Bauxite Việt Nam

Vũ Duy Phú

Ai cũng thấy, hiện nay các nước Mỹ, Nga và Trung Quốc đang đứng trước một “núi” các vấn đề nan giải. Mà những người đứng đầu các quốc gia này phải gánh chịu trách nhiệm là Obama, Putin và Tập Cận Bình. Tại sao lại có nghịch lý một số nước giầu có hùng mạnh nhất thế giới lại đang “lâm nạn” ?

Lý giải vấn đề này không đơn giản. Nhưng cần thiết, dù đúng, dù sai, bao nhiêu phần trăm, cũng có ích cho các nước Mỹ, nước Nga ,Trung Quốc và cho cả những nước đang đứng ở phía sau. Nhưng không phải quá khó để lý giải, nên tôi chỉ nêu ra các nội dung ngắn gọn.

Điểm xuất phát cho suy nghĩ của tôi là điều răn đầu tiên trong 10 điều răn của Đức Phật Thích ca: “Kể thù lớn nhất của mỗi đời người là chính mình” . Đây là lời giải chính xác 100% cho câu hỏi, tại sao các nước hùng mạnh nhất thế giới lại đang lâm nạn! Đương nhiên có thể nói ngay: Còn có thể có nhiều kẻ thù lớn nhỏ khác, ngoài bản thân mình, theo quan niệm của Đức Phật. Người ta còn lưu ý đến những đúc kết khác, như “Quy luật nhân quả”, “Ác giả ác báo”, hay Bụt trên tòa, khi nào gà lại mổ mắt?

Trên những quan điểm ấy, chúng ta có thể chỉ ra những ví dụ về mặt “thuận” trên thế giới, nghĩa là có rất nhiều những nước mà bản thân mình không là kẻ thù của chính mình, hơn thế, bản thân minh không làm hại ai, do đó khi “nhân” là thiện, thì “quả” là tránh phải nhận điều ác, được sống hòa bình hạnh phúc. Nhưng thí dụ về mặt “nghịch” của câu chuyện thì cũng khá nhiều, ví dụ các đế chế xâm lược thời xưa, các nước thực dân đế quốc thế kỷ trước, rồi mấy nước phát xít đã bị thế giới xúm vào tiêu diệt. Đối với mấy cường quốc đang gặp rất nhiều rắc rối khó khăn nguy hiểm hiện nay như đã nêu trên có nằm trong phạm trù lời dậy nói trên của Đức Phật ? Có phải “Kẻ thù lớn nhất của Mỹ, Nga, Trung Quốc là chính họ” hay không ? Và sau đó chính họ mới là kẻ thù tiềm tàng của nhau, và những dân tộc, những cộng đồng bị họ làm hại, từ vô tình đến có chủ ý sẽ chống trả lại họ.

Các ông Obama, Putin và Tập Cận Bình đang phải gánh nặng hậu quả sai lầm của chính nước mình trước đây. Thiết tưởng không cần chứng minh. Để có đầu, có đuôi, tôi chỉ xin nêu tóm tắt mấy kết luận.

Trên thang bậc của sự tiến hóa văn minh của Loài người, thì cho đến nay Nước Mỹ (dù vẫn còn khá nhiều khuyết tật) đang ở bậc cao nhất, sau đó một đoạn (cách nhiều nước) rồi mới đến nước Nga (vì mới qua một cuộc đổi đời vĩ đại chưa kịp hoàn hồn), còn nước Trung Quốc, tuy sức mạnh kinh tế và quân sự cũng ngang ngửa với các cường quốc thế giới, nhưng về tổng thể, trước hết là căn cứ những yếu tố quan trọng nhất, như cấu trúc chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội . . . thì còn khá lạc hậu (nhiều người đã lóa mắt khi đứng trước một số thành phố lớn của nước này, mà quên rằng 8-90 % dân số TQ đang sống ở nông thôn nghèo nàn lạc hậu).

Đối với Hoa Kỳ, mọi thứ tốt xấu đã xẩy ra là hậu quả của quan điểm tự do thiếu kiềm chế đã tạo những sai lầm kéo dài và đụng độ rộng khắp thế giới trong quá trình trở thành siêu cường số một toàn cầu, rồi chúng tích tụ lại. Thông thường, lòng tham tự nhiên của yếu tố CON (trong con người), đầu óc u mê do say sưa thắng lợi và sự kiêu ngạo chỉ đến mức nào đó là còn được an toàn. Nước Mỹ đã để cho mấy nhiệm kỳ tổng thống trước Obama hung hăng vượt quá những cái ngưỡng an toàn đó mà không biết. Rất may, do chế độ Tự do Dân chủ độc quyền đảng trị theo nhiệm kỳ của Mỹ (đã là cái văn minh nhất thế giới hiện nay, tuy chưa là đủ và văn minh nhất của Loài người) nhưng cũng đã tạm đủ để giúp nhân dân Mỹ kịp thời “stop” ngay những sai lầm nặng nề của Buss và Regan lại. Khi lên nhận trách nhiệm Tổng thống Hoa Kỳ, Obama , đáp ứng lòng dân, đã định bụng sẽ “Tìm lại giấc mơ Mỹ”, những điều mà khi thành lập nước, mà Hiến pháp Hoa Kỳ đã ghi nhận, và suốt mấy chục năm sau đó giới ưu tú nước Mỹ đã từng bước chỉ đạo thực hiện được. Nhưng do sai lầm khá nặng nề và kéo dài chủ yếu của đảng Cộng hòa trước đây, thì 2 nhiệm kỳ chưa đủ để Obama tìm lại được những năm tháng hoàng kim thủa xưa của nước này. Hơn thế, những kẻ thù bên ngoài nước Mỹ ngày nay không những biết khôi phục sức mạnh truyền thống lạc hậu xấu xa trước đây của họ (mà nước Mỹ đã từng chiến thắng chúng) mà còn biết hiện đại hóa và liên kết lại với nhau để chống lại kẻ thù chung (trong đó số 1 là kẻ thù của lợi ích dân tộc, là sự kiêu ngạo, sự kém nhân đạo, sự thiếu văn minh). Obama được coi là một người hùng của nước Mỹ, nhưng vẫn tỏ ra chưa đủ thông minh, tài nghệ và khả năng vượt qua được mưu mẹo, sự xảo trá và các cái “bẫy” của nhiều đối phương. Đáng nhẽ, đối với những kẻ thù được Mỹ tự tạo ra bởi sự ức hiếp quá đáng của chính nước Mỹ trước đây, thì nước Mỹ không nên dùng sức mạnh vượt trội của mình để tiêu diệt chúng, bởi điều đó tuy là trong tầm tay, là làm được, nhưng càng ngày lại càng gây thêm thù oán sâu sắc không đội trời chung hơn đối với những người chẳng còn gì để phải giữ “đúng mức” hay nhân đạo với nước Mỹ, và vì thế có thể đẩy nước Mỹ vào ngõ cụt, thậm chí thất bại.. . Điều đó đúng như lời phán truyền, lời răn của Phật và của Chúa.

Đối với nước Nga, một dân tộc có truyền thống văn hóa vĩ đại. Chỉ “sai một ly, là đi một dặm”. Đúng như Mao Trạch Đông đã có lần nói, đại ý: Giới trí thức rất giỏi đề xuất những sáng kiến hay, nhưng không kiên nhẫn đấu tranh tổ chức thực hiện, và khi người ta lên đạn, thì bỏ chạy. Giới trí thức Nga trước đây không phải là không sớm nhận ra sai lầm (lạc đường) của CNCS cực đoan, bởi nó chỉ có thể duy trì sự tồn tại bằng đàn áp tù tội. Nhưng phải đợi đến sau 70 năm, bản thân cả xã hội Nga không chịu đựng được nữa, nhân dân và lãnh đạo bấy giờ mới chịu nghe ý kiến giới ưu tú của nước này. Khác với Mỹ, dạng di chứng hậu quả sai lầm tồi tệ của nước Nga không đem đến từ bên ngoài. Nếu nước Mỹ quá tả hết sức về đường lối tự do (cạnh tranh mạnh được yếu thua) đã tạo ra thù ngoài điên dại mà họ không ngờ, thì nước Nga, ngược lại 100%, đã quá cuồng nhiệt về đường lối bình đẳng ảo tưởng (làm theo năng lực hưởng theo nhu cầu) nên đã tạo ra những khuyết tật hệ thống cuối cùng đã hình thành tự nhiên một xã hội u mê, trì trệ, xấu xa đến mức tự nó phải tan rã. Putin là anh hùng thời đại của nước Nga, là một trong những người đi tiên phong vạch ra kẻ thù . Những khuyết tật do thể chế chính trị kinh tế xã hội Nga gây tai họa lớn đến mức chính những người CS nòi và có đầu óc cũng không chịu nổi, hỏi rằng chỉ trong hơn chục năm thì tài gì mà ông Putin khắc phục hết được ? Cái dư âm, quán tính của hệ thống những sai lầm kéo dài – cả quốc nội lẫn láng giềng - nó ép ông Putin phải tính đến, uốn theo, sửa từng bước một, thậm chí chấp nhận tiêu cực, nếu không muốn hy sinh cả một dự kiến vĩ đại khôi phục lại vị trí nước Nga hùng cường và có đủ nền tảng để trở thành một siêu cường văn minh trong tương lai.

Nếu Hoa Kỳ và Nga là 2 cường quốc đã đi cùng một hướng văn minh về thể chế chính trị kinh tế văn hóa xã hội (Tự do, dân chủ, đa nguyên, nhân quyền và pháp quyền. . .), tuy ở những trình độ khác nhau, thì Trung Quốc, ngược lại còn đang đắm chìm trong những tư duy còn lạc hậu, cổ hủ hơn nhiều. Chính thể tại Trung Hoa hiện nay còn sặc mùi phong kiến đại bá (chinh phục thế giới) mà chính Mao Trạch Đông đã khơi dậy. Nếu trước đây chỉ đại bá trên giải đất Trung Hoa, thì bây giờ lãnh đạo và một bộ phận không nhỏ dân TQ muốn đại bá ra toàn cầu, bước đầu tiên là từng bước thống trị Châu Á. Hiện nay, trong xã hội TQ đang tồn tại pha trộn mấy tư tưởng chiến lược sau đây: Phong kiến bá quyền Đại Hán/ Trung Quốc, XHCN độc đảng toàn trị mất dân chủ kiểu Stalin, xã hội Tiền TBCN . . . Nên nhớ rằng, Liên Xô trước đây chỉ có một cái gông XHCN kiểu Stalin thôi mà xã hội đã có thể nói là thối nát (vừa rồi, để cẩn thận tránh hiểu sai, tôi đã hỏi trực tiếp thêm mấy vị đã công tác nhiều nhiệm kỳ tại đại sứ quán VN tại Nga thời Bre dơ nhep, thì họ nói đúng là như vậy), vậy mà tại Trung Quốc hiện nay mấy cái “gông” sặc mùi lạc hậu và cực đoan nói trên cùng lúc tác động vào toàn xã hội và giới lãnh đạo, hỏi rằng ông Tập Cận Bình làm sao mà không lúng túng, “thôi thì (tôi) cũng không rõ nên thế nào”, “không màng sống chết” vì “Đại cục”. Trên thực tế hiện nay, chỉ còn mỗi một cái ước mơ hão huyền “Giấc mộng Trung Hoa” là sợi dây liên kết được lỏng lẻo toàn đảng, toàn dân TQ mà thôi, như một niềm hy vọng an ủi toàn dân là “Nếu Trung Quốc trở thành cường quốc (thống trị) thế giới, thì toàn dân cũng được lợi” (!) (trích trong “Giấc mộng TH”). Nếu cái khó của ông Obama và ông Putin là do di sản, di chứng nặng nề, thậm chí tồi tệ của các thế hệ chính quyền đi trước để lại, và nhân dân Mỹ và Nga đã tin tưởng quàng lên cổ các ông ấy một nhiệm vụ quá tải là lập lại trật tự và khôi phục địa vị danh giá vinh quang trước đây của 2 đất nước này, thì ông Tập Cận Bình xem ra có cái khó lớn hơn nhiều: Nước Trung Hoa trong khoảng 2 thế kỷ gần đây chưa có được một vị thế vinh quang nào, bây giờ mới định hướng vĩ đại là bằng mọi cách, mọi thủ đoạn dã man, tàn bạo, xảo quyệt, bất chấp luật pháp quốc tế . . . để “tự tin” bước vào những giai đoạn sai lầm trước đây hàng thế kỷ của Mỹ, Nga và nhiều nước TBCN và XHCN kiểu Stalin đi trước. Nhưng cái khó quan trọng bậc nhất của ông Tập Cận Bình là ở chỗ, hiện nay thế giới đã đang sống ở thế kỷ XXI. Có nghĩa, thông qua kinh nghiệm chống chọi với chính sách đế quốc của Mỹ và tư tưởng bá quyền XHCN của Liên Xô, thì ngày nay nhân dân Châu Á và Thế giới đã biết tỏng những “món võ” của một cường quốc đang vươn lên, và biết cách tránh những dại dột đã mắc phải ở thế kỷ trước. Cái mà ông Tập Cận Bình còn có thể hy vọng là những món đòn đại hiểm và xảo quyệt hơn, chưa từng có trên thế giới mà TQ đã và sẽ dở ra. Những hiện tượng đang diễn ra chung quanh TQ, giữa TQ với thế giới hiện nay đã nói lên điều đó. Một trong những món võ đó là “Tọa sơn quan hổ đấu”, là bằng mọi cách, bằng mọi thủ đoạn, mọi phương tiện và khả năng “kích động” để thế giới đại loạn, thì “Trung quốc mới đại trị” được. Nhưng xin nhắc ông Tập Cận Bình là, cũng như kinh nghiệm của Mỹ và Nga vừa qua, lời dậy của Phật quả là không sai: “Kẻ thù lớn nhất của mỗi nước là chính mình”. Một số nước có thể xa chân mắc vào thủ đoạn nham hiểm của TQ, nhưng điều đó càng tăng thêm lòng căm thù âm ỷ sâu sắc truyền đời để đến khi có điều kiện là nó sẽ bùng lên.

Như vậy là, nguyên nhân mấy nước Mỹ, Nga, Trung Quốc bị rơi vào bi kịch hiện nay, có những cái giống nhau, lớn nhất là, như trên đã nói, là tự các nước làm hại bản thân mình mà không biết,hoặc biết mà không dũng cảm sửa chữa, khắc phục, hoặc vẫn bị sức cản của lòng tham không đáy, hèn nhát, của môi trường, của quán tính, của tập tục còn quá lớn, . . .Có lẽ cái giống nhau lớn nhất là cả 3 siêu cường thế giới này là đều chưa đủ thông minh và/ hoặc dũng cảm để nhận ra những vấn đề lạc hậu kém minh triết so với Thời đại mà bản thân mình đáng lẽ phải dẫn đầu .

Không nên mạo muội mà nêu ra lời khuyên với 3 Vị đứng đầu mấy cường quốc thế giới. Tôi chỉ nói thêm ước mơ của một công dân hành tinh, là mong các Quý Vị hãy dừng tay dao tay kiếm và mọi xảo thuật, mà nên sử dụng trí tuệ, sự minh triết và lòng nhân đạo để giải quyết nhiệm vụ. Ai dám bảo là sẽ không có những sự kiện tương tự như “sự kiện 11 tháng 9” khác nữa tại Mỹ, Nga và Trung Quốc ? Quý Vị có thể điên lên tiêu diệt tận gốc nguyên nhân gây ra tai họa, nhưng để làm gì ? Đã đến lúc lòng căm thù sôi sục làm CON NGƯỜI bị chèn ép không còn sợ cái chết là gì. Vậy Quý Vị sẽ chiến thắng được mấy trăm phần trăm những tư duy trả thù được coi là điên dại ấy để đổi tai họa lớn hơn ? Vấn đề là làm thế nào để nước Mỹ, nước Nga, và nước TQ được sống hòa bình yên vui, chứ không phải để tiêu diệt kẻ thù do mình tự tạo ra rồi cùng họ tự hủy diệt !

Tóm lại: Kẻ thù lớn nhất của mỗi nước là chính mình. Hãy tinh tấn để loại bỏ kẻ thù trong chính bản thân trước đã.

Hà Nội, ngày 14, tang 9, 2014

V.D.P.

Tác giả gửi BVN