Bauxite Việt Nam

Nguyễn Đình Ấm

ông Nguyễn Trung ( trái) và tác giả

Tôi và anh bạn được ông Nguyễn Trung tiếp tại tư gia giữa buổi chiều mưa thu tầm tã. Chúng tôi đội mưa đến nhà ông thật không uổng. Cả khu làng Võng Thị (nay thành phố Võng Thị, Tây Hồ HN) im lìm trong tiếng mưa rơi, lá rụng… làm cho câu chuyện giữa chúng tôi và ông như không bao giờ dứt.

Ông Nguyễn Trung nguyên là đại sứ VN ở Thailand, trợ lý nguyên thủ tướng Võ Văn Kiệt, một chức tước mà người như tôi không bao giờ quan tâm. Thế nhưng, tôi ngưỡng mộ và mong gặp ông qua những bài viết rất chí lý, tâm huyết về quốc kế, dân sinh như “Còn cay đắng hơn chuyện Mỵ Châu, Trọng Thủy, Hiểm họa đen, Chúng ta lựa chọn gì cho tổ quốc…”.

Tôi muốn biết tại sao một con người cả đời sống ở chốn phù hoa, trong cái lõi của quyền lực, “gần bùn” mà lại có được những suy nghĩ, lời nói như thế.

Hỏi tại sao tuổi đã cao, sức đã yếu mà ông lại cặm cụi viết những bài mà ngay sức trẻ cũng phải thấy mệt mỏi bởi những bài viết kỳ công, cần rất nhiều sự kiên nhẫn, hiểu biết nhiều mặt và một sự “phiêu lưu” chính trị như vậy, ông thổ lộ:

– Tôi buộc phải viết vì trước mối an nguy của dân tộc tôi không thể làm ngơ. Đặc biệt tôi viết còn vì sự thôi thúc từ lời dặn của nguyên thủ tướng Võ Văn Kiệt (VVK) trước khi ông từ giã cõi đời: Anh phải viết để làm sao đảng cộng sản thay đổi cứu được đất nước…

Rồi ông kể tiếp: Từ năm 1995 anh VVK đã có ý định gửi một bức thư cho bộ chính trị CSVN yêu cầu phải thay đổi để cứu nước, cứu đảng. Ông là một trong những người giúp thủ tướng sọan thảo bức thư đề ngày 9/8/1995. Sau khi gửi thư này, bộ chính trị đảng CSVN đứng đầu là ông Đỗ Mười không những không tiếp thu gì mà tác giả còn bị cô lập. Trước đó, bộ chính trị đã có ý định phân công ông VVK làm tổng bí thư nhiệm kỳ tới nhưng bức thư đã chặn đứng kế hoạch này…Tôi hỏi ông: Nếu ông VVK không bị “thất sủng” do bức thư mà làm tổng bí thư thì liệu đảng CSVN có thay đổi để mang lại dân chủ cho dân VN hay không, ông Nguyễn Trung:

– Cũng rất có thể vì ông VVK là người rất thành tâm, kiên quyết.

Như thế là chỉ vì bức thư muốn đảng cầm quyền thay đổi để trấn hưng đất nước, mang lại chút công lao cho đảng CSVN mà ông VVK mất chức tổng bí thư còn hàng loạt nhân sĩ, trí thức, người yêu nước khác vì tiếp cận bức thư này mà bị tù tội như ông Lê Hồng Hà, Nguyễn Kiên Giang, Nguyễn Xuân Tụ (Hà Sĩ Phu)…

Theo tôi, sự “thất sủng” của ông VVK còn thể hiện ở chỗ, sau khi nhiều người bị tù tội oan vì lá thư không có gì là bí mật này kêu cứu nhưng ông VVK cũng không giúp gì được họ mà còn phải ký một số nghị định, văn bản phản dân chủ.

Nằm ở “trung tâm quyền lực”, ông Nguyễn Trung cũng rành rẽ về cá tính của các yếu nhân ở đây. Theo ông Trung thì nguyên tổng bí thư đảng CSVN Nguyễn Văn Linh (NVL) là người rất cá nhân, “thù vặt” và ông Trần Độ là một nạn nhân điển hình. Thời ấy có một vở kịch nếu công diễn sẽ tạo ra nhiều dư luận trái chiều. Khi đó ông Trần Độ muốn cho diễn vở kịch kia nhưng một số người băn khoăn, nói “có thể anh Linh cũng đi xem đấy” ra vẻ dè chừng… Nhưng ông Trần Độ trả lời thản nhiên:

– Ông Linh thì cũng như khán giả bình thường thôi…

Câu này đến tai ông NVL và mọi rắc rối về ông Trần Độ diễn ra sau thời gian ấy, mặc dù những tư tưởng, hành động muốn đổi mới theo hướng dân chủ của ông thể hiện từ lâu trước đó mà không hề gì.

Nếu ai để ý qua những bài viết của ông NT, nhất là bài “Chúng ta lựa chọn gì cho tổ quốc?” thì quan điểm xuyên suốt của tác giả là muốn đảng CSVN tự thay đổi, dân chủ hóa để cứu đất nước chứ không muốn điều đó xẩy ra khi đảng CSVN sụp đổ, mặc dù ngày ấy sẽ đến. Ông không muốn sự thay đổi trong loạn ly để đất nước, nhân dân phải trả giá. Đây cũng là quan điểm, ý muốn cháy bỏng của ông VVK và có lẽ của mọi người yêu nước. Thế nhưng, đâu phải cứ muốn là được.

Tôi đã nói với ông NT, điều đó rất khó xẩy ra vì trong lịch sử xưa nay những chế độ độc tài tự thay đổi, nhường ngai vàng cho nhân dân là vô cùng hiếm. Ông NT đưa ra thí dụ về Myanma, “chẳng lẽ đảng CSVN không văn minh bằng lãnh đạo Myanma”… và vẫn hy vọng. Ông khẳng định:

- Mọi thứ đều đã rõ, chỉ cần đảng CSVN đặt lợi ích dân tộc lên trên hết là sẽ làm được tất cả.

Tôi thầm nghĩ: Nhưng cái ngai vàng kia là cái “máy cái” đẻ ra mọi thứ lợi, quyền làm sao mà đảng CSVN tự nhường cho dân được…

N.Đ.A.

Nguồn: anhbasam.wordpress.com