mới là cơ quan duy nhất có thẩm quyền chọn bộ máy hành pháp
(Thủ tướng và Nội các) để điều hành các công việc của đất nước. Vì lẽ đó, Thủ
tướng phải chịu trách nhiệm trước Nghị viện (hay Quốc hội) và bất cứ lúc nào,
Nghị viện (hay Quốc hội) cũng có thể bỏ phiếu bất tín nhiệm để buộc Thủ tướng
từ chức nếu xét thấy Thủ tướng không hoàn thành nhiệm vụ. Tất nhiên, để bảo đảm
sự công bằng giữa hai bên, Thủ tướng có quyền đề nghị với nguyên thủ quốc gia
(Vua, Nữ hoàng hay Tổng thống) một giải pháp khác: giải tán cơ quan lập pháp để
bầu lại một Nghị viện (hay Quốc hội) khác. Trong trường hợp này, quyền lực được
giao trả lại cho nhân dân và cử tri cả nước sẽ trở thành trọng tài phân xử: một
Nghị viện (hay Quốc hội) mới sẽ hình thành để làm nhiệm vụ bầu chọn Thủ tướng
và Chính phủ mới.
Kiến nghị về một cuộc “bỏ phiếu bất tín nhiệm” có thể xuất
phát từ hai phía. Nếu xuất phát từ Nghị viện nhằm chứng minh sự bất tín nhiệm
của Nghị viện (hay Quốc hội) đối với Thủ tướng hay một Bộ trưởng nào đó, kiến nghị này được gọi là kiến nghị
bất tín nhiệm (motion of non-confidence) hoặc kiến nghị khiển trách (motion of censure). Nếu xuất phát từ phía
ủng hộ chính phủ nhằm hỗ trợ cho một dự án hay một dự luật được đánh giá là cực
kỳ quan trọng, có ảnh hưởng đến uy tín của chính phủ, kiến nghị này được gọi là
kiến nghị tín nhiệm (motion of
confidence). Để tạo điều kiện cho mỗi nghị sĩ hay dân biểu có thể tự mình
đề xuất việc bỏ phiếu tín nhiệm, tại nhiều quốc gia có quy định một “ngưỡng tối
thiểu” về số chữ ký ủng hộ để kiến nghị có thể được Nghị viện hay Quốc hội xem
xét. Vd: tại Thụy Điển, điều 4 chương 12 của “Văn kiện về chính quyền”
(Instrument of Government) – một trong bốn luật cơ bản hợp thành Hiến pháp Thụy
Điển, quy định: “Một kiến nghị làm căn cứ cho một tuyên bố bất tín nhiệm chỉ
được xem xét khi nó được đề xuất bởi ít nhất 10% số thành viên của Nghị viện”.
Có thể nói “bỏ phiếu bất tín nhiệm” chính là cơ chế vận hành
then chốt của các chế độ đại nghị trên thế giới. Không thực hiện được điều này,
Nghị viện hay Quốc hội không thể bãi nhiệm chính những người mình đã giao trách
nhiệm điều hành bộ máy hành pháp.
Cũng
cần lưu ý một điều: “bỏ phiếu bất tín nhiệm” ở các quốc gia theo đại nghị chế trên thế giới hoàn toàn khác với kiểu “lấy phiếu tín nhiệm,
bỏ phiếu tín nhiệm” mà Quốc hội Việt Nam sắp thực hiện – sau khi đã
thông qua đề án trong kỳ họp cuối năm này.
Sự khác nhau căn bản nằm ở chỗ: biểu quyết bất tín nhiệm dưới chế độ đại nghị
là một quy trình do Nghị viện tự định
đoạt, nhằm mục đích kiểm soát Thủ tướng và Nội các – những người được Nghị
viện giao trách nhiệm điều hành bộ máy hành pháp. Không có cá nhân, tổ chức nào đứng trên Nghị viện, kiểm soát Nghị viện
trong việc thực hiện quy trình này. Còn quy trình “lấy phiếu tín nhiệm – bỏ
phiếu tín nhiệm” ở Việt Nam
hiện nay – với thủ tục cực kỳ rườm rà, lại là một quy trình chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Đảng Cộng sản
(nhất là của Bộ chính trị). Quy trình này sẽ có tác dụng như thế nào trong việc
răn đe, ngăn chặn nạn lạm quyền, tham nhũng? Về điều này, ngay cả Giáo sư
Nguyễn Minh Thuyết – một người ít nhiều vẫn còn tin vào sự lãnh đạo của Đảng
cộng sản, cũng tỏ ý hoài nghi. Theo đài BBC: “Giáo sư Thuyết cũng nói ông nghi
ngờ khả năng nghị quyết về bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh trong đó có cả Thủ
tướng và Chủ tịch nước mà Quốc hội đang bàn luận sẽ thay đổi được tình hình
hiện nay” (6)
Mặt khác, cũng cần phải phân biệt giữa “bất tín nhiệm” và
“luận tội”: khi Nghị viện hay Quốc hội bất tín nhiệm Thủ tướng thì điều đó chỉ
có nghĩa là Thủ tướng không hoàn thành nhiệm vụ, không đủ năng lực, đánh mất sự
tin cậy của cơ quan đại diện nhân dân, chứ không có nghĩa là Thủ tướng “phạm
tội”. Điều này hoàn toàn khác với trường hợp của Tổng thống trong các chế độ
tổng thống hay nửa-tổng thống. Ở Hoa Kỳ, Quốc hội không thể bỏ phiếu bất tín
nhiệm Tổng thống vì Tổng thống do toàn dân bầu, chỉ có cử tri mới có quyền thay
đổi Tổng thống trong các cuộc bầu cử theo định kỳ. Nhưng Quốc hội (cả hai viện)
lại có quyền luận tội Tổng thống nếu xét thấy Tổng thống “phạm tội”. Dựa theo
thủ tục luận tội (impeachment) tại Hoa Kỳ, Hạ viện được quyền luận tội (nghĩa
là lập cáo trạng, indictment) và Thượng viện được quyền xét xử. Hình phạt được
áp dụng là bãi nhiệm Tổng thống, và có thể cấm đương sự giữ chức vụ đó trong
tương lai.
Các chế độ cộng sản (vd: Việt Nam và Trung Quốc) mặc dù xét về
mặt hình thức khá giống với mô hình đại nghị chế nhưng trong thực tế quyền hành
lại không nằm trong tay Quốc hội mà nằm trong tay Đảng.
Theo định kỳ, cứ 5 năm một lần, Đảng Cộng sản Việt Nam tiến
hành một kỳ Đại hội Đảng toàn quốc; đại hội này bầu ra Ban chấp hành Trung ương
và Bộ chính trị. Và trong suốt thời gian giữa hai kỳ Đại hội, Ban chấp hành
Trung ương trở thành một thứ “Quốc hội” của Đảng, trong khi “Bộ chính trị” trở
thành một cơ quan hành pháp của Đảng. Chính hai cơ quan này điều khiển tất cả
các công việc của Đảng và thông qua bộ máy Nhà nước điều khiển tất cả các công việc của đất nước.
Có thể nói ở các quốc gia cộng sản, các Đại hội Đảng thay
thế cho các cuộc tổng tuyển cử. Sau mỗi kỳ Đại hội Đảng, vấn đề nhân sự có thể
coi như đã được giải quyết xong – nhất
là những chức vụ then chốt trong bộ máy Nhà nước. Vì thế, Đại hội Đảng mới thực
sự là “tổng tuyển cử”, còn Bầu cử Quốc hội chẳng qua cũng chỉ là một màn kịch
mà hồi kết là phiên họp đầu tiên của Quốc hội nhằm “đóng dấu” hợp thức hóa các
chức vụ đã được Đảng chọn trước. Chỉ cần nhìn sang Trung Quốc – một đất nước
với một hệ thống chính trị giống với nước ta “như một cặp song sinh”: mặc dù
đến năm 2013, Đại hội Đại biểu Toàn quốc (tức Quốc hội) khóa XII mới được thành
lập, ngay từ bây giờ người ta cũng có thể đoán trước chức vụ Chủ tịch Nước sẽ
do Tổng bí thư Tập Cận Bình đảm nhiệm và ông Lý Khắc Cường sẽ là người nắm giữ
chức vụ Thủ tướng.
Chính việc Đảng Cộng sản giành quyền chọn lựa Quốc hội,
giành quyền bố trí các nhà lãnh đạo cao nhất của Nhà nước là nguyên nhân sâu xa
khiến cho Quốc hội trở thành “Quốc hội của Đảng”, chỉ biết làm theo lệnh Đảng chứ không thể hiện được ý chí và
nguyện vọng của nhân dân. Có thể nói việc các nhà lãnh đạo không phục tùng Quốc
hội hay không tôn trọng nhân dân bắt nguồn từ chỗ: nhân dân không có quyền chọn
lựa một Quốc hội xứng đáng và có đủ uy quyền để thực hành quyền lực do nhân dân
trao cho.
Vì thế, chỉ có một Quốc hội của Dân (chứ không phải là một
Quốc hội của Đảng) mới có thể lựa chọn một Thủ tướng và một Chính phủ đáng tin
cậy và đủ năng lực để điều hành các công việc của đất nước – dưới sự kiểm tra,
giám sát của Quốc hội (chứ không phải của Ủy ban Thường vụ Quốc hội). Chỉ có
một Quốc hội của Dân mới có thể buộc Thủ tướng và Chính phủ phải chịu trách
nhiệm trước Quốc hội (chứ không phải trước Đảng). Và một khi Thủ tướng hay bất
cứ thành viên nào trong Chính phủ tỏ ra không đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ
hoặc phạm sai lầm trong công tác, Quốc hội có thể tự mình tiến hành “bỏ phiếu
bất tín nhiệm” để bãi nhiệm thành viên ấy, thậm chí bãi nhiệm cả Thủ tướng (có
nghĩa là bãi nhiệm toàn bộ Chính phủ). Trong trường hợp cần thiết, nguyên thủ
quốc gia có thể tuyên bố giải tán Quốc hội nhằm giao lại quyền lực cho nhân dân
và bằng một cuộc tổng tuyển cử mới, nhân dân sẽ bầu ra một Quốc hội mới, từ đó
hình thành nên một Chính phủ mới.
Đó chính là cách tốt nhất để buộc Thủ tướng phải xem trọng “trách nhiệm với Dân”, đặt quyền lợi của nhân dân lên trên quyền lợi của gia đình và quyền
lợi của đảng phái. Đó cũng là cách tốt nhất để buộc Thủ tướng phải tôn trọng
Quốc hội – cơ quan đại diện nhân dân đã tín nhiệm mình. Một Quốc hội của Dân sẽ
là một Quốc hội có thực quyền, có đủ khả năng kiểm tra, giám sát Chính phủ do
mình bầu chọn và khi cần thiết, “đuổi Chính phủ” một cách nhẹ nhàng, đúng theo
Hiến pháp và pháp luật, không cần lựa chọn giải pháp cách mạng, không cần dựa vào bạo lực.
Không có được một Quốc hội của Dân, người dân chỉ còn là
những kẻ mất quyền làm chủ ngay trên quê hương mình. Không có được một Quốc hội
của Dân, chúng ta “sống một đời sống chính trị trung cổ” ngay trong một thế
giới văn minh, để “việc nước” rơi vào tay những kẻ đầu cơ chính trị, lạm quyền
và tham nhũng. Không có một Quốc hội của Dân, dân oan chỉ có thể khóc thầm hay
chết một cách oan khuất vì không thể trông cậy vào bất kỳ một vị “đại biểu nhân
dân” nào. Không có một Quốc hội của Dân, những người tù chịu những bản án bất
công sẽ không thể lên tiếng đòi lại sự công bằng. Không có một Quốc hội của
Dân, chúng ta không thể biểu tình một cách ôn hòa cho dù “tên láng giềng đê
tiện” ngang nhiên xây công sở, lập nhà máy, thậm chí tổ chức đi du lịch trên
những hòn đảo bị hắn chiếm đóng bằng vũ lực ngay trước cửa nhà mình.
Không có Quốc hội của Dân, chúng ta sẽ không bao giờ có được
người đứng đầu chính phủ biết chịu
trách nhiệm trước Dân, hết lòng bảo vệ Tổ quốc!
Đà Lạt ngày 19-11-2012
M.T.L.
Ghi chú:
(1) “Đại biểu Dương Trung Quốc chất vấn
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Ba Sàm 14-11-2012:
http://anhbasam.wordpress.com/2012/11/14/1383-dai-bieu-duong-trung-quoc-chat-van-thu-tuong-nguyen-tan-dung/
(2) Trương Duy Nhất, “Dân-
đảng”, Blog Trương Duy Nhất
15-11-2012:
http://www.truongduynhat.vn/dan-dang-2/
(3) Thông báo hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng, VNExpress 15-10-2012:
http://vnexpress.net/gl/xa-hoi/2012/10/thong-bao-hoi-nghi-lan-thu-6-ban-chap-hanh-trung-uong-dang/
(4) “Trung ương Đảng không theo
Bộ Chính trị, điều chưa từng xẩy ra” (Trọng Thành phỏng vấn Tiến sĩ Lê Đăng Doanh), RFI 16-10-2012:
http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20121016-viet-nam-trung-uong-dang-khong-theo-lenh-bo-chinh-tri-mot-dieu-chua-co-tien-le
(5) Người đứng đầu
Ủy ban Thường vụ Quốc hội lúc đó chính là ông Nguyễn Phú Trọng, nay trở thành Tổng
bí thư của ĐCSVN.
(6) Nam Nguyên - phóng viên RFA, “Không thể bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng”, RFA 12-11-2010:
http://www.rfa.org/vietnamese/vietnam/chinh-tri/national-assembly-standing-committee-says-no-about-suggestion-to-vote-of-confidence-to-prime-minister-nn-11122010170410.html
(7) Thủ tướng 'nên tự kỷ luật', BBC
tiếng Việt 14-11-2012: http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2012/11/121114_giao_su_thuyet_nhan_dinh_ve_chat_van_thu_tuong.shtml
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN
Phụ lục:
Tại sao Thủ tướng không thể từ
chức?
Mặc
Lâm, biên tập
viên RFA
Chuyện bất ngờ vừa xảy ra tại nghị
trường Quốc hội sáng 14 tháng 11 khi Đại biểu Dương Trung Quốc đưa ra hai câu
hỏi quan trọng mà rất nhiều người đang mong đợi.

AFP photo. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn
Tấn Dũng trong phiên chất vấn tại nghị trường Quốc hội hôm 14/11/2012
Bất ngờ
Trong phiên chất vấn Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng vừa qua, mặc dù Quốc hội chỉ nhận được duy nhất một câu hỏi
đăng ký trước nhưng rất bất ngờ, đại biểu Dương Trung Quốc đã dấy lên làn sóng
tại nghị trường bằng hai câu hỏi rất nóng. Chương trình trực tiếp của VTV1 cho
thấy hình ảnh cuộc chất vấn ngoài dự kiến này. Trước tiên ông Dương Trung Quốc
nhắc lại những lời xin lỗi của Thủ tướng trước Quốc hội mà vị đại biểu này cho
rằng người dân không đồng tình:
Trước kỳ họp toàn
dân đều được chứng kiến các nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng trong đó có Thủ
tướng đã có lời xin lỗi xin Trung ương Đảng kỷ luật còn tại Quốc hội Thủ tướng
chỉ xin lỗi về trách nhiệm chính trị liên quan đến một số tập đoàn nhà nước mà
thôi khiến người dân đặt câu hỏi dường như Thủ tướng xem nhẹ trách nhiệm trước
dân hơn trước Đảng.
Và đi vào câu hỏi, đại biểu Dương
Trung Quốc đưa ra hai vấn đề mà ông cho là người dân đang cần biết:
Kính thưa Thủ
tướng, tóm lại xin có hai câu hỏi. Một: Thủ tướng nghĩ gì về ý kiến cho rằng
mình đã nặng trách nhiệm với Đảng mà nhẹ trách nhiệm với dân? Thứ hai: Thủ
tướng có tán thành sự khởi đầu cho một sự tiến bộ của Chính phủ hướng tới một
văn hóa từ chức để từng bước đoạn tuyệt với những lời xin lỗi hay không, xin
cám ơn Thủ tướng.
Hãng tin AFP nhận xét Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng khi trả lời câu hỏi của đại biểu Dương Trung Quốc, với khuôn
mặt đầy tự tin trước tiên ông Dũng nói về quá trình mà ông đuợc Đảng chọn vào
cương vị Thủ tướng:
Đối với tôi thì
hôm nay còn ba ngày nữa là tròn 51 năm tôi theo Đảng hoạt động cách mạng. Chịu
sự lãnh đạo quản lý trực tiếp của Đảng. Trong 51 năm qua tôi không xin với Đảng
cho tôi làm, cho tôi đảm nhiệm một chức vụ này hay một chức vụ khác và mặt khác
thì tôi cũng không từ chối, không thối thác bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, Nhà
nước giao phó cho tôi.
Trong tinh thần phục vụ những gì mà
Đảng yêu cầu như vậy, Thủ tướng Dũng khẳng định ông sẽ chỉ làm những gì mà Đảng
quyết định, và vì vậy ông gián tiếp trả lời với đại biểu Dương Trung Quốc đại
diện cho cử tri rằng ông sẽ không từ chức như ông Dương Trung Quốc rào đón:
Đảng ta cũng là
Đảng cầm quyền, Đảng lãnh đạo Nhà nước và toàn xã hội. Đảng đã quyết định phân
công tôi ứng cử làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ, tiếp tục làm nhiệm vụ Thủ
tướng Chính phủ do trung ương phân công và Quốc hội đã bỏ phiếu bầu tôi làm
nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ. Tôi sẵn sàng chấp nhận, sẵn sàng chấp hành nghiêm
túc mọi quyết định của Đảng, của Ban chấp hành Trung ương Đảng, của Quốc hội,
cơ quan quyền lực cao nhất đối với tôi.
Thủ
tướng trả lời đúng, vậy ai sai?

Đại biểu Dương Trung Quốc (trái) và
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Source chinhphu.vn
Phản ứng của người xem truyền hình
buổi chất vấn này thật khác nhau, người đồng tình với người đặt câu hỏi cho
rằng Thủ tướng đang cố vòng vo tránh né câu trả lời. Tuy nhiên những Đảng viên
Đảng Cộng sản Việt Nam
đã có sẵn câu trả lời không khác gì của Thủ tướng. Một trong những ý kiến này
là của ông Mai Thái Lĩnh, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng Nhân dân thành phố Đà
Lạt giải thích tại sao câu trả lời của Thủ tướng là chính xác đối với thể chế
hiện nay:
Tất cả những chức
vụ này nó đã được quyết định từ khi đại hội Đảng. Đại hội Đảng bầu xong, Ban
Chấp hành Trung ương cử ra Bộ Chính trị và Bộ Chính trị cử ra những người đó
còn Quốc hội chỉ làm một công việc là hợp thức hóa những gì Đảng đã sắp đặt.
Hai nữa Quốc hội không do dân cử ra mà do Đảng sắp xếp trước rồi bắt người dân
theo hình thức nào đó bầu lên, cho nên Quốc hội này cũng là Quốc hội của Đảng.
Vì lý do đó mà
người dân không có một tác động gì vào bộ máy lãnh đạo và bộ máy lãnh đạo cũng
không chịu bất cứ trách nhiệm gì với người dân. Đó chính là vấn đề căn bản của
thể chế Cộng sản và quyết định người nào làm chức gì do Bộ Chính trị chứ không
do dân tác động được.
Trong 51 năm qua tôi không xin với Đảng cho tôi làm, cho tôi
đảm nhiệm một chức vụ này hay một chức vụ khác và mặt khác thì tôi cũng không
từ chối, không thối thoát bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, nhà nước giao phó cho
tôi.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
Giáo sư Tương Lai, nguyên Viện
trưởng Viện Khoa Học Xã hội Việt Nam [thực ra là Viện Xã hội học, một Viện nằm
trong Ủy ban Khoa học Xã hội Việt Nam – BVN]
phân tích thêm về cơ chế đã giao cho Tổng Bí thư hầu như toàn bộ quyền hành
trong mọi guồng máy của đất nước, từ đó để thấy rằng vị trí của Thủ tướng cũng
không hơn gì một công chức, mọi quyết định không từ Quốc hội mà từ Đảng Cộng
sản và vì vậy ông Thủ tướng không từ chức như người dân chờ đợi là điều bình
thường:
Có một sự thật như
thế này ông Tổng Bí thư có quyền to nhất thì không phải do dân bầu nhưng ông ấy
quyết định tất cả. Ví dụ như thế này, Quốc hội chưa thông qua luật đất đai
nhưng ông ấy tuyên bố thẳng thừng rằng đất đai vẫn là sở hữu toàn dân, đó là
bất di bất dịch. Như vậy thì chuyện thảo luận luật đất đai của Quốc hội trở nên
vô nghĩa bởi vì ông ấy đã tuyên bố trước.
Như thế có nghĩa
là vấn đề sắp xếp như ông Thủ tướng phát biểu là hoàn toàn đúng, Đảng đặt đâu
ông ấy ngồi đấy. Nếu Đảng phế truất ông ấy không làm Thủ tướng nữa thì ông ấy
cũng chấp nhận. Còn Đảng vẫn đặt ông ấy làm Thủ tướng thì ông ấy vẫn ngồi.
Cơ chế Đảng chỉ đạo cả ba nhánh Lập pháp,
Tư pháp và Hành pháp không phải người dân nào cũng biết. Sự tuyên truyền về vai
trò cao nhất nước của Quốc hội đã ăn sâu vào tâm trí ngưới dân nên mỗi lần Quốc
hội họp chất vấn là một lần niềm tin sẽ có sự thay đổi thay đổi khiến mọi người
phấn chấn.
Ông Dương Trung Quốc là một trong số
rất ít là đại biểu ngoài Đảng, tuy nhiên ông không hề mơ hồ về vai trò của Quốc
hội đối với Đảng cầm quyền. Vì vậy câu hỏi ông đặt ra có thể nhằm mục đích
khác: gợi ý cho người ngoài Đảng hiểu rõ quy trình hoạt động của Đảng Cộng sản
Việt Nam trong vai trò lãnh đạo và sắp xếp nhân sự ở các vị trí cao nhất nước
để từ đó người dân cảm nhận rõ hơn về những hy vọng của mình.
Quốc
hội thiếu quyền lực
Ông Mai Thái Lĩnh thực tế hơn khi
cho rằng Quốc hội phải thực sự do dân bầu lên thì đất nước mới có cơ hội thực
hiện quyền dân chủ thực sự, mà một trong các quyền ấy là bãi nhiệm Thủ tướng:
Muốn làm được cái
điều Chính phủ chịu trách nhiệm trước dân thì trước hết Quốc hội phải là Quốc
hội của người dân. Người dân thực sự bầu ra khi Chính phủ đủ số phiếu tín nhiệm
của người dân thì đuợc làm, còn nếu Quốc hội không tín nhiệm nữa thì Chính phủ
phải từ chức. Việc bãi chức Thủ tướng trong một chế độ đại nghị là rất dễ, do
Quốc hội mà ra thôi. Quốc hội đó phải là Quốc hội của dân. Còn trong trường hợp
hiện nay, kể cả Hiến pháp sắp tới vẫn giữ chuyện Đảng độc quyền lãnh đạo rồi
cũng sẽ đổ cho nhau vì lý do này lý do khác và cuối cùng không ai chịu trách
nhiệm trước người dân cả.
Trong trường hợp hiện nay, kể cả hiến pháp sắp tới vẫn giữ
chuyện Đảng độc quyền lãnh đạo rồi cũng sẽ đổ cho nhau vì lý do này lý do khác
và cuối cùng không ai chịu trách nhiệm trước người dân cả.
Ông Mai Thái Lĩnh
Giáo sư Tương Lai nhận xét sâu hơn
về điều mà ông gọi là tham nhũng quyền lực trong cách mà Đảng Cộng sản đang cầm
quyền hiện nay:
Trả lời của ông
Thủ tướng theo tôi nghĩ là chính xác. Vấn đề không phải thay đổi ông Thủ tướng,
ông Chủ tịch Quốc hội hay Chủ tịch nước mà thay đổi thể chế mới là quan trọng.
Cho nên trong tham nhũng thì tham nhũng về quyền lực mới là cái nguy hiểm nhất.
Câu hỏi và cách trả lời tuy khá rõ
ràng và đã giải tỏa phần nào thắc mắc của người dân, tuy nhiên, một câu hỏi
khác lớn hơn đã nảy sinh: khi Quốc hội không phải là cơ quan quyền lực nhất
nước thì ai là người lập lại kỷ cương khi Đảng có khuynh hướng đi ngược lại với
quyền lợi nhân dân đất nước?
M.L.
Nguồn:
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/why-pm-ntd-refuses-resign-ml-11142012131809.html
[i] Người đứng đầu Ủy ban
Thường vụ Quốc hội lúc đó chính là ông Nguyễn Phú Trọng, nay trở thành Tổng bí
thư của ĐCSVN.
Mai Thái Lĩnh
Trên RFA ngày 15-11-2012 (tức ngày 14-11-2012 theo giờ Hoa Kỳ) có bài viết của Mặc Lâm: Tại sao Thủ tướng không thể từ chức? trong đó có dẫn lời của PGS Tương Lai và ông Mai Thái Lĩnh, một người không có chân trong Đảng CS nhưng đã từng đảm nhiệm chức Phó chủ tịch HĐND TP Đà Lạt khóa 1989-1994. Điều đó dẫn đến lời bình trên trang Ba Sàm, rằng người viết bài đã mượn lời hai vị thức giả uy tín để biện minh khéo léo cho ông Thủ tướng. Đó là lý do khiến ông Mai Thái Lĩnh, cộng tác viên quen thuộc của BVN, gửi đến bài viết này. Trân trọng mời bạn đọc xa dần theo dõi ý kiến của ông.
Bauxite Việt Nam
Sáng ngày 14-11-2012, trong phiên chất vấn tại Quốc hội Việt Nam, đại biểu Dương Trung Quốc đã đề nghị Thủ tướng nên từ chức để làm gương tốt, mở đầu cho “một lộ trình là các quan chức của ta làm được cái điều mà các quốc gia tiên tiến vẫn làm”.
Ông đặt hai câu hỏi: (1) Thủ tướng nghĩ gì về ý kiến cho rằng, mình đã nặng trách nhiệm với đảng, mà nhẹ trách nhiệm với dân? (2) Thủ tướng có tán thành là sẽ khởi đầu cho một sự tiến bộ của chính phủ, hướng tới một văn hóa từ chức, để từng bước đoạn tuyệt với lời xin lỗi hay không?
Trong phần trả lời, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng không đề cập gì đến việc “hướng tới một văn hóa từ chức”, cũng không nói gì về “trách nhiệm với dân”. Thay vào đó, ông nhắc đến quá trình “51 năm theo Đảng hoạt động cách mạng” qua đó ông trần tình: “Và Đảng, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương đã hiểu rõ về tôi cả về ưu điểm, khuyết điểm, cả về phẩm chất đạo đức, cả về năng lực, khả năng, cả về sức khỏe thương tật, cả về tâm tư nguyện vọng của tôi”.
Về việc đảm nhiệm chức vụ Thủ tướng, ông lập luận: “Đảng đã quyết định phân công tôi ứng cử làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ, tiếp tục làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ, Trung ương phân công. Và Quốc hội đã bỏ phiếu bầu tôi làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ thì tôi sẵn sàng chấp nhận, sẵn sàng chấp hành nghiêm túc mọi quyết định của Đảng, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Quốc hội – cơ quan quyền lực cao nhất đối với tôi. Tóm lại có thể nói là gần suốt cả cuộc đời tôi đi theo Đảng hoạt động cách mạng, dưới sự lãnh đạo trực tiếp quản lý của Đảng, tôi cũng không có chạy, tôi cũng không có xin và tôi cũng không có thoái thác, từ chối bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, Nhà nước quyết định phân công, giao phó cho tôi”.
Từ đó, ông khẳng định: “Tôi sẽ tiếp tục thực hiện và nghiêm túc thực hiện như tôi đã làm trong suốt 51 năm qua” (1)
Phản ứng chung của dư luận là không hài lòng với phong cách và nội dung trả lời của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Nhà báo Trương Duy Nhất bình luận trên blog của ông: “Nghe Thủ tướng nói càng thấy đúng là ông chỉ nói về trách nhiệm trước đảng, về sự tận tụy, lòng trung thành với đảng mà không hề ý thức được trách nhiệm trước dân. Tôi có cảm giác dường như Thủ tướng nhầm lẫn quốc hội với đảng. Quốc hội là đại diện của dân, trả lời chất vấn trước quốc hội là trách nhiệm trước dân chứ không phải trách nhiệm trước đảng” (2)
1) Tại sao Thủ tướng lại nặng trách nhiệm với Đảng mà nhẹ trách nhiệm với Dân?
Vấn đề đặt ra là: tại sao Thủ tướng lại có thể “nhầm lẫn Quốc hội với Đảng”, đặt nặng trách nhiệm với Đảng mà xem nhẹ trách nhiệm với Dân?
Để có thể hiểu rõ điều này, có lẽ chúng ta phải trở lại với cuộc “chỉnh đốn Đảng”, mà trọng tâm là Hội nghị lần thứ 6 của Ban chấp hành Trung ương Đảng (từ 1-10 đến 15-10-2012). Căn cứ vào Thông báo cuối hội nghị, chúng ta được biết kết quả của “việc xem xét trách nhiệm tập thể và cá nhân Bộ Chính trị, Ban Bí thư” trong đợt “chỉnh đốn Đảng” vừa qua là như sau:
“Bộ Chính trị đã thống nhất cao tự nhận và đề nghị Ban Chấp hành Trung ương xem xét có hình thức kỷ luật khiển trách về trách nhiệm chính trị đối với tập thể Bộ Chính trị và một đồng chí trong Bộ Chính trị”. Nhưng: “Sau khi thảo luận, cân nhắc nhiều mặt, Ban Chấp hành Trung ương đã bỏ phiếu quyết định không kỷ luật Bộ Chính trị và một đồng chí trong Bộ Chính trị” (3)
Mặc dù trong thông báo chỉ nói đến “một đồng chí trong Bộ chính trị” và trong cuộc tiếp xúc cử tri tại TP Hồ Chí Minh vào ngày 17-10-2012, Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang cũng không nêu đích danh mà chỉ gọi là “đồng chí X”, hầu như mọi người dân trong nước – và ngay cả báo chí nước ngoài, cũng có thể đoán ra “đồng chí X” đó chính là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Như vậy, “cuộc chỉnh đốn Đảng” từng được quảng cáo rầm rộ đã dẫn đến kết quả “Ban chấp hành Trung ương biểu quyết không kỷ luật Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng”. Bình luận về sự kiện này, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh có nhận xét:
“Việc Bộ Chính trị không thuyết phục được Ban Chấp hành Trung ương là điều khiến mọi người ngạc nhiên. Đây là điều mà tôi thấy hiện nay chưa giải thích được, và chưa biết được rằng hệ quả sẽ như thế nào ? (…) Tôi nghĩ rằng, đây là một điều rất không bình thường, và không biết rằng là sắp tới đây Bộ Chính trị sẽ thực hiện sự lãnh đạo của mình như thế nào, nếu như mà việc Bộ Chính trị quyết định 100% đồng ý rồi, mà ra đến Trung ương lại không thuyết phục được. Đây là điều mà cá nhân tôi, đã từng phục vụ cho một số đồng chí lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong một thời gian tương đối dài, hết sức lấy làm chú ý. Và hiện nay tôi chưa có thể giải thích được điều này” (4)
Việc Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam biểu quyết “không kỷ luật Ủy viên Bộ Chính trị Nguyễn Tấn Dũng” đã dẫn đến hệ quả “Quốc hội không thể tiến hành biểu quyết bất tín nhiệm Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng”. Đó chính là nguyên nhân khiến nhiều người đặt lòng tin vào cuộc “chỉnh đốn Đảng” cảm thấy hụt hẫng.
Xét về mặt hình thức, nếu căn cứ vào điều 84 của Hiến pháp 1992 (bản sửa đổi, bổ sung năm 2001), chúng ta thấy Quốc hội có quyền “bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm” một số chức vụ – trong đó có chức vụ Thủ tướng Chính phủ; đồng thời cũng có quyền “ bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người giữ các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn" (trong số đó có chức vụ Thủ tướng). Thế nhưng, mặc dù quy định về thủ tục “bỏ phiếu tín nhiệm” đã được ghi trong Luật Tổ chức Quốc hội 2002 và cả trong bản sửa đổi năm 2007, Quốc hội lại không thể tự mình thực hiện quyền này. Thực tế cho thấy chế độ “đảng trị” đã vô hiệu hóa công cụ hữu hiệu nhất của Quốc hội để kiểm soát quyền lực của bộ máy hành pháp.
Cách đây hai năm, vào ngày 1-11-2010, tại Quốc hội khóa trước (khóa XII), đại biểu Nguyễn Minh Thuyết đã từng đề nghị bỏ phiếu tín nhiệm Chính phủ nhưng bị Ủy ban Thường vụ Quốc hội bác bỏ . Giải thích sự khó khăn của việc tiến hành thủ tục này, đại biểu Lê Văn Cuông đã có nhận xét: “Điều này đúng với pháp luật Việt Nam và điều lệ của Đảng Cộng sản Việt Nam, hiện nay thiết chế ở Việt Nam là một đảng duy nhất lãnh đạo toàn xã hội trong đó có Quốc hội, cho nên Quốc hội muốn “quyết” thì cũng phải xin ý kiến cấp có thẩm quyền là Bộ Chính trị hoặc Ban Chấp hành Trung ương, những nơi này cân nhắc vấn đề sau đó có chủ trương để cho Đảng đoàn Quốc hội và lãnh đạo Quốc hội thực hiện các nhiệm vụ theo qui định pháp luật và điều lệ đảng cộng sản Việt Nam” (5)
Có thế nói nhận định hết sức thẳng thắn và trung thực của vị cựu đại biểu Quốc hội này đã nói lên thực chất của Quốc hội Việt Nam: đó chỉ là một cơ quan “đóng dấu” (rubber stamp) nhằm hợp pháp hóa các quyết định của Đảng Cộng sản. Vì thế cho dù Hiến pháp và Luật có quy định, việc “bỏ phiếu tín nhiệm” cũng chỉ có thể tiến hành một khi có lệnh của Bộ Chính trị hoặc Ban chấp hành Trung ương Đảng.
Điều này giúp chúng ta hiểu được thái độ “tự tin” (mà những người không hài lòng có thể coi là “ngạo mạn”) của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại diễn đàn Quốc hội. Là người theo Đảng lâu năm, ông hiểu rất rõ một điều: nếu Ban chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định không kỷ luật ông thì không bao giờ Quốc hội có thể tiến hành bất cứ thủ tục pháp lý nào để buộc ông phải từ chức. Thái độ xem thường Quốc hội (đồng nghĩa với xem thường Dân) bắt nguồn từ nhận thức đó.
2) Làm thế nào để buộc Thủ tướng phải chịu trách nhiệm trước Dân?
Trái với suy nghĩ của một số người, tập quán từ chức (tức là cái mà ở nước ta những người sính chữ nghĩa hay gọi là “văn hóa từ chức”) không chỉ là kết quả của một nền giáo dục, mà chủ yếu là kết quả của việc áp dụng các nguyên tắc dân chủ trong một thời gian dài. Không phải người nắm quyền lực nào cũng sẵn sàng tự nguyện từ chức, nhất là người đứng đầu một chính phủ. Sau vụ bê bối Watergate, Tổng thống Richard Nixon từ chức vào ngày 9-8-1974 là nhằm để tránh nguy cơ bị Quốc hội Hoa Kỳ xét xử, nhất là sau khi Ủy ban Tư pháp của Hạ viện đã bắt đầu tiến hành thủ tục luận tội Tổng thống. Tại các quốc gia theo chế độ đại nghị, có lúc chính phủ chưa bị Nghị viện “biểu quyết bất tín nhiệm” nhưng Thủ tướng vẫn từ chức, nhường chức vụ đó cho một người khác trong đảng cầm quyền để tránh cho đảng không bị mất phiếu trong kỳ tổng tuyển cử sắp tới.
Nói cách khác, tập quán từ chức – một đặc điểm của “văn hóa chính trị” (political culture) tại các quốc gia dân chủ, chịu ảnh hưởng của quy trình “bỏ phiếu bất tín nhiệm” (vote of non-confidence) hay thủ tục “luận tội” (impeachment) đối với các quan chức cao cấp trong bộ máy hành pháp. Vì thế, thay vì “kêu gọi” hay “van xin” các quan chức cao cấp từ chức, cách tốt nhất là khởi động các biện pháp chế tài để khi cần thiết, có thể bãi nhiệm, cách chức hay luận tội bất cứ nhân vật nào trong chính phủ, để không ai có thể đứng trên pháp luật hoặc ngoài pháp luật.
Xét về nguyên tắc, dưới chế độ đại nghị, người dân không trực tiếp bầu người đứng đầu chính phủ mà chỉ bầu các thành viên của cơ quan lập pháp (Nghị viện hay Quốc hội). Chính Nghị viện (hay Quốc hội) – với tư cách là cơ quan được nhân dân giao quyền lực, mới là cơ quan duy nhất có thẩm quyền chọn bộ máy hành pháp (Thủ tướng và Nội các) để điều hành các công việc của đất nước. Vì lẽ đó, Thủ tướng phải chịu trách nhiệm trước Nghị viện (hay Quốc hội) và bất cứ lúc nào, Nghị viện (hay Quốc hội) cũng có thể bỏ phiếu bất tín nhiệm để buộc Thủ tướng từ chức nếu xét thấy Thủ tướng không hoàn thành nhiệm vụ. Tất nhiên, để bảo đảm sự công bằng giữa hai bên, Thủ tướng có quyền đề nghị với nguyên thủ quốc gia (Vua, Nữ hoàng hay Tổng thống) một giải pháp khác: giải tán cơ quan lập pháp để bầu lại một Nghị viện (hay Quốc hội) khác. Trong trường hợp này, quyền lực được giao trả lại cho nhân dân và cử tri cả nước sẽ trở thành trọng tài phân xử: một Nghị viện (hay Quốc hội) mới sẽ hình thành để làm nhiệm vụ bầu chọn Thủ tướng và Chính phủ mới.
Kiến nghị về một cuộc “bỏ phiếu bất tín nhiệm” có thể xuất phát từ hai phía. Nếu xuất phát từ Nghị viện nhằm chứng minh sự bất tín nhiệm của Nghị viện (hay Quốc hội) đối với Thủ tướng hay một Bộ trưởng nào đó, kiến nghị này được gọi là kiến nghị bất tín nhiệm (motion of non-confidence) hoặc kiến nghị khiển trách (motion of censure). Nếu xuất phát từ phía ủng hộ chính phủ nhằm hỗ trợ cho một dự án hay một dự luật được đánh giá là cực kỳ quan trọng, có ảnh hưởng đến uy tín của chính phủ, kiến nghị này được gọi là kiến nghị tín nhiệm (motion of confidence). Để tạo điều kiện cho mỗi nghị sĩ hay dân biểu có thể tự mình đề xuất việc bỏ phiếu tín nhiệm, tại nhiều quốc gia có quy định một “ngưỡng tối thiểu” về số chữ ký ủng hộ để kiến nghị có thể được Nghị viện hay Quốc hội xem xét. Vd: tại Thụy Điển, điều 4 chương 12 của “Văn kiện về chính quyền” (Instrument of Government) – một trong bốn luật cơ bản hợp thành Hiến pháp Thụy Điển, quy định: “Một kiến nghị làm căn cứ cho một tuyên bố bất tín nhiệm chỉ được xem xét khi nó được đề xuất bởi ít nhất 10% số thành viên của Nghị viện”.
Có thể nói “bỏ phiếu bất tín nhiệm” chính là cơ chế vận hành then chốt của các chế độ đại nghị trên thế giới. Không thực hiện được điều này, Nghị viện hay Quốc hội không thể bãi nhiệm chính những người mình đã giao trách nhiệm điều hành bộ máy hành pháp.
Cũng cần lưu ý một điều: “bỏ phiếu bất tín nhiệm” ở các quốc gia theo đại nghị chế trên thế giới hoàn toàn khác với kiểu “lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm” mà Quốc hội Việt Nam sắp thực hiện – sau khi đã thông qua đề án trong kỳ họp cuối năm này. Sự khác nhau căn bản nằm ở chỗ: biểu quyết bất tín nhiệm dưới chế độ đại nghị là một quy trình do Nghị viện tự định đoạt, nhằm mục đích kiểm soát Thủ tướng và Nội các – những người được Nghị viện giao trách nhiệm điều hành bộ máy hành pháp. Không có cá nhân, tổ chức nào đứng trên Nghị viện, kiểm soát Nghị viện trong việc thực hiện quy trình này. Còn quy trình “lấy phiếu tín nhiệm – bỏ phiếu tín nhiệm” ở Việt Nam hiện nay – với thủ tục cực kỳ rườm rà, lại là một quy trình chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Đảng Cộng sản (nhất là của Bộ chính trị). Quy trình này sẽ có tác dụng như thế nào trong việc răn đe, ngăn chặn nạn lạm quyền, tham nhũng? Về điều này, ngay cả Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết – một người ít nhiều vẫn còn tin vào sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, cũng tỏ ý hoài nghi. Theo đài BBC: “Giáo sư Thuyết cũng nói ông nghi ngờ khả năng nghị quyết về bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh trong đó có cả Thủ tướng và Chủ tịch nước mà Quốc hội đang bàn luận sẽ thay đổi được tình hình hiện nay” (6)
Mặt khác, cũng cần phải phân biệt giữa “bất tín nhiệm” và “luận tội”: khi Nghị viện hay Quốc hội bất tín nhiệm Thủ tướng thì điều đó chỉ có nghĩa là Thủ tướng không hoàn thành nhiệm vụ, không đủ năng lực, đánh mất sự tin cậy của cơ quan đại diện nhân dân, chứ không có nghĩa là Thủ tướng “phạm tội”. Điều này hoàn toàn khác với trường hợp của Tổng thống trong các chế độ tổng thống hay nửa-tổng thống. Ở Hoa Kỳ, Quốc hội không thể bỏ phiếu bất tín nhiệm Tổng thống vì Tổng thống do toàn dân bầu, chỉ có cử tri mới có quyền thay đổi Tổng thống trong các cuộc bầu cử theo định kỳ. Nhưng Quốc hội (cả hai viện) lại có quyền luận tội Tổng thống nếu xét thấy Tổng thống “phạm tội”. Dựa theo thủ tục luận tội (impeachment) tại Hoa Kỳ, Hạ viện được quyền luận tội (nghĩa là lập cáo trạng, indictment) và Thượng viện được quyền xét xử. Hình phạt được áp dụng là bãi nhiệm Tổng thống, và có thể cấm đương sự giữ chức vụ đó trong tương lai.
Các chế độ cộng sản (vd: Việt Nam và Trung Quốc) mặc dù xét về mặt hình thức khá giống với mô hình đại nghị chế nhưng trong thực tế quyền hành lại không nằm trong tay Quốc hội mà nằm trong tay Đảng.
Theo định kỳ, cứ 5 năm một lần, Đảng Cộng sản Việt Nam tiến hành một kỳ Đại hội Đảng toàn quốc; đại hội này bầu ra Ban chấp hành Trung ương và Bộ chính trị. Và trong suốt thời gian giữa hai kỳ Đại hội, Ban chấp hành Trung ương trở thành một thứ “Quốc hội” của Đảng, trong khi “Bộ chính trị” trở thành một cơ quan hành pháp của Đảng. Chính hai cơ quan này điều khiển tất cả các công việc của Đảng và thông qua bộ máy Nhà nước điều khiển tất cả các công việc của đất nước.
Có thể nói ở các quốc gia cộng sản, các Đại hội Đảng thay thế cho các cuộc tổng tuyển cử. Sau mỗi kỳ Đại hội Đảng, vấn đề nhân sự có thể coi như đã được giải quyết xong – nhất là những chức vụ then chốt trong bộ máy Nhà nước. Vì thế, Đại hội Đảng mới thực sự là “tổng tuyển cử”, còn Bầu cử Quốc hội chẳng qua cũng chỉ là một màn kịch mà hồi kết là phiên họp đầu tiên của Quốc hội nhằm “đóng dấu” hợp thức hóa các chức vụ đã được Đảng chọn trước. Chỉ cần nhìn sang Trung Quốc – một đất nước với một hệ thống chính trị giống với nước ta “như một cặp song sinh”: mặc dù đến năm 2013, Đại hội Đại biểu Toàn quốc (tức Quốc hội) khóa XII mới được thành lập, ngay từ bây giờ người ta cũng có thể đoán trước chức vụ Chủ tịch Nước sẽ do Tổng bí thư Tập Cận Bình đảm nhiệm và ông Lý Khắc Cường sẽ là người nắm giữ chức vụ Thủ tướng.
Chính việc Đảng Cộng sản giành quyền chọn lựa Quốc hội, giành quyền bố trí các nhà lãnh đạo cao nhất của Nhà nước là nguyên nhân sâu xa khiến cho Quốc hội trở thành “Quốc hội của Đảng”, chỉ biết làm theo lệnh Đảng chứ không thể hiện được ý chí và nguyện vọng của nhân dân. Có thể nói việc các nhà lãnh đạo không phục tùng Quốc hội hay không tôn trọng nhân dân bắt nguồn từ chỗ: nhân dân không có quyền chọn lựa một Quốc hội xứng đáng và có đủ uy quyền để thực hành quyền lực do nhân dân trao cho.
Vì thế, chỉ có một Quốc hội của Dân (chứ không phải là một Quốc hội của Đảng) mới có thể lựa chọn một Thủ tướng và một Chính phủ đáng tin cậy và đủ năng lực để điều hành các công việc của đất nước – dưới sự kiểm tra, giám sát của Quốc hội (chứ không phải của Ủy ban Thường vụ Quốc hội). Chỉ có một Quốc hội của Dân mới có thể buộc Thủ tướng và Chính phủ phải chịu trách nhiệm trước Quốc hội (chứ không phải trước Đảng). Và một khi Thủ tướng hay bất cứ thành viên nào trong Chính phủ tỏ ra không đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ hoặc phạm sai lầm trong công tác, Quốc hội có thể tự mình tiến hành “bỏ phiếu bất tín nhiệm” để bãi nhiệm thành viên ấy, thậm chí bãi nhiệm cả Thủ tướng (có nghĩa là bãi nhiệm toàn bộ Chính phủ). Trong trường hợp cần thiết, nguyên thủ quốc gia có thể tuyên bố giải tán Quốc hội nhằm giao lại quyền lực cho nhân dân và bằng một cuộc tổng tuyển cử mới, nhân dân sẽ bầu ra một Quốc hội mới, từ đó hình thành nên một Chính phủ mới.
Đó chính là cách tốt nhất để buộc Thủ tướng phải xem trọng “trách nhiệm với Dân”, đặt quyền lợi của nhân dân lên trên quyền lợi của gia đình và quyền lợi của đảng phái. Đó cũng là cách tốt nhất để buộc Thủ tướng phải tôn trọng Quốc hội – cơ quan đại diện nhân dân đã tín nhiệm mình. Một Quốc hội của Dân sẽ là một Quốc hội có thực quyền, có đủ khả năng kiểm tra, giám sát Chính phủ do mình bầu chọn và khi cần thiết, “đuổi Chính phủ” một cách nhẹ nhàng, đúng theo Hiến pháp và pháp luật, không cần lựa chọn giải pháp cách mạng, không cần dựa vào bạo lực.
Không có được một Quốc hội của Dân, người dân chỉ còn là những kẻ mất quyền làm chủ ngay trên quê hương mình. Không có được một Quốc hội của Dân, chúng ta “sống một đời sống chính trị trung cổ” ngay trong một thế giới văn minh, để “việc nước” rơi vào tay những kẻ đầu cơ chính trị, lạm quyền và tham nhũng. Không có một Quốc hội của Dân, dân oan chỉ có thể khóc thầm hay chết một cách oan khuất vì không thể trông cậy vào bất kỳ một vị “đại biểu nhân dân” nào. Không có một Quốc hội của Dân, những người tù chịu những bản án bất công sẽ không thể lên tiếng đòi lại sự công bằng. Không có một Quốc hội của Dân, chúng ta không thể biểu tình một cách ôn hòa cho dù “tên láng giềng đê tiện” ngang nhiên xây công sở, lập nhà máy, thậm chí tổ chức đi du lịch trên những hòn đảo bị hắn chiếm đóng bằng vũ lực ngay trước cửa nhà mình.
Không có Quốc hội của Dân, chúng ta sẽ không bao giờ có được người đứng đầu chính phủ biết chịu trách nhiệm trước Dân, hết lòng bảo vệ Tổ quốc!
Đà Lạt ngày 19-11-2012
M.T.L.
Ghi chú:
(1) “Đại biểu Dương Trung Quốc chất vấn Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Ba Sàm 14-11-2012:
http://anhbasam.wordpress.com/2012/11/14/1383-dai-bieu-duong-trung-quoc-chat-van-thu-tuong-nguyen-tan-dung/
(2) Trương Duy Nhất, “Dân- đảng”, Blog Trương Duy Nhất 15-11-2012:
http://www.truongduynhat.vn/dan-dang-2/
(3) Thông báo hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng, VNExpress 15-10-2012:
http://vnexpress.net/gl/xa-hoi/2012/10/thong-bao-hoi-nghi-lan-thu-6-ban-chap-hanh-trung-uong-dang/
(4) “Trung ương Đảng không theo Bộ Chính trị, điều chưa từng xẩy ra” (Trọng Thành phỏng vấn Tiến sĩ Lê Đăng Doanh), RFI 16-10-2012:
http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20121016-viet-nam-trung-uong-dang-khong-theo-lenh-bo-chinh-tri-mot-dieu-chua-co-tien-le
(5) Người đứng đầu Ủy ban Thường vụ Quốc hội lúc đó chính là ông Nguyễn Phú Trọng, nay trở thành Tổng bí thư của ĐCSVN.
(6) Nam Nguyên - phóng viên RFA, “Không thể bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng”, RFA 12-11-2010:
http://www.rfa.org/vietnamese/vietnam/chinh-tri/national-assembly-standing-committee-says-no-about-suggestion-to-vote-of-confidence-to-prime-minister-nn-11122010170410.html
(7) Thủ tướng 'nên tự kỷ luật', BBC tiếng Việt 14-11-2012: http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2012/11/121114_giao_su_thuyet_nhan_dinh_ve_chat_van_thu_tuong.shtml
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN
Phụ lục:
Tại sao Thủ tướng không thể từ chức?
Mặc Lâm, biên tập viên RFA
Chuyện bất ngờ vừa xảy ra tại nghị trường Quốc hội sáng 14 tháng 11 khi Đại biểu Dương Trung Quốc đưa ra hai câu hỏi quan trọng mà rất nhiều người đang mong đợi.
AFP photo. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng trong phiên chất vấn tại nghị trường Quốc hội hôm 14/11/2012
Bất ngờ
Trong phiên chất vấn Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa qua, mặc dù Quốc hội chỉ nhận được duy nhất một câu hỏi đăng ký trước nhưng rất bất ngờ, đại biểu Dương Trung Quốc đã dấy lên làn sóng tại nghị trường bằng hai câu hỏi rất nóng. Chương trình trực tiếp của VTV1 cho thấy hình ảnh cuộc chất vấn ngoài dự kiến này. Trước tiên ông Dương Trung Quốc nhắc lại những lời xin lỗi của Thủ tướng trước Quốc hội mà vị đại biểu này cho rằng người dân không đồng tình:
Trước kỳ họp toàn dân đều được chứng kiến các nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng trong đó có Thủ tướng đã có lời xin lỗi xin Trung ương Đảng kỷ luật còn tại Quốc hội Thủ tướng chỉ xin lỗi về trách nhiệm chính trị liên quan đến một số tập đoàn nhà nước mà thôi khiến người dân đặt câu hỏi dường như Thủ tướng xem nhẹ trách nhiệm trước dân hơn trước Đảng.
Và đi vào câu hỏi, đại biểu Dương Trung Quốc đưa ra hai vấn đề mà ông cho là người dân đang cần biết:
Kính thưa Thủ tướng, tóm lại xin có hai câu hỏi. Một: Thủ tướng nghĩ gì về ý kiến cho rằng mình đã nặng trách nhiệm với Đảng mà nhẹ trách nhiệm với dân? Thứ hai: Thủ tướng có tán thành sự khởi đầu cho một sự tiến bộ của Chính phủ hướng tới một văn hóa từ chức để từng bước đoạn tuyệt với những lời xin lỗi hay không, xin cám ơn Thủ tướng.
Hãng tin AFP nhận xét Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khi trả lời câu hỏi của đại biểu Dương Trung Quốc, với khuôn mặt đầy tự tin trước tiên ông Dũng nói về quá trình mà ông đuợc Đảng chọn vào cương vị Thủ tướng:
Đối với tôi thì hôm nay còn ba ngày nữa là tròn 51 năm tôi theo Đảng hoạt động cách mạng. Chịu sự lãnh đạo quản lý trực tiếp của Đảng. Trong 51 năm qua tôi không xin với Đảng cho tôi làm, cho tôi đảm nhiệm một chức vụ này hay một chức vụ khác và mặt khác thì tôi cũng không từ chối, không thối thác bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, Nhà nước giao phó cho tôi.
Trong tinh thần phục vụ những gì mà Đảng yêu cầu như vậy, Thủ tướng Dũng khẳng định ông sẽ chỉ làm những gì mà Đảng quyết định, và vì vậy ông gián tiếp trả lời với đại biểu Dương Trung Quốc đại diện cho cử tri rằng ông sẽ không từ chức như ông Dương Trung Quốc rào đón:
Đảng ta cũng là Đảng cầm quyền, Đảng lãnh đạo Nhà nước và toàn xã hội. Đảng đã quyết định phân công tôi ứng cử làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ, tiếp tục làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ do trung ương phân công và Quốc hội đã bỏ phiếu bầu tôi làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ. Tôi sẵn sàng chấp nhận, sẵn sàng chấp hành nghiêm túc mọi quyết định của Đảng, của Ban chấp hành Trung ương Đảng, của Quốc hội, cơ quan quyền lực cao nhất đối với tôi.
Thủ tướng trả lời đúng, vậy ai sai?
Đại biểu Dương Trung Quốc (trái) và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Source chinhphu.vn
Phản ứng của người xem truyền hình buổi chất vấn này thật khác nhau, người đồng tình với người đặt câu hỏi cho rằng Thủ tướng đang cố vòng vo tránh né câu trả lời. Tuy nhiên những Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam đã có sẵn câu trả lời không khác gì của Thủ tướng. Một trong những ý kiến này là của ông Mai Thái Lĩnh, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng Nhân dân thành phố Đà Lạt giải thích tại sao câu trả lời của Thủ tướng là chính xác đối với thể chế hiện nay:
Tất cả những chức vụ này nó đã được quyết định từ khi đại hội Đảng. Đại hội Đảng bầu xong, Ban Chấp hành Trung ương cử ra Bộ Chính trị và Bộ Chính trị cử ra những người đó còn Quốc hội chỉ làm một công việc là hợp thức hóa những gì Đảng đã sắp đặt. Hai nữa Quốc hội không do dân cử ra mà do Đảng sắp xếp trước rồi bắt người dân theo hình thức nào đó bầu lên, cho nên Quốc hội này cũng là Quốc hội của Đảng.
Vì lý do đó mà người dân không có một tác động gì vào bộ máy lãnh đạo và bộ máy lãnh đạo cũng không chịu bất cứ trách nhiệm gì với người dân. Đó chính là vấn đề căn bản của thể chế Cộng sản và quyết định người nào làm chức gì do Bộ Chính trị chứ không do dân tác động được.
Trong 51 năm qua tôi không xin với Đảng cho tôi làm, cho tôi đảm nhiệm một chức vụ này hay một chức vụ khác và mặt khác thì tôi cũng không từ chối, không thối thoát bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, nhà nước giao phó cho tôi.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
Giáo sư Tương Lai, nguyên Viện trưởng Viện Khoa Học Xã hội Việt Nam [thực ra là Viện Xã hội học, một Viện nằm trong Ủy ban Khoa học Xã hội Việt Nam – BVN] phân tích thêm về cơ chế đã giao cho Tổng Bí thư hầu như toàn bộ quyền hành trong mọi guồng máy của đất nước, từ đó để thấy rằng vị trí của Thủ tướng cũng không hơn gì một công chức, mọi quyết định không từ Quốc hội mà từ Đảng Cộng sản và vì vậy ông Thủ tướng không từ chức như người dân chờ đợi là điều bình thường:
Có một sự thật như thế này ông Tổng Bí thư có quyền to nhất thì không phải do dân bầu nhưng ông ấy quyết định tất cả. Ví dụ như thế này, Quốc hội chưa thông qua luật đất đai nhưng ông ấy tuyên bố thẳng thừng rằng đất đai vẫn là sở hữu toàn dân, đó là bất di bất dịch. Như vậy thì chuyện thảo luận luật đất đai của Quốc hội trở nên vô nghĩa bởi vì ông ấy đã tuyên bố trước.
Như thế có nghĩa là vấn đề sắp xếp như ông Thủ tướng phát biểu là hoàn toàn đúng, Đảng đặt đâu ông ấy ngồi đấy. Nếu Đảng phế truất ông ấy không làm Thủ tướng nữa thì ông ấy cũng chấp nhận. Còn Đảng vẫn đặt ông ấy làm Thủ tướng thì ông ấy vẫn ngồi.
Cơ chế Đảng chỉ đạo cả ba nhánh Lập pháp, Tư pháp và Hành pháp không phải người dân nào cũng biết. Sự tuyên truyền về vai trò cao nhất nước của Quốc hội đã ăn sâu vào tâm trí ngưới dân nên mỗi lần Quốc hội họp chất vấn là một lần niềm tin sẽ có sự thay đổi thay đổi khiến mọi người phấn chấn.
Ông Dương Trung Quốc là một trong số rất ít là đại biểu ngoài Đảng, tuy nhiên ông không hề mơ hồ về vai trò của Quốc hội đối với Đảng cầm quyền. Vì vậy câu hỏi ông đặt ra có thể nhằm mục đích khác: gợi ý cho người ngoài Đảng hiểu rõ quy trình hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam trong vai trò lãnh đạo và sắp xếp nhân sự ở các vị trí cao nhất nước để từ đó người dân cảm nhận rõ hơn về những hy vọng của mình.
Quốc hội thiếu quyền lực
Ông Mai Thái Lĩnh thực tế hơn khi cho rằng Quốc hội phải thực sự do dân bầu lên thì đất nước mới có cơ hội thực hiện quyền dân chủ thực sự, mà một trong các quyền ấy là bãi nhiệm Thủ tướng:
Muốn làm được cái điều Chính phủ chịu trách nhiệm trước dân thì trước hết Quốc hội phải là Quốc hội của người dân. Người dân thực sự bầu ra khi Chính phủ đủ số phiếu tín nhiệm của người dân thì đuợc làm, còn nếu Quốc hội không tín nhiệm nữa thì Chính phủ phải từ chức. Việc bãi chức Thủ tướng trong một chế độ đại nghị là rất dễ, do Quốc hội mà ra thôi. Quốc hội đó phải là Quốc hội của dân. Còn trong trường hợp hiện nay, kể cả Hiến pháp sắp tới vẫn giữ chuyện Đảng độc quyền lãnh đạo rồi cũng sẽ đổ cho nhau vì lý do này lý do khác và cuối cùng không ai chịu trách nhiệm trước người dân cả.
Trong trường hợp hiện nay, kể cả hiến pháp sắp tới vẫn giữ chuyện Đảng độc quyền lãnh đạo rồi cũng sẽ đổ cho nhau vì lý do này lý do khác và cuối cùng không ai chịu trách nhiệm trước người dân cả.
Ông Mai Thái Lĩnh
Giáo sư Tương Lai nhận xét sâu hơn về điều mà ông gọi là tham nhũng quyền lực trong cách mà Đảng Cộng sản đang cầm quyền hiện nay:
Trả lời của ông Thủ tướng theo tôi nghĩ là chính xác. Vấn đề không phải thay đổi ông Thủ tướng, ông Chủ tịch Quốc hội hay Chủ tịch nước mà thay đổi thể chế mới là quan trọng. Cho nên trong tham nhũng thì tham nhũng về quyền lực mới là cái nguy hiểm nhất.
Câu hỏi và cách trả lời tuy khá rõ ràng và đã giải tỏa phần nào thắc mắc của người dân, tuy nhiên, một câu hỏi khác lớn hơn đã nảy sinh: khi Quốc hội không phải là cơ quan quyền lực nhất nước thì ai là người lập lại kỷ cương khi Đảng có khuynh hướng đi ngược lại với quyền lợi nhân dân đất nước?
M.L.
Nguồn: http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/why-pm-ntd-refuses-resign-ml-11142012131809.html
Sáng lập:
Nguyễn Huệ Chi - Phạm Toàn - Nguyễn Thế Hùng
Điều hành:
Nguyễn Huệ Chi [trước] - Phạm Xuân Yêm [nay]
Liên lạc: bauxitevn@gmail.com
boxitvn.net
boxitvn.blogspot.com
FB Bauxite Việt Nam

Bài đăng phổ biến
- Nhiệm vụ đích thực của quân Trung Quốc ở miền Bắc Việt Nam trong chiến tranh Việt Nam
- Vì lịch sử và công lý, chúng tôi lên tiếng!
- Nhân - Quả cay đắng (1)
- Nhân loại vong ân
- Sự thật về Quyết định của Thủ tướng CP cho phép FLC biến 174 ha rừng làm sân golf
- Bạn trẻ “bắt trend” giỏi quá
- Quốc hội ta... nó thế (đêk) nào ấy...
- Một nén nhang kính viếng Tổng thư ký Hội Trí thức Yêu nước Thành phố Hồ Chí Minh Huỳnh Kim Báu
- Soi Nguyễn Thúy Hạnh vào xã hội

Được tạo bởi Blogger.

Nhãn
- Giáo Dục
- Sử Liệu
- chính phủ
- Pháp Luật
- Nhân quyền
- "Cuồng Trump" tại Mỹ
- "Dịch hạch"
- "phản động"
- 10 năm Bauxite Việt Nam
- 1000 năm
- 14/3
- 2638349
- 30/04/1975
- 30/4
- 30/4/1975
- 30/4/1975. Bên thắng cuộc
- 39 người chết ở Anh
- 40 năm Chiến tranh biên giới
- 90 năm
- 99 năm
- ADIZ
- Ải Nam Quan
- Albert Camus
- Alexandre de Rhodes
- Algerie
- an ninh
- An ninh CS
- an ninh mạng
- an ninh quốc phòng
- An ninh tiền tệ
- án oan
- án tử hình
- Án văn tự
- An Viên
- André Menras
- Anh hùng
- Anh hùng Lê Mã Lương
- Ảo vọng trí thức
- ASEAN
- AVG
- Ăn cắp công nghệ
- Âm mưu Tàu Cộng
- Âm mưu phá hoại kinh tế của Trung Quốc
- Âm mưu Tàu Cộng
- Âm mưu Tàu Cộng
- Âm mưu Tàu cộng biến các nước đang phát triển thành con nợ
- Âm mưu Tàu Cộng. Đảng CSTQ
- Âm mưu Trung Cộng
- Âm mưu Trung Quốc
- Ấn độ
- Ấn Độ Dương
- Âu châu
- ấu dâm
- Ba Lan
- Bà Nà
- Bá quyền nước lớn
- Bá quyền Trung Cộng
- Ba Sàm
- Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh
- Bạch Long Vĩ
- bachkhoadanang.net
- Bãi Ba Đầu
- bài Trung
- Bãi Tư Chính
- Bản chất thâm hiểm của Đại Hán
- Bản chất thể chế
- Ban Công lý và Hoà Bình GP Vinh
- Bàn cờ thế giới
- bản đồ
- Bản đồ đường lưỡi bò
- bán nước
- Ban Tổ chức trung ương
- Ban tuyên giáo
- bành trướng
- báo cáo
- Bao cấp
- Bao cấp quyền lực
- Báo chí
- Báo chí đảng
- Báo chí độc tài
- Báo chi lề phải
- Báo chí quốc doanh
- Báo chí thời đổi mới
- Báo chí tự do
- Báo chí xuất bản tự do
- bạo động
- Bạo hành trong lứa tuổi họ trò
- Bảo hiểm xã hội
- bạo loạn
- bạo lực
- Bạo lực CS
- Bạo lực cướp đất
- Bạo lực và chuyên chính
- Báo Tuổi Trẻ
- Báo Tuổi trẻ bị đình bản
- Báo Văn nghệ thời Đổi mới
- Bảo vệ đảng
- Bảo vệ nhân quyền
- Bảo vệ rừng
- Barack Obama
- Bauxite
- Bauxite Tây Nguyên
- Bắc Hàn
- Bắc Mỹ
- bắc vân phong
- Bằng câp quan chức
- bằng giả
- Bắt bớ giam cầm
- Bắt cóc
- Bắt dân
- Bần cùng hóa
- Bần cùng hóa trong thể chế cộng sản
- bất công
- Bất đồng chính kiến
- Bất động sản
- Bầu cử
- bầu cử Mỹ
- Bầu cử Mỹ 2020
- Bầu cử Quốc hội
- bầu cử Tổng thống Mỹ
- Bẫy nợ
- Bẫy nợ Trung Quốc
- BBC
- bè phái
- Bên thua cuộc
- bệnh thành tích
- Bệnh viện Bạch Mai
- Bí mật thông tin
- Biden
- Biden và chiến lược mới với Tàu Cộng
- Biden và chiến lược toàn cầu
- Biến chủng virus
- Biến đổi khí hậu
- biển Đông
- Biên giới
- biểu tình
- Bình đẳng cộng sản
- bình ổn
- Blog
- bóng đá
- Bóng đá và lòng dân
- BOT
- BOT bẩn
- Boudarel
- bộ chính trị
- Bộ luật hình sự
- Bộ máy chính quyền
- Bộ máy chính quyền CS
- bộ máy công an
- Bộ máy CS
- Bộ máy nhà nước
- Bộ máy quan chức
- Bộ máy thi hành luật
- Bộ mặt thạt quan chức cộng sản
- Bộ mặt thật của quan chức cộng sản
- Bộ Quốc phòng và nhiệm vụ quốc phòng
- Bộ Tứ
- Bô Xít
- bồi thường
- Brexit
- BRI
- BS Lý Văn Lượng
- BS Nguyễn Đan Quế
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Thị Nối
- Bùi Tín
- Bùi Viết Hiểu
- Buôn người
- buồn vui Chủ nhật
- Bức tranh thế giới
- Bước đường cùng của nông dân Việt
- CA bắt cóc
- Cà Mau
- Ca sĩ Thủy Tiên
- Cạc Ma
- Các tổ chức chân rết của đảng
- cách mạng
- Cách mạng 4.0
- Cách mạng dân chủ
- Cách mạng tháng Tám
- Cách mạng tháng Tám Con đường dân chủ hóa đất nước
- Cách mạng thàng Tám và bước lùi của lịch sử
- Cái ác
- cải cách
- Cải cách chính trị
- Cải cách tư pháp
- Cái chết cụ Kình
- Cái chết của quan chức Cộng sản
- cải tổ
- Cam kết nhân quyền
- Campuchia
- Canada
- Cảnh báo đỏ
- Cảnh giác Tàu Cộng
- cánh tay của đảng
- Cánh tay nối dài của đảng
- canh tân
- Cao Bằng
- cáo buộc chống nhà nước
- Cáo phó
- Cao tốc Bắc - Nam
- Cao tốc Bắc Nam
- Cắt điện
- Cầm nhầm thương hiệu
- cấm nhập cảnh
- cấm vận
- Cận huyết chính trị
- Cận huyết khoa học
- Cấn thị Thêu
- Câu đối Tết
- Cháy rừng
- Chân lý nước Tàu
- Chân Phương
- Chân vạc Mỹ - Nga - Trung
- Châu Á
- Cheonan
- chế độ
- chế độ công an trị
- Chế độ cộng sản
- Chế độ Cộng sản TQ
- Chế độ CSVN
- Chế độ dân chủ
- Chế độ Việt Nam Cộng hòa
- Chế độ VNCH
- Chết dưới tay Trung Quốc
- Chia buồn
- Chiếc ghế Hội đồng nhân quyền
- Chiến dịch "đốt lò" của Nguyễn Phú Trọng
- Chiến lang của Tàu Cộng
- Chiến lược bành trướng
- Chiến lược mềm thôn tính các nước của Tàu cộng
- Chiến lược ngoại giao
- Chiến lược toàn cầu
- Chiến lược Trung Quốc
- Chiến thuật vùng xám
- chiến tranh
- Chiến tranh biên giới
- Chiến tranh lai
- Chiến tranh lạnh mới
- chiến tranh nguyên tử
- Chiến tranh sinh học
- chiến tranh thương mại
- Chiến tranh thương mại Mỹ Trung
- Chiến tranh Việt Nam 1959-1975
- chiến tranh Việt Trung
- Chinalco
- Chinanazi
- Chinazi
- Chính khách Dân chủ & Độc tài
- chính phủ
- Chính phủ Tràn Trọng Kim
- Chính phủ Trần Trọng Kim
- Chính Quyền
- Chính quyền Cộng sản
- chính sách
- Chính sách 4 không
- Chính sách ba không
- Chính sách đối ngại của J. Biden
- Chính sách đối ngoại của chính quyền Biden
- Chính sách đối ngoại Joe Biden
- Chính sách Joe Biden
- Chính sách thuế
- Chính sách xoay trục 2.0 của Mỹ
- Chính trị
- Chính trị Mỹ
- Chính trị thế giới
- Chính trị thống soái
- Chính trị Xã hội VN
- Cho thuê rừng
- Chống diễn biến tư tưởng
- Chống tham nhũng
- Chống tham nhũng & Phe phái trong đảng
- chống Trung Quốc xâm lược
- Chống Trung Quốc xâm lược mềm
- Chu Ân Lai
- Chu Hảo
- Chu Hảo Tuyên bố
- Chủ nghĩa bành trướng Đại Hán
- Chủ nghĩa bầy đàn
- Chủ nghĩa cộng sản
- Chủ nghĩa Dân túy
- chủ nghĩa Đại Hán
- chủ nghĩa Mác
- Chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa nhân văn
- Chủ nghĩa Mác-Lê
- Chủ nghĩa thân hữu
- Chủ nghĩa Trump
- Chủ nghĩa Trump và CNCS Trung Quốc
- Chủ nghĩa tư bản thám sát (surveillance capitalism)
- Chủ nghĩa Tư bản Thân hữu
- Chủ nghĩa vô sản quốc tế
- chủ nghĩa xã hội
- Chủ quyền
- Chủ quyền biển đảo
- Chủ quyền Biển Đông
- Chủ quyền lãnh thổ
- Chú Tễu
- Chùa chiền và Phật giáo Cộng sản
- Chúc mừng năm mới
- Chúc Tết
- Chuyên chính
- Chuyên chính trong thể chế Cộng sản
- Chữ quốc ngữ
- Chức năng của quân đội và công an dưới thể chế đảng trị
- Chức năng quân đội
- Chương trình "Thách đố & Cộng hưởng"
- Climate Central
- coi thường luật pháp
- Con cái quan chức
- Con đường dài hạn của kinh tế Mỹ
- Con đường dân chủ hóa
- Con đường đổi mới
- Con đường lây lan Covid-19
- Con đường ngầm của giới doanh nhân Việt
- Con đường phát triển
- Con đường quyền lực
- Con đường Việt Nam
- Con người mới hôm nay
- Con số người chết dịch Coronavirus ở Trung Quốc
- Corona
- Coronavirus
- COVID 19 ở VN
- COVID-19
- COVID-19 ở VN
- Cộng sản cướp đất
- Công an
- công an đánh dân
- Công an trị
- Công an và văn hóa nhân văn
- Công an Việt Nam trong chế độ độc tài
- công đoàn
- Công đoàn CS
- Công đoàn độc lập
- Cộng đồng người Việt ở nước ngoài
- Công đồng người Việt tị nạn
- Công giáo
- Công giáo hôm nay
- Công giáo và CS
- Công hàm Phạm Văn Đồng
- Công lý
- Công lý cộng sản
- Công nghệ giáo dục
- Công nghệ hóa và vấn đề quyền con người
- Công nghệ xe ô tô
- Công nghiệp hóa
- công nhân
- Công pháp quốc tế
- Cộng sản
- Cộng sản & mê tín
- Cộng sản đối thoại với dân
- Cộng sản phản tỉnh
- Cộng sản sụp đổ
- Cộng sản tha hóa
- Cộng sản Trung Quốc
- Cộng sản Trung Quốc và sự áp chế dân chúng
- Cộng sản và chủ quyền đất nước
- Cộng sản và đảng viên phản tỉnh
- Cộng sản và Luật sư
- Cộng sản và trí thức
- Cộng sản và tự do ngôn luận
- Cộng sản và vấn đề bán nước
- Cộng sản và Xã hội dân sự
- Cộng sản vàvấn nạn cải thiện đời sống nhân dân
- Cộng sản Việt Nam và luật pháp quốc tế
- Công ty làm giả cho ngành giáo dục
- Công ước Liên hợp quốc 1982
- Công ước quốc tế
- Cơ chế và tham nhũng
- Cờ tổ quốc
- Cờ vàng ba sọc
- cởi truồng
- CPJ
- CPTPP
- Crimea
- Crưm
- CS ám sát
- CS suy vong
- Cù Huy Hà Vũ
- Cuba
- Cuba tỉnh giấc
- Cùng chung ý thức hệ
- cung đình
- Cùng ý thức hệ
- Cuộc chiến giữ đất
- Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung
- Cuộc chiến thương mại Mỹ Trung
- Cuốc chiến trang thương mại Mỹ Trung
- Cuộc xâm lược mềm của Đại Hán
- Cuồng chống Trump
- Cuồng Trump
- Cưỡng chế
- Cưỡng chế đất đai
- cướp bóc
- Cướp đất
- cướp đất của dân
- Cướp đất của dân
- cựu binh
- Cứu đói
- Cứu trợ
- Cứu trợ bão lũ
- Danh dự nhà khoa học
- Danh nhân văn hóa
- Davos
- Dân chủ
- Dân chủ & Độc tài
- Dân chủ Cộng hòa
- Dân chủ của đảng
- dân chủ giả hiệu
- Dân chủ hóa
- Dân chủ Hoa Kỳ
- Dân chủ kiểu cộng sản
- Dân chủ Mỹ
- Dân chủ ở Việt Nam
- Dân khí
- dân nghèo
- Dân oan
- dân quyền
- Dân sinh
- dấn thân
- dân tộc
- Dân tộc dân chủ
- Dân tộc Uighur
- Dân tộc Việt
- Dân trí
- dân túy
- Dân vận
- Dân Việt ở Campuchia
- Dấu ấn một năm
- Dầu mỏ
- Di chúc Hồ Chí Minh
- Di dân
- di sản cuộc chiến
- di tích
- dịch thuật
- Diệt chủng
- Diệt chủng Tân Cương
- Dìm giá
- doanh nghiệp nhà nước
- Doanh nghiệp TQ và đút lót
- Donald Trump
- Dộc tài Trung Cộng với bầu cử tự do
- du lịch 0 đồng
- dùng tiền TQ trên đất VN
- Duy Ngô Nhĩ
- dự án
- Dự án đường cao tốc Bắc Nam
- Dự án kinh tế
- dự án từ Trung quốc
- Dư luận viên
- Dư luận viên của Đảng
- Dự luật đặc khu kinh tế
- Dự ngôn
- Dư Thị Thành
- Dương Danh Dy
- Dương Thu Hương
- Dương Trung Quốc
- Dương Tường
- Đa dạng sinh học
- Đa đảng
- Đà Lạt
- Đà Nẵng
- Đa nguyên
- đại án
- Đại án Đồng Tâm
- Đại án Thủ Thiêm
- đại biểu hội đồng nhân dân
- Đại biểu quốc hội
- Đại dịch Corona
- Đại dịch Coronavirus
- Đại dịch Covid-19
- Đại dịch Covid-19 và Việt Nam
- Đại dịch Trung Quốc
- Đại dịch virus Trung Quốc
- Đại dịch virus Trung Quốc và người nghèo
- Đại dịch Vũ Hán
- Đại dịch Vũ Hán và Việt Nam
- Đại Hán
- Đại học
- Đại hội 13
- Đại hội Đảng
- Đại hội Đảng XIII
- Đại hội ĐCSVN XIII
- Đại hội XIII
- Đại hội XIII & các mục tiêu
- Đài Loan
- đại lộ Đông-Tây
- Đàm phán biên giới
- đàn áp
- Đàn áp báo chí
- Đàn áp biểu tình
- Đàn áp dân chống BOT bẩn
- Đàn áp dân chủ
- Đàn áp dân quyền
- Đàn áp người biểu tình
- đàn áp người hoạt động nhân quyền
- Đàn áp nhà báo tự do
- Đàn áp nhân quyền
- Đàn áp tôn giáo
- Đàn áp xã hội dân sự
- Đàn áp XHDS
- đàn bầu
- đảng cầm quyền
- Đảng Cộng sản
- Đảng Cộng sản Trung Quốc
- Đảng Cộng sản và vấn đề cán bộ
- Đảng Cộng sản Việt Nam
- Đảng CS Việt Nam
- Đảng CSTQ
- Đảng CSVN
- Đảng CSVN và mục tiêu giành độc lập
- Đảng hóa
- Đảng lãnh đạo
- Đảng phái
- Đảng sợ dân
- Đảng và Dân
- Đảng với dân
- Đảo chính
- Đảo chính Myanmar
- Đảo chính quân sự
- Đạo đức
- Đạo đức cộng sản
- Đạo đức ngành y
- Đạo đức nghề giáo
- Đạo đức suy đồi
- Đạo đức xã hội
- Đạo luật Magnitsky
- Đào tạo cán bộ cộng sản
- Đạo văn
- đặc khu
- Đặc khu kinh tế
- đặc xá
- Đặng Quốc Bảo
- Đặng Tiểu Bình
- Đặng Văn Hiến
- Đặt tên đường
- đâm chìm tàu cá
- Đập thủy điện Mekong. Đập thủy điện Lan Thương
- Đất đai
- đất hiếm
- Đấu đá nội bộ
- Đấu tranh dân chủ
- đầu tư
- Đầu tư Dự án Hải cảng Khu kinh tế
- Đầu tư Trung Quốc & Nguy cơ xâm lược mềm
- ĐCS & Dân chủ hóa
- ĐCSTQ
- ĐCSVN
- ĐCSVN và việc làm trong sạch đảng viên
- ĐCSVN với Trung Cộng
- Đê điều và sông ngòi Hà Nội
- Địa-chính trị Việt Nam
- Điềm gở
- Điện
- Điện ảnh Việt Nam
- Điện ảnh Việt Nam tại Pháp
- Điện hạt nhân
- điện lực Việt Nam
- Điện mặt trời
- Điện Việt Nam
- Điều lệ Đảng
- Đình bản báo
- Định chế quốc gia
- Đình chỉ báo Tuổi trẻ
- đình công
- Định hướng xã hội chủ nghĩa
- Đinh Quang Anh Thái
- Đoàn kết
- Đoan Trang
- Đoàn Văn Vươn
- Đoàn viên
- Đọc sách thời đại loạn thông tin
- Đón thời cơ
- Đóng cửa
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Mười
- Đỗ Ngọc Bích
- Đỗ Nguyễn Mai Khôi
- độc tài
- độc đảng
- Độc lập dân tộc
- độc quyền
- độc tài
- Độc tài cộng sản
- Độc tài Cộng sản Trung Quốc
- Độc tài cộng sản và khoa học kỹ thuật
- Độc tài Trung Cộng
- Độc tài tư bản và độc tài cộng sản
- Độc tài và kỳ thị
- Đổi mới
- Đổi mới tư duy
- đội ngũ
- Đội quân chân rết
- đối thoại
- đối thoại giữa nhà cầm quyền và người hoạt động nhân quyền
- Đồng bằng sông Cửu Long
- đồng hoa
- đồng hóa
- Đồng hóa sắc tộc
- Đông Nam Á
- Đông Ngàn
- Đồng Sĩ Nguyên
- Đồng Tâm
- Đốt lò
- Đốt rừng
- Đời sống
- đơn từ
- Đường cao tốc Bắc Nam
- Đường lối đảng
- Đường lối thoát hiểm
- Đường lưỡi bò
- Đường sắt cao tốc
- Đường sắt Cát Linh
- Đường sắt Cát Linh - Hà Đông
- Đường sắt liên vận VN - Trung Quốc
- Đường về nô lệ
- EVFTA
- EVFTA và thể chế
- EVIPA
- EVN
- ExsonMobil
- ExxonMobil
- Facebook điều trần
- Facebook và Luật AN mạng
- Facebook và luật an ninh mạng
- Fake news
- FDI
- FOIP
- Formosa
- Francisco de Pina
- Frank Fenner
- G20
- Gạc Ma
- gạo
- Gắn bó ý thức hệ
- GDP
- Ghét Tàu yêu Mỹ
- giả dạng thương binh
- Giá xăng phi mã
- Giải ảo siêu cường Trung Quốc
- Giai cấp lãnh đạo
- Giải giới hạt nhân Triều Tiên
- Giải Nobel
- giải pháp
- Giải phóng
- Giải thưởng Phan Chu Trinh
- Giải trừ hạt nhân
- Giải trừ vũ khí hạt nhân Bắc Hàn
- Giam cầm kiểu CS
- Giám đốc thẩm
- Giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải
- Giám mục Nguyễn Thái Hợp
- gián điệp
- giàn khoan TQ
- gian lận
- Gian lận thi cử
- Gian lận thương mại
- Giáng Sinh
- Giáo
- Giáo Dục
- Giáo dục CS
- Giáo dục và chính trị
- Giáo dục Việt Nam
- Giáo dục Việt Nam trong tương quan Hàn quốc
- Giao Thông
- Giao thông vận tải
- Giàu nghèo
- giấc mộng siêu cường
- Giấc mộng Trung Quốc
- Giấc mơ cộng sản
- Giấy tờ công văn
- giết chóc
- giết người
- Giống và khác giữa Triều Tiên và Việt Nam
- Góp ý
- Gốc rễ hư hỏng của quan chức Cộng sản
- Gương mặt trí thức Việt
- H. Kissinger
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Đình Sơn
- Hà Giang
- Hà Nội
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thị Nhung
- Hà Văn Thịnh
- Hải chiến Hoàng Sa
- Hải Phòng
- Hải quân
- Hạn hán
- Hán hóa
- hạn mặn
- Hàn quốc
- Hàng giả
- Hàng không Việt Nam
- Hàng không VN
- Hàng rong
- hành chính
- Hành hung
- Hạt giống đỏ
- hấm điểm công dân Nguyễn Anh Tuấn
- Hậu bầu cử Mỹ 2020
- Hệ lụy Đồng Tâm
- hiểm hoạ
- Hiến pháp
- Hiện tại và quá khứ
- Hiện tượng của năm
- Hiệp định thương mại
- Hiệp định TPP
- Hiệp địnnh CPTPP
- Hiệp ước EVFTA
- hòa giải
- Hòa hợp dân tộc
- Hoà hợp hoà giải
- Hòa hợp hòa giải
- Hoa Kỳ
- Hoạ mất nước
- Hoàng Cầm
- Hoàng Công Lương
- Hoàng Hưng
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Sa
- Hoàng Tụy
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoạt động của Việt kiều Úc
- học tập cải tạo
- Hong Kong
- HongKong
- Hồ Cẩm Đào
- Hồ Chí Minh
- Hồ Duy Hải
- Hộ khẩu
- Hồ Ngọc Đại
- Hỗ trợ xã hội
- Hội chứng Việt Nam
- Hội đoàn Cộng sản
- Hội đồng Bảo an LHQ
- Hội đồng Lý luận
- hồi ký
- Hối lộ
- Hội nghị TU đảng
- Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam
- Hội Nhà văn Việt Nam
- Hồng Kông
- Hồng và chuyên
- Hợp nhất Tổng bí thư và Chủ tịch nước
- Hợp tác
- Hợp tác năng lượng
- Huawei
- hủy bỏ
- Huy Cận
- Huy động tiền dân
- Huy Đức
- Huỳnh Thục Vy
- Hữu nghị Cộng sản
- Hữu nghị Việt - Trung
- ICOR
- IDS
- IJVN
- Internet
- IPA
- Italia và Tàu Cộng
- J. Biden
- Jeo Biden
- Joe Biden
- John McCain
- John Steinbeck
- Junin 2
- Kẻ thù truyền kiếp
- Kênh đào Suez
- Kêu gọi
- khai dân trí
- Khai thác
- Khát vọng thoát Trung của người Việt
- Khắc phục án tử
- khiếu kiện
- Khoa học
- Khủng bố
- Khủng hoảng
- Khủng hoảng giáo dục
- khủng hoảng kinh tế
- khủng hoảng thể chế
- Khủng hoảng xã hội
- Kịch bản thú tội
- Kiểm duyệt
- Kiểm soát quyền lực
- Kiến nghị
- Kiện Trung Quốc
- Kiều hối
- Kim Dung
- Kim Jong Un
- Kình chống
- Kinh Tế
- Kinh tế cạn kiệt
- Kinh tế Mỹ
- Kinh tế ngầm
- Kinh tế thế giới
- Kinh tế Trung Quốc
- Kinh tế trung ương và kinh tế địa phương
- Kinh tế tư nhân
- Kỷ luật Đảng
- Kỳ thị
- kỳ thị chủng tộc
- Kỳ thị Mỹ
- Kỳ thị trí thức
- Kyal Sin
- lạc hậu
- Lách luật
- Làm chủ
- lạm phát
- Lãng phí
- Lạng Sơn
- Làng ung thư
- lãnh đạo
- Lãnh đạo cộng sản
- Lào
- Lao động
- Lao động nhập cư
- Lao động Việt
- Lao động xuất khẩu
- Lâm tặc
- lập hội
- Lấy dân làm gốc
- Lê Anh Hùng
- Lê Công Phụng
- Lê Duẩn
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Kình
- Lê Đình Lượng
- Lê Đức Anh
- Lê Hiếu Đằng
- Lê Mã Lương
- Lê Quốc Trinh
- Lễ tang Nguyễn Trọng Vĩnh
- Lê Thanh Hải
- Lê Thị Thu Hà
- Lê Xuân Khoa
- Lên tiếng
- Lệnh không nổ súng trước quân xâm lược Trung Quốc
- Lịch sử
- Liêm khiết
- Liêm sỉ
- Liên Hiệp Quốc
- Liên Hợp Quốc
- Liên minh
- Liên minh chống Chinazi
- Liên minh quân sự Nga - Trung
- Liên Xô
- Linh mục Đặng Hữu Nam
- Lính thợ Việt Nam tại Pháp trong các cuộc Thế chiến
- LivenGuide
- lòng dân
- Lỗ hổng pháp luật Việt Nam
- Lỗ hổng trong Pháp Luật Việt Nam
- Lộc Hưng
- Lời hứa
- lợi ích
- Lợi ích nhóm
- Lời kêu gọi
- Lời Vĩnh biệt
- Lũ lujt miền Trung
- lũ lụt
- Lũ lụt miền Trung
- Luận tội tổng thống
- Luật An ninh mạng
- Luật biển
- luật biểu tình
- Luật dẫn độ
- Luật dẫn độ Hồng Kông
- Luật Đặc khu
- luật đất đai
- Luật điều ước quốc tế
- Luật Hải cảnh
- Luật Hộ tịch
- Luật lao động
- Luật lập hội
- Luật Magnisky
- Luật pháp
- Luật pháp cộng sản
- Luật pháp Việt Nam
- Luật quốc phòng Mỹ
- Luật sư
- Luật sư và Tòa án CS
- Lực cơ bản
- Lực lượng 47
- lương hưu
- Lưu hành đồng Nguyên Trung Quốc
- Lưu Quang Vũ
- Lý Đông A
- Lý Sơn
- Lý tưởng tự do bình đẳng
- Mã Lai
- Mahathir Mohamad
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Triệu Quang
- mạng xã hội
- Mao Trạch Đông và ĐCSTQ
- Marx hết vai trò trong các nước tư bản đỏ
- máy bay rớt
- mặt thật Cộng sản
- Mặt thật cộng sản
- Mặt thật CS
- Mặt thật của CSVN
- Mặt thật của những kẻ thèm khát EVFTA
- Mặt thật quan chức
- Mặt thật Tàu Cộng
- Mắt thật Tập Cận Bình
- Mặt thật Trung Cộng
- Mặt thật Trung Cộng
- Mặt thật Trung Quốc
- Mặt thật xã hội
- Mặt thật XHCN
- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
- Mặt Trận TQVN
- Mầm non
- Mẹ Nấm
- Mekong
- Mẹo Cộng sản
- Miến Điện
- miền Tây Nam Bộ
- miễn thị thực
- Mike Pompeo
- Mikhail Gorbachev
- Mỏ Cá Voi Xanh
- Mobifone
- Món nợ khổng lồ từ ODA
- Mồ mả lăng tẩm
- Môi sinh
- Môi trường
- Môi trường đồng bằng sông Cửu Long
- Môi trường sinh thái
- Môi trường Thủ đô
- Mộng bá chủ của Trung Cộng
- Một vành đai một con đường
- Một vành đai một con đường đang dần lộ tẩy
- mua dâm
- Mua quan bán chức
- Mua quan bán tước
- Mưu đồ bành trướng của Trung Cộng
- Mưu Tàu Cộng
- Mỹ
- Mỹ - Đài - Trung
- Mỹ - Trung
- Mỹ cấm vận Iran
- Mỹ và thế giới hậu Trump
- Mỹ và Việt Nam hậu Trump
- Mỹ-Trung
- Mỹ-Việt
- Myanmar
- Nam Trân
- nạn buôn người
- Nạn ô nhiễm môi trường
- National Geographic Society
- Năng lượng
- năng lượng điện
- nâng cao dân trí
- nâng điểm
- Nền dân chủ Mỹ
- Nền kinh tế XHCN
- Nga
- Ngày nhân quyền
- ngày nói dối
- Ngày phụ nữ
- Ngày Phụ nữ quốc tế
- Ngày Quốc khánh và lòng dân
- Ngăn sông cấm chợ
- ngân hàng VN
- ngân sách
- Ngân sách nhà nước CS
- Ngân sách quốc gia
- ngập úng
- Nghệ sĩ thứ thiệt
- Nghệ sĩ và thể chế
- Nghệ sĩ và tự do
- Nghị định 15/2020/NĐ-CP
- Nghị định và lòng dân
- Nghị quyết Đảng
- Nghiệp đoàn
- nghiệp đoàn độc lập
- Ngoại Giao
- Ngoại giao chiến lang
- ngoại lai
- Ngoại ngữ
- Ngón nghề mật vụ
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Diệm
- Ngô Vĩnh Long
- ngu dân
- Ngủ gật tronng phiên họp Liên hợp quốc
- Nguồn gốc dân tộc Việt
- ngụy biện
- Ngụy biện cộng sản
- Nguy cơ Trung Quốc
- Ngụy Hữu Tâm
- Ngụy Kinh Sinh
- nguỵ quân nguỵ quyền
- Nguyễn Đức Kiên
- Nguyễn Trường Tô
- Nguyễn Bắc Son
- Nguyễn Biên Cương
- Nguyễn Du
- Nguyễn Duy Trinh
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đức Chung
- Nguyễn Hải Long
- Nguyễn Hòa Bình
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Huy Hoàn
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Hữu Đang
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Ân
- Nguyễn Ngọc Như Quỳnh
- nguyễn phú trọng
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang A & Viện IDS
- Nguyễn Tấn Dũng
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thị Kim Ngân
- Nguyễn Thiện Nhân
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thượng Long
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trọng Vĩnh
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Trực
- Nguyễn Trường Tô
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Văn Bình
- Nguyễn Văn Bông
- Nguyễn Văn Thanh
- Nguyễn Văn Thể
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyện vọng hòa bình của họ nhà Kim
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Phúc
- ngư dân
- Ngừng cáp visa cho Việt Nam
- Người Bảo vệ Nhân quyền
- Người Cộng sản
- Người Đông Nam Á tị nạn tại Hoa Kỳ
- Người lính VNCH
- Người Trung Quốc
- Người Việt
- Người Việt "cuồng Trump" và "chống Trump"
- Người Việt anh hùng
- Người Việt bỏ nước
- Người Việt bốn phương
- người Việt hải ngoại
- Người Việt ở nước ngoài
- Người Việt tị nạn tại Hoa Kỳ
- Người Việt và bầu cử Mỹ
- Người Việt và khuynh hướng chống Trung Cộng
- Ngyên Ngọc
- Nhà báo
- nhà máy alumin nhân cơ
- nhà máy nhiệt điện
- nhà nước
- Nhà nước kiến tạo
- Nhà nước Liên bang Trung Quốc Mới
- nhà nước Việt Nam
- Nhà nước Việt Nam và hội nhập quốc tế
- Nhà nước Việt Nam và việc chi tiêu ODA
- Nhà nước XHCN
- Nhà thầu Trung Cộng
- Nhà thờ Bùi Chu
- Nhà tù CS
- Nhà văn Liên Xô phản kháng
- Nhà xuất bản Tự do
- nhạc vàng
- Nhân cách quan chức cộng sản
- Nhân cơ
- nhân dân
- Nhân dân thức tỉnh
- Nhân quyền
- Nhân quyền Việt Nam
- Nhân sự Cộng sản
- Nhân sự của Đảng
- Nhân sự Đại hội Đảng
- Nhân sự đảng
- Nhân sự thể chế
- Nhân sự trong guồng máy đảng hiện nay
- Nhân tài
- Nhân tài Việt Nam
- Nhận tội
- Nhật - Việt
- Nhật Bản
- Nhật ký trong tù
- Nhất thể hóa
- Nhậtt Bản trong khu vực
- Nhiệm kỳ Donald Trump
- Nhiệt điện
- nhiệt điện ô nhiễm
- Nhiệt điện than
- Nhiệt điện Vĩnh Tân
- Nho giáo
- Nhóm lợi ích
- Nhu cầu tự do dân chủ
- Những bức ảnh biết nói
- Những cái chết bí ẩn của lãnh đạo Việt Nam
- Những gương mặt thân Tàu
- niềm tin
- Nịnh hót và thể chế
- Nọc Nạn
- Notre Dame de Paris
- NoUFC
- Novaland
- Nỗi buồn chiến tranh
- Nội tình đảng CSVN
- nội xâm
- nông dân
- Nông dân và bần cùng hóa
- Nông dân Việt Nam và sự bần cùng hóa
- Nông dân VN và sự bần cùng hóa
- Nông Đức Mạnh
- nông nghiệp
- Nông thôn
- nợ
- Nợ nần
- Nợ nước ngoài
- Nợ Trung Quốc
- nợ xấu
- Nước biển dâng
- nước lạ
- nước mắm truyền thống
- Nước Mỹ
- Nước Mỹ hậu Trump
- Nước Mỹ thời Biden
- Nước Mỹ trong đại dịch
- Nước Nga hậu Xô Viết
- Nước Pháp
- nước sạch
- Obama
- ODA
- Ô nhiễm
- Ô nhiễm không khí
- ổn định
- ổn định xã hội
- Paris
- PCI
- phá hoại môi trường
- phá rừng
- Phạm Bình Minh
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Nhật Vũ
- Phạm Nhật Vượng
- Phạm Quyết Thắng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Toàn
- Phạm Văn Nhận
- Phạm Viết Đào
- Phạm Xuân Nguyên
- Phản biện
- Phản biện của báo chí
- Phan Châu Trinh
- Phan Châu Trinh
- Phan Chu Trinh
- Phan Đình Diệu
- Phản đối
- Phan Ngọc
- phản quốc
- Phản ứng của Việt Nam
- Pháp chế Cộng sản
- Pháp lệnh
- Pháp Luân Công
- Pháp Luật
- Pháp luật Việt Nam
- Pháp lý
- Pháp quyền XHCN
- Phạt giao thông
- Phát ngôn
- Phát ngôn người cầm cân nẩy mực
- phát ngôn quan chức
- phát triển
- Phát triển đất nước
- Phát triển đường sắt VN
- Phát triển kinh tế
- Phát xít
- phẩm chất cộng sản
- phẩm chất dân tộc
- Phẩm chất người cầm quyền
- Phân hóa đối với Myanmar
- Phân ưu
- Phật giáo dưới chế độ cộng sản
- Phật giáo và Nhóm lợi ích
- Phật giáo và tư bản đỏ
- Phe nhóm
- Phe phái & công cuột "đốt lò"
- Phe thân Tàu
- Philippines
- Phim ảnh
- Phòng ngự Biển Đông
- Phòng thí nghiệm virus ở Vũ Hán
- phong thủy
- Phong thủy Thăng Long
- Phong trào Áo Vàng
- phong trào dân chủ
- Phong trào dân chủ châu Á
- Phong trào đấu tranh dân chủ
- Phổ biến kiến thức
- phố cổ
- Phú Mỹ Hưng
- Phụ nữ
- phú quốc
- Phùng Liên Đoàn
- Putin
- quan chức
- Quan chức cộng sản
- Quan chức cộng sản hưu trí trước nhu cầu thức tỉnh
- Quan chức cộng sản thời nay
- Quan chức Cộng sản vào lò
- Quan chức CS
- Quan chức đảng
- Quan chức nói
- Quan chứcCS
- Quan hệ Châu Âu - Trung Cộng
- Quan hệ chiến lược Hoa Kỳ-Trung Quốc
- Quan hệ chiến lược Mỹ - Trung
- Quan hệ Czech - Việt Nam
- Quan hệ EU - Hoa Kỳ
- Quan hệ EU - Hoa Kỳ - Trung Quốc
- Quan hệ EU - Trung Quốc
- Quan hệ hai đảng
- quan hệ môi răng
- Quan hệ Mỹ - Đài Loan - Trung
- Quan hệ Mỹ - EU - Trung Quốc
- Quan hệ Mỹ - Nhật - Trung
- Quan hê Mỹ - Trung
- Quan hệ Mỹ - Trung
- Quan hệ Mỹ - Úc
- Quan hệ Mỹ - Việt
- Quan hệ Mỹ & đồng minh - Trung Quốc
- Quan hệ Mỹ Trung
- Quan hệ Mỹ-Trung
- Quan hệ Nga - Trung
- Quan hệ ngoại thương Trung Quốc - thế giới
- Quan hệ quốc tế
- Quan hệ quốc tế về kinh tế
- Quan hệ Trung - Mỹ
- Quan hệ Trung - Nhật
- Quan hệ Trung - Việt
- Quan hệ Trung Quốc - EU
- Quan hệ Trung Quốc - Thế giới tự do
- Quan hệ Úc - Trung
- Quan hệ Việt - Mỹ
- Quan hệ Việt - Trung
- Quan hệ Việt - Trung - Mỹ
- quan hệ Việt Đức
- Quan hệ Việt Mỹ
- quản lý
- Quản lý công nghệ
- Quản lý hàng không
- Quản lý nhà nước
- Quản trị quốc gia
- Quân Đội
- Quân phiệt
- quân sự
- Quốc gia
- Quốc hoa
- Quốc Hội
- Quốc hội châu Âu
- Quốc khánh trong nỗi sợ
- Quốc khánh trong nỗi sợ lòng dân
- Quốc khánh Trung Cộng
- Quốc phòng Việt Nam
- Quốc tang
- Quốc Tế
- Quỹ 50K
- Quỹ đất Hà Nội
- quy định 214
- quy hoạch
- Quy hoạch cán bộ
- Quy hoạch nhân sự
- Quy luật thị trường
- Quyền con người
- Quyền công dân
- quyền hạn
- Quyền lợi
- Quyền lực
- Quyền lực đảng
- Quyền lực và tha hóa
- Quyền riêng tư
- Quyền tự do dân chủ
- Quyền tự do thông tin
- RFI
- Rọ mõm
- Rodrigo Duterte
- RSF
- Rửa tiền
- Rừng
- Sách giáo khoa
- Sách trắng Quốc phòng
- Sài Gòn
- sai lầm
- Samsung
- Sáp nhập tiền tệ
- Sarkozy
- Sáu Dân
- Sáu Tường
- Sầm Đức Xương
- Sân bay Long Thành
- Sân bay Tân Sơn Nhất
- SEARAC
- Shangri-la
- Siêu cử tri
- sòng bạc
- Song Chi
- Số hóa
- sổ hộ khẩu
- Số phận Chinazi
- Số phận người bất đồng chính kiến
- Số phận nông dân
- sông Hồng
- Sông Mekong
- Sông Mékong
- Sống nhân văn
- Sở hữu đất đai
- Sở hữu đất đai & Thu hồi đất đai
- Sở hữu đất đai và Thu hồi đất đai
- Sở hữu toàn dân
- Sở hữu toàn dân và tình trạng và cướp đất
- sri lanka
- Stalin
- Stasi
- Sun Group
- Sùng bái cá nhân
- Suy nghĩ
- Suy thoái kinh tế
- suy tư
- Sử Liệu
- Sức sống dân tộc
- Sức sống XHDS
- Tạ Phong Tần
- tái cấu trúc
- Tài nguyên
- Tam Đảo
- Tam quyền phân lập
- Tàn dư phe XHCN hiện nay
- tản mạn
- Tản mạn chính trị
- tàn phá
- Tang lễ Nguyễn Trọng Vĩnh
- Tàu cá Trung Quốc
- Tàu Cộng
- Tăng giá điện
- tăng thuế
- tăng trưởng
- Tâm linh
- Tâm lý thời đại
- Tầm nhìn của Đảng Cộng sản
- Tân Cương
- Tân Đại sứ Mỹ
- Tân Rai
- Tập Cận Bình
- Tập Cận Bình Chiến lược Vành đai và con đường
- Tập đoàn xe Grab biểu tình
- Tập quyền
- Tập quyền tham nhũng
- tập thể
- Tập trận RIMPAC
- Tẩy chay Trung Quốc
- Tây Nguyên
- Tây sơn
- Tây tạng
- Tedros Adhanom Ghebreyesus
- Tệ nạn
- tên lạ
- Tết
- Tết Trồng cây
- Tha hóa xã hội
- Thả thơ Rằm tháng Giêng
- Thái Anh Văn
- Thái Lan
- Tham
- Thảm họa Cộng sản
- Thảm họa môi trường
- Tham nhũng
- Tham nhũng chính sách
- Tham nhũng nhiệm kỳ
- Tham nhũng quyền lực
- Thảm sát Gạc Ma
- Tham vọng quyền lực
- thanh lọc
- Thành thật
- thành tích dổm
- Thanh toán Nhân dân tệ
- thanh trừng
- Thành ủy Hà Nội
- Thành viên Liên hợp quốc
- thao túng chính trị
- Thao túng tiền tệ
- Thặng dư thương mại
- Thăng Long
- Thân phận dân tộc Việt Nam dưới thời Cộng sản
- Thân phận dân Việt
- Thân phận người Việt
- Thất nghiệp
- thầy giáo
- Thẻ đảng
- thể chế
- Thể chế cận huyết
- Thể chế chính trị
- Thể chế chính trị Việt Nam
- Thể chế Cộng sản
- Thể chế cộng sản bế tắc
- Thể chế dân chủ
- Thể chế độc tài
- Thế chế trong buổi mạt vận
- Thể chế và đồng tiền
- Thể chế và lòng dân
- Thể chế và lối thoát
- Thể chế và pháp luật
- Thể chế và phát triển
- Thế chiến thứ Ba
- Thế giới cảnh giác Trung Cộng
- Thế giới chống Trung Quốc
- Thế giới tẩy chay Trung Quốc
- Thế gới quan tâm tù nhân lương tâm ở Việt Nam
- thế hệ trẻ
- Thế lực thù địch
- Thềm lục địa
- thi đua
- thị trường chứng khoán
- Thị Vải
- Thích Quảng Độ
- Thích Trí Quang
- Thiên An Môn
- thiên nhiên
- Thiên tai
- thiết chế xã hội
- Thiểu số thức tỉnh
- thiếu văn hóa
- thoả ước Thành Đô
- thòa ước Thành Đô
- Thoái Đảng
- Thoái hóa đoàn thể cánh tay của CS
- Thoát Cộng
- Thoát Trung
- Thống nhất đất nước
- Thông tin giả
- Thông tư 19
- thơ ca
- Thơ văn Lý - Trần
- Thời cơ
- Thời đại
- Thủ đoạn Tàu Cộng
- thu hồi đất
- Thủ Thiêm
- Thủ tướng
- thuế
- thùng nhân
- Thuốc giả
- thủy điện
- Thủy điện Lan Thương
- Thủy điện Lancang (TQ)
- Thủy điện Luang Prabang
- Thủy điện Mekong
- Thủy điện Mékong
- Thủy điện thượng nguồn Mékong
- Thủy điện và môi trường
- Thủy hải sản
- Thủy lợi
- Thủy Tiên
- thuyền nhân
- Thuyết âm mưu
- thư bạn đọc
- Thư giãn
- Thư giãn Chủ nhật
- Thư giãn CN
- thư giãn cuối tuần
- thư gửi bạn đọc
- Thư ngỏ
- Thực chất quan hệ Trung - Việt
- Thực hành dân chủ
- Thức tỉnh ý thức dân chủ trong dân chúng
- thực trạng đất nước
- Thương chiến Mỹ - Trung
- Thương chiến Nỹ - Trung
- Thượng đỉnh Trump - Kim
- Thương hiệu
- thương mại quốc tế
- Thương mại Việt - Mỹ
- Thương mại Việt - Trung
- Thương mại Việt Mỹ
- tiềm lực
- tiến sĩ
- Tiền TQ
- Tiếng dân
- Tiếng nói của Tuổi trẻ
- Tiếng nói của xã hội dân sự
- Tiếng nói trí thức Việt Kiều góp phần xây dựng đất nước
- Tiếng thơ tự do
- Tiết kiệm
- tiêu tiền TQ trên đất VN
- tin giả
- Tin tặc
- tin tặc tấn công
- Tin tức
- Tính chính danh của nhà nước cộng sản
- tính đảng
- Tình hữu nghị vô sản
- Tình người Cộng sản
- Tinh thần công dân
- Titan
- TKV
- tòa án
- Tòa trọng tài Quốc tế
- toàn cầu hóa
- tố
- Tố Cáo
- Tổ chức nhà nước
- Tổ chức quần chúng của đảng
- Tô Hải
- Tô Huy Rứa
- Tội ác Đồng Tâm
- Tội ác Đồng Tâm
- Tội phạm tham nhũng
- Tôi phạm VN tại Czech
- tôn giáo
- Tôn Quốc Tường
- Tổng liên đoàn lao động Việt Nam
- TP Hồ Chí Minh
- TQ bị tẩy chay
- TQ che dấu dịch bệnh
- Trả nợ nước ngoài
- tra tấn
- Tra tấn và nhục hình
- trách nhiệm Trung Quốc
- Trái đất
- Trang Bauxite Việt Nam
- tranh chấp ruộng đất
- Tranh cử Tổng thốn Mỹ
- tráo trở Tàu Cộng
- Trấn áp bất đồng
- Trấn áp công luận
- Trần Đại Quang
- Trần Độ
- Trần Đức Thạch
- Trần Hồng Hà
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Khải Thanh Thủy
- Trần Ngọc Ninh
- Trần Nhương
- Trần Thị Nga
- Trần Thị Trường
- Trần Trọng Kim
- Trần Vũ Hải
- Trật tự thế giới trong Toàn cầu hóa
- Trẻ em
- Trí thức
- Trí thức bỏ đảng
- Trí thức dấn thân
- Trí thức miền Nam
- Trí thức miền Nam sau 1975
- Trí thức theo đảng
- Trí thức tinh hoa
- Trí thức và hiện tình đất nước
- Trí thức Việt Nam
- Trí thức yêu nước
- Trí tuệ nhân tạo trong công nghệ truyền thông
- Triều Tiên
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Vĩnh Bình
- Trịnh Xuân Thanh
- trò hề bầu cử
- Trọng dụng người tài
- trốn chạy cộng sản
- Trồng cần sa xứ người
- Trumpism
- Trung - Mỹ
- Trung Cộng & mưu mô bành trướng
- Trung Cộng phát triển thần kỳ
- Trung Quốc
- Trung Quốc bành trướng
- Trung Quốc cướp đảo
- Trung quốc thao túng
- Trung Quốc và Đông Nam Á
- Trung Quốc xâm chiếm Gạc Ma
- Trung Quốc xâm nhập biên giới
- Trung Quốc xâm nhập trái phép
- trung với Đảng
- Truyện chưởng
- truyền hình
- truyền thông
- Truyền thông cộng sản
- truyền thông mạng
- Truyền thông ở Việt Nam
- Truyền thông quốc gia và sự trục lợi
- Truyền thông về cứu trợ bão lụt
- Truyên truyền CS
- Trương Duy Nhất
- Trường Sa
- Trương Tấn Sang
- Trương Tuần
- Trường viết văn Nguyễn Du
- Trương Vĩnh Ký
- TS Nguyễn Văn Tuấn
- Tù ngục và tự do
- tù nhân chính trị
- tù nhân lương tâm
- Tù nhân lương tâm dưới chế độ Cộng sản
- Tù nhân tâm thần
- Tù nhân trong đại dịch
- Tuổi trẻ
- Tuổi trẻ thức tỉnh
- Tuổi trẻ Việt Nam
- Tuyên bố
- Tuyên bố chung Hoa Kỳ - Phillippines
- Tuyên truyền
- Tuyên truyền Cộng sản
- Tuyên truyền xã hội chủ nghĩa
- Tuyệt thực
- Tự tử
- tư bản đỏ
- Tư bản thân hữu
- Tự bào chữa
- từ chức
- Tự do
- Tự do báo chí
- Tự do dân chủ
- Tự do lập hội
- tự do ngôn luận
- tự do thông tin
- tự do tôn giáo
- Tự do tư tưởng
- Tự do và giới hạn
- Tự do và nô lệ
- Tư duy quan chức
- Tư liệu
- Tư pháp
- Tư pháp CS
- Tự sát ở đồn công an
- tự tôn dân tộc
- Tứ trụ phát ngôn
- Tử tù Đặng Văn Hién
- Tử tù Hồ Duy Hải
- Tự tử
- Tự ứng cử
- Tường biên giới
- Tượng đài
- Tương lai dân tộc
- Tướng lĩnh CS
- Tưởng niệm
- Úc
- Úc Châu
- Úc-Trung Quốc
- Ukraine
- Ủy ban Âu châu
- Ứng cử vào Hội đồng Bao an LHQ
- Vaccine Trung Quốc
- Vai trò cá nhân trong lịch sử
- Vai trò của Mỹ hậu Trump
- Vai trò trí thức trong thể chế
- Vãn hóa
- Vành đai và Con đường
- VASFCESR
- văn chương "cách mạng"
- Văn Giang
- văn hoá
- Văn hóa
- Văn hóa bạo lực
- Văn hóa công chức
- Văn hóa tên đường
- Văn học nghệ thuật bao cấp
- Văn học nghệ thuật Chủ nhật
- Văn học nghệ thuật XHCN
- Văn học thời đổi mới
- văn học Việt Nam
- Văn kiện Đảng
- văn minh sông Hồng
- Văn nghệ XHCN
- Văn Việt
- vân đồn
- Vận mệnh Đảng Cộng sản Việt Nam
- Vấn nạn giáo dục khó gỡ
- Vấn nạn TPHCM
- Vật lý học
- Vedan
- Venezuela
- vì dân
- Vị Xuyên
- viettel
- Viện Khổng Tử
- Viện NA
- Viếng tang
- Việt - Mỹ
- Việt - Mỹ dưới thời Biden
- Việt - Trung
- Việt Kiều về xây dựng đất nước
- Việt Nam
- Việt Nam - Hoa Kỳ
- Việt Nam 2018
- Việt Nam 2019
- Việt Nam bắt cóc người tại Đức
- Việt Nam Cộng hòa
- Việt Nam là bãi rác của thế giới
- Việt Nam trên bàn cờ thế giới hiện tại
- Việt Nam trong ASEAN
- Việt Nam trong Liên Hợp Quốc
- Vinashin
- Vingroup
- virus nhân tạo
- Virus Trung Quốc
- Virus Trung Quốc và CS Việt Nam
- Virus Trung Quốc và người nghèo
- Virus Trung Quốc và Việt Nam
- Virus Vũ Hán
- Virus Vũ Hán và ĐCSTQ
- Virus Vũ Hán và Việt Nam
- VN cấm lãnh đạo tổ chức nhân quyền nhập cảnh
- Võ An Đôn
- Võ Nguyên Giáp
- Võ Tòng Xuân
- Võ Văn Kiệt
- vỡ nợ
- Vụ án "xét lại chống đảng"
- Vụ án Chất độc Da cam
- Vụ án Đồng Tâm
- Vụ án Hồ Duy Hải
- Vụ AVG
- Vũ Cao Đàm
- Vu cáo học thuật
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Huy Hoàng
- vũ khí
- vũ khí hạt nhân
- Vu khống chữ nghĩa
- Vụ kiện Trung Quốc về Biển Đông của Philippines lên Tòa án quốc tế
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Thư Hiên
- Vụ Trịnh Xuân Thanh
- Vũng Áng
- Vùng EEZ
- Vườn rau Lộc Hưng
- Vượt biên
- Vượt biên trái phép
- WHO
- Will Nguyễn
- World Bank
- World cup
- Xã Hội
- Xã hội công dân
- Xã hội cộng sản
- Xã hội dân chủ
- xã hội dân sự
- Xã hội dân sự đang lớn mạnh
- Xã hội Mỹ
- Xã hội tha hóa
- Xã hội Trung Quốc
- Xâm lược kinh tế
- Xâm lược mềm
- Xâm lược mềm của Tàu Cộng
- Xâm phạm quyền riêng tư
- xây dựng
- XHDS
- Xô viết
- Xu hướng thoát Trung
- Xuất khẩu
- Xuất khẩu chính ngạch sang TQ
- Xuất khẩu gạo
- Xuất khẩu lao động
- xung đột
- Ý dân
- Y đức
- Ý kiến
- Y tế
- Y tế Việt Nam
- Yêu cầu Tập Cận Bình từ chức
- yêu nước
- Yêu sách
- Yêu sách 8 điểm năm 2019
- Yêu Trump và ghét Trump
- ���Giáo Dục�
- ���Pháp Luật�
- ���Sử Liệu�
