Bauxite Việt Nam

Dù có sẵn sàng hay chưa, chính phủ Campuchia vẫn đang tiến hành các kế hoạch xa hoa để bắt đầu xây dựng kênh đào Phù Nam Techo gây chia rẽ vào thứ Hai tới đây. Các quan chức dự kiến ​​sẽ có hơn 10.000 người tham dự lễ động thổ tại tỉnh Kandal.

Theo tờ Phnom Penh Post, lễ động thổ “sẽ được đánh dấu bằng tiếng chuông, cồng và trống trên khắp cả nước vào lúc 9:09 sáng khi Thủ tướng Hun Manet nhấn nút tượng trưng để khởi động công trình xây dựng”.

Học sinh và công nhân được nghỉ làm trong ngày này.

Tuy nhiên, ngay cả khi chỉ còn vài ngày nữa là đến lễ động thổ, những người dân Campuchia sẽ bị ảnh hưởng bởi dự án trị giá 1,7 tỷ USD này vẫn chưa biết gì – một thực tế không báo hiệu điều tốt lành về sự minh bạch những tác động của dự án đối với Việt Nam.

Một cư dân nói với AFP: “Chúng tôi không có bất kỳ thông tin chính thức nào. Chúng tôi chỉ nghe nói về nó trên phương tiện truyền thông xã hội”.

Một người bạn của Vietnam Weekly, Darathtey Din, đã lưu ý trong Campuccino mới nhất của cô được viết từ Phnom Penh: “Kế hoạch này bị che phủ bởi nhiều câu hỏi chưa có lời giải đáp, bao gồm mục đích chính, nguồn tài trợ và tác động tiềm tàng đến Sông Mekong”.

Ngay cả theo tiêu chuẩn của chính phủ Campuchia, việc thiếu thông tin chi tiết cho một dự án có quy mô như thế này cũng thật đáng kinh ngạc. Nó giống như việc Việt Nam xây dựng một kênh đào từ TP. Hồ Chí Minh đến Phan Thiết mà thậm chí không buồn giả vờ giải thích cho người dân địa phương, chứ đừng nói đến bất kỳ ai khác.

Vào cuối tháng 5, CamboJA News đưa tin rằng cư dân dọc theo tuyến đường dự kiến ​​của kênh đào “không biết gì về việc bồi thường”, trong khi phóng viên Phoung Vantha đã tweet vào tuần này rằng tình hình vẫn không thay đổi.

CamboJA đã cung cấp một cái nhìn hữu ích về cách chính phủ Campuchia sử dụng phương tiện truyền thông xã hội và lời lẽ dân tộc chủ nghĩa để khơi dậy sự ủng hộ cho dự án. Các quan chức tiếp tục tuyên bố kênh đào sẽ có tác động xã hội và môi trường tối thiểu, ngay cả khi nguồn tài chính của nó vẫn còn mơ hồ.

Mekong Eye và Mongabay gần đây đã xuất bản các bài báo tranh luận mạnh mẽ về vấn đề này và tôi sẽ diễn giải lại những gì Eyler đã nói với tôi: kênh đào không nhất thiết là thứ phải phản đối vì có những cách tiềm năng để giảm thiểu tác động của nó, và mọi quốc gia đều xứng đáng có quyền tự chủ về kinh tế, nhưng chúng ta biết rất ít về cách thức dự án này được thực hiện.

Các quan chức Việt Nam đã bày tỏ lo ngại về việc thiếu thông tin, mặc dù tờ Phnom Penh Post đưa tin chủ đề này không được thảo luận trong chuyến thăm chính thức Campuchia của Chủ tịch Tô Lâm vào tháng trước.

Theo Nhóm Bản Tin Biển Đông của Dự án Đại Sự Ký Biển Đông, Học viện Chính trị Công an Nhân dân đã từng đăng một bài viết nêu lên mối quan ngại của một số nhà nghiên cứu Việt Nam về khả năng lưỡng dụng quân – dân sự của kênh đào. Bài viết này sau đó đã gây sự chú ý lớn đối với truyền thông quốc tế và tiếng Việt hải ngoại, cũng như các nhà phân tích quân sự nước ngoài.

M.T. 

---

Michael Tatarski là nhà báo độc lập sống tại TP. Hồ Chí Minh và là người sáng lập bản tin Vietnam Weekly.

 Hoàng Việt Hải là cộng tác viên Dự án Đại Sự Ký Biển Đông. 

Nguồn bản dịch: Dự án Đại Sự Ký Biển Đông